Resmi
Gazete Tarihi : 18.08.2010
ORGANİK TARIMIN ESASLARI VE UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; ekolojik dengenin
korunması, organik tarımsal faaliyetlerin yürütülmesi, organik tarımsal
üretimin ve pazarlamanın düzenlenmesi, geliştirilmesi, yaygınlaştırılmasına
ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; her türlü bitkisel,
hayvansal ve su ürünleri üretimi ile kullanılacak girdilerin organik tarım
metoduna uygun olarak üretilmesi veya temini, gıda veya yem olarak kullanılan
mayalar, orman ve doğal alanlardan organik tarım ilkelerine uygun olarak ürün
toplanması, bu ürünlerin işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması,
taşınması, pazarlanması, kontrolü, sertifikalandırılması, denetimi ile cezai
hükümlere ilişkin teknik ve idari hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 1/12/2004 tarihli ve
5262 sayılı Organik Tarım Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Allopati (zıt tedavi yöntemi): Hastalığın zıttı olan maddeyi bünyeye vererek
yapılan tedaviyi,
b) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığını,
c)
Biyolojik mücadele: Bitkide zararlı, hastalık ve yabancı otlara karşı diğer
canlı organizmaların kullanılmasıyla, zararlı etmenin ekonomik zarar
seviyesinin altında tutulabilmesi için yapılan mücadeleyi,
ç)
Biyoteknik yöntemler: Hedeflenen zararlı türlere karşı, tuzak ve tuzak
sistemleri, feromonlar, cezbediciler, uzaklaştırıcılar, böcek gelişme
düzenleyicileri, beslenmeyi ve yumurtlamayı engelleyiciler kullanılarak yapılan
mücadeleyi,
d) Çalışma
izni: Bu Yönetmeliğe göre çalışacak kontrolör, sertifiker ile yetkilendirilmiş
kuruluşlara Bakanlık tarafından verilen izni,
e) Çiftçi:
Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı veya en az bir üretim
dönemi veya yetiştirme devresinde tarımsal üretim yapan müteşebbisi,
f)
Denetim: Organik tarım faaliyetlerinin, bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp
yapılmadığını tespit etmek amacıyla, yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve
müteşebbisler ile kontrolör ve sertifikerlerin, Bakanlık veya Bakanlık
tarafından denetim yetkisi verilen kuruluşlarca yapılan her türlü denetimini,
g)
Fitoterapi: Hastalıklardan korunma ve tedavi amacıyla bitkilerden yararlanmayı,
ğ) Geçiş
süreci: Bu Yönetmelik hükümlerine göre faaliyete başlanmasından, ürünün organik
olarak sertifikalandırılmasına kadar geçen dönemi,
h) Genetik
yapısı değiştirilmiş organizma (GDO): Modern biyoteknolojik yöntemler
kullanılmak suretiyle gen aktarılarak elde edilmiş, insan dışındaki canlı
organizmayı,
ı) GDO ve
ürünleri: Kısmen veya tamamen GDO’ lardan elde edilen, GDO içeren veya GDO’
lardan oluşan ürünleri,
i)
Homeopati: Benzerlerinin benzerleri ile tedavisini,
j)
İşletme: Yetkilendirilmiş kuruluşun kontrolü altında, söz konusu kuruluşlarla
sözleşme yapılması suretiyle organik ürün üretilen, işlenen, depolanan ve
pazarlanan yerleri,
k) Kanun:
Organik Tarım Kanununu,
l) Kapalı
sistem: Karada veya bir gemi üzerinde üretimde kullanılan suyun büyük bir
kısmının çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra tekrar kullanılarak enerjiye
dayalı su ürünleri yetiştiriciliği yapılan tesisi,
m) Komite:
Organik Tarım Komitesini,
n) Kontrol
kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar
olan tüm aşamalarını kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş
gerçek veya tüzel kişileri,
o) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek ve sertifikalandırmak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
ö)
Kontrol: Organik tarım faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp
yapılmadığının belirlenmesi, düzenli kayıtların tutulması, sonuçların rapor
edilmesi, gerek görülmesi halinde ürünün organik niteliğinin laboratuvar
analizleri ile test edilmesini,
p)
Kontrolör: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu adına veya kontrol kuruluşu adına,
organik tarım faaliyetlerinin her aşamasının ilgili mevzuata göre uygulanmasını
kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
r)
Konvansiyonel tarım: Organik tarım faaliyetleri dışındaki tüm tarımsal faaliyetleri,
s)
Konvansiyonel ürün: Konvansiyonel tarım metotları ile üretilmiş ürünü,
ş)
Müteşebbis: Organik tarım faaliyeti yapan gerçek veya tüzel kişiyi,
t) Organik
girdi: Organik tarım faaliyetlerinde kullanılan materyali,
u) Organik
ürün: Organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı
mamul veya mamul haldeki sertifikalı ürünü,
ü) Organik
bitkisel üretim: İnsan gıdası, hayvan yemi, bitki besleme, çoğaltım materyali
elde edilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini,
tıbbi ve bilimsel amaçlarla her aşaması bu Yönetmeliğe göre üretilen,
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kontrol edilen ve sertifikalandırılan
üretim faaliyetini,
v) Organik
hayvansal üretim: Damızlık hayvan veya sperma kullanılarak hayvan üretilmesi,
hayvansal ürünlerden insan gıdası ile hayvan ve bitki besleme ürünleri
üretilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere ve bilimsel çalışmalara
organik hammadde temini, her aşaması bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetini,
y) Organik
su ürünleri üretimi: Denizler, içsular ve çiftliklerde organik tarım metotları
kullanılarak balık, deniz yosunu, sünger, yumuşakça, kabuklu ve su memelileri
ile bunlardan imal edilen ürünlerden insan gıdası, stok takviyesi ve tarıma
dayalı sanayide kullanılacak hammadde temini, sportif, tıbbi ve bilimsel
amaçlarla her aşaması bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş kuruluşun
denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetlerini,
z) Organik
Tarım Bilgi Sistemi (OTBİS): Organik tarım yapan müteşebbis, arazi, ürün,
hayvansal üretim, su ürünleri üretimi ve sertifika bilgilerinin bulunduğu
Bakanlıkça oluşturulan veri tabanını,
aa)
Organik tarım faaliyetleri: Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar
kullanılarak organik ürün veya girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi, doğal
alan ve kaynaklardan ürün toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif,
ambalajlama, etiketleme, muhafaza, depolama, taşıma, pazarlama, ithalat,
ihracat ile ürün veya girdinin tüketiciye ulaşıncaya kadar olan diğer
işlemlerini,
bb)
Organik tarım metodu: Organik tarım uygulamaları esnasında yapılması gereken
bilimsel ve teknik uygulamaların tamamını veya bölümlerin her birini,
cc)
Organik ürün etiketi: Organik ürün veya ambalajı üzerinde yer alan, ürünü
tanıtan veya içindekini belirten herhangi bir kelime, detay, ticari marka,
tescilli marka, paket üzerinde yer alan resim, sembol, doküman, ilan, tabela
veya tasma gibi her türlü yazılı ve basılı bilgi ve materyali,
çç) Organik
ürün logosu: Bu Yönetmeliğin Ek-10 bölümünde yer alan basılı işaretleri,
dd)
Polikültür: Su ürünleri üretimi çerçevesinde, genellikle farklı besin zinciri
basamağından gelen iki veya daha fazla türün aynı kültür biriminde
yetiştirilmesini,
ee) Sertifika:
Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve
organik girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren belgeyi,
ff)
Sertifikasyon: Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin,
organik ürünün ve girdinin mevzuata uygun olarak belgelendirilmesini,
gg)
Sertifiker: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu
adına, kontrolü tamamlanmış ürünün veya girdinin organik olduğunu onaylamak
üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
ğğ)
Sertifikasyon kuruluşu: Tüm kontrolleri tamamlanmış organik ürün veya girdiyi,
kontrol kuruluşunun yaptığı kontrol ve bu kontrole ilişkin bilgi ve belgeler
ile gerek duyulan hallerde yaptıracağı analizlere dayanarak sertifikalandırmak
üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
hh)
Stoklama yoğunluğu: Su ürünleri yetiştiriciliğinde, suyun metrekare veya
metreküpü başına stoklanan canlı ağırlığı veya adedini,
ıı)
Topraksız tarım: Bitki köklerinin mineral besinli bir solüsyon içinde olduğu ya
da besin solüsyonu eklenmiş perlit, çakıl ya da mineral yün gibi etkisiz bir
ortam içinde büyütülmesi yöntemini,
ii)
Uygunluk belgesi: Organik sertifikaya sahip olmayan ancak bu Yönetmeliğin
Ek-1’inde yer alan Organik Tarımda Kullanılacak Gübreler, Toprak
İyileştiriciler ve Besin Maddeleri (Deniz yosunu üretimi dâhil) ile Ek-2’sinde
yer alan Bitki Koruma Maddelerinin müteşebbis tarafından kullanılmasının uygun
olduğunu gösteren belgeyi,
jj) Üretim
birimi: Üretimde kullanılan, arazi parselleri, otlaklar, gezinti alanları,
hayvan barınakları, su ürünleri üretim yerleri ve sistemleri, tarımsal ürünler
ile hammaddeler ve girdilerin depolanması için kullanılacak tesisleri,
kk) Üretim
döngüsü: Su ürünleri yetiştiriciliğinde, yetiştirilen türün yaşam aşamasının en
başından ürün alınmasına kadarki yaşam süresini,
ll)
Veteriner tıbbi ürün: Hayvana uygulanmak ya da hayvan için kullanılmak amacıyla
tüm üretim aşamalarından geçerek kullanıma hazır hâle getirilmiş etkin madde
ihtiva eden ürünleri ve veteriner biyolojik ürünlerini,
mm)
Veteriner biyolojik ürünleri: Hayvanlarda aktif veya pasif bağışıklık
oluşturmak, bağışıklığın seviyesini ölçmek veya hastalık teşhisi için
hazırlanmış aşı, serum gibi ürünler ile teşhis kitlerini,
nn)
Yenilenebilir kaynaklardan gelen enerji: Rüzgâr, güneş, jeotermal, dalga,
gel-git, hidroenerji, atık depolama alanı gazı, kanalizasyon arıtma
tesisi gazı ve biyogazları gibi yenilenebilir fosil dışı enerji kaynaklarını,
oo)
Yetkilendirilmiş kuruluş: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, kontrol kuruluşu
veya sertifikasyon kuruluşu olarak Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek
veya tüzel kişileri,
öö) (Ek:RG-14/8/2012-28384) ÇKS: Çiftçi Kayıt Sistemini,
pp) (Ek:RG-14/8/2012-28384)
(Değişik:RG-24/5/2013-28656) Türkvet:
2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sığır Cinsi
Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği çerçevesinde
oluşturulan ve işletmelerin, yetiştiricilerin ve sığır cinsi hayvanların kimlik
bilgilerinin kayıt altına alındığı veri tabanını,
rr) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Arıcılık Kayıt Sistemi (AKS):
Etiketlenmiş kovanlara ait bilgilerin merkezi bir veri tabanında kayıt altına
alındığı, izlendiği, raporlandığı Bakanlık kayıt sistemini,
ss) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS): 2/12/2011
tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Koyun ve Keçi Türü
Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği hükümlerine göre
hayvanların kayıt altına alındığı veri tabanını,
ifade
eder.
İKİNCİ KISIM
Organik Tarımın Esasları
BİRİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Faaliyetine Göre Genel Üretim
Organik
tarımın genel kuralları
MADDE 5 – (1) Organik tarımın genel kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) Bu
Yönetmelikte belirtilen kurallara uymak kaydıyla tüm ülke sathında organik
tarım metodu uygulanabilir. Müteşebbis, çevresel kirlilik riski bulunan
alanlarda bulaşma riskini değerlendirir ve gerekli tedbirleri alır. Alınan
tedbirlerin yeterliliğine yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kontroller
sırasında karar verilir.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik tarım faaliyetleri, müteşebbis
ile yetkilendirilmiş kuruluş arasında imzalanan sözleşmeye dayalı olarak
yürütülür. Bu sözleşme; tarımsal faaliyetin bu Yönetmelik hükümlerine göre
yapılacağını belirleyen yazılı anlaşmayı ifade eder. Yetkilendirilmiş kuruluş
sözleşme yaptığı müteşebbis ile ilgili bilgileri kırkbeş gün içerisinde Organik
Tarım Bilgi Sistemine (OTBİS) kayıt eder ve Bakanlığa bildirir.
c)
Konvansiyonel üretimde kullanılan binalar, alet ve ekipmanlar temizlenip
dezenfekte edildikten sonra organik üretimde kullanılır.
ç) Organik
tarım faaliyetlerinin tüm aşamaları kayıt altına alınarak izlenebilirlik temin
edilir.
d) Kısmen
veya tamamen GDO’ lardan elde edilen, GDO içeren veya GDO’ lardan oluşan gıda,
yem, gıda katkı maddesi, bitki koruma ürünleri, gübreler, toprak
düzenleyiciler, tohumlar, mikroorganizmalar, hayvan sağlığı için kullanılan
ürünler ve hayvanlar organik tarımda kullanılamaz.
e) Gıda ve
yem olmayan organik dışı ürünleri kullanan müteşebbisler, satıcıdan tedarik
edilen ürünün GDO’ lardan ya da GDO’ lar tarafından üretilmiş ürünlerden
üretilmediğini bu Yönetmeliğin Ek-
f) Tamamen
organik üretim yapılmayan çiftlikler, birbirinden açık bir şekilde ayrılmış
bölümlere veya su ürünü üretim alanlarına bölünebilirler. Bu alanlarda;
hayvancılık yapılıyorsa birbirinden farklı türler bulunur. Su ürünleri üretimi
söz konusu ise, üretim alanları arasında fiziksel ayrımın olması kaydıyla
aynı türler bulunabilir. Bitkisel üretim söz konusu olduğunda, birbirinden
kolayca ayrılabilen çeşitler bulunmalıdır.
g) Bir
çiftliğin bütün bölümlerinin organik üretim için kullanılmadığı yerlerde,
müteşebbis organik birimler için kullanılan araziyi, organik birimler tarafından
üretilen hayvanları ve ürünleri, organik olmayan birimler için kullanılan ya da
bunlar tarafından üretilen ürünlerden ayırır ve bu ayrımı gösterecek kayıtları
düzgün bir şekilde tutar.
ğ) Organik
tarımda yenilenemez kaynakların ve çiftlik dışı girdilerin kullanımı minimum
düzeyde tutulur.
h)
Bitkisel ve hayvansal orijinli ürünlerin ve atıkların tarımsal faaliyette girdi
olarak kullanmak üzere geri dönüştürülmesi sağlanır.
ı) Organik
tarımsal üretim ile ilgili kararlarda yerel ve bölgesel ekolojik dengenin
dikkate alınması gerekir.
Organik
tarıma başlama
MADDE 6 – (1) Organik tarıma başlama kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Organik tarım faaliyetinde bulunmak
isteyen müteşebbis, kontrol ve sertifikasyon kuruluşuna veya kontrol kuruluşuna
başvurur. Başvuruda aşağıdaki koşullar aranır:
1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünden
alınan; güncellenmiş onaylı ÇKS kaydı, büyükbaş hayvancılık işletmeleri için
Türkvet’den alınan onaylı işletme Tescil Belgesi, küçükbaş hayvancılık
işletmeleri için KKKS’den alınan onaylı belge ve arıcılık işletmeleri için ise
AKS’den alınan onaylı belge,
2) ÇKS
kaydı olmayan veya yapılamayan müteşebbisler için;
Müteşebbisin
adı, adresi, T.C. kimlik numarası ve vergi numarası, yabancı gerçek kişilerde
ise yabancı kimlik numarasını içeren kimlik bilgi ve belgeleri,
İşletmenin
yeri ve konumuna dair bilgiler,
Kadastro
çalışması tamamlanmış alanlarda tapu kaydı, tamamlanmamış alanlarda ise araziye
ait kroki,
Müracaat
edilen arazinin veya arazinin kullanım hakkının kendine ait olduğuna dair bilgi
ve belgeler,
3) Gıda
işletmeleri için 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik hükümleri
gereğince İşletme Kayıt Belgesi veya İşletme Onay Belgesi,
4) Su
ürünleri yetiştiriciliği için Su Ürünleri Yetiştiricilik Belgesi ve/veya Su
Ürünleri Kuluçkahane Belgesi.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik tarım faaliyetinde bulunmak
isteyen müteşebbis, başvurduğu yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapar.
Müteşebbis, organik tarım faaliyetini bireysel olarak yapabildiği gibi, üretici
grubu ile de yapabilir. Üretici grubu, organik tarım faaliyetini tüzel kişilik
altında yapabilir. Müteşebbis, organik tarım faaliyetini üretici grubu ile
yapıyorsa her bir üretici ile sözleşme imzalamak zorundadır. Bu durumda
müteşebbis, üretici grubu adına yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapar.
Üretici grubu içinde yer alan çiftçiler, müteşebbis olarak değerlendirilir ve
bir kod verilerek kayıt altına alınır. Müteşebbis; aracı tüccar, depolama,
işleme ve benzeri fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel kişiler ile de
sözleşme yapar. Fason üretim yapan işletmeler de organik tarım kontrol
sistemine dâhildir.
c)
Yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme imzalamış olan orman ve doğal alanlardan
ürün toplayacak müteşebbis, ürün toplamadan önce, bu alanların mülkiyetinin
veya kullanma hakkının ait olduğu makamdan yazılı izin alır.
ç) Su
ürünleri üretimi yapacak müteşebbis Bakanlıktan yetiştiricilik için izin alır.
Bakanlıktan yetiştiricilik izni alan müteşebbisler organik su ürünleri üretimi
yapabilir. Organik su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis, kamuya ait alanda
üretim yapacaksa, ilgili kurumdan alınacak yazılı izin ile yetkilendirilmiş
kuruluşa başvurarak sözleşme imzalar.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluş, her bir üretim aşaması için, ayrı ayrı sözleşme
yapabileceği gibi, her faaliyeti ayrı ayrı belirtmek kaydıyla tek bir sözleşme
de yapabilir. Yetkilendirilmiş kuruluş, müteşebbise ister bağımsız, ister
üretici grubu dâhilinde olsun, Bakanlıkça hazırlanacak ve
yetkilendirilmiş kuruluşlara bildirilecek kodlama sistemine göre, bir kod
numarası verir.
Geçiş
süreci ile ilgili işlemler
MADDE 7 – (1) Organik tarımda geçiş süreci ile
ilgili kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
tarım faaliyeti yapılan alanlar, hayvanlar, arılar ve su ürünleri geçiş
sürecine alınır. Bitkisel üretimde organik tarıma başlanmasından on iki ay
sonra elde edilen ürünler geçiş süreci ürünü olarak değerlendirilir. Geçiş
süreci ürünü, "Organik tarım geçiş süreci ürünüdür" etiketiyle
pazarlanır. Geçiş sürecinde bulunan hayvanlardan elde edilen ürünlerin reklam
ve etiketlerinde organik tarımı çağrıştıran ifadeler kullanılamaz.
b) Organik
tarım geçiş süreci kapsamında bu Yönetmelikteki tüm kurallar uygulanır.
c) Kısmen
organik tarım yapılan ya da organik tarıma geçiş sürecinde bulunan bir çiftlik
ya da üretim biriminde, çiftçi organik olarak üretilen ürünler ile geçiş süreci
ürünleri ve hayvanları birbirinden ayırt edilebilecek şekilde tutar ve bu
ayrımı gösterecek kayıtlara sahip olur.
İKİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Metoduyla Bitkisel Üretim, Mantar ve Maya Üretimi
Organik
bitkisel üretim kuralları
MADDE 8 – (1) Organik bitkisel üretim kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
bitkisel üretimde toprağın biyoçeşitliliğini geliştiren, toprağın organik
maddesini koruyan veya artıran, toprağı sıkıştırmayan ve erozyonu engelleyen
toprak işleme teknikleri kullanılır. Organik tarımda kullanılan üretim
teknikleri çevre kirliliğini engellemeli veya minimuma indirmelidir.
b) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Organik olarak değerlendirilecek
bitkisel ürünler için, tek yıllık bitkilerde ekim tarihinden itibaren en az iki
yıl, mera ve yem bitkilerinde yem olarak kullanılmasından önce en az iki yıl,
yem bitkisi dışındaki çok yıllık bitkilerde ise ilk organik ürün hasadından
önce üç yıllık geçiş sürecinin uygulanması gerekir.
c) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol kuruluşu; arazinin önceki yıllardaki
kullanım durumu, yapılan uygulamalar, bölgedeki genel durum ve yetiştirilen
ürünler, risk durumları, konu ile ilgili müteşebbis kayıtları ve raporlarının
incelenmesi neticesinde geçiş sürecini uzatabilir ya da kısaltabilir.
Müteşebbis tarafından organik tarım yapılacak alan bu Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2
bölümlerinde yer alan girdiler dışındaki girdilerin geriye dönük olarak en az
üç yıl kullanılmadığını resmi kurum ve kuruluşlardan alınacak belge ile
belgelendirilmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından geçiş süreci
maksimum bir yıl kısaltılabilir. Geçiş süreci, tek yıllık bitkilerde 12 ay, çok
yıllık bitkilerde 24 aydan daha az uygulanamaz.
ç) Bir
işletmede, organik tarım metodu ile üretilen ürün ile aynı tür ve çeşitten olan
ya da bu ürünlerden kolaylıkla ayırt edilemeyen konvansiyonel ürünler bir arada
üretilemez. Ancak;
1) Çok
yıllık bitkilerin üretilmesi durumunda;
Müteşebbisin,
işletmenin tamamını en geç beş yıllık plan dâhilinde organik üretime
geçireceğini taahhütte bulunması,
Her
birimden hasat edilen ürünlerin ayrı ayrı yerlerde tutulmasını sağlayacak
önlemlerin alınması,
Yetkilendirilmiş
kuruluşun, ürünlerden her birinin hasadından en az 48 saat önce haberdar
edilmesi,
Müteşebbisin,
hasadın tamamlanmasından hemen sonra, elde edilen ürünlerin kesin miktarı ile
ayırt edici özellikleri konusunda yetkilendirilmiş kuruluşu bilgilendirmesi ve
bu ürünlerin diğerlerinden ayrı tutulması için gerekli önlemlerin alındığını
teyit etmesi hallerinde,
bu alt
bendin birinci paragrafında belirtilen geçiş dönemi planı ve müteşebbis tarafından
taahhüt edilen önlemler yetkilendirilmiş kuruluş tarafından onaylanır ve geçiş
planı her yıl teyit edilir.
2)
Tarımsal araştırma yapılması düşünülen alanlar, resmi eğitime yönelik
kullanılan alanlar ile tohum, vegetatif üretim materyalleri ve transplantasyon
materyallerinin üretileceği durumlarda (1) numaralı alt bendin ikinci, üçüncü,
dördüncü ve beşinci paragrafında yer alan koşulların karşılanması durumunda,
3)
Otlakların otlama amacıyla kullanılması durumunda.
Yukarıda
belirtilen durumlarda, aynı ürünün organik ve konvansiyonel üretiminin aynı
işletmede yapılmasına izin verilir.
d)
Bitkisel üretimde bina ve tesislerin temizliği ve dezenfeksiyonu için ülkemiz
tarımsal üretiminde genel olarak bu amaçla kullanımına izin verilen girdiler
kullanılır.
e) Organik
tarımda, topraksız tarıma izin verilmez.
Toprak
koruma, hazırlama ve gübreleme
MADDE 9 – (1) Organik tarımda toprak verimliliği,
sürdürülebilirliği, biyoçeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi, toprak
erozyonu ve sıkışmasının önlenmesi ve toprak ekosistemi aracılığıyla bitkilerin
beslenmesi esastır. Organik bitkisel üretimde toprak koruma, hazırlama ve
gübreleme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Yetkilendirilmiş kuruluşça yapılan kontrollerde, müteşebbis tarafından arazide
yeterli toprak koruma tedbirlerinin alınıp alınmadığına karar verilir.
b) Organik
bitkisel üretimde, gereksiz ve toprakta erozyona neden olacak şekilde toprak
işleme yapılamaz.
c)
Toprağın verimliliği ve biyolojik aktivitesi aşağıda belirtilen yöntemlerle
sağlanır.
1) Çok
yıllık ekim nöbeti programı içerisinde baklagil ve derin köklü bitkilerin
yetiştirilmesi sağlanır veya yeşil gübreleme yapılır.
2) Organik
üretimden gelen hayvan gübresi ya da organik materyallerin tercihen her
ikisinin de kompost edilmiş olarak kullanılmasına izin verilir. Tarımsal
kaynaklı azotun su kirliliğine neden olmasını önlemek amacıyla, organik
bitkisel üretimde kullanılacak toplam hayvan gübresi miktarı 170 kg/N/ha/yılı
geçemez. Bu limit sadece; çiftlik gübresi, kurutulmuş çiftlik gübresi,
kurutulmuş kanatlı gübresi, kompost edilmiş hayvan dışkısı, kanatlı gübresi
dâhil, kompost edilmiş çiftlik gübresi ve sıvı hayvan dışkısı kullanımında
uygulanır.
3)
Biyodinamik preparatların kullanımına izin verilir.
4)
Kimyasal yöntemlerle elde edilmiş azotlu gübreler kullanılamaz.
ç) Organik
bitkisel üretim yapılacak alanlarda, (c) bendindeki önlemlere rağmen yeterli
toprak verimliliği ve biyolojik aktivitenin sağlanamaması halinde, bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan Organik Tarımda Kullanılacak Gübreler, Toprak
İyileştiriciler ve Besin Maddeleri kullanılır. Bu kapsamda ürün kullanılmasının
gerekli olduğuna dair kayıtların müteşebbis tarafından tutulması gerekir.
d) Kompost
aktivitasyonu için, genetiği değiştirilmemiş uygun bitki bazlı preparatlar veya
mikroorganizma preparatları kullanılır.
e) Toprak
koşulları ile topraktaki veya bitkideki besin maddelerinin yararlılığının
artırılması için ülkemiz tarımsal üretiminde genel olarak kullanımına izin
verilen genetiği değiştirilmemiş mikroorganizma preparatları kullanılır.
f) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik gübre ve toprak
iyileştiricilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alınır. Bu
izinlerden sonra, organik tarımda kullanılacak organik gübre ve toprak
iyileştiricileri için müteşebbis tarafından yetkilendirilmiş kuruluşa
başvurularak uygunluk belgesi veya sertifika alınır.
Ekim ve
dikim
MADDE
10 –
(1) Organik bitkisel üretimde ekim ve dikim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
tarımsal çoğaltım materyallerinin özellikleri aşağıdaki şekilde olmalıdır.
1) Tohum;
genetik olarak yapısı değiştirilmemiş, döllenmiş hücre çekirdeği içindeki DNA
dizilimine dışarıdan müdahale edilmemiş, sentetik pestisitler, radyasyon veya
mikrodalga ile muamele görmemiş biyolojik özellikte ve bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak üretilmiş olmalıdır.
2) Fide;
organik tohum veya ana bitkiden elde edilmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak üretilmiş olmalıdır.
3) Fidan
ve anaç; organik materyallerden elde edilmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak üretilmiş olmalıdır.
b) Tohum
ve vejetatif çoğaltım materyali üretiminin haricinde, organik bitkisel üretimde
kullanılacak tohum ve çoğaltım materyalleri organik tarım metoduyla üretilmiş
olmalıdır. Bu amaçla kullanılacak materyalin tohum olması halinde ana bitki,
çoğaltım materyali olmasında ise ebeveyn bitki en az bir nesil, çok yıllık
bitki olması halinde ise iki üretim sezonu süresince bu Yönetmelik hükümlerine
göre üretilmiş olmalıdır.
c) Organik
tohum ve vejetatif çoğaltım materyalinin piyasada bulunmaması halinde, aşağıda
belirtilen kurallara uymak koşulu ile fide dışında organik üretim metoduyla
elde edilemeyen tohum ve vejetatif çoğaltım materyallerinin kullanımına izin
verilir. Bu amaçla;
1)
Öncelikle organik tarıma geçiş sürecindeki üretim biriminden alınmış tohum veya
vejetatif çoğaltım materyali kullanımına izin verilir.
2) Tohum
veya vejetatif çoğaltım materyalinin organik veya geçiş sürecindeki üretim
biriminden sağlanmasının mümkün olmadığı hallerde; konvansiyonel tohum ya da
vejetatif çoğaltım materyalinin kullanımına izin verilir.
3)
Konvansiyonel tohum ya da tohumluk patatesin kullanılacağı alanlarda Devlet
tarafından zirai karantina amaçlı kimyasal uygulama zorunluluğu yoksa bu
Yönetmeliğin Ek-
4) İzinler
ürünün ekiminden önce verilir.
5) İzinler
yalnızca bir defalık ve bir mevsim için verilir. İzini veren yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından izin verilen tohum ve tohumluk patates miktarları
kaydedilir.
6)
Müteşebbis tarafından organik tohum veya tohumluk patatesin ülke içerisinde
yeterli miktarda bulunmadığı belgelendirilir.
ç) Organik
tarımda GDO’lu çoğaltım materyalleri kullanılamaz.
Bitki
koruma
MADDE
11 –
(1) Organik üretimde bitki koruma kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde aşağıdaki hususlar dikkate
alınır.
1)
Hastalık ve zararlılara dayanıklı tür ve çeşit seçimi yapılır.
2) Uygun
ekim nöbeti hazırlanır.
3) Uygun
toprak işleme yöntemleri uygulanır.
4)
Kültürel, biyolojik ve biyoteknik mücadele metotları uygulanır.
b) Bitki
hastalık, zararlıları ve nematodlar ile yabancı otlara karşı yukarıda
belirtilen hususların uygulanamaması veya yetersiz kalması halinde bu
Yönetmeliğin Ek-2 bölümünde belirtilen girdiler kullanılır. Bu kapsamda ürün
kullanılmasının gerekli olduğuna dair belgelerin kaydının müteşebbis tarafından
tutulması gerekir.
c) Tuzak
ve yayıcılarda kullanılan ürünler için, feromon yayıcılar hariç, tuzak ve/veya
yayıcılar bu maddelerin doğaya salınmasını ve yetiştirilen ürünle temasını
engelleyecek şekilde olur. Tuzaklar kullanıldıktan sonra toplanır ve imha
edilir.
ç) Organik
tarımda kullanılmasına izin verilen pestisit ve benzeri maddelerin
ruhsatlandırılmasında (Değişik
ibare:RG-6/10/2011-28076) 11/6/2010
tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri
geçerlidir.
d) Organik
tarımda hastalık, zararlı, nematod ve yabancı ot mücadelesinde kullanılacak
girdilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alındıktan sonra bu
girdilere, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından uygunluk belgesi veya sertifika
verilir.
Sulama
MADDE
12 –
(1) Organik bitkisel üretim sulama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Sanayi
ve şehir atık suları ile drenaj sisteminden elde edilen drenaj suları organik
tarımda kullanılamaz, gerekli hallerde suyun uygunluğuna yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından yapılacak kontrollerde karar verilir.
b) Sulama
suyu çevre kirliliğine yol açmamalıdır.
c) Sulama,
toprak yapısında bozulmaya ve erozyona yol açmamalıdır.
Hasat
MADDE
13 –
(1) Organik bitkisel üretimde hasat kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
ürünlerin hasadında kullanılan teknik araç ve gereçlerin ekolojik tahribat ve
kirlilik oluşturmaması gerekir.
b) Elle
toplama materyalleri ürünün organikliğini bozmayacak yapıda olmalıdır. Toplama
materyalleri hijyenik olmalıdır.
c)
Müteşebbislerin organik olmayan ürünlerle olası karışma ve değişmelere karşı
gerekli önlemleri almaları ve organik ürünlerin tanımlanmasını sağlamaları
durumunda, organik ve organik olmayan ürünleri aynı zamanda hasat edebilirler.
Müteşebbis ürünlerin hasat günleri, saatleri, devreleri, kabul tarih ve zaman
bilgilerine ait kayıtları tutar ve yetkilendirilmiş kuruluşa verir.
ç)
Ormanlar, doğal alanlar ve tarımsal alanlarda doğal olarak yetişen yenilebilir
bitki ve kısımlarının toplanmasında aşağıdaki hususlara uyulur.
1) Toplama
alanı, toplama işleminin üç yıl öncesine kadar bu Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-
2) Toplama
alanı son iki yıl içinde yangın geçirmemiş olmalıdır.
3) Toplama
alanındaki doğal yaşam dengesinin ve türlerin korunması sağlanır.
4) Doğadan
toplanan ürünlerde geçiş süreci uygulanmaz.
Organik
mantar üretimi
MADDE
14 –
(1) Organik mantar üretiminde; kompost yapımında aşağıdaki bileşenleri içeren
karışımlar kullanılır.
a) Bu
Yönetmeliğin Ek-1 bölümünde yer alan organik tarım metoduyla üretim yapılan
işletmeden gelen çiftlik gübresi ve hayvan dışkısı, söz konusu gübrelerin
bulunamadığı durumlarda ise, kompostlamadan önceki kaplama materyali ve su
hariç toplam içeriğin %
b) Organik
üretim metoduna göre üretim yapılan arazilerden elde edilen saman benzeri
tarımsal kaynaklı ürünler,
c)
Kimyasal olarak muamele görmemiş torf,
ç)
Kesildikten sonra kimyasal muamele görmemiş odun,
d) Doğal
yapısındaki toprak ve sulama suyu özelliğindeki su,
e) Bu
Yönetmeliğin Ek-1 bölümünde kullanımına izin verilen mineral maddeler.
Organik
maya üretimi
MADDE
15 –
(1) Organik maya üretiminde aşağıdaki kurallara uyulur.
a) Organik
maya üretimi, imalatı ve formulasyonunda; gıdaların işlenmesinde kullanılan
mikroorganizmalar, enzimler, içme suyu ve tuz (sodyum klorit ve potasyum
klorit) kullanılır. Diğer ürün ve maddeler ancak bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmiş ve onaylanmışsa kullanılabilir.
b) Organik
maya organik gıda ve yem içinde, organik olmayan maya ile birlikte bulunmamalıdır.
Müteşebbis organik üretimden maya özütü veya otolizat elde edemediği
durumlarda, organik maya üretimi için substrata %5’e kadar (kuru madde olarak)
organik olmayan maya özütü veya otolizat ilave edilmesine müsaade edilir.
(2)
Organik maya üretiminde bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 3 üncü bölümünde yer alan
maya ve maya ürünlerinin üretilmesi için yardımcı maddeler, normalde gıdaların
işlenmesinde kullanılan mikroorganizma ve enzim preparatları ile içme suyu ve
tuz kullanılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Organik Tarım Metoduyla Hayvansal Üretim
Organik
hayvansal üretim kuralları
MADDE
16 –
(1) Organik hayvansal üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Damızlık veya üretime yönelik organik hayvancılıkta, çevre koşullarına
adaptasyon kabiliyeti yüksek olan ve hastalıklara dayanıklı ırklar seçilir.
Bunun için o bölgeye adapte olmuş yerli ırklar ve melezlerine öncelik verilir.
b) Organik
işletmelerden getirilen ve tamamen organik yemlerle beslenilen, genetik yapısı
değiştirilmemiş, çevreye, iklim koşullarına ve hastalıklara dayanıklı hayvanlar
damızlık olarak kullanılır.
c) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik hayvan yetiştiriciliğinde
üremede doğal yöntemler kullanılır. Bununla birlikte suni tohumlamaya da izin
verilir. Klonlama ve embriyo transferi gibi metotlar kullanılmaz.
ç)
Hayvanlar, meralara veya açık hava gezinti alanlarına veya açık alanlara
erişebilmelidir. Meralarda ve açık alanlarda birim alan başına düşen hayvan
sayısı, üretim birimindeki bitkisel üretime yeterli hayvan gübresi
sağlayabilecek şekilde sınırlı olmalıdır. Hayvan yoğunluğu yayılan azot miktarı
bakımından, kullanılan tarımsal alanda 170 kg/N/ha /yıl’ı aşamayacak sayıda
belirlenir. Bu miktar aşıldığında, müteşebbisin aynı bölgede başka bir alan
edinmesi veya yetkilendirilmiş kuruluşun bilgisi dâhilinde komşu işletmelerden
bu olanağı sağlaması gereklidir. Yetkilendirilmiş kuruluş çevre koruma
maksadıyla hayvan yoğunluğunu azaltabilir.
d) Aynı
üretim biriminde bulunan tüm hayvanlar, bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilir. Ancak, konvansiyonel olarak yetiştirilen hayvanlar,
yetiştirildikleri barınakların ve arazilerin organik olarak yetiştirme yapılan
birimlerden açıkça ayrı olması ve ayrı türlerin bulunması şartıyla aynı
işletmede bulunabilirler.
e)
Aşağıdaki koşulların sağlanması halinde organik yetiştirilen hayvanlar,
konvansiyonel yetiştirilen hayvanlarla ortak alanlarda otlatılabilir.
1)
Alanlar, en az üç yıl bu Yönetmelikte izin verilmeyen ürünlerle muamele
görmemiş olmalıdır.
2)
Konvansiyonel olarak yetiştirilmiş aynı tür hayvanlar, organik olarak
yetiştirilen hayvanlar ile aynı anda merada olmamalıdır.
3) Organik
hayvansal ürünlerin, konvansiyonel ürünlerden ayırt edilememesi durumunda bu
ürünler organik olarak değerlendirilemez.
f) Bu
Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilen hayvanlar aşağıdaki hususların
bulunması şartıyla konvansiyonel yetiştirilen hayvanlarla farklı zamanlarda
ortak arazilerde otlatılabilir.
1)
Araziler geçiş sürecini tamamlamış olmalıdır.
2) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmemiş hayvanlar, ekstansif üretimden
gelmiş olmalıdır.
3) Organik
hayvan yetiştiriciliğinden elde edilen ürünler; ortak arazileri kullanan ve bu
Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmeyen hayvanlarla aynı anda
otlatılmadıkları, bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol
kuruluşunca onaylanmadıkça organik olarak kabul edilemez.
g) Organik
yem bitkileri üretimi yapılacak arazi, aşağıdaki hükümlere göre geçiş sürecine
alınır;
1) Organik
hayvansal üretim yapılacak arazi ve otlaklar iki yıllık geçiş sürecine alınır.
2) Otobur
olmayan hayvanlar tarafından kullanılan otlaklar, açık barınaklar ve gezinti
alanları için geçiş süresi bir yıla indirilir. Söz konusu araziler bu
Yönetmelik ekinde izin verilen ürünlerden başka ürünlerle işlem görmediyse
geçiş süresi yetkilendirilmiş kuruluşlarca 6 aya indirilir.
3) Bu
fıkranın (f) bendi ile 17 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi istisna
olarak hayvansal üretim birimi, mera ve yem üretimi için kullanılan araziler
ile birlikte işletmenin tamamının eş zamanlı olarak organik üretime geçirilmesi
söz konusu olduğunda aşağıdaki koşulların sağlanması kaydıyla geçiş süreci 24
aya indirilebilir. Bu istisna işletmenin mevcut olan hayvanlarına, yavrularına
ve geçiş süreci başlamadan önce aynı zamanda yem üretimi için kullanılan
araziler ve meralar için uygulanır. Hayvanlar üretim biriminden elde edilen
ürünler ile beslenmelidir.
ğ)
Hayvansal üretimde geçiş süreci;
1) Et
üretiminde; büyükbaş hayvanlar için 12 ay, küçükbaş hayvanlar ve domuzlar için
6 aydır. Ancak organik süt sığırcılığı işletmelerinde sürüden et amaçlı
ayrılacak hayvanlar için bu süre yaşam süresinin 3/4’ü dür.
2) Süt
üretimi için yetiştirilen hayvanlar için 6 aydır.
3) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Et üretimine yönelik kanatlılarda
üç günlük yaştan küçük olmak kaydıyla on hafta, yumurta üretimine yönelik
kanatlılarda ise altı haftadır.
h)
Entansif üretimde kullanılan bazı damızlık veya ırklara ilişkin özel hastalık
ve sağlık problemleri olmayanlar damızlık olarak kullanılır.
ı) Bir
sürü ilk kez oluşturulurken organik olarak yetiştirilmiş hayvanlar yeterli
sayıda olmadığında, konvansiyonel yetiştirilmiş hayvanlar aşağıdaki hususlara
uyulmak şartıyla organik hayvancılıkta kullanılır:
1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Etlik ve yumurtacı civcivler,
geldikleri çiftlikten ayrıldıklarında üç günlük yaştan küçük olmalıdır.
2)
Buzağılar ve taylar sütten kesilir kesilmez bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilir ve her koşulda 6 aylıktan küçük olur.
3) Kuzular
ve oğlaklar sütten kesilir kesilmez bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilir
ve 60 günden büyük olmamalıdır.
4) Domuz
yavruları sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilmiş olmalı ve 35 kg’dan az olmalıdır. Dişi domuzlar, gebeliğin son
dönemi ve emzirme dönemi haricinde grup içinde tutulur. Domuz yavruları düz gezinti
alanlarında ve kafeslerde tutulamazlar. Domuzların gezinti alanlarında kendine
özgü davranışları sürdürmelerine izin verilir. Eşelenmeleri için farklı
substratlar kullanılabilir.
5)
Yetkilendirilmiş kuruluşun onayına tabi olarak, hayvansal üretim biriminde var
olan bu Yönetmeliğin kuralları ile uyuşmayan hayvanlar öngörülen geçiş süreleri
uygulanmak koşuluyla organik üretime geçiş yapar.
i) Organik
sığır besisi yapılan işletmede yeniden sürü tesis edilirken; öncelikle organik
hayvancılık işletmelerinden, bulunamaması halinde bu Yönetmelik hükümlerine
uygun şartlardaki besi danaları konvansiyonel hayvancılık yapılan işletmelerden
getirilir.
j) Sürünün
büyütülmesi ve/veya sürünün yenilenmesi için organik olarak üretilen
hayvanların bulunamaması halinde her yıl yetişkin büyükbaş hayvanların maksimum
% 10’u, domuz ve küçükbaş hayvanların maksimum % 20’si dişi olarak,
yetkilendirilmiş kuruluşun onayı ile konvansiyonel hayvancılık yapılan
işletmelerden getirilebilir. Bu oranlar aşağıdaki durumlarda yetkilendirilmiş
kuruluşun onayı ile sürünün % 40’ı oranında artırılabilir;
1)
Müteşebbisin yazılı taahhüdü ile sürü büyüklüğünün artırılmasının garanti
edilmesi halinde,
2) Irk
değiştiriliyorsa,
3) Yeni
bir hayvansal üretim geliştiriliyorsa,
4)
Çiftlikteki hayvan ırkı yok olma tehlikesi altındaysa,
5) Sağlık
ya da afet nedenleriyle yüksek hayvan ölümleri oluyorsa,
k) (j)
bendinde belirtilen yüzdeler 10 adetten az büyükbaş hayvan veya 5 adetten az
küçükbaş ve domuz bulunan küçük işletmelerde uygulanmaz. Bu birimlerde yukarıda
belirtilen yenileme işlemleri yılda azami 1 hayvan ile sınırlıdır.
l)
Damızlık erkekler, sonradan bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmesi ve
beslenmesi şartı ile organik olmayan işletmelerden getirilebilir.
m) Organik
hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal üretim yapan işletmeler, hayvanların giriş
ve çıkışı ile tüm tedavi uygulamalarıyla ilgili düzenli kayıtları tutar.
Organik
hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme
MADDE
17 –
(1) Organik hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme kuralları aşağıda
belirtilmiştir.
a) Pet
hayvanı ve kürk hayvanı dışında, organik hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanlar
organik olarak üretilmiş kaba ve kesif yemlerle beslenir.
b) Farklı
gelişim evrelerindeki organik beslemede ihtiyaçları karşılanırken, üretim
artışı yanında kaliteli üretim sağlanır. Hayvanların zorlama ile beslenmesi
yasaktır.
c) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Yaylacılık yapılan dönemde;
hayvanların yürüyerek bir otlatma alanından diğerine geçerken organik olmayan
alanlarda otlayarak tükettikleri yem miktarı yıllık yem rasyonunun %10’unu
geçemez. Bu oran tarımsal orijinli yemin kuru maddesinin yüzdesi olarak
hesaplanır. Her yıl hayvanların yaylada olduğu dönemin dışında, yemin en az
%60’ı çiftlik bünyesinden sağlanır. Bunun mümkün olmaması halinde, yemin eksik
kalan bölümü, bu Yönetmelik hükümlerini uygulayan diğer işletmelerden sağlanır.
Domuz ve
kümes hayvanları için yemin en az %20’si çiftliğin kendisinden sağlanır.
Bunun mümkün olmaması halinde, yemin eksik kalan bölümü, bu Yönetmelik
hükümlerini uygulayan diğer işletmelerden veya yem işletmelerinden sağlanır.
ç)
Ortalama olarak rasyon kuru maddesinin % 30 kadarı, geçiş süreci maddeleri
içerebilir. Geçiş sürecindeki yem maddeleri hayvanların yetiştirildiği
işletmeden temin ediliyorsa bu oran % 60’a kadar çıkarılabilir.
d)
Yavruların beslenmesi öncelikle ana sütüyle sağlanır. Bunun mümkün olmaması
halinde yavrular aynı sürüden elde edilen sütlerle beslenilir. Türlere bağlı
olarak yavruların süt ile beslenmeleri gereken asgari süre; büyükbaş
hayvanlarda ve taylarda 90 gün, küçükbaş hayvanlarda 45 gün ve domuzlarda 40
gündür.
e)
Yetiştirme sistemi; yılın değişik dönemlerinde hayvanların otlaklara
ulaşabilmelerine imkân sağlar. Ruminant rasyonlarında; silaj ve taze kuru ot
gibi kaba yemler rasyon kuru maddesinde en az % 60 oranında olmalıdır. Bununla
birlikte, yetkilendirilmiş kuruluş, süt üretimine yönelik hayvanlarda
laktasyonun başlarında azami 3 aylık bir süre için bu oranın %
f) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
g) Doğal
afetler nedeniyle yem üretiminin azalması halinde, afet bölgesinde kısa bir
süre için Bakanlığın belirleyeceği oranda konvansiyonel yem maddelerinin hayvan
beslenmesinde kullanımına izin verilir.
ğ) Domuz
ve kanatlı rasyonlarına kaba yem, taze veya kuru ot veya silaj eklenir.
h) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Organik hayvancılıkta hayvan beslemede
aşağıdaki maddeler kullanılır.
1)
Kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilmiş veya hazırlanmış bitkisel veya
hayvansal kökenli organik olmayan yem maddeleri veya ek-5’in 2 nci maddesinde
yer alan diğer yem maddeleri,
2) Organik
formları mevcut olmayan ve kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilen
baharatlar, tıbbi ve aromatik bitkiler ve melasların kullanımı verilen her bir
tür için %1 ile sınırlandırılmış olup tarımsal kökenli yemin kuru maddesinin
oranı yıllık olarak hesaplanır,
3)
Hayvansal kökenli organik yem maddeleri,
4) Ek-5’in
1 inci maddesinde yer alan mineral kaynaklı yem maddeleri,
5)
Sürdürülebilir balıkçılıktan elde edilen yemler aşağıdaki koşulları taşır:
-Yemler
kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilir veya hazırlanır.
-Yemlerin
kullanımı otobur olmayan hayvanlarla sınırlandırılır.
-Hidrolize
balık proteinleri kullanımı yalnızca genç hayvanlarla sınırlandırılır.
6) Deniz
tuzu, iri kaya tuzu olarak tuz,
7) Ek-6’da
yer alan yem katkı maddeleri.
ı) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
i) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
j) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
k) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
l)
Antibiyotikler, koksidiyostatikler, tıbbi ürünler ile büyümeyi veya üretimi
artırıcı diğer maddeler hayvan beslenmesinde kullanılamaz.
m) Yem
maddeleri, yem katkı maddeleri, yem işlemeye mahsus yardımcı maddeler ve hayvan
beslenmesinde kullanılan ürünler; genetiği değiştirilmiş organizmalar veya
bunlardan elde edilmiş ürünler kullanılarak üretilemez.
n) Organik
olarak üretilmiş veya işlenmiş yemlerde aranan şartlar şunlardır:
1)
Konvansiyonel yem ile organik yem aynı fabrikada aynı hatta işlenemez.
2)
Ürünlerin bileşiminde yer alan maddeler ya da bu ürünlerin hazırlanmasında
kullanılan başka herhangi bir madde iyonlaştırıcı radyasyon-ışınlama içeren
uygulamalardan geçmemiş olmalıdır.
3) Organik
yemler mutlaka etiketlenir. Etiket üzerinde;
Yemin
organik miktarı kuru madde üzerinden belirtilir.
Organik
üretim metoduyla elde edilen yem materyalinin yüzdesi yazılır.
Geçiş
dönemi ürünlerinden elde edilen yem materyallerinin yüzdesi yazılır.
Tarımsal
kökenli yem maddelerinin toplam yüzdesi belirtilir.
Yetkilendirilmiş
kuruluşun ismi bulunur.
4) Organik
olarak üretilen yemler ile konvansiyonel olarak üretilen yemler fiziksel olarak
ayrı yerlerde tutulur ve depolanır.
5) Organik
yem hazırlamada kullanılan donanım, konvansiyonel yem hazırlamada kullanılan
her türlü donanımdan ayrılır.
6)
Konvansiyonel yem hazırlama ünitelerinde aynı hatta hem konvansiyonel hem de
organik yem hazırlanamaz. Ancak yem hazırlama ünitesinde yem hazırlamaya
başlamadan önce bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1 inci bölümünde verilen maddelerle
yem hazırlama ünitesinin temizliğinin yapılması şartıyla konvansiyonel yem
hazırlama ünitelerinde organik yem hazırlanır.
o) Organik
olarak üretilmiş yemler ya da bunlardan elde edilmiş ürünler konvansiyonel
üretilmiş yemlerle karışmaya ve bulaşmaya meydan vermeyecek biçimde bir arada
nakledilebilir. Yemlerin nakledileceği araçlar bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümünde verilen maddelerle temizlenir. Nakil esnasındaki ürün miktarı
ile teslimattaki ürün miktarının kayıt altına alınması gerekir.
ö) (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve
diğer ilgili mevzuata göre, yem fabrikalarında organik olarak üretilecek yemler
için rasyona giren hammaddelerin yetkilendirilmiş kuruluşça verilen organik
ürün sertifikasını aldıktan sonra rasyon formülleri Bakanlıkça tescil edilir.
Ancak bu işlemden sonra yetkilendirilmiş kuruluş kontrolünde yem fabrikalarında
organik yem üretimine geçilir.
p)
Yetkilendirilmiş kuruluş, aynı türden organik ve organik olmayan hayvanlar
üzerine bir tarımsal araştırma yürütülmesi ya da resmi bir eğitim faaliyetinin
yapılmasında aşağıda belirtilen koşulların sağlanması halinde işletmelere
paralel üretim izni verilir.
1) Her
ünitede hayvanlar, hayvansal ürünler, gübreler ve yemler arasındaki ayrımın iyi
yapıldığını garanti edecek şekilde uygun önlemler alınır ve bunlar önceden
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir.
2)
Müteşebbis, hayvanların ya da hayvansal ürünlerin dağıtımı veya satışı söz
konusu olduğunda yetkilendirilmiş kuruluşu önceden bilgilendirir.
3)
Müteşebbis, üretim biriminde üretilen ürünlerin kesin miktarlarını, ürünlerin
ayrımını sağlayacak özellikleri, ürünlerin ayırt edilmesi için alınan önlemleri
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirir.
r) Organik
yem işlenmesi ya da depolanmasında doğal aromaların eklenmesi dışında, kaybolan
özellikleri yeniden oluşturan, işlem sırasındaki ihmalin sonuçlarını düzelten
ya da bu ürünlerin gerçek doğası hakkında yanılmalara neden olabilecek madde ve
teknikler kullanılmaz.
Hayvan
sağlığı ve veteriner müdahalesi
MADDE
18 –
(1) Organik hayvan yetiştiriciliğinde hayvan sağlığı ve veteriner hekim
müdahalesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde hastalık önleyici tedbirler şunlardır:
1) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde, hayvan sağlığında koruyucu hekimlik esastır.
2) Uygun damızlık
ırklar seçilir.
3)
Hayvanların doğal bağışıklıklarını artırıcı düzenli egzersiz için gezinti
alanlarına veya otlaklara ulaşımı ve kaliteli yem kullanımı sağlanır.
4) Aşırı
kalabalık nedeni ile hayvanlarda sağlık problemlerini önlemek için uygun yerleşim
sıklığı sağlanır.
b) Tüm
önleyici tedbirlere rağmen bir hayvanın hastalanması veya yaralanması
durumunda, uygun bir barınakta izole edilerek, derhal tedavi edilir.
c) Organik
hayvancılıkta veteriner hekim gözetiminde veteriner tıbbi ürünlerin kullanım
usul ve esasları şunlardır:
1) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Kimyasal yolla sentezlenmiş allopatik
tıbbi veteriner ürünleri veya antibiyotiklerin yerine, tedavi edilecek hayvan
türü üzerinde tedavi edici etkisi bulunması koşuluyla, ek-5’in 1 inci maddesinde
ve ek-6’nın 3 üncü maddesinde yer alan ürünler ve fitoterapötik ürünler
kullanılır.
2)
Yukarıda bahsedilen maddelerin kullanımının hastalıkla veya yaralanmayla
mücadelede yetersiz kalması durumlarında ve hayvanın acı çekmemesi için tedavi
amacı ile kimyasal bileşimli ilaçlar veya antibiyotikler yetkilendirilmiş
kuruluşun izni ile kontrollü olarak kullanılır.
3)
Kimyasal olarak sentezlenmiş veteriner tıbbi ürünler veya antibiyotikler,
hastalık önleyici uygulamalar için kullanılamaz.
ç) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez ve genetik
yapısı değiştirilmiş organizmalar organik hayvansal üretimde girdi olarak
kullanılamaz. Gen teknolojisi metotları ile hayvan ıslahına izin verilmez.
Büyüme veya üretimi artırıcı maddelerin kullanımı ve üremeyi kontrol etmek
amacıyla veya diğer amaçlarla hormon ya da benzeri maddelerin kullanımı
yasaktır. Ancak hormonlar, tedavi amaçlı veteriner hekim uygulaması olarak
hasta hayvana verilebilir.
d)
Veteriner tıbbi ürünleri kullanıldığında; konulan teşhis, müdahale yöntemi,
ilacın dozu, ilacın etken maddesi, tedavi süresi ve ilacın kalıntı arınma
süresi ile birlikte kullanılan ürün kayıt edilir.
e) Bir
hayvana normal koşullarda verilen veteriner tıbbi ürünlerinin son uygulandığı
tarih ile bu hayvanlardan organik ürün elde edilme tarihi arasındaki süre,
organik yetiştiricilikte, konvansiyonel yetiştiricilikteki uygulamanın iki katı
veya kalıntı arınma süresi belirtilmemiş hallerde ise 48 saattir.
f) Aşı
uygulamaları, parazit tedavisi veya ülkemizce zorunlu olarak belirlenen hayvan
hastalık ve zararlıları ile mücadele programları haricinde, bir hayvana veya
hayvan grubuna bir yıl içerisinde üçten fazla kimyasal sentezlenmiş veteriner
tıbbi ürünler veya antibiyotiklerin uygulanması halinde ya da üretken olduğu
yaşam süresi bir yıldan az olan hayvanlarda bir defadan çok muamele gördüyse,
söz konusu hayvanlar veya bu hayvanlardan elde edilen ürünler organik ürün
olarak satılamaz ve yeniden geçiş sürecine alınır. Buna ait kayıtlar müteşebbis
tarafından tutulur.
g) Ulusal
zorunlu mücadele programları dışında işletmenin bulunduğu alanda ihbari mecburi
bulaşıcı ve salgın bir hastalığın ortaya çıkması halinde, (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve
diğer ilgili mevzuat hükümlerine uyulur ve bağışıklık sağlayan veteriner
biyolojik maddeleri kullanılır.
Yetiştiricilik
uygulamaları, barınak ve bakım şartları
MADDE
19 –
(1) Organik hayvansal üretimde yetiştiricilik uygulamaları, barınak ve bakım
şartları aşağıda belirtilmiştir:
a)
Koyunlarda kuyruk kesme amacı ile elastik bant takılması, kuyruk kesme, diş
kesme, gaga kesme ve boynuz köreltme uygulamaları organik yetiştiricilikte
uygulanamaz. Yolma gibi yöntemler uygulanamaz. Bu uygulamaların bir kısmına
genç hayvanlarda boynuz köreltme uygulamasında olduğu gibi güvenlik, hayvan
sağlığı, rahatlığı ve hijyen için yetkilendirilmiş kuruluş tarafından izin
verilebilir. Bu tür uygulamalar ve ürün kalitesini artırmaya yönelik fiziksel
kastrasyon uygulamaları, hayvanlar en uygun yaşta iken uzman kişiler tarafından
hayvanlara acı çektirmeden yerine getirilir.
b)
Hayvanlar bağlı olarak tutulamaz. Ancak, hayvan refahı düzenlemeleri dikkate
alınarak yetkilendirilmiş kuruluş tarafından hayvanların güvenliği ve refahı
için, müteşebbisçe zorunluluğunun ortaya konulması koşulu ile hayvanların
sınırlı bir süre için bağlanmasına izin verilebilir.
c) 10 baş
veya daha az sayıdaki büyükbaş hayvan grupları, davranış ihtiyaçlarına uygun
olarak grup içerisinde tutmak mümkün değilse, haftada en az iki defa otlatma
alanlarına ve açık barınak alanlarına veya egzersiz alanlarına ulaşmalarını
sağlamak koşuluyla yetkilendirilmiş kuruluşun onayı ile bağlanabilir.
ç)
Hayvanların gruplar halinde yetiştirilmeleri durumunda grubun büyüklüğü; hayvan
türünün gelişim evrelerine ve davranış biçimlerine bağlı olup, bir uzman görüşü
ışığında yetkilendirilmiş kuruluşça belirlenir. Hayvanlar, kansızlığı teşvik
edecek koşullarda tutulamaz ve rasyonlar kullanılamaz.
d) Hayvan
barınakları, sıhhi bir yapı malzemesinden inşa edilir, barınak koşulları
hayvanların biyolojik ve ırk ihtiyaçlarını karşılar. Hayvanlar yem ve suya
kolayca erişebilmelidir. Binaların yalıtımı, ısınması ve havalandırılması; hava
akımını, toz seviyesini, sıcaklığı, nispi nemi ve gaz yoğunluğu hayvanlara
zarar vermeyecek sınırlar içerisinde tutacak şekilde olur. Barınaklar, bol
miktarda doğal havalandırma ve ışık girişine izin vermelidir.
e) Serbest
gezinti alanları, açık hava gezinti alanları veya açık barınak alanlarında;
yerel hava koşullarına ve ilgili türe bağlı olarak yağmura, rüzgâra, güneşe ve
aşırı sıcaklığa karşı yeterli korunma sağlanır.
f)
Barınaklar; hayvanlara rahatça ve doğal olarak durabilecekleri, kolayca
yatabilecekleri, dönebilecekleri, kendilerini temizleyebilecekleri, tüm doğal
pozisyonları alabilecekleri, gerinme ve kanat çırpma gibi tüm doğal hareketleri
yapabilmelerine yetecek büyüklükte olur.
g) Kapalı
barınaklar ve açık gezinti alanlarının asgari alanları ve farklı hayvan türleri
ile kategorileri için diğer barınak özellikleri bu Yönetmeliğin Ek-3’ünde
belirtilen kriterlere uygun olur.
ğ) İklim
koşullarının hayvanlara açık havada yaşamalarına imkân verdiği bölgelerde,
hayvan barınaklarının yapılması zorunlu değildir.
h)
Barınak, kümes, alet ve kaplar, hastalık taşıyan organizmaların gelişmesi veya
bulaşmasını engellemek için, uygun bir şekilde temizlenir ve dezenfekte edilir.
Hayvan binaları ve yapılarının temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için bu
Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1 inci bölümünde verilen maddeler kullanılır. Böcek ve
kemirgenlerle mücadele etmek ve işletmede kokuyu azaltmak amacıyla, dışkı,
idrar ve dökülmüş dağılmış gıdalar ortamdan uzaklaştırılır. Bütün bu tedbirlere
rağmen böcekler ile diğer kemirgenlerin hayvan barınaklarından ve diğer tesislerden
uzaklaştırılamaması durumunda, yalnızca bu Yönetmeliğin Ek-2’sinin 1, 2, 3, 4
ve 5 inci bölümündeki girdiler ve rodentisitler kullanılır.
ı) Tüm
memeliler, otlak veya açık hava egzersiz alanlarına, açık barınak alanına
ulaşabilmelidir. Hayvanların psikolojik koşulları, hava koşulları ve arazinin
durumu izin verdiği sürece hayvanlar bu yerleri kullanabilmelidir. Otoburlar,
koşullar elverdiği sürece otlaklara ulaşabilmelidir.
i) Otobur
hayvanların otlama dönemlerinde meralara erişebilmeleri ve kış barınaklarının
hayvanlara hareket serbestisi vermesi durumunda, kış aylarında hayvanlara açık
gezinti alanları ve açık alanlar sağlanması zorunluluğu kaldırılabilir. Ancak;
bir yıldan yaşlı boğalar, meralara, açık gezinti alanlarına ve açık alanlara
erişebilmelidirler. Besinin son döneminde büyükbaşlar yaşam sürelerinin 1/5’ini
geçmemesi ve üç aydan fazla olmamak kaydıyla kapalı alanlarda kalabilirler.
j) Hayvan
barınaklarının zemini düzgün olmalı fakat kaygan olmamalıdır. Toplam zemin
alanının asgari yarısı, sert ve düz olmalıdır.
k) Altlık;
sap-saman veya diğer uygun doğal maddeden oluşur. Altlık olarak kullanılan
materyal, organik tarımda gübre olarak kullanılmasına izin verilen her türlü
mineral madde ile iyileştirilebilir ve güçlendirilebilir.
l) Buzağılar
1 haftalık yaştan sonra bireysel bölmelerde tutulamaz.
m)
Kanatlılar açık yetiştirme koşullarında yetiştirilir ve kafeslerde tutulamaz.
Su kanatlıları iklim şartlarının elverdiği sürece hayvanın rahatlığı veya
hijyen şartları nedeniyle akarsu, gölet ve göllere erişebilmelidir.
n)
Kümesler aşağıdaki asgari şartları karşılar;
1) Zeminin
asgari 1/3’ü, parçalı veya ızgaralı yapıda değil, düz bir yapıda olmalı ve
sap-saman, talaş, kum veya kısa çim gibi maddelerle kaplı olmalıdır.
2) Yumurta
tavuğu kümeslerinde zeminin 1/2’sinden fazlası dışkı toplanmasına elverişli
olur.
3) Tünek,
kanatlı grubu ve kanatlı büyüklüğü ile orantılı olmalıdır. Bu konudaki
standartlar bu Yönetmeliğin Ek-3’ünün 2 nci bölümüne uygun olur.
4)
Kanatlının büyüklüğüne göre giriş/çıkış delikleri olmalı ve bu delikler kanatlı
barınağının her
5) Her
kanatlı barınağında aşağıdakilerden fazla hayvan barındırılamaz:
4800 adet
etlik piliç,
3000 adet
yumurta tavuğu,
5200 adet
afrika tavuğu,
4000 adet
dişi muskovi veya pekin ördeği,
3200 adet
erkek muskovi veya pekin ördeği ile diğer ördekler,
2500 adet
horoz, kaz veya hindi.
6) Et
üretimine yönelik kanatlı barınaklarının her birinin toplam kullanılabilir
alanı
o) Yumurta
tavuklarında doğal ışık ile suni ışıklandırmanın toplamı günde 16 saati
geçemez. Suni ışıklandırma olmadan asgari 8 saat dinlenme süresi uygulanır.
ö)
Kanatlılar iklim koşullarının elverdiği durumlarda açık hava barınaklarına
ulaşabilmeli ve bu durum yaşamlarının asgari 1/3’ünde uygulanmalıdır. Bu açık
hava barınakları çoğunlukla bitki örtüsü ile kaplanır, koruyucu tesisler
bulunur ve hayvanların yeterli sayıda suluk ve yemliklere erişmelerine imkân
verir. Halk ve hayvan sağlığını korumak amacıyla hayvanların dışarı çıkmasını
engelleyen, Bakanlıkça belirlenmiş bir durum olması halinde; gerekli
biyogüvenlik tedbirleri alınır ve hayvanlar kapalı yerde tutularak yeterli
sayıda suluk ve yemliklere erişmelerine imkân verilir.
p) Sağlık
nedenleriyle, iki yetiştirme dönemi arasında kümesler boş bırakılır, bu süre
içerisinde binalar ve tesisat temizlenir ve izin verilen maddelerle dezenfekte
edilir. Ayrıca, her kanatlı grubunun yetiştirilmesi tamamlandığında gezinti
alanları sağlık nedeniyle boş bırakılarak, bitki örtüsünün yeniden gelişmesine
imkân verilir. Bu gereklilik barınaklarda tutulmayan ve gün boyunca serbestçe
gezinen az sayıdaki kanatlılara uygulanmaz.
r) Yoğun
yetiştiricilik yöntemlerinin kullanımını engellemek için kanatlılar ya asgari
bir yaşa erişinceye kadar beslenirler ya da yavaş gelişen kanatlı genotipleri
seçilir. Yavaş gelişen kanatlı genotiplerinin işletmeci tarafından
kullanılmadığı yerlerde kesim aşağıdaki asgari yaşlarda olur.
Tavuklar
81 günlük,
Et
horozları 150 günlük,
Pekin
ördeği 49 günlük,
Dişi
muskovi ördeği 70 günlük,
Erkek
muskovi ördeği 84 günlük,
Yaban
ördeği 92 günlük,
Afrika
tavuğu 94 günlük,
Erkek
hindi ve kaz 140 günlük,
Dişi
hindiler 100 günlük.
Organik
etlik piliç yetiştiriciliğinde yavaş gelişen genotiplerin kullanılması
durumunda asgari kesim yaşı 72 gündür.
Nakliye
ve kesim
MADDE
20 –
(1) Organik hayvan nakliyesi ve kesim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hayvanların nakliyesinde uyulması gereken kurallar şunlardır:
1)
Hayvanların nakilleri stressiz ve kısa zamanda gerçekleştirilecek şekilde
yapılır.
2) Yükleme
ve boşaltma işlemleri dikkatlice ve hayvanları zorlamak amacıyla elektriksel
uyarıcı alet kullanılmadan gerçekleştirilir. Nakliye öncesi ve esnasında
herhangi bir yatıştırıcı ilaç kullanılmaz.
3) Kara
taşımacılığında 8 saatte bir yemleme, sulama ve dinlendirme için mola verilir. (Ek cümle:RG-14/8/2012-28384) Taşıma sırasında kullanılacak yem
bileşenlerinin listesi bulundurulur.
b)
Kasaplık hayvanlara kesim esnasında stres yaratmayacak şekilde davranılır.
Mümkün olan durumlarda ayrı mezbaha, kesimhane ve kombinalar kullanılır. Mümkün
olmayan durumlarda ise konvansiyonel olarak yetiştirilmiş hayvanların
kesiminden sonra, mezbaha, kesimhane ve kombinalar bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümünde verilen maddeler ile temizlendikten sonra, organik hayvanların
kesimi yapılır.
Hayvan
gübresi
MADDE
21 –
(1) Organik hayvan gübresi kullanma, bulundurma ve koruma kuralları aşağıda
belirtilmiştir.
a) Organik
bitkisel üretim yapılacak alanlarda, arazi üzerine uygulanacak toplam gübre miktarı,
170 kg/N/ha/yılı geçemez. Söz konusu miktara göre bu Yönetmeliğin Ek-4’ünde yer
alan tabloda maksimum hayvan sayısı belirlenmiştir.
b) Organik
hayvansal üretim yapan işletmeler üretim fazlası gübrelerini bu Yönetmelik
hükümlerine göre üretim yapan diğer müteşebbislerle sözleşme yaparak dağıtır.
Sözleşmede; kullanılan tarımsal alanda yılda hektar başına azami
c)
Hayvansal gübrelerin depolama yerleri; doğrudan akıntı ile veya sızıntı ile
toprak veya suyun kirlenmesini önleyecek özellikte olmak zorundadır.
ç)
Müteşebbisin, yetkilendirilmiş kuruluş ile yapacağı sözleşmede, hayvan
gübresinin depolanması için yapılan tesislerin yeri ve tarifi, hayvan
gübresinin yayılmasına ilişkin plan ve diğer işletmelerle yapılan yazışmalar
yer alır.
Organik
arı yetiştiriciliği
MADDE
22 –
(1) Organik arı yetiştiriciliği kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Irk
seçiminde, arıların yerel koşullara adapte olabilme kapasitesi,
dayanıklılıkları ve hastalıklara karşı dirençleri göz önüne alınır. Apis
mellifera türünün ırkları ve yerel ekotipleri tercih edilir.
b)
Kolonilerin yenilenmesi amacıyla, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan,
yılda % 10 oranında ana arı ve oğul organik üretim yapılan kovanlara, organik
üretim birimlerinden gelen bal peteği veya temel peteği ile birlikte
yerleştirilmeleri kaydıyla, alınabilir. Bu durumda geçiş süreci uygulanmaz.
c)
Kapasite artırımı; kolonilerin bölünmesi ile veya organik arıcılık yapan diğer
işletmelerden oğul veya kovan alınarak yapılır.
ç) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre üretim yapmayan arıcılardan sağlanan arı oğulları,
bir yıllık geçiş sürecine alınır.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluştan izin alınması kaydıyla, işletmenin sahip olduğu
konvansiyonel arı kolonileri, organik arıcılığa geçiş amacı ile kullanılabilir.
e) Geçiş
sürecinde, var olan balmumu, organik arıcılıktan gelen balmumu ile
değiştirilir.
f) Üretim
sezonu sonunda arıların kışı geçirebilmesi için kovanlarda yeterli miktarda bal
ve polen bırakılır.
g) Organik
arıcılıkta geçiş süreci bir yıldır. Arıcılık ürünleri, bu Yönetmelik
hükümlerinin asgari bir yıl uygulanması kaydıyla organik ürün olarak
pazarlanır.
ğ)
Veteriner tıbbi ürünleri uygulandığı zamanlar; aktif farmakolojik madde de
dahil ürünün tipi, konulan teşhis, dozu, uygulama şekli, tedavi süresi ve
ilacın kalıntı arınma süresi kaydedilir ve ürünler organik ürün olarak
pazarlanmadan önce yetkilendirilmiş kuruluşa bilgi verilir.
(2) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Arı kolonilerini beslemeye, yalnızca
kovanların zor iklim koşullarından dolayı tehdit altında olması durumunda izin
verilir. Besleme; organik bal, organik şeker şurubu ya da organik şeker ile
yapılır. Besleme ile ilgili olarak kayıtlara; ürünün tipi, uygulama tarihi,
miktarı ve kullanıldığı kovanlara dair bilgiler yazılır.
(3)
Organik arıcılıkta bakım, yönetim uygulamaları ve kayıtları aşağıda
verilmiştir:
a)
Kovanların yerleştirildikleri alanlar kovan bilgileri ile birlikte kaydedilir.
b)
Arıcılık ürünlerinin hasat edilmesi esnasında petekler içerisindeki arılar yok
edilemez ve bal süzmek için kuluçka peteği kullanılamaz.
c) Ana
arının kanatlarını kesmek yasaktır. Ana arıların değiştirilmesi esnasında eski
ana arının öldürülmesine izin verilir. Sadece Varroa hastalığı bulaşan erkek
arı gözlerinin yok edilmesine izin verilir.
ç) Bal
hasadında kimyasal sentetik sinek kovucu maddeler kullanılamaz.
d)
Arıcılık ürünlerinin üretimi, hasadı, işlenmesi ve depolanması esnasında
kolonilere uygulanan koruyucu önlemler ve tedaviler kayıt edilir.
e) Ballıkların
kaldırılması ve bal süzme faaliyetleri kovan koloni kartına kaydedilir.
(4)
Kovanların yerleşimine ilişkin kurallar aşağıda belirtilmiştir:
a) Arılar
için yeterli miktarda doğal nektar, balözü ve polen kaynağı bulunmalı ve suya
erişim imkanı olmalıdır.
b) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Üretim bölgesinin
c)
Kovanlar; kirlenmeye yol açması muhtemel olan, kent merkezleri, otoyollar,
sanayi bölgeleri, atık merkezleri, atık yakma merkezleri gibi tarım dışı üretim
kaynaklarından uzak olmalıdır. Müteşebbis bu koşulun sağlanması için gerekli
tedbirleri alır.
Yukarıdaki
koşullar çiçeklenmenin olmadığı alanlarda veya kovanların uykuda olduğu kışlama
döneminde uygulanmaz.
ç)
Kovanlar bulundukları yerden başka yere yetkilendirilmiş kuruluş bilgisi
dâhilinde taşınır.
(5)
Arıcılıkta kullanılacak materyallerin ve kovanların özellikleri aşağıdaki gibi
olmalıdır:
a)
Kovanlar çevreye ve arıcılık ürünlerine risk getirmeyen doğal malzemelerden
yapılır.
b)
Kovanlar kimyasal boyalarla boyanamaz. Kovanlar propolis, balmumu ve bitki
yağları gibi doğal ürünlerle kaplanır.
c) Yeni çerçeve
için balmumu organik üretim yapan birimlerden sağlanır. Kovan kapağından elde
edilen balmumu kullanılır. Arıcılığa yeni başlandığında veya geçiş sürecinde
organik olarak üretilen balmumunun pazarda mevcut olmaması durumunda,
konvansiyonel balmumu kullanılmasına, analizlere dayanarak yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından izin verilir.
ç)
Üzerinde yavrulu gözler bulunan çerçevelerden bal sağımı yapılmaz.
d)
Çerçeve, kovan ve petekleri zararlılardan koruma amacıyla, Rodentisitler
(sadece tuzaklarda) ve Ek-2’de listelenen ürünler kullanılır. Kovanların
dezenfeksiyonu için doğrudan ateş veya buhar gibi fiziksel uygulamalara izin
verilir.
e)
Arıcılıkta kullanılan malzemelerin, binaların, teçhizatın ve kapların veya
ürünlerin temizlenmesinde ve taşınmasında yalnızca bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümündeki maddeler kullanılır.
f)
Kovanların taşınması sırasında arılara stres yaratmaktan kaçınılır.
g)
Karantina tedbirleri uygulanan ve uçakla ilaçlama yapılan alanlarda organik
arıcılık yapılamaz.
ğ)
Kovanların taşınması, depolanması, pazarlanmasında ve organik arı ürünlerinin
üretilmesi, işlenmesi, taşınması, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması ve
pazarlanmasında bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
(6)
Arıcılıkta hastalıkların önlenmesi için uyulması gereken kurallar aşağıda
verilmiştir:
a)
Dayanıklı uygun ırklar seçilir.
b) Ana
arıların düzenli olarak yenilenmesi, herhangi bir anomali tespiti için
kovanların sistematik olarak kontrolü, kovanlardaki erkek arı gözlerinin
kontrolü, düzenli aralıklarla malzeme ve teçhizatın dezenfekte edilmesi,
kirlenmiş maddeler veya kaynaklarının imha edilmesi, balmumunun düzenli olarak
yenilenmesi, kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal bırakılması gibi
hastalıklara karşı direnç artırıcı ve enfeksiyon önleyici uygulamaların
yapılması gerekir.
c)
Koruyucu önlemlere rağmen, koloniler hastalanır veya zarar görürse, derhal
tedaviye alınır, gerekirse koloniler ayrı kovanlarda izole edilir. Bu
Yönetmeliğe uygun arıcılıkta kullanılacak veteriner tıbbi ürünleri aşağıdaki
prensiplere uygun olmalıdır;
1)
Bakanlıkça ruhsatlandırılır.
2) Tedavi
edici etkilerinin öngörülen tedaviye uygun olması kaydıyla kimyasal bileşimli
ilaçlar yerine fitoterapik veya homeopatik tedavi yöntemleri kullanılır.
3)
Yukarıda bahsedilen ürünlerin kullanımı, kolonileri tehdit eden hastalık veya
zararlıların yok edilmesinde etkili olmaması durumunda, yetkilendirilmiş
kuruluşun sorumluluğunda, kimyasal bileşimli ilaçlar kullanılır. Ancak koruyucu
amaçlı kimyasal bileşimli ilaçların kullanımı yasaktır.
4) Arı zararlısı
Varroa için; formik asit, laktik asit, asetik asit, oksalik asit ve mentol,
timol, okaliptol veya kafur kullanılır. Bu ürünler kullanıldığında kolonilere
bir yıllık geçiş süreci uygulanmaz.
ç)
Kimyasal olarak sentezlenmiş allopatik ürünler tedavi amaçlı uygulanırsa, bu
dönem içerisinde tedavi altındaki koloniler izole edilmiş kovanlara
yerleştirilir ve tüm bal mumları organik arıcılıktan gelen balmumları ile
değiştirilir. Bu kolonilere bir yıllık geçiş süreci uygulanır.
(7)
İstisnai durumlar aşağıda verilmiştir:
a) Sağlık
veya afet nedenleriyle yüksek hayvan ölümlerinin olması durumunda ve bu
Yönetmelik hükümlerine uygun kovanların mevcut olmaması halinde, geçiş sürecine
tabi olmaları kaydıyla, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kovanların yeniden
oluşturulmasına izin verilir.
b) Organik
arıcılıkta iklim, coğrafi ve yapısal kısıtlamaların olması durumunda;
polinasyon amaçlı üretim için bir müteşebbis organik üretim kurallarını yerine
getirmesi ve bu Yönetmelikte kovanların yerleştirilmesine ilişkin hükümler
hariç olmak üzere organik ve konvansiyonel arıcılık faaliyetlerini aynı
işletmede yapabilir. Bu ürünler organik olarak satılamaz.
c) Bal özü
üretimini engelleyen uzun süreli istisnai iklim koşulları veya afet hallerinde
arıların organik bal, organik şeker veya organik şurupla beslenmesine ya da
oluşturulmasına yetkilendirilmiş kuruluş tarafından izin verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Organik Tarım Metodu ile Su Ürünleri Yetiştiriciliği
Organik
deniz yosunu üretiminde genel kurallar
MADDE
23 –
(1) Deniz yosunu üretimi: Deniz yosununun toplanması ve yetiştirilmesi için
ayrıntılı üretim kurallarını ortaya koymakta olup; aynı zamanda tüm çok
hücreli deniz algi veya fitoplankton ve mikroalglerin, su ürünleri
yetiştiriciliğinde daha sonra yem olarak kullanılmak üzere üretimi için de
uygulanır.
a)
Sucul ortamın ve sürdürülebilir yönetim planının uygunluğu:
1) Organik
su ürünleri yetiştiricilik tesislerinin kurulmasına ilişkin işlemler 22/3/1971
tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve bu kapsamda yürürlüğe giren
yönetmeliklere uygun olarak yürütülür.
2) Deniz
yosunu yetiştiriciliği işlemleri, organik üretim için izin verilmeyen ürünler,
maddeler veya ürünlerin organik yapısını tehlikeye atacak kirleticilerle
bulaşmaya maruz kalmayacak yerlerde gerçekleştirilir.
3) Organik
ve organik olmayan yetiştiricilik birimleri uygun şekilde ayrılır. Bu ayrım
doğal konum, ayrı su dağıtım sistemleri, işletmeler arası mesafeler, su
kaynağının gel-gitten etkilenmesi, organik yetiştiricilik biriminin su
kaynağının, akış yönüne göre yukarı veya aşağısında oluş durumları göz önünde
bulundurularak yapılır. Bakanlık, organik su ürünleri veya deniz
yosunu hasadı için uygun olmadığı düşünülen yerler veya alanlar ile organik ve
organik olmayan üretim birimleri arasındaki asgari ayırım mesafelerini
belirleyebilir.
4)
Müteşebbis, su ürünleri yetiştirme ve deniz yosunu hasatı için üretim birimiyle
orantılı sürdürülebilir bir yönetim planı oluşturur. Plan, yıllık olarak
güncellenir ve uygun olduğunda, üretim döngüsü başına veya yıllık olarak
çevreye atık deşarjı da dâhil deniz yosunu yetiştiriciliğinin çevresel
etkilerini, müteşebbisin yapacağı çevresel izlemeyi ayrıntılı bir şekilde
içerir. Çevredeki sucul ve karasal ortamlar üzerindeki negatif etkilerini en az
düzeye indirmek için alınacak tedbirler listelenir. Plan, teknik ekipmanların
denetimi ve onarımına ilişkin kayıtlar da bulunur.
5)
Yetiştiricilik su ürünleri ve deniz yosunu yetiştiricilik işletmecileri,
tercihen yenilenebilir enerji kaynaklarını ve geri dönüşümlü malzemeleri kullanır.
İşlemlerin başlangıcında, uygulamaya konulacak sürdürülebilir yönetim planının
bir parçası olarak atık azaltma programı hazırlar. Mümkün olduğunda, ilave ısı
kullanımı, sürdürülebilir kaynaklardan gelen enerji ile sınırlı tutulur.
6) Deniz
yosunu hasadı için başlangıçta bir defaya mahsus biyokütle tahmini
yapılır.
b) Deniz
yosunları için üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Doğal
olarak yetişen deniz yosunlarının ve bunların parçalarının toplanması 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu, 10/3/1995 tarihli ve 22223 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliği ve bunlara dayalı çıkarılan avcılığı
düzenleyen mevzuat doğrultusunda yapılır.
Toplama
işlemi, doğal yaşam ortamının uzun süreli devamlılığını veya toplama alanındaki
türlerin sürdürülebilirliğini etkilememesi koşuluyla yapılır.
2) Deniz
yosunu yetiştiriciliği, en az bu bendin (1) numaralı alt bendinde belirtilen
özelliklere uygun kıyı bölgelerinde veya sulak alanlarda yapılır. Buna ilave
olarak:
Filiz
yosunların toplanmasından hasada kadar üretimin tüm safhalarında
sürdürülebilirlik ön planda tutulur.
Geniş bir
gen havuzunun devamlılığını temin etmek amacıyla, kapalı alan kültür stokuna
ilave etmek için filiz yosunların doğal ortamdan toplanması kontrollü yapılır.
Suni
gübreler kapalı tesisler dışında kullanılmaz ve sadece bu amaçla, bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde organik üretim için kullanılmasına onay verilmesi
durumunda kullanılır.
c) Doğal
deniz yosununun sürdürülebilir hasadı aşağıda belirtilmiştir:
1) Yosun
hasadı ile ilgili tüm kayıtlar muhafaza edilir. Müteşebbise deniz yosunu
tedarik eden kişi bu Yönetmelikle ve Su Ürünleri Yönetmeliğine bağlı avcılığı
düzenleyen mevzuata uyumlu olan doğal deniz yosunu tedarik ettiğini belirtir.
Yetkilendirilmiş kuruluşa da doğruluğunu ispat eder.
2) Hasat
işleminde; hasat tekniği, asgari büyüklükler, yaşlar, üreme döngüsü veya
ortamda kalan deniz yosununun boyutları gibi deniz yosununun yeniden
çoğalabilmesini temin edecek tedbirler alınır.
3) Deniz
yosunu paylaşılan veya ortak hasat alanından hasat ediliyorsa, bütün hasadın bu
Yönetmeliğe uygun olmasını sağlamak için müteşebbis tarafından düzenli kayıtlar
tutulur.
4) Deniz
yosunu üretim kayıtları bu fıkranın (g) bendinin (2) numaralı alt
bendinin ikinci ve üçüncü paragrafına ilişkin olarak, sürdürülebilir yönetim ve
hasat alanları üzerinde uzun dönemli etki olmadığı konusunda kanıtlar sağlar.
ç) Deniz
yosununun kültüre alınması kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Deniz
yosunu kültürü sadece ortamda doğal olarak oluşan veya tercihan polikültür
sisteminin bir parçası olarak yakında yer alan organik su ürünleri
yetiştiriciliği üretiminden gelen besinleri kullanır.
2) Harici
besin kaynaklarının kullanıldığı karadaki tesislerde, atık sudaki besin
düzeyleri, giriş suyu ile aynı veya bundan daha düşük olur. Sadece bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan bitkisel veya mineral menşeli besinler
kullanılır.
3) Kültüre
alma yoğunluğu veya işlem yoğunluğu kaydedilerek ve çevre üzerinde olumsuz
etkiler olmadan azami deniz yosunu miktarının aşılmaması sağlanarak yetiştiricilik
yapılan su ortamının bütünlüğü korunur.
4) Deniz
yosununun büyütülmesi için kullanılan halatlar ve diğer ekipmanlar gerektiğinde
yeniden kullanılabilmeli ve geri dönüştürülebilen materyallerden üretilmiş
olmalıdır.
d) Üretim
ekipmanları ve tesislerinin temizlenmesi kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1)
Yetiştiriciliği yapılan türün dışında, ortamda gelişen biyolojik bozulmaya yol
açan organizmalar, sadece fiziksel araçlarla veya elle uzaklaştırılır ve uygun
olduğunda çiftlikten uzak bir mesafeden denize geri verilir.
2) Ekipman
ve tesislerin temizlenmesi fiziksel veya mekanik tedbirler aracılığıyla
gerçekleştirilir. Bu tedbirlerin yeterli olmadığı durumlarda, sadece bu
Yönetmeliğin Ek-7’sinin 2 nci bölümünde listelenmiş olan maddeler kullanılır.
e) Deniz
yosunu için özel hükümler aşağıda belirtilmiştir:
1) Eğer
nihai ürün taze deniz yosunu ise, taze hasat edilmiş deniz yosununun yıkanması
için deniz suyu kullanılır. Eğer nihai ürün suyu giderilmiş deniz yosunu ise,
yıkama işlemi için içme suyu kullanılır. Nemin giderilmesi için tuz
kullanılabilir.
2) Deniz
yosunu ile doğrudan temas eden ısı kaynağının kullanılması yasaktır.
Kurutma işleminde halatlar veya diğer ekipmanlar kullanılırsa, temizleme işlemi
için bu Yönetmeliğin Ek-7’sinde listelenmiş olan maddeler kullanılır.
f) Deniz
yosunu için kontrol işlemleri; organik deniz yosunu üretiminde kontrol işlemi
ilk kez uygulandığında; müteşebbis, işletme ve faaliyetin tam bir
tanımını oluşturur ve muhafaza eder. Bu tanım aşağıdaki hususları içerir.
1) Kara veya
denizdeki işletmenin yerinin tam tarifi için kurulacağı alanın altı derecelik
WGS 84 sistemine göre coğrafik koordinatların 1/25.000 ölçekli haritaya
işaretlenmesi,
2)
Gerektiğinde bu fıkranın (a) bendinin (4) numaralı alt bendinde belirtildiği
şekilde sürdürülebilir yönetim planı,
3) Doğal
deniz yosunu için, direk toplama faaliyetlerinin gerçekleştirileceği kıyı ve
deniz toplama alanları ve kara alanlarının tam tarifi ve bir haritası
hazırlanır.
g) Deniz
yosunu üretim kayıtları aşağıdaki şekilde tutulur:
1) Deniz
yosunu üretim kayıtları, müteşebbis tarafından tutulan bir kayıt formunda
derlenir ve yetiştiricilik tesislerinde her zaman yetkilendirilmiş kuruluş için
hazır tutulur. Kayıtlar, en azından aşağıdaki bilgileri içerir:
Türlerin
listesi, hasat tarihi ve miktarı,
Kullanılan
gübrenin uygulama tarihi, tipi ve miktarı.
2) Doğal
deniz yosunlarının toplanması için, kayıt aynı zamanda aşağıdaki bilgileri
içerir:
Adlandırılan
alanlardaki her bir tür için hasat faaliyetinin geçmişi,
Mevsim
başına hasat tahmini (hacimler),
Hasat
alanları için muhtemel kirlilik kaynakları,
Her bir
alan için sürdürülebilir yıllık verim.
ğ) Deniz
yosunu için geçiş süresi; deniz yosunu hasat alanı için geçiş süresi altı
aydır. Deniz yosunu yetiştirme birimi için geçiş süresi, altı aydan daha uzun
veya bir tam üretim periyodu olur.
Su
ürünlerinin üretiminde genel kurallar
MADDE
24 –
(1) Su ürünlerinin üretiminde bu Yönetmeliğin Ek-13 bölümünde bulunan balık,
kabuklu su ürünleri, derisidikenliler ve yumuşakça türleri için ayrıntılı
üretim kurallarını ortaya koyar.
a) Sucul
ortam ve sürdürülebilir yönetim planının uygunluğu aşağıda belirtilmiştir:
1) 23 üncü
maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ila (6) numaralı alt bentleri bu
bölüm için de uygulanır.
2)
Yetiştiriciliği yapılan türlere zarar verecek yırtıcı hayvanlara karşı alınan
savunma ve önleyici tedbirler, sürdürülebilir yönetim planına kaydedilir.
3) Yönetim
planlarının hazırlanmasında, çevrede komşu işletmeciler var ise bu işletmelerle
doğrulanabilir koordinasyon gerçekleştirilir.
4) Balık
havuzları, tanklar veya su kanalları ve çiftliklerde su ürünleri
yetiştiriciliğinde, atık besinleri toplamak için doğal filtre yatakları,
çökeltme havuzları, biyolojik filtreler veya mekanik filtreler kullanılır veya
atık suyun kalitesinin artırılmasına katkıda bulunan deniz yosunları veya çift
kabuklular, algler kullanılır. Atık su izlemesi, düzenli aralıklarla
gerçekleştirilir.
b) Organik
ve organik olmayan su ürünlerinin eş zamanlı üretimi koşulları aşağıda
belirtilmiştir:
1) Bakanlık,
birimler arasında açık fiziksel ayrım olması ve ayrı bir su dağıtım sisteminin
bulunması koşuluyla, hem organik hem de organik olmayan yavruların aynı tesiste
yetiştirilmesi için kuluçkahanelere ve balık yetiştirme havuzlarına izin verir.
2)
Bakanlık, su ürünleri yetiştiricilik işletmeleri; üretimin farklı evreleri ve
farklı işleme periyodunun istendiği durumlarda, 23 üncü maddenin birinci
fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendine uyulması koşuluyla, aynı
çiftlikte organik ve organik olmayan su ürünleri yetiştiricilik birimlerine
izin verir.
3)
Müteşebbisler, bu hükümlerin uygulandığına ilişkin yazılı kayıtları
muhafaza eder.
c) Organik
su ürünlerinin menşei aşağıda belirtilmiştir:
1) Organik
su ürünleri, kaynağı organik anaç ve organik yetiştiricilik yapan çiftlikten
gelen genç nesillerin yetiştirilmesine dayandırılır.
2)
Yetiştiricilikte öncelikle yerel olarak yetiştirilen türler kullanılır.
Yetiştiricilikte
kullanılan türlerin, menşeleri ve geçmişe yönelik yapılan işlemleri içeren
yazılı kayıtlar düzenli olarak müteşebbis tarafından tutulur.
3)
Yetiştirilebilecek türler doğal stoklara önemli düzeyde zarar vermeyecek
şekilde seçilir.
ç) Organik
olmayan su ürünlerinin menşei ve yönetimi aşağıda belirtilmiştir:
1) Organik
anaç veya organik yetiştiricilik yapılan çiftliklerden genç nesillerin elde
edilememesi durumunda, yetkilendirilmiş kuruluş onayı ile organik olarak
üretilmemiş hayvanlar çiftliğe getirilir.
2)
Yetiştirme amacıyla veya genetik stokun geliştirilmesine yönelik ve organik
yetiştiricilik kaynaklı su ürünlerinin mevcut olmadığı durumlarda; doğal
ortamdan yakalanmış veya organik olmayan yetiştiricilikten gelen su ürünleri
çiftliğe getirilir. Bunların organik yetiştiricilikte kullanılabilmesi için en
az üç ay organik yönetim altında tutulması gerekir.
3) Büyütme
amacıyla ve organik yetiştiricilikten gelen su ürünleri yavrularının mevcut
olmadığı durumlarda, organik olmayan yetiştiricilikten gelen su ürünleri
yavruları kullanılır. Bu amaçla kullanılacak olan yavruların üretim döngü
süresinin en azından son 2/3’lük kısmı bu Yönetmelik hükümlerine göre
geçirilmiş olmalıdır.
4)
Yetiştiriciliğin kesintiye uğramaması (büyütme) amacıyla doğadan yavru
toplanmasında balık yavruları veya kabuklu larvalarının havuzlara, kafeslere ve
tanklara aktarımı yapılırken zarar görmemesi sağlanır.
d) Su
ürünleri yetiştiricilik uygulama koşulları aşağıda belirtilmiştir:
1) Su
ürünleri yetiştiricilik ünitelerinin tasarımı ve yapısı, su ürünlerinin türlere
özgü ihtiyaçları ile uyumlu, sağlık ve refahını güvence altına alan, suyun
fiziksel ve kimyasal parametreleri ile yeterli akış oranlarını sağlamalı ve
doğal ihtiyaçlarına cevap vermelidir. Buna göre;
Yaşamlarını
rahat sürdürebilecekleri yeterli alana sahip olmalıdırlar,
Yeterli
oksijen düzeyine sahip iyi kalitede suda yetiştirilir,
Türler
doğal çevrelerine uygun ortamlarda yetiştirilir,
Tatlı su
balığı yetiştiriliyorsa taban tipi mümkün olduğu kadar doğal koşullara yakın
olmalıdır,
Sazan
balığı yetiştiriliyorsa taban toprak olmalıdır.
2)
Stoklama yoğunluğu, tür veya tür grubuna göre bu Yönetmeliğin Ek-13’ünde
belirtilmiştir. Stoklama yoğunluğunun su ürünlerinin refah durumu üzerindeki
etkisini değerlendirirken, balıkların durumu (yüzgeç zararı, diğer
yaralanmalar, büyüme oranı, davranış ve genel sağlık gibi) ve su kalitesi
izlenir.
3)
Yetiştiricilik üniteleri, su ürünlerinin kaçış riskini en aza indirecek şekilde
tasarlanır, yapılır ve işletilir.
4)
Ekosistem üzerindeki etkiyi azaltmak için; yetiştiriciliği yapılan balık veya
kabuklu su ürünlerinin doğal ortama kaçmasını en aza indirmeye yönelik
tedbirler alınır ve yapılan işlemler yazılı olarak kaydedilir.
5) Hasat
zamanı dâhil hayvanlara her türlü eziyet en az seviyede tutulur. Balıklarda
buna uygun hasat teknikleri uygulanır. Optimum hasat yöntemlerinde; balıkların
büyüklükleri, türleri ve yetiştiricilik alanındaki farklılıkları da göz önüne
alınır.
e) Su ürünleri
yetiştirme üniteleri için özel kurallar aşağıda belirtilmiştir:
1)
Kuluçkahaneler, yavru balık yetiştirme havuzları veya organik yem olarak
üretilen organizma türlerinin üretimi hariç kapalı devre su ürünleri üretim
tesislerinin kullanımı yasaktır.
2)
Karadaki yetiştirme üniteleri aşağıdaki şartları taşır:
Sürekli su
akışı sistemlerinde, hem içeri giren hem de dışarı çıkan suyun akış oranı ve su
kalitesinin izlenmesi ve kontrol edilmesi mümkün olmalıdır,
Havuzlarda
yapılacak organik su ürünleri üretim alanlarının en az %5’i doğal bitki
örtüsüne sahip olmalıdır.
3)
Denizdeki yetiştirme üniteleri aşağıdaki şartları taşır:
Üniteler,
su akışı, derinliği ve su kütlesi değişim oranları, deniz tabanı ve üniteyi
çevreleyen su kütlesi üzerindeki etkisini en aza indirecek şekilde
yerleştirilir,
Yetiştiricilik
alanına yetiştirme ünitesinin etkileri göz önüne alınarak uygun kafes tasarımı,
yapısı ve bakım metodu seçilir.
4) Suyun
yapay ısıtması veya soğutmasına sadece kuluçkahane ve yavru balık yetiştirme
havuzlarında izin verilir. Doğal sondaj kuyu suyu, üretimin tüm aşamalarında
suyun ısıtması veya soğutması için kullanılır.
f) Su
ürünleri yetiştiriciliğinin yönetimi aşağıda belirtilmiştir:
1)
Yetiştiricilikte su ürünlerinin elle muamelesi en aza indirilir, dikkatli bir
şekilde gerçekleştirilir. Elle muamele yapılmasının zorunlu olduğu
hallerde, stres veya fiziksel zararı önlemek için uygun araçlar ve
metotlar kullanılır. Anaçlara fiziksel zarar ve stresi en aza indirecek şekilde
ve uygun olduğunda anestezi altında elle muamele yapılır. Boylama işlemleri,
balıkların refahını temin edecek şekilde asgari düzeyde tutulur.
2)
Aydınlatmada yapay ışığın kullanımında aşağıdaki kısıtlamalar uygulanır:
Aydınlatma
süresi; yapay ışıklandırma, türe özgü davranışlar, coğrafi koşullar ve su
ürünlerinin genel sağlığı göz önünde bulundurularak, üreme dönemleri
hariç olmak üzere günde 16 saati geçemez.
Aydınlık
ve karanlık geçişlerinde; şiddeti ayarlanabilir ışıklar veya fon aydınlatması
kullanılarak ani ışık yoğunluğu değişikliklerinden kaçınılır.
3)
Havalandırmaya, mekanik havalandırıcıların enerjisinin tercihan yenilenebilir
enerji kaynaklarından sağlanması kaydıyla, hayvan refahı ve sağlığı için izin
verilir. Tüm bu kullanımlar su ürünleri yetiştiriciliği üretim kaydına işlenir.
4) Sıvı
oksijen kullanımına sadece hayvan sağlığı gereksinimleri ile bağlantılı
kullanımlar için ve üretim veya taşıma sırasındaki kritik süreler boyunca,
aşağıdaki durumlarda, tüm bu işlemleri yazılı kayıt altına almak koşuluyla;
Su
sıcaklığının yükselmesi veya atmosfer basıncında düşme veya kontrol dışı
gerçekleşen su kirlenmesi gibi istisnai durumlarda,
Örnek alma
ve boylama gibi ara sıra gerçekleştirilen stok yönetim prosedürlerinde,
Yetiştiriciliği
yapılan su ürünleri stoklarının hayatta kalmasını sağlamak için izin verilir.
g)
Yetiştirme kuralları aşağıda verilmiştir:
1)
Seleksiyon hariç, poliploid, melezleme ve klonlama gibi genetik metotlar
kullanılmaz,
2) Uygun
ırklar seçilir,
3) Anaç
yönetimi, üreme ve yavru üretimi için türlere özgün şartlar oluşturulur.
ğ) Hormon
ve hormon türevlerinin kullanılması yasaktır.
h)
Balıklar, kabuklular ve derisidikenliler için yemlere ilişkin kurallar aşağıda
belirtilmiştir:
1) Yemleme
rejimleri, hayvan sağlığı, nihai yenilebilir ürünün kaliteli olmasını sağlayacak
şekilde, besin bileşimi de dâhil olmak üzere yüksek ürün kalitesi, düşük
çevresel etki öncelikleri göz önüne alınarak tasarlanır.
2) Etobur
su ürünleri yetiştiriciliğinde kullanılan yemlere ilişkin özel kurallar
aşağıdaki gibidir.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Etobur su ürünleri yetiştiriciliğinde
kullanılan yemler; öncelikle su ürünleri yetiştiriciliği menşeli organik yem
ürünleri, organik su ürünleri yetiştiricilik ürünleri ve parçalarından elde
edilen balık unu veya balık yağı, insan tüketimine uygun, sürdürülebilir
balıkçılıktan gelen yakalanmış balıklar ve parçalarından elde edilen balık unu
veya balık yağı veya balık menşeli içerik, bitkisel veya hayvansal kökenli
organik yem maddelerinden sağlanır.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Eğer organik kaynaklar mevcut değilse
organik olmayan su ürünleri yetiştiricilik parçalarından veya insan tüketimi
için sürdürülebilir balıkçılıktan gelen yakalanmış olan balıkların
parçalarından elde edilen balık unu ve balık yağı 31/12/2014 tarihine kadarki
geçiş sürecinde kullanılabilir. Bu yem maddeleri günlük rasyonun % 30'unu
geçemez.
Yem
rasyonu azami % 60 organik bitki ürünlerinden oluşabilir.
Organik
kabuklu su ürünlerinin kabukları gibi esasen organik kaynaklardan elde edilen
doğal pigmentler (astaksantin), fizyolojik ihtiyaçları sınırında kalmak
kaydıyla somon ve alabalık için yem rasyonlarında kullanılabilir. Organik
kaynaklar mevcut değilse astaksantin doğal kaynakları (phaffia mayası gibi)
kullanılabilir.
3)
Balıklar ve kabuklu hayvanlar için özel su ürünleri yetiştiricilik yemlerine
ilişkin kurallar aşağıda belirtilmiştir:
Balıklar
ve kabuklular gelişimlerinin değişik aşamalarındaki besin ihtiyaçlarını
karşılayan yemlerle beslenir.
Yemin
bitkisel kökenli kısmı organik üretimden, su ürünlerinden gelen kısmı ise
sürdürülebilir balıkçılıktan gelmelidir.
Bu
Yönetmeliğin Ek-13’ünün 6, 7 ve 9 uncu bölümünde belirtilmiş olan
yetiştiriciliği yapılan türler, yetiştirildikleri havuzlarda ve göllerde doğal
olarak bulunan yemle beslenir.
Doğal yem
kaynaklarının bir üst paragraf ile uyumlu olarak yeterli miktarda bulunamadığı
durumlarda; bitki kaynaklı, tercihen işletmenin kendisinde yetiştirilmiş
bitkisel menşeli organik yemler veya deniz yosunu kullanılır. Müteşebbis buna
ait yazılı kayıtları tutar.
Doğal yem
bir üst paragraf ile uyumlu olarak desteklendiğinde, bu Yönetmeliğin Ek-13’ün 7
nci bölümünde belirtilmiş olan türlerin ve 9 uncu bölümünde belirtildiği
şekilde siyam yayın balığının yem oranı, azami % 10 sürdürülebilir
balıkçılıktan elde edilmiş balık unu veya balık yağından oluşur.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Organik balıkçılıkta mineral kökenli yem
maddeleri, ek-5’in 1 inci maddesinde yer alması koşuluyla kullanılır. Yem
katkı maddeleri, hayvan beslemede kullanılan belirlenmiş ürünler ve işleme
yardımcıları, ek-6’da yer alması ve kısıtlamalarına uyulması koşuluyla
kullanılır.
Gelişim
hızlandırıcılar ve yapay amino asitler kullanılmaz.
ı) Su
ürünleri yetiştiriciliğinde geçiş süresi aşağıda belirtilmiştir:
1) Mevcut
su ürünleri yetiştiriciliğinden organik su ürünleri yetiştiriciliğine geçişte
yetiştiricilik tesislerine aşağıda belirtilen geçiş süreleri uygulanır:
Suyu
boşaltılamayan, temizlenemeyen ve dezenfekte edilemeyen tesisler için, 24 aylık
bir geçiş süresi,
Suyu
boşaltılmış veya kurumaya bırakılmış tesisler için, 12 aylık bir geçiş süresi,
Suyu
boşaltılmış, temizlenmiş ve dezenfekte edilmiş tesisler için, 6 aylık bir geçiş
süresi,
Çift
kabuklu yumuşakçaların yetiştirildiği tesisler de dâhil olmak üzere 3 aylık
geçiş süresi.
2)
Müteşebbis tarafından tesisin organik üretim için izin verilmeyen ürünlere ve
işlemlere tabi tutulmadığının belgelendirilmesi halinde, yetkilendirilmiş
kuruluş bu süreci geçiş süresinin bir parçası olarak kabul edebilir.
i) Canlı
balıkların taşınması kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Canlı
balıklar, sıcaklık ve çözünmüş oksijen bakımından fizyolojik ihtiyaçlarını
karşılayan temiz su dolu uygun tanklar içinde taşınır.
2) Organik
balık ve balık ürünlerinin taşınmasından önce, tanklar iyice temizlenir,
dezenfekte edilir ve durulanır.
3) Stresin
azaltılması için gerekli tedbirler alınır. Taşıma işlemi sırasında yoğunluk
türlere zarar verecek düzeye ulaşmamalıdır.
4) Taşınma
sırasında hayvan refahı korunur.
j) Su
ürünleri yetiştiriciliği üretiminden elde edilen ürünler için kontrol işlemleri
ilk kez uygulandığında; müteşebbis, işletmenin ve faaliyetin tam bir
tanımını oluşturur, muhafaza eder. Bu tanım aşağıdaki hususları içerir:
1) Kara
veya denizdeki işletmenin yerinin tam tarifi için kurulacağı alanın altı
derecelik WGS 84 sistemine göre coğrafik koordinatların 1/25.000 ölçekli
haritaya işaretlenmesi.
2)
Sürdürülebilir yönetim planı, 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin
(4) numaralı alt bendinde belirtildiği şekilde hazırlanır.
3)
Yumuşakçalar için, 25 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinin (2)
numaralı alt bendinde gerekli görülen sürdürülebilir yönetim planının özel
bölümünün bir özeti.
k) Su
ürünleri yetiştiriciliğinde aşağıdaki üretim kayıtları müteşebbis tarafından
yazılı kayıt olarak tutulur ve istenildiğinde yetkilendirilmiş kuruluşa
gösterilir:
1)
Çiftliğe gelen hayvanların menşei, geliş tarihi ve geçiş süresi,
2)
Çiftlikten ayrılan lotların sayısı, yaşı, ağırlığı ve gideceği yer,
3) Kaçan
balık kayıtları,
4)
Balıklar için yem tipi ve miktarı ve sazan balığı ve ilgili türler için ilave
yem kullanımına ilişkin yazılı kayıtlar,
5)
Uygulanan veteriner tedavisinin amacının detayları, uygulama tarihi, yöntemi,
ürün tipi ve yasal arınma süresi,
6)
Kurumaya bırakma, temizleme ve su arıtma işlemlerinin ayrıntılarını içeren
hastalık önleme tedbirleri.
Çift
kabuklu yumuşakçalar için özel kurallar
MADDE
25 –
(1)Yumuşakçalar için özel üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Büyüme
alanının özellikleri aşağıda belirtilmiştir:
1) Suyu
filtre ederek beslenen çift kabuklu yumuşakçalar bütün besin ihtiyaçlarını,
kuluçkahanede yetiştirilen yavrular hariç doğadan karşılar.
2) Çift
kabuklu yumuşakçalar 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, Su Ürünleri Yönetmeliği ve
bunlara dayalı çıkarılan mevzuata uygun sularda yetiştirilir.
3) Yetişme
alanları 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, Su Ürünleri Yönetmeliği ve bunlara
dayalı çıkarılan mevzuata uygun olmalıdır.
4) Çift
kabuklu yumuşakçaların yetiştirilmesi, organik balık ve deniz yosunlarının
yetiştirildiği polikültür sisteminde aynı su alanında gerçekleştirilebilir,
ancak sürdürülebilir yönetim planında bunun belgelenmesi gerekir. Çift kabuklu
yumuşakçalar aynı zamanda polikültürde deniz salyangozu gibi karındanbacaklı
yumuşakçalarla birlikte yetiştirilebilir.
5) Organik
çift kabuklu yumuşakçaların üretimi, dubalar veya diğer açık işaretçilerle
sınırlandırılmış alanlar dâhilinde gerçekleştirilir ve uygun olduğunda ağ
torbalar, kafesler veya diğer insan yapımı araçlarla sınırlandırılır.
6) Organik
kabuklu su ürünleri çiftlikleri, korunmakta olan türler üzerindeki riski en aza
indirir. Eğer predatör ağları kullanılıyorsa, dalgıç kuşlarının zarar
görmemesini sağlayacak şekilde tasarlanır.
b) Yavru
temininde aşağıdaki hususlara uyulur:
1) Çift
kabuklu yumuşakçalarda çevre üzerinde önemli bir zararın olmaması ve ulusal
yasaların izin vermesi kaydıyla, üretim ünitesinin sınırlarının dışından gelen
doğal döller kış aylarında hayatta kalma olasılıkları olmayan veya talebi
fazlaca karşılayan yataklardan veya kollektörlerde kabuklu döllerinin doğal
yerleşim alanlarından gelmesi kaydıyla kullanılır. Doğal döllerin nasıl, nerede
ve ne zaman toplandığına ilişkin kayıtlar tutulur.
2)
İstiridye (Crassostrea gigas) için, doğada yavrulamayı en az seçecek
damızlıklar tercih edilir.
c) Yönetim
kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Üretim
alanında, organik olmayan kabuklular için kullanılan miktarı geçmeyecek bir
stoklama yoğunluğu kullanılır. Sınıflandırma, seyreltme ve stoklama yoğunluğu
ayarlamaları biyokütleye göre, hayvan refahı ve yüksek ürün kalitesi
sağlayacak şekilde yapılır.
2)
Biyolojik kirliliğe neden olan organizmalar, fiziksel araçlarla veya el
yardımıyla temizlenerek ve kabuklu su ürünleri çiftliklerinden uzakta 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bunlara dayalı çıkarılan
Yönetmelik hükümleri doğrultusunda denize boşaltılır. Kabuklular, rekabetçi
kirletici organizmaları kontrol etmek için üretim döngüsü sırasında bir defa
kireç solüsyonu ile işleme tabi tutulabilir.
ç)
Yetiştirme kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Midye
halatlarında yetiştirme veya bu Yönetmeliğin Ek-13’ünün 8 inci bölümünde
listelenmiş olan diğer yöntemler organik üretim için uygundur.
2)
Yumuşakçaların tabanda yetiştirilmesine sadece toplama ve yetiştirme
sahalarında önemli çevresel etkiye neden olunmadığı durumlarda izin verilir.
Müteşebbis tarafından, çevresel etkinin asgari düzeyde olduğuna ilişkin
kanıtlar, kullanılan alana ait etüt ve raporla desteklenerek yetkilendirilmiş
kuruluşa sağlanır. Rapor, sürdürülebilir yönetim planına ayrı bir bölüm olarak
eklenir.
d)
İstiridyeler için özel yetiştirme kuralları; iskele kaide ve destekleri
üzerindeki torbalarda yetiştirmeye izin verilir. İstiridyelerin içinde
bulunacağı bu ve diğer yapılar, kıyı şeridini tamamen kapamayacak şekilde
yerleştirilir. Stok, üretimi optimize edecek şekilde gel git akışına göre
alanlar üzerine dikkatlice yerleştirilir. Üretim, bu Yönetmeliğin Ek-13’ünün 8
inci bölümünde listelenmiş olan kriterleri karşılar.
e) Çift
kabuklu yumuşakça üretimi için, maksimum biyolojik kütle üretiminden önce ve üretim
sırasında kontrol ziyaretleri gerçekleştirilir.
Hastalıkların
önlenmesi, veteriner ürünlerinin depolanması
MADDE
26 –
(1) Hastalığın önlenmesine ilişkin genel kurallar aşağıda belirtilmiştir:
a) 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu ve (Değişik
ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996
sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa dayalı olarak Bakanlık tarafından en
az yılda bir defa ve çift kabuklu yumuşakça üretiminde en az yılda iki defa
çiftlik ziyaret edilir.
b) Su
ürünleri işletmelerinde kullanılan tüm alet ve ekipmanlar bu Yönetmeliğin
Ek-7’sinin 2.1 veya 2.2 bölümünde listelenmiş olan ürünler ile uygun şekilde
temizlenir ve dezenfekte edilir.
c) Üretime
ara vermede aşağıdaki durumlar göz önüne alınır;
1)
Bakanlık, üretime ara vermenin gerekli olup olmadığını ve denizde su ürünleri
yetiştiricilik sistemlerinde her bir üretim döngüsünden sonra uygulanacak ve
belgelenecek uygun süreyi tespit eder. Tanklar, balık havuzları, kafesler ve
kullanılan diğer üretim yöntemleri için üretime ara verilmelidir.
2) Üretime
ara verme, çift kabuklu yumuşakça yetiştiriciliği için zorunlu değildir.
3) Üretime
ara verme sırasında, kafes veya su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılan
diğer yapılar boşaltılır, dezenfekte edilir ve tekrar kullanılmadan önce boş
bırakılır.
ç) Su
kalitesine ilişkin olarak her hangi bir önemli çevresel zarar riskini önlemek,
hastalık risklerini en aza indirmek, böcek ve kemirgenlerin gelmesini önlemek
amacıyla uygun olduğunda yenmemiş balık yemleri, dışkılar ve ölü hayvanlar
hemen çıkarılır.
d)
Ultraviyole ışık ve ozon sadece kuluçkahanelerde ve balık yetiştirme
havuzlarında kullanılır.
e)
Ektoparazitlerin biyolojik kontrolü için, temizleyici balık kullanılması tercih
edilir.
(2)
Allopatik veteriner tıbbi ürünleri ve antibiyotiklerin çiftliklerde
depolanmasına, bunların bir veteriner tarafından reçete ile verilmiş olması,
denetlenen bir yerde depolanması ve su ürünleri yetiştiriciliğinden elde edilen
yetiştiricilik su ürünleri üretim kayıtlarına girilmesi koşuluyla izin verilir.
Veteriner
tedavileri
MADDE
27 –
(1) Veteriner tedavilerine ilişkin genel kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hastalıktan korunma; çiftliklerin uygun tasarımına, uygun konumlandırılmasına
bu sayede hayvanların uygun şartlarda tutulmasına, binaların düzenli olarak temizlenmesi
ve iyi yetiştiricilik ve yönetim uygulamalarının kullanılmasına, yüksek kalite
besine, uygun stok yoğunluğu ile tür ve ırkların seçimine dayandırılır.
b) Bu
fıkranın (a) bendi ile uyumlu olarak hayvan sağlığını temin etmek amacıyla
alınan önleyici tedbirlere rağmen sağlık sorunu ortaya çıkarsa, aşağıdaki
tercih sırasında veteriner tedavileri kullanılabilir:
1)
Homeopatik seyreltideki bitkilerden, hayvanlardan veya minerallerden gelen
maddeler,
2)
Anestetik etkileri olmayan bitkiler ve bunların özütleri,
3) İz
elementler, metaller, doğal imünöstimülantlar veya izin verilmiş probiyotikler.
c)
Allopatik tedavilerin kullanılması, aşılamalar ve zorunlu eradikasyon
programları hariç yılda iki defa ile sınırlı tutulur. Ancak, üretim döngüsü bir
yıldan daha az ise, allopatik tedavi bir kez uygulanır. Allopatik tedaviler
için belirtilen limitler aşılırsa, ilgili su ürünleri yetiştiriciliği ürünleri
organik ürün olarak satılamaz.
ç) Zorunlu
kontrol programları hariç parazit tedavileri yılda en fazla iki defa, üretim
döngüsü on sekiz aydan az türler için ise yılda bir defa ile sınırlı tutulur.
d) Zorunlu
kontrol ve eradikasyon programları altındaki tedaviler dâhil olmak üzere bu
fıkranın (c) bendine göre allopatik veteriner tedavileri ve parazit tedavileri
için kalıntı arınma süresi; ilacın tanımlanmış kalıntı arınma süresi organik
yetiştiricilikte, konvansiyonel yetiştiricilikteki uygulamanın iki katı
uygulanır.
e)
Veteriner tıbbi ürünlerinin kullanıldığı durumlarda, hayvanlar organik olarak
pazarlanmadan önce söz konusu kullanımın müteşebbis tarafından yetkilendirilmiş
kuruluşa beyan edilmesi gerekir. Tedavi edilen stok açık bir şekilde
tanımlanır.
f) Hayvana
eziyet etmekten kaçınmak amacıyla, hastalık gecikmeksizin tedavi edilir;
fitoteropatik, homeopatik ve diğer ürünlerin kullanımının uygun olmadığı
durumlarda, antibiyotikleri de içeren kimyasal olarak birleştirilmiş allopatik
veteriner tıbbi ürünleri gerekli olduğu yerlerde ve kontrollü şartlar altında
kullanılabilir. Özellikle tedavi tarzı ve tedaviyi sonlandırma süreleriyle
ilgili kısıtlamalar tanımlanır.
g)
Bağışıklık sistemi ile ilgili veteriner tıbbi ürünlerin kullanımına izin
verilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Organik Ürünlerin İşlenmesi, Ambalajlanması, Etiketlenmesi,
Depolanması, Taşınması ve Pazarlanması
Organik
ürünlerin işlenmesi ve ambalajlanması
MADDE
28 –
(1) Organik ürünlerin işlenmesi ve ambalajlanmasında (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu hükümleri
ile birlikte aşağıdaki kurallara uyulur.
a)
İşlenmiş yem veya gıda üreten müteşebbisler veya fason işleyiciler kritik
işleme basamaklarının sistematik tanımlanmasına dayanan uygun prosedürler
oluşturur ve bunları güncellerler. Prosedürlerin uygulanması işlenmiş ürünlerin
organik üretim kurallarına uygunluğunu her zaman garanti etmelidir.
b)
Müteşebbis veya fason işleyiciler organik ürünün işlenmesi esnasında, bu
Yönetmeliğe uygun olmayan ürünlerle karışma ya da bulaşmasını önleyecek ve
ürünün organik niteliğini koruyacak gerekli tedbirleri alır ve yetkilendirilmiş
kuruluşa bildirerek güncel kayıtlı tüm işlemlere ve işlenmiş miktarlara
erişimini sağlar.
c)
Müteşebbis, organik olmayan ürünleri işlemesi veya depolaması halinde, tüm
işlem tamamlanıncaya kadar faaliyetlerini ayrı yerde veya ayrı zamanda
gerçekleştirir. İzin verilmeyen maddeler veya ürünlerle bulaşma riskinden
kaçınmak için koruyucu önlemler alır. Uygun hijyen tedbirleri uygulayarak,
bunların etkinliğini izler ve kayıt altına alır.
ç)
Müteşebbis organik olmayan ürünlerle olası karışma ve değişmelere karşı gerekli
önlemleri alması ve organik ürünlerin tanımlanmasını sağlaması halinde, organik
ve organik olmayan ürünleri aynı zamanda depolayabilir. Müteşebbis ürünlerin
hasat günleri, saatleri, devreleri ve kabul tarih ve zaman bilgilerine ait
kayıtları tutar ve yetkilendirilmiş kuruluşa verir.
d) Gıda ve
yem işlemesinde kullanılan katkı maddeleri, işlem yardımcıları, diğer maddeler
ve bileşenler ile tütsüleme gibi işleme uygulamaları iyi üretim uygulamaları
prensiplerine uygun olmalıdır.
e) Şarap
dışındaki organik ürünlerin işlenmesinde; bu Yönetmeliğin Ek-8’inde belirtilen
İşlenmiş Organik Gıdaların, Mayaların ve Maya Ürünlerinin Üretilmesinde
Kullanılacak Maddeler ve Ürünler, normalde gıdaların işlenmesinde kullanılan
mikroorganizma ve enzim preparatları, doğal aromalı maddeler ve preparatları,
içme suyu ve tuz, et ve yumurta damgalarının renkleri, yasal izin verilen
mineraller, vitaminler ve aminoasitler kullanılır.
f) Organik
gıda yemin ya da ham maddelerin işlenmesinde iyonlaştırıcı radyasyon kullanımı
yasaktır.
g) Organik
ürün, genetik yapısı değiştirilmiş organizma veya bu organizmalardan elde
edilen ürünler kullanılmadan üretilir.
ğ) Ürünün
gerçek doğası hakkında yanlış anlamalara yol açmayan işleme metotları ve
ekstraksiyon yöntemleri kullanılır. Organik gıdalar tercihen biyolojik, mekanik
ve fiziksel metotlar kullanarak işlenir.
h) Organik
tarım metoduyla üretilen bitkisel, hayvansal ve su ürünleri ile organik
hammadde, yarı mamul veya mamul madde halinde ambalajlanırken organik ürün
niteliği bozulmamalıdır.
(2) (Ek:RG-14/8/2012-28384) Organik ürünlerin ambalajlanmasında
kullanılan tüm madde ve malzemelerde 29/12/2011 tarihli ve 28157 (3.mükerrer)
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde
ve Malzemeler Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Organik
ve geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesi
MADDE
29 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-14/8/2012-28384) Organik
ve geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesinde 29/12/2011 tarihli ve 28157
(3.mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliği hükümleri ile Bakanlığın ilgili mevzuatında yer alan hükümlerle
birlikte aşağıdaki kurallara uyulur:
a)
Bitkisel kaynaklı geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesi: Bitkisel kaynaklı
geçiş sürecindeki ürünlerin Organik Tarım Geçiş Süreci Ürünü ibaresini
taşıyabilmesi için:
1) Organik
tarıma geçiş tarihinden itibaren minimum on iki aylık bir geçiş sürecine
uyulmuş olmalıdır.
2) Etiket
üzerinde ürünün, Organik Tarım Geçiş Süreci Ürünüdür cümlesinde, “organik”
ibaresi, “geçiş süreci” ibaresiyle aynı renk, punto ve yazım tarzında
olmalıdır. Geçiş süreci ürünlerinde organik ürün logosu kullanılmaz.
3) Nihai
ürün içeriğinde yalnızca bir tane tarımsal kaynaklı ürün bulunmalıdır.
4)
Yetkilendirilmiş kuruluşun adı, logosu, kod numarası ve ürün sertifika numarası
bulunmalıdır.
b) Organik
ürünün etiketlenmesi:
1) Ürünün
kime ait olduğu ve bu Yönetmeliğe uygun olarak üretildiği belirtilir.
2) Yurt
içinde üretilerek pazarlanan organik ürünlerin üzerinde, bu Yönetmeliğin Ek-10’unda
belirtilen organik ürün logosu kullanılır.
3) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluşun adı,
logosu, kod numarası ile müteşebbis veya ürün sertifika numarası bulunur.
4) Ürün
etiketinde organik kelimesinin kullanılması; ekolojik, biyolojik kelimelerinin
kullanımıyla eşdeğerdir.
5) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmeyen ürün etiketinde, bu Yönetmeliğe uygun üretildiği, hazırlandığı,
işlendiği, ambalajlandığı, depolandığı ima ve beyan edilemez. Organik olmayan
ürünler etiket ve ambalaj tasarımıyla, organik ürün etiket ve ambalaj
tasarımını çağrıştıracak nitelikte ve benzerlikte olamaz. Böyle ürünler için
organik tarımsal ürün olarak marka, patent ve tescil alınamaz. Organik olmayan
ürünler için, tüketicide organik ürün izlenimi oluşturacak, haksız rekabete
neden olacak, bio, biyo, eco, eko, org ön ekleri kullanılamaz. İthal ürünler
için de bu hükümler geçerlidir.
c)
Ürünlerin organik ürün olarak etiketlenme kuralları:
1) Ürünün
bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilmesi halinde,
2)
İşlenmiş ürünlerde, aşağıda belirtilen koşulların sağlanması halinde;
Ürün
içerisinde bulunan tarımsal orijinli ürün veya türevlerinin en az % 95’i bu
Yönetmelik hükümlerine göre üretilmiş olmalıdır.
(Ek:
RG-24/5/2013-28656)(2) Maya ve maya ürünleri tarımsal kaynaklı
içerikler olarak hesap edilir.
Bir ürünün
temel olarak tarımsal menşeli içeriklerden üretilmiş olup olmadığının
tespitinde, eklenmiş su ve tuz dikkate alınmamalıdır.
Ağırlığının
% 95 inin organik olması koşulu ile bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 1 inci bölümünde
verilen kod numarası sütununun üstünde (*) ile işaretli gıda katkıları tarımsal
kökenli gıda girdileri olarak hesaplamalara katılır. Konvansiyonel ürünlerin
üretiminde organik tarım metoduyla üretilen ürün kullanılması halinde “% X”
oranlarıyla birlikte “Organik Tarım Metoduyla Üretilmiştir” şeklinde ifade
edilir ve bu ifade, içindekiler kısmında yer alan diğer maddeler ile aynı renk,
punto ve yazım tarzında olur. Bu ürünlerde organik ürün logosu kullanılmaz.
Şarap
üretiminde organik üzüm kullanıldığında şarap etiketinde “Organik Üzümden İmal
Edilen Şarap” ifadesi yer alır. Bu ürünlerde organik ürün logosu kullanılmaz.
Ürün
içeriğinde bulunan organik olarak üretilmeyen tarımsal kaynaklı diğer maddeler
bu Yönetmeliğin Ek-9’unun 1 inci bölümünde yer almış olmalıdır.
Ürün,
tarımsal kaynaklı olmayan gıda maddelerini kullanmayı gerektiriyorsa yalnızca
bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 1 inci bölümünde listelenen taşıyıcılar dahil gıda
katkılarını içerir.
Tarımsal
orijinli ürün veya türevlerinin işlem görmesi gerekiyorsa bu Yönetmeliğin
Ek-8’in 2 nci bölümünde listelenen ürünlerle işlem görmüş olması gereklidir.
Organik
bir bileşen, aynı bileşenin organik olmayan formu ya da geçiş sürecinden geleni
ile bir arada bulunmaz.
3) (Ek: RG-24/5/2013-28656)(2) Organik ürün etiketiyle satılacak
yemlerde bulunan bitkisel ve hayvansal kökenli tüm bileşenler bu Yönetmelik
hükümlerine göre üretilir ve ürünün kuru maddesinin en az %95’i organik
içerikten oluşur.
4) (Ek: RG-24/5/2013-28656)(2) Farklı oranlarda organik tarım
metodundan gelen yem maddeleri ve/veya organik tarımda geçiş sürecindeki yem
maddeleri ve/veya 17 nci maddenin birinci fıkrasının (h) bendinde izin verilmiş
girdiler içeren işlenmiş yem maddeleri bu Yönetmeliğe uygun olarak organik
üretimde kullanılabilir şeklinde etiketlenebilir.
ç) Organik
ürün etiketinde yer alması zorunlu beyanlar:
1) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Hazır ambalajlı gıdanın ve yemin
etiketinde, ek-10’da belirtilen organik ürün logosu ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş
kuruluşa verilen kod numarası bulunur.
2) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmeyen ve yeniden sertifikalandırılması yapılmayan ithal ürünlerde
ek-10’da belirtilen organik ürün logosu kullanılmaz.
3)
Tarımsal ham maddelerin bir kısmı Türkiye içinde ve bir kısmı da diğer
ülkelerde Kanun kapsamında üretilmişse; ürün etiketinde hammaddenin menşei olan
ülke belirtilmek şartıyla bu Yönetmeliğin Ek-10’unda belirtilen organik ürün
logosu kullanılır.
4) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Tarımsal hammaddenin tamamının başka
bir ülkede Kanun kapsamında üretilmiş ve sertifikalandırılmış olması ve
Türkiye’de mamul ürün haline getirilmesi durumunda ek-10’da belirtilen organik
ürün logosu kullanılır.
Organik
ürünlerin depolanması
MADDE
30 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-14/8/2012-28384) Bu
Yönetmelikte yer alan organik ürünlerin depolanmasında, 29/12/2011 tarihli ve
28157 (3.mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Yönetmeliğinin 9 uncu maddesi hükümlerine uyulur. Organik ürünlerin depolanması
ile ilgili diğer kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
ürünlerin, depolama alanları, ürünlerin tanınmasına imkân verecek ve bu
Yönetmelikçe uygun bulunmayan başka ürünlerle, maddelerle karışmaya ya da
bulaşmaya meydan vermeyecek ve parti numaralarının tanımlanmasını sağlayacak
şekilde düzenlenir. Organik ürünlerin depolandığı alanlarda kullanılan yalıtım
malzemeleri ve soğutma ile ilgili ekipmanlar bu amaç gözetilerek seçilir.
İşleme öncesi ve sonrası organik ürünler organik olmayan ürünlerden ayrı bir
yerde veya zamanda depolanır.
b) Ayrı
olarak depolamanın mümkün olmadığı durumlarda müteşebbis organik ürünlerle
konvansiyonel ürünlerin karışmasını engelleyecek tedbirler alır.
Müteşebbislerin organik olmayan ve organik ürünlerle çalışması durumunda ve
depolama tesislerinde diğer tarımsal ürünler ve gıda maddelerini depolamaları
durumunda:
1) Organik
tarımsal ürünler, organik olmayan diğer tarımsal ürünler ve/veya gıda
maddelerinden ayrı olarak muhafaza edilir.
2) Organik
olmayan ürünlerle karışma veya değişmeyi önleyecek ve tanımlamayı sağlayacak
her türlü önlem alınır.
3) Organik
ürün depolaması öncesinde uygun temizlik önlemleri alınır, bunların etkinliği
kontrol edilerek, kayıtları müteşebbis tarafından tutulur.
c) Organik
ürünlerin depolanması sırasında ürünün organik özelliğini kaybettirecek ilaç ve
ilaçlama yöntemi kullanılmaz.
ç) Organik
ürünlerin depolanmasında ürünün organik özelliğini kaybettirecek malzeme ve
maddeler kullanılmaz ve doğal olmayan uygulamalar yapılmaz.
d)
Müteşebbis tarafından depolama koşulları ile depolanan organik ürünün giriş ve
çıkış miktarları ve tarihine ilişkin kayıtlar düzenli olarak tutulur.
Müteşebbis tarafından imzalanan bu kayıtlar yetkilendirilmiş kuruluşa
onaylatılır ve çizelgenin bir nüshası müteşebbis tarafından, diğer nüshası
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından saklanır.
e) Organik
bitkisel ve hayvansal üretim birimlerinde bu Yönetmelikte izin verilmeyen
girdilerin depolanması yasaktır.
Organik
ürünlerin taşınması
MADDE
31 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-24/5/2013-28656) Bu
Yönetmelikte yer alan organik ürünlerin taşınmasında, 29/12/2011 tarihli ve
28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Yönetmeliğinin 9 uncu maddesi hükümlerine uyulur. Organik ürünlerin taşınması
ile ilgili diğer kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Müteşebbisler organik ürünlerini toptancılar ve perakendeciler dâhil diğer
ünitelere ancak uygun ambalajlar ve araçlarla, içeriğinde herhangi bir bozulma
olmayacak, ambalaj ve etiketine zarar gelmeyecek şekilde kapalı olarak ve bu
Yönetmelikte belirtilen aşağıdaki ibareler bulunacak şekilde taşınmasını
sağlamalıdır.
1)
İşletenin adı ve adresi, farklı durumlarda ürün sahibi veya satıcısı,
2) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Ürünün organik olduğunun açıkça
yazıldığı fatura veya sevk irsaliyesi,
3)
Müteşebbisi kontrol eden yetkilendirilmiş kuruluşun ismi ve kod numarası,
4) Organik
ürünlerin taşınmasında tam bir kontrol yapmak amacıyla yetkilendirilmiş kuruluş
tarafından ihtiyaç duyulan bilgiler ürünle birlikte taşınır. Nakliyeye ait
bilgiler, yazılı doküman ile belgelenir. Hesaplar, giren ve çıkan ürün
arasındaki dengeyi gösterir.
b) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Ek-11’in birinci ve ikinci bölümünde
yer alan Müteşebbis veya Ürün Sertifikası bulunur.
c) Aşağıda
belirtilen durumlarda paketlerin, nakliye araçlarının kapatılmasına gerek
yoktur.
1) Organik
kontrol sistemine tabi olan müteşebbisler arasındaki doğrudan taşımada,
2) Gerekli
bilgileri içeren dokümanın ürünle birlikte olması durumunda,
3)
Taşıyıcı ve alıcı müteşebbislerin ikisinin de yetkilendirilmiş kuruluşun
kontrolüne açık olan taşıma işlemleriyle ilgili yazılı kayıtları tutması
durumunda.
ç)
Ürünlerin diğer işletmeler ya da birimlerden kabulü sırasında ürünü kabul eden
kişi gerek gördüğü durumlarda paketin kapanışı ya da ambalajının, ayrıca
etiketin bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesine uygunluğunu inceler. Etiket
bilgileri ile ürünün beraberinde gelen diğer dokümanların birbirine uyumunu
kontrol ettikten sonra karşılaştırmanın sonucunu kayıtlarına ekler.
d) Organik
yem ve yem hammaddelerinin taşınmasında konvansiyonel yem ve yem hammaddeleri
ile karışmasını önleyecek tedbirler alınır ve bunlarla ilgili yazılı kayıtlar
müteşebbis tarafından tutulur.
Organik
ürünlerin pazarlanması
MADDE
32 –
(1) Organik ürünlerin pazarlanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Bu
Yönetmelik hükümlerince üretilmiş ve bu Yönetmeliğin Ek-11’inin ikinci
bölümünde yer alan ürün sertifikasına sahip olan organik hammadde ve/veya
işlenmiş organik ürünler organik ürün olarak pazarlanır.
b)
İşlenmemiş ürünlerde ürünlere toptan ürün sertifikası verilir. Her bir satışta
satış miktarı ürün sertifika suretine müteşebbis tarafından derkenar düşümü
yapılır ve imza altına alınır. Ayrıca bu satış miktarı 7 gün içinde
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir. Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından stok
takibi yapılır.
c) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İşlenmiş ürünlerde ürün sertifikası
düzenlenir. İşlenmiş ürünlerde ürün el değiştirdiğinde yeni bir işleme tabi
tutulmuyorsa ve etiket bilgileri değişmiyorsa tekrar sertifika düzenlenmez.
Depolama, toptan pazarlama ve dağıtım yapan müteşebbislerin toptancıya ve
perakendeciye satışlarında ürüne, mevcut ürün sertifikasının müteşebbis
tarafından onaylı fotokopisi ile birlikte fatura ve sevk irsaliyesi eşlik eder.
Ürün sertifikasının onaylı fotokopisi üzerine müteşebbis tarafından yapılan
satış belgelerinin numarası yazılır ve onaylanır. Bu satış miktarı onbeş gün
içinde yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir. Yetkilendirilmiş kuruluş
tarafından stok takibi yapılır.
ç) Organik
ürünler, organik ürün olduğu açıkça belirtilerek satılır. Organik ürünlerin,
konvansiyonel ürün ile karışmaması ve organik niteliğinin korunması organik
ürün satışı yapan müteşebbisin yükümlülüğündedir.
d)
Aracılık hizmeti veren, ürünleri direkt olarak nihai tüketici ya da kullanıcıya
transfer eden gerçek ya da tüzel kişiler ithalat yapmamaları, üretim, doğal
alan ve kaynaklardan ürün toplama, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama,
etiketleme, muhafaza, depolama ve taşıma işlemlerini yapmamaları koşulu ile
yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapmak zorunda değildir.
e) İthalat
veya ihracat yapmak isteyen müteşebbis, ulusal mevzuat hükümleri gereğince
tamamlamakla yükümlü olduğu diğer belgelerle birlikte Bakanlığın ilgili
birimine başvurur.
f) Organik
ürünlerin ihracatı, Dış Ticaret Müsteşarlığının İhracatı Kayda Bağlı Ürünler
Listesinde yer alan ürünler için yapılan işlemlere tabidir. Bu nedenle;
müteşebbisler, ihracat dokümanlarının bir örneğini bağlı bulunduğu İhracatçı
Birliğine verir. Ege İhracatçı Birlikleri ihracatçı bildirimleri ve ihracat
verilerini yılsonunda Bakanlığa bildirir. Bakanlığın talep etmesi halinde
muhtelif zamanlarda da ihtiyaç duyulan verileri Bakanlığa bildirir.
g) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İthal ürünlerin yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından Kanun ve bu Yönetmeliğe uygunluğunun kabul edilmesi halinde
yeniden sertifikalandırılması yapılır.
ğ) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İthalatçı ithalat halinde,
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından istenilen belgeleri eksiksiz olarak bu
kuruluşa verir. Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından yeniden sertifikalandırma
yapmak amacıyla aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenir. Bunlar:
1)
İthalatçının ithalat faaliyetleri; ithalatçının adı, adresi, ürünün geldiği
ülke, ürünlerin ülkeye giriş noktası ve ithal edilen ürünlerin depolanmasında
kullanılacak binaların uygunluğuyla ilgili detaylı açıklama belgeleri,
2) Karşı
ülkeden alınan ürünün etiketi ve içeriğine dair bütün bilgilerin aslı veya
noter onaylı tercümeleri,
3) İthalat
işleminin nasıl gerçekleşeceğini ve ihlal durumunda alınacak ihtiyati
tedbirleri içeren belgeler,
4)
İthalatçı tarafından kullanılacak herhangi bir deponun diğer ülkede bulunması
durumunda, karşı ülkenin yetkilendirilmiş kuruluşu tarafından kontrole açık
olacağını belirten belgeler,
5) İlgili
partinin miktarı, orijini ve yapısı, kontrol mekanizmasının detayları, üretim,
işleme, ambalajlama, depolama, nakliye işlemlerinin detayları, alıcıları,
sertifikaları, ürüne ilişkin yıllık kontrol raporları.
(2)
Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından gerek duyulması halinde yukarıdaki bilgi ve
belgelere ek olarak bilgi ve belgeler istenebilir. Tüm bilgi ve belgeler,
Bakanlık denetimlerinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kontrol ve/veya Sertifikasyon Sisteminin İşleyişi
BİRİNCİ BÖLÜM
Kontrol Esasları
Kontrol
sisteminin özellikleri
MADDE
33 –
(1) Organik üretimin özelliği, her aşamasının kontrollü olması ve ürünün
sertifikalandırılmasıdır. Bu Yönetmelik hükümlerine göre, ürünün güvence altına
alınmasındaki iki temel unsur, kontrol ve sertifikasyondur. Kontrol ve
sertifikasyon işlemi, aynı kuruluş tarafından yapılabileceği gibi ayrı ayrı
kuruluşlar tarafından da yapılabilir.
Kontrol
yetkisi
MADDE
34 –
(1) Bakanlık kontrole ilişkin yetkisini, yetkilendirilmiş kuruluşa
devredebilir. Kontrol yetkisi verilen kuruluşlar ve kontrolörler yetkilerini
başka bir kurum ve/veya kuruluşa veya kişiye devredemez.
İşletme
ve müteşebbis kontrolü için gerekli bilgi ve belgeler
MADDE
35 –
(1) İşletme ve müteşebbis kontrolü için gerekli bilgi ve belgeler aşağıda
belirtilmiştir.
a)
Müteşebbisler, yaptıkları organik faaliyetleri ile ilgili her türlü bilgi ve
belgeleri, sözleşmeli olduğu kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol
kuruluşuna vermek ve işletmesinde bulundurmak zorundadırlar.
1)
İşletmenin adı, adresi, kapasite bilgileri, hukuki durumuna ait bilgi ve
belgeler, sözleşme tarihi, imzalanan sözleşme metni, organik tarıma geçişin
başladığı tarih, sözleşme tarihine kadarki arazi geçmişine ait bilgiler,
2)
Faaliyet alanı,
3) İşletmede
daha önce uygulanan üretim metodu,
4)
İşletmenin ve işletme binalarının planları,
5) Arazi
parselleri veya alana dair tüm plan ve krokiler,
6)
İşletmenin mevcut makine ve ekipman donanımı,
7)
İşletmenin konumu, kullanılan depoların tanımı ve amaca uygunluğu,
8) Ürün
münavebe planı,
9)
Kullanılacak tüm girdilere ait kayıt defterleri,
10)
İşletmenin malları, dışarıdan satın alınan malları içeren alım ve satım
defterleri,
11) Ürün
çıkış planı, ürünün niteliği, stok durumu, miktarı, ambalajlama şekli ve
materyali,
12) Orman
alanlarından ve doğadan ürün toplanması durumunda, alana ait bütün
tanımlamalar, resmi izinler ile alana yapılan tüm teknik müdahaleler, afetler,
karantina tedbirleri gibi bilgilerdir.
b)
Müteşebbis, faaliyet alanı ile ilgili bilgileri kapsayan organik tarıma geçiş
ve üretim planları hazırlar.
Kontrol
işlemi
MADDE
36 –
(1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Kontrol işlemi; yazılı belgeleri,
planları, defterleri, raporları, kayıtları, arazi, işletme ve depo gibi kritik
kontrol noktaları ve gözlemleri içerir. Müteşebbis tarafından aynı alanda
birkaç ünitenin işletilmesi halinde, organik olmayan ürünlerin üretildiği
üniteler ve depoları da kontrol işlemine tabidir. Kontrol işlemi yapmaya
yetkilendirilmiş kuruluşlar;
a) Organik
tarım faaliyetinin risk analizine göre bulunan kritik kontrol noktalarını
dikkate alarak bir kontrol planı hazırlar. Risk analizi sonucu, haberli veya
habersiz yıllık kontrol ve ziyaretlerin yoğunluğunu belirler.
b) Tüm
müteşebbislere yılda en az bir defa kontrol ziyaretinde bulunur. Kontrol
ziyaretlerinin en az % 10’u habersiz yapılır.
c) Risk
kategorisi ile uyumlu şekilde sözleşme altındaki tüm müteşebbislerin en az %
10’una, önceden haber vermeksizin önceki kontrollerin sonuçlarını, ilgili
ürünlerin miktarları ve ürünlerin değiştirilmesi riskini de hesaba katarak
organik üretim kurallarına karşı uygunsuzlukların bulunma riskini ölçmeyi temel
alan ek rastgele kontrol ziyaretleri düzenler.
ç) Organik
üretim için izin verilmeyen ürünlerin kullanımının tespiti, organik üretim
kuralları ile uygun olmayan üretim tekniklerinin tespiti, organik üretim için
izin verilmeyen ürünlerle muhtemel bulaşmanın tespiti için analiz amaçlı örnek
alır. Analiz amaçlı alınan yıllık örnek sayısı, yetkilendirilmiş kuruluşun
kontrolü altındaki müteşebbislerin sayısının en az % 5’ini karşılar. Örneklerin
nereden alınacağının seçimi, organik tarım faaliyetinin tüm aşamalarının
organik üretim kuralları ile uygun olmama riskinin genel değerlendirmesine
dayanır. Bu genel değerlendirme; üretim, hazırlama ve dağıtım gibi bütün
aşamalar dikkate alınarak yapılır.
d) Organik
üretim için uygun olmayan tekniklerin ya da ürün kullanımından şüphelenilen her
durumda istenilen sayıda örnek alır ve analiz ettirir.
e) Ürün
örneklerini TS EN ISO/IEC 17025 standardına göre akredite olan laboratuvarlarda
analiz ettirir.
f) Çift
kabuklu yumuşakça üretiminde yılda en az iki defa çiftlik kontrolü
gerçekleştirir.
(2)
Müteşebbis tarafından kayıt altına alınan bütün organik tarım faaliyetleri
kontrol raporları için temel bilgi niteliğindedir.
(3)
Kontrol işlemi sırasında kontrolör, bağlı bulunduğu kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu veya kontrol kuruluşunun organik tarım faaliyetlerini içeren kendi
kontrol formlarını doldurur. Kontrolör, yaptığı kontrole dair tespitleri içeren
bir belge düzenleyerek müteşebbise verir ve bu belge müteşebbisçe saklanır.
Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol kuruluşu kontrol işlemi
sonucunda bir rapor hazırlar. Kontrol raporu, müteşebbisin bu Yönetmelik
hükümlerine göre yapılan organik tarım faaliyetlerinin kontrol sonuçlarını
içerir.
İKİNCİ BÖLÜM
Sertifikasyon Esasları
Sertifikasyon
sisteminin özellikleri
MADDE
37 –
(1) Sertifikasyon; bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin,
ürünün ve girdinin geldiği aşamanın belgelendirilmesidir. Sözleşme yapılan
müteşebbise yetkilendirilmiş kuruluş tarafından yapılacak ilk kontrole müteakip
uygun görülmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından organik tarım
müteşebbis sertifikası ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilen
ürünlere ürün sertifikası verilir. Sertifikalar, asgari bu Yönetmeliğin
Ek-11’inde yer alan bilgileri içerecek şekilde düzenlenir. Düzenlenen
sertifikaların icmal listeleri Bakanlığa gönderilir.
(2)
Sertifikasyon sisteminin özellikleri aşağıda belirtilmiştir;
a) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Sertifikasyon, Bakanlıktan bu yetkiyi
almış gerçek veya tüzel kuruluşlarca yapılır. Sertifikasyon yetkisi verilen
sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, sertifikasyon
yetkisini başka bir kurum veya kuruluşa devredemez.
b) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu bir sertifikasyon sistemi
oluşturur ve Bakanlığa sunar. Bu sistem; kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya
sertifikasyon kuruluşunun uyguladığı fiyat listesi, sertifika belgesi örneği,
test etme ve sorgulama metodu, analiz yöntemi, kullandığı tüm teknikler ve
dokümantasyon sistemi ile ilgili bilgileri kapsar.
c)
Sertifikasyon kuruluşu sertifika düzenleyeceği işletmelere ait tüm kontrol
bilgilerini ve raporları ürünün bu Yönetmeliğe uygun olarak üretildiğinin
garanti edilmesi amacıyla kontrolü yapan kuruluştan devralır. Kontrol kuruluşu
bu bilgileri sertifikasyon kuruluşuna vermek zorundadır.
Sertifikasyonun
esasları
MADDE
38 – (Değişik:RG-24/5/2013-28656)
(1)
Sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, bu Yönetmelik
ile belirlenen kriterleri ve sertifikasyon esaslarının uygunluğunu (Değişik ibare:RG-15/2/2014-28914)(3) TS EN ISO/IEC 17065’e göre
sağlamak zorundadır. Sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu yapılan işin niteliğine göre kalite sistemini açıklayan bir Türkçe
kalite el kitabı hazırlar.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yetkilendirilmiş Kuruluşlar, Müteşebbisler
BİRİNCİ BÖLÜM
Yetkilendirilmiş Kuruluşlarda Aranan Şartlar, Çalışma İzni,
Çalışma Esasları ve Yaptırımlar
Yetkilendirilmiş
kuruluşlarda aranan şartlar
MADDE
39 –
(1) Yetkilendirilmiş kuruluşlarda aranan şartlar şunlardır:
a) (Değişik:RG-14/8/2012-28384)(1) Yetkilendirilmiş kuruluşlar teknik ve
idari bakımdan görevini yerine getirebilecek imkânlara sahip olmalıdır.
Yetkilendirilmiş kuruluşun yetki kapsamı sertifikasyon ise en az bir
sertifiker, kontrol ise en az bir kontrolör, kontrol ve sertifikasyon ise en az
bir kontrolör ve sertifiker istihdam edilir. Kontrolör ve sertifiker sayısı;
kontrol edilecek müteşebbis sayısı ve üretim alanları için yeterli olmalıdır.
Bir kontrolör takvim yılı içerisinde üretici grubu içerisindeki müteşebbisler
de dâhil, yıllık en fazla sekizyüz müteşebbisin faaliyetini kontrol eder. Bir
kontrolörün yılı içerisinde yapmış olduğu kontrollerin ortalaması en fazla on
müteşebbis/gündür.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Kontrol kuruluşu, TS EN ISO/IEC
17020:2012 standardına göre; sertifikasyon kuruluşu ile kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu (Değişik
ibare:RG-15/2/2014-28914)(3) TS
EN ISO/IEC 17065 standartlarına göre, Türk Akreditasyon Kurumu veya
Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı tanıma anlaşmasına göre geçerliliği
mevcut uluslararası akreditasyon kurumlarından akredite edilir. Yurtdışında
akredite olmuş yabancı bir kuruluş Türkiye’de şube açması halinde, Türk
Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı tanıma
anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon kurumlarından
akredite olduğuna dair akreditasyon belgesini müracaatta ibraz eder.
Akreditasyon
kurumlarının akreditasyon kapsamında yer almayan; organik tarımda kullanılacak
gübreler, toprak iyileştiricileri, besin maddeleri ve bitki koruma maddeleri
ile ilgili faaliyet alanlarında akreditasyon hükmü aranmaz.
c)
Kuruluşlar, sürekli irtibat sağlanabilecek her türlü alt yapıyı oluşturur.
ç)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar, belgelendirme işleminin sonuçlarını
etkileyebilecek ticari, mali ve diğer baskılardan bağımsız olmalıdır.
Belgelendirdiği ürün tiplerinin tedariki ve tasarımını yapmaz. Danışmanlık
hizmeti veremez.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluş yöneticilerinin, ortaklarının, kontrolörlerinin ve
çalışanları ile bunların birinci derece yakınlarının organik tarım
faaliyetlerini kontrol edemez ve sertifikalandıramaz.
e)
Yetkilendirilmiş kuruluşun yöneticileri, ortakları, kontrolörleri ve
çalışanları, aynı anda başka bir yetkilendirilmiş kuruluşta görev alamazlar.
Kontrol biriminde görev yapanlar sertifikasyon biriminde, sertifikasyon
biriminde görev yapanlar kontrol biriminde görev yapamazlar.
f)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafsız olmalıdır. Kendilerine verilen yetkiyi
kullanırken herhangi bir çıkar çatışması içerisinde bulunamazlar.
g)
Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlardan, yürürlükteki organik tarım
mevzuatlarına uygun faaliyette bulunacaklarına dair bu Yönetmeliğin Ek-14’üne
uygun noter onaylı bir taahhütname alınır.
ğ) (Ek:RG-14/8/2012-28384)(1) (Mülga:RG-24/5/2013-28656)
Yetkilendirilecek
kuruluşların çalışma izni için başvuru koşulları
MADDE
40 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-24/5/2013-28656)
(1) Gerçek
veya tüzel kişiler; kontrol, sertifikasyon veya kontrol ve sertifikasyon
faaliyetlerinde bulunmak için Bakanlığa müracaat eder. Komite tarafından
gerekli incelemeler yapılır ve müracaat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde
ilgiliye gerekli iznin verilip verilmeyeceğine dair yazılı bilgi verilir.
Müracaatları uygun görülen kuruluşlara akreditasyon belgelerini Bakanlığa ibraz
edinceye kadar, her bir faaliyet alanı için grup içerisinde yer alan üreticiler
de dahil en fazla on müteşebbis ile birer yıllık sözleşme yapması kaydıyla
çalışma izni verilir. Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında yer alan tüm faaliyet
alanları ile ilgili akreditasyonun tamamlanma süreci Bakanlıktan çalışma izni
alınan tarihten itibaren otuz aydır. Bu sürenin sonunda yetkilendirilmiş
kuruluşun akredite olmadığı konularda çalışma izni iptal edilir ve oniki ay
geçmeden iptal edilen konularda yeniden çalışma izni verilmez. Akreditasyon
belgesi Bakanlığa ibraz edildiğinde akreditasyon kapsamındaki faaliyet
alanlarında çalışma izni yenilenir ve kapsam dahilinde yeni müteşebbislerle
sözleşme yapılmasına izin verilir. Mevzuat kapsamında olan ancak akreditasyon
kurumlarının akreditasyon kapsamında olmayan organik tarımda kullanılacak
gübreler, toprak iyileştiricileri, besin maddeleri ve bitki koruma maddeleri
ile ilgili yetkilendirme Bakanlık tarafından aynı şekilde yapılır ve faaliyet
alanlarında müteşebbislerle sözleşme yapma sınırlaması aranmaz.
(2)
Yetkilendirilecek kuruluşların çalışma izni için istenilen belgeler aşağıda
belirtilmiştir:
a) Yetki
kapsamı ile kontrolör ve sertifikerlerin yetkilendirilmesine ilişkin başvuru
dilekçesi,
b) Hukuki
yapıyı belirtir belgeler;
1)
Yetkilendirilecek kuruluş gerçek kişi veya tüzel kişidir. Gerçek kişilerde iş
yeri açma belgesi aranır.
2) Organik
tarıma ilişkin faaliyetlerin şirketin ana faaliyet alanında yer aldığını
gösterir tescil belgesi veya Ticaret Sicil Gazetesi aslı veya noter onaylı
sureti ve son altı ay içerisinde kayıtlı olunan ticaret odasından alınmış oda
sicil kayıt belgesi.
3)
Yetkilendirilecek kuruluş, yabancı bir kuruluşun Türkiye’deki şirketi veya
şubesi ise tüm yasal kuruluş işlemlerini tamamlamış olmalıdır.
c)
Yetkilendirilecek kuruluş, henüz akredite olmamış ise Bakanlıktan yetki
aldıktan sonra Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında faaliyet göstereceği konularda
akredite olmak için Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği
karşılıklı tanıma anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon
kurumlarına akreditasyon başvurusunu yapar ve kabul edildiğine ilişkin kayıt
formunu veya eşdeğer belgeyi Bakanlığa ibraz eder.
ç)
Yetkilendirilecek kuruluşların yer ve organizasyon tanımlamalarına dair
belgeler şunlardır:
1)
Kuruluşun adı, adresi, tüm iletişim bilgileri ve logosuna ait belgeler,
2)
Kontrolörlere ve sertifikerlere ait kimlik ve eğitim belgeleri,
3)
Çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarını gösterir resmi belgeler,
4) Firma
yetkilileri ile kontrolör ve sertifikere ait noter onaylı imza sirküleri,
5)
Yetkilendirilmiş kuruluşun organizasyon şeması ve görev tanımları.
d) En az
aşağıdaki hususlara yer verilmiş olan Türkçe kalite el kitabı:
1)
Organizasyon şeması ve görev tanımları,
2) Kanun
ve bu Yönetmeliğe uygun kontrol ve sertifikasyon yöntemini açıklayan doküman,
3) Sözleşme
örnekleri,
4)
Müteşebbis taleplerinin değerlendirilmesi,
5)
Uygunsuzlukların tespiti ve kaydedilmesi,
6)
Uygunsuzluklara ilişkin düzeltici faaliyetlerin tanımlanması,
7)
Uygunsuzluğun devamı durumunda uygulanacak yaptırımlar,
8)
İtirazların değerlendirilmesi.
(3)
Bakanlıkça yetkisi iptal edilen kuruluşlar, iptal edilme tarihi itibari ile
geçerlilik süresi devam eden sertifikalara ilişkin hukuki sorumlulukları devam
eder.
Yetkilendirilmiş
kuruluşların çalışma esasları
MADDE
41 –
(1) Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma esasları şunlardır:
a) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma
izni akreditasyon süresi ile sınırlıdır. Yetkilendirilmiş kuruluş, akreditasyon
süresinin bitiminden otuz gün önce akreditasyon belgesi, akreditasyon belgesi
temin edilemediği takdirde akreditasyon durumuna veya sürecine ilişkin belge
ile süre uzatımı için Bakanlığa başvurmakla yükümlüdür. Yetkilendirilmiş
kuruluşlar yetkileri kapsamında Bakanlığa karşı sorumludur.
b)
Faaliyet konusuna göre yetkilendirildiği alanda çalışmak zorundadır.
Yetkilerini devredemez.
c) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre üretilmemiş, kontrol edilmemiş ve
sertifikalandırılmamış ürünler hariç, yurt içinde her türlü organik ürün
ambalajında, bu Yönetmeliğin Ek- 10’unda yer alan organik ürün logosunu
kullandırmak zorundadır.
ç) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre kontrol sürecini tamamlamadan sertifika
düzenleyemez.
d) Bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı bir düzensizliği tespit etmesi durumunda, organik
üretim metodunu işaret eden terim, ifade ve logoyu bu düzensizlikten etkilenen
tüm grup ya da üretim hattında kullandıramaz.
e)
Müteşebbisin satışa sunacağı bir ürünün üretiminin organik tarım kurallarına
uygun olmadığından şüpheleniyorsa, kendi belirleyeceği bir süre içerisinde
müteşebbisten duruma ilişkin açıklama yapmasını, gerekli bilgi ve belgeleri
göndermesini talep eder. Bu süre zarfında ürünün organik olarak satılmasına
müsaade etmez.
f) (Mülga:RG-15/2/2014-28914)(3)
g) Tespit
ettikleri sistemden çıkartmayı gerektirecek aykırılıklar ile uygun gördükleri
yaptırım işlemlerini de içeren karar yazısını, müteşebbisin itirazı var ise 21
gün içerisinde, itiraz yok ise, yıllık raporlarında Bakanlığa bildirirler.
Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından uygun görülen yaptırımlara itiraz ve
şikâyet halinde Bakanlık konu ile ilgili inceleme ve yeni belgeler isteme
yetkisine sahiptir. Bakanlık itiraz ve şikâyet ile ilgili bilgi ve belgeleri
inceler, nihai kararı verir ve sonucu taraflara iletir.
ğ) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından
sistemden çıkarılan müteşebbisler diğer yetkilendirilmiş kuruluşlara
bildirilir. Müteşebbisler ve/veya aracı, tüccar, depolama, işleme ve benzeri
fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel kişilerin farklı yetkilendirilmiş
kuruluşlar tarafından kontrol edilmesi durumunda, yetkilendirilmiş
kuruluşlar kendi kontrolleri altındaki faaliyetler ile ilgili bilgiyi
birbirleri ile paylaşırlar.
h)
Bitkisel ve hayvansal ürünler ile su ürünleri üretimi yapan, orman alanlarından
ve doğadan ürün toplayan, ürün işleyen, ambalajlayan, depolayan, nakleden,
pazarlayan, sözleşme yaptığı geçiş sürecindeki veya bu süreci tamamlamış bütün
müteşebbisleri ve müteşebbislere ait her türlü bilgi ve belgeyi kontrol eder,
kayıt altına alarak rapor hazırlar. Raporlar, faaliyet alanı ile ilgili olarak
aşağıdaki bilgileri içerir.
1) Bu
Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt
bendinde yer alan bilgiler,
2) Üretime
dair bütün bilgiler,
3)
İşletmeye dair bütün bilgiler,
4)
Kontrollere dair bütün bilgiler,
5)
Sertifikasyona dair bütün bilgiler,
6) İhlal
ve ihtilaflara dair bütün bilgiler,
7) (Mülga:RG-14/8/2012-28384)
ı) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluşlar,
ayrılan müteşebbislerin, organik tarım faaliyetlerine ilişkin tüm belgelerini
16/5/1988 tarihli ve 19816 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Devlet Arşiv
Hizmetleri Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde beş yıl süre ile muhafaza
eder.
i) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Kontrol sisteminden ayrılan
müteşebbislere ait faaliyetin statüsünü gösteren onaylı üretici listesi, üretim
ve ürün bilgileri, parsel bilgileri, sertifika bilgileri, uygunsuzluk ve
düzeltici faaliyetler, ilgili yıla ait varsa onaylı stok raporu önceki
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından müteşebbisin yeni sözleşme yaptığı
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir.
j) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Müteşebbisin yeni sözleşme
yaptığı yetkilendirilmiş kuruluş, sözleşmenin sonlandırıldığı önceki
yetkilendirilmiş kuruluşun raporlarında belirtilen uygunsuzlukların müteşebbis
tarafından giderildiğini veya giderilmekte olduğunu kontrol eder.
k) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluşlar,
kendi kontrol sisteminde yer alan müteşebbislerin organik tarım faaliyetleri
ile ilgili güncel listelerini kendi internet sayfalarından kamunun erişimine
açar.
(2) (Ek:RG-14/8/2012-28384) Yetkilendirilmiş kuruluşlar, bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı faaliyette bulunmaları durumunda Bakanlıkça
yazılı olarak uyarılır ve aykırılığın düzeltilmesi için iki ay süre verilir.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar verilen bu süre içerisinde yapılan düzeltmeleri
Bakanlığa bildirir. Aykırılığın zamanında düzeltilerek Bakanlığa bildirilmemesi
durumunda konu Organik Tarım Komitesinde değerlendirilir ve yetkilendirilmiş
kuruluşa verilen çalışma izni azami altı ay süre ile askıya alınır. Bu süre
içerisinde yetkilendirilmiş kuruluş, yeni müteşebbislerle sözleşme yapamaz,
kontrol ve sertifikasyon faaliyetinde bulunamaz. Yetkilendirilmiş kuruluş
askıya alınma tarihi itibarıyla geçerlilik süresi devam eden sertifikalara
ilişkin görev ve sorumluluklarını yerine getirir. Ancak, bu sertifikalarda
hiçbir şekilde yeni süre uzatımına gidemez. Askı süresi sonunda aykırılığın
giderilmemesi durumunda Organik Tarım Komitesince yetkilendirilmiş kuruluşun
yetkisi iptal edilir.
Müteşebbisin
sorumlulukları ve uygulanacak yaptırımlar
MADDE
42 –
(1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Müteşebbis sözleşme yaptığı
yetkilendirilmiş kuruluşa organik tarımsal faaliyeti ile ilgili tüm bilgi ve
belgeleri vermek, her türlü değişikliği bildirmek, üretimin her aşamasında
gerekli kontrolün yapılabilmesi için işletmenin organik üretimle ilgili her
birimini yetkilendirilmiş kuruluşa açmak zorundadır. Müteşebbis ve/veya aracı,
tüccar, depolama, işleme ve benzeri fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel
kişiler, farklı yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından kontrol edilmeleri
durumunda, bu yetkilendirilmiş kuruluşlar arasında bilgi alışverişi olmasını
kabul eder. Müteşebbis ve/veya aracı, tüccar, depolama, işleme ve benzeri fason
hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel kişiler, sözleşme imzaladıkları
yetkilendirilmiş kuruluşu değiştirmeleri durumunda faaliyetin statüsünü
gösteren onaylı üretici listesi, üretim ve ürün bilgileri, parsel bilgileri,
sertifika bilgileri, uygunsuzluk ve düzeltici faaliyetler, ilgili yıla ait
varsa onaylı stok raporunu önceki yetkilendirilmiş kuruluş tarafından
müteşebbisin yeni sözleşme yaptığı yetkilendirilmiş kuruluşa verilmesini kabul
eder. Organik tarım faaliyetinden ayrılacak olan müteşebbis, ayrılacağını
yetkilendirilmiş kuruluşa gecikmeksizin bildirmeyi ve kontrol dosyasının en az
beş yıl süre ile yetkilendirilmiş kuruluş tarafından muhafaza edilmesini kabul
eder.
(2)
Müteşebbis faaliyet alanını tam olarak tanımlar ve aldığı önlemleri
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirir. Müteşebbis, bu Yönetmelik hükümlerine ve
Yetkilendirilmiş Kuruluşun kalite el kitabında yer alan hususlara uyacağına ve
her türlü kontrole izin vereceğine dair bir taahhütnameyi yetkilendirilmiş
kuruluşa verir. Müteşebbis, her yıl Ocak ayı içinde yetkilendirilmiş kuruluşa
parsel bazında o yıla ait bitkisel üretim planını bildirir.
(3)
Müteşebbis, faaliyetlerinin bir kısmını üçüncü bir şahsa yaptırması durumunda
bu faaliyetlere ilişkin gerekli bilgi ve belgeleri yetkilendirilmiş kuruluşa
vererek kontrol sistemine dâhil olmasını sağlar.
(4)
Müteşebbis, kullanımına izin verilmeyen ürün veya maddelerin bulaşma riskini
ortadan kaldırmak için koruyucu önlemleri ile depolama alanlarından üretim
zincirine kadar her aşamada hijyen tedbirlerini alır.
(5) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Müteşebbis ve/veya aracı, tüccar,
depolama, işleme ve benzeri fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel
kişilerden alınan organik ürünlerin ya da kendi ürünlerinin organik statüsünü
etkileyen herhangi bir uygunsuzluk ya da ihlal durumunu gecikmeksizin sözleşme
yaptığı yetkilendirilmiş kuruluşuna bildirmeyi kabul eder. Durum netlik
kazanıncaya kadar söz konusu ürünün organik ürün olduğuna dair atıfta bulunacak
organik ürün etiket ve logosunu kullanamaz. Müteşebbis söz konusu ürünü tereddütler
ortadan kalktıktan sonra yetkilendirilmiş kuruluşun bilgisi dâhilinde bu
Yönetmelik hükümlerine uygun işlemlere tabi tutar ve pazarlar.
(6)
Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından müteşebbise uygulanacak yaptırımlar,
aşağıdaki maddelere göre uygulanır.
a)
Müteşebbis, bütün organik tarım faaliyetlerinin izlenebilirliği ile ilgili her
türlü kayıtları tutmak ve denetim esnasında yetkilendirilmiş kuruluşa ibraz
etmek zorundadır. Belgelerin düzensiz veya yanlış tutulması durumunda,
yetkilendirilmiş kuruluşlar eksiklik ve aksaklıkları müteşebbislere ayrıntılı
ve yazılı olarak bildirir. Yetkilendirilmiş kuruluş eksiklik ve aksaklıkların
düzeltilmesi için müteşebbise bir ay süre tanır. Bu süre sonunda tekrar kontrol
eder. Eksiklik giderilmiş ise sözleşme aynen devam eder. Aksi halde kalite el
kitabında belirtilen yaptırımlar uygulanır. İtiraz halinde konu ile ilgili
bilgi ve belgeler en geç 21 gün içinde Bakanlığa iletilir. Bakanlık gerekli
incelemeleri yaptıktan sonra nihai kararını verir ve sonucu taraflara bildirir.
b) Üretim
aşamasında bu Yönetmelik hükümlerine aykırı uygulamaların saptanması halinde;
organik tarım faaliyeti yapılan alanlar, hayvanlar, arılar ve su ürünleri geçiş
sürecinde ise, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından süre uzatılır, tamamlamışsa
tekrar geçiş sürecine geçirilir ve müteşebbise yazılı olarak bildirilir.
Uzatılan süresi sonunda bu Yönetmelik hükümlerine aykırı uygulamaları
tekrarladığı tespit edilen müteşebbislerin sözleşmesi feshedilerek Bakanlığa
bildirilir. İtiraz veya şikâyet halinde Bakanlık konu ile ilgili bilgi ve
belgeleri ister ve inceleme başlatır. İnceleme neticesinde, müteşebbisin bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı uygulamaların kasıtlı olarak devam ettiğinin
tespit edilmesi durumunda; Bakanlık müteşebbisi organik üretim yapma
faaliyetinden beş yıl süre ile men eder ve tüm yetkilendirilmiş kuruluşlara
bildirir.
c) İşleme,
ambalajlama, etiketleme, depolama, taşıma, pazarlama faaliyetlerinde bu
Yönetmelik hükümlerini ihlal eden müteşebbisin ihlale kasıtlı olarak devam
ettiği tespit edildiğinde, Bakanlık müteşebbisi organik tarım faaliyetinden beş
yıl süre ile men eder ve tüm yetkilendirilmiş kuruluşlara bildirir.
ç) (Mülga:RG-14/8/2012-28384)
Yetkilendirilmiş
kuruluşların göndermekle yükümlü oldukları bilgi ve belgeler
MADDE
43 –
(1) Bakanlık yetkilendirilmiş kuruluşlardan; müteşebbise, ürüne, üretime,
kontrol işlemine, kuruluşun kendisine, çalışanına ve menşeine dair her türlü
bilgi ve belgeleri istediği zaman ve biçimde talep edebilir. Ayrıca
yetkilendirilmiş kuruluşlar, yapısıyla ilgili yapılan her türlü değişikliği en
geç bir ay içerisinde Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(2) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Yetkilendirilmiş kuruluş ile
müteşebbis arasında imzalanan sözleşmeyi müteakip kırkbeş gün içinde
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından müteşebbisin üretim faaliyetine göre,
Organik Tarım Bilgi Sisteminde tanımlanmış olan tüm bilgileri kaydedilir.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar sözleşme kapsamındaki gerekli kontrolleri
gerçekleştirir. Yetkilendirilmiş kuruluşlar, sözleşmesi iptal edilen
müteşebbise ait bilgileri onbeş gün içerisinde Organik Tarım Bilgi Sisteminden
siler. Organik tarımın yapıldığı il müdürlüğü Organik Tarım Bilgi Sisteminden
altışar aylık dönemler halinde raporlar alarak bu bilgileri muhafaza eder.
(3) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Yetkilendirilmiş kuruluşlar,
gerçekleştirilen kontrol ve sertifikasyon faaliyetlerini içeren özet raporunu
her yıl 31 Mart tarihine kadar Bakanlığa gönderir.
BEŞİNCİ KISIM
Denetim ve Cezalar
BİRİNCİ BÖLÜM
Denetim, Yetki ve Sorumluluklar ile Denetim Elemanlarının Hizmet
İçi Eğitimleri
Denetimler
MADDE
44 –
(1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Denetimler; yetkilendirilmiş kuruluş
büro denetimi, müteşebbis ve işletme denetimleri olup yetkilendirilmiş
kuruluşların büro denetimi Bakanlık tarafından, diğer denetimler ise il
müdürlüklerince yapılır. Denetimler denetim yetkisine sahip en az iki eleman
tarafından gerçekleştirilir. Bakanlık gerek görmesi halinde müteşebbis ve
işletme denetimleri yapar. Bu denetimler gerek görülmesi halinde Bakanlık tarafından
Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına da yaptırılabilir. Bakanlık tarafından yapılan
denetimlerde, yetkilendirilmiş kuruluşun akreditasyon denetim sonuçları da
dikkate alınır.
(2) İl
müdürlüklerinde denetimde görev alacak denetim elemanı; il müdürlüğü tarafından
önerilen, Bakanlık tarafından eğitilerek kimlik verilen organik tarım birimi
elemanlarından oluşur.
(3) İl
müdürlüğü elemanlarınca yapılacak denetimler sırasında Bakanlık tarafından
hazırlanmış olan denetim formları kullanılır. Yıl sonunda, yapılan denetimlere
ilişkin değerlendirme icmali istatistikî bilgi mahiyetinde Bakanlığa en geç
müteakip yılın 31 Ocak tarihine kadar gönderilir.
(4)
Bakanlık merkez teşkilatınca gerek görülmesi halinde il müdürlüğü elemanlarına
yönelik eğitimler yapılır/yaptırılır. Çiftçi eğitimleri il müdürlükleri
tarafından yapılır.
Kontrolörlük
kursu, kontrolörlük ve sertifikerlik başvurularında aranılacak şartlar ile
yetki, çalışma usul ve esasları
MADDE
45 –
(1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde;
ziraat mühendisi, veteriner hekim, su ürünleri mühendisi, balıkçılık
teknolojisi mühendisi ve gıda mühendislerine yönelik kontrolör kursu açılır
veya açtırılır.
(2)
Kontrolörlük ve sertifikerlik başvurularında aranılacak şartlar, yetki, çalışma
usul ve esasları şunlardır:
a)
Başvuruda aranılacak şartlar ve istenilen belgeler:
1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Ziraat, veteriner, su ürünleri ve gıda
mühendisliği fakültelerinin birinden veya deniz bilimleri fakültesi balıkçılık
teknolojisi mühendisliği bölümünden mezun olmak,
2) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Aşağıdaki deneyim belgelerinden birine
sahip olmak.
aa)
Organik tarım konusunda bir yıllık bilgi ve deneyim sahibi olduğunu gösterir
resmi belgenin aslı veya Bakanlıkça onaylı fotokopisi,
bb) Konu
ile ilgili yurtiçi veya yurtdışı üniversite veya enstitüden alınan yüksek
lisans diplomasının aslı veya Bakanlıkça onaylı fotokopisi,
cc) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Bakanlıkça açılacak veya açtırılacak
kurslardan kontrolörlük eğitimi aldığına dair geçerliliği devam eden resmi bir
belgenin aslı veya Bakanlıkça onaylı fotokopisi.
çç) (Ek:RG-14/8/2012-28384) Yetkilendirilmiş kuruluş bünyesinde
sigortalı olarak en az altı ay çalışmış olduğunu ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş
kuruluşta kontrolör yetkisi verilen kontrolörle arazide en az on iş günü ve
yirmi müteşebbis kontrolüne eşlik ettiğini belgelemek.
3) Kimlik
Belgesi,
4) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Noter onaylı imza sirküleri ve
yetkilendirilmiş kuruluş ile yapılan sözleşme,
5)
Lisansına uygun meslek odası üyelik kaydı.
b) Yetki;
1)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar, çalıştırmak istediği kontrolör ve sertifiker
için yukarıda istenilen belgeleri başvuru dilekçesi ekinde Bakanlığa sunar.
Bakanlıkça değerlendirilerek, kontrolörlük veya sertifikerlik yetkisi verilir.
2) Kontrolörler
ve sertifikerler yalnız bir yetkilendirilmiş kuruluş adına çalışır.
3)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar çalıştıracakları kontrolörler için, Bakanlıktan
yetki almak zorundadır. Yetkilendirilen kontrolörler Bakanlık tarafından kimlik
verilerek kayıt altına alınır.
c) Çalışma
şekil ve esasları;
1)
Bakanlıktan alınacak yetki belgesiyle çalışırlar.
2)
Yaptıkları kontrolle ilgili rapor tutmak, bu raporları imzalamak ve
yetkilendirilmiş kuruluşa teslim etmek zorundadırlar.
3)
Kontrolör ve sertifikerin bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davrandığının
tespiti halinde Bakanlık tarafından verilen yetki iptal edilir. İptal tarihi
itibarıyla 1 yıl süre geçmeden yeniden yetki verilmez.
Kontrol
ve sertifikasyon ücreti
MADDE
46 –
(1) Kontrol ve sertifikasyon ücretinin esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Kontrol
ve sertifikasyon ücreti; yetkilendirilmiş kuruluş ile müteşebbis arasında
yapılan sözleşme ile belirlenir.
Ceza
uygulamaları
MADDE
47 –
(1) Kanuna aykırı hareket eden müteşebbislere ve yetkilendirilmiş kuruluşlara
verilecek idari para cezaları aşağıdaki şekilde uygulanır.
a) Kanuna
aykırılığın tespit edildiği mahallin il müdürlüğünün teklifi veya Bakanlığa
yapılan şikâyete bağlı olarak veya Bakanlığın doğrudan tespiti halinde Kanunun
12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b), (c), (d), (e) bentlerindeki
yaptırımlar Bakanlık tarafından uygulanır. Bu yaptırımlar Bakanlığın ön
incelemesini müteakip gerek duyulduğu durumda Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı
tarafından yapılacak inceleme sonucuna göre yerine getirilir. Bu inceleme
süresince yetkilendirilmiş kuruluş müteşebbislerle yeni sözleşme yapamaz. Ancak
daha önceden sözleşme yapılmış müteşebbislerle ilgili kontrol, sertifikasyon ya
da kontrol ve sertifikasyon işlemlerine Bakanlığın alacağı karar doğrultusunda
devam edilebilir.
b) Kanunun
12 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (k) bentlerine aykırı hareket
edenlere Bakanlıkça veya mahallin mülki amiri tarafından idari para cezası
verilir.
c) Kanunun
12 nci maddesinde yer alan diğer cezalar ise Kanuna aykırılığın tespit edildiği
mahallin mülki amiri tarafından verilir.
ALTINCI KISIM
Komiteler
BİRİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Komitesi
Organik
Tarım Komitesinin oluşumu, görevleri, çalışma usul ve esasları
MADDE
48 –
(1) Organik Tarım Komitesinin oluşumu, görevleri, çalışma usul ve
esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Organik Tarım Komitesinin kuruluş
esasları aşağıda belirtilmiştir.
1) Organik
Tarım Komitesi; Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı,
ilgili Daire Başkanı ve bir üye, Hayvancılık Genel Müdürlüğünden bir üye,
Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğünden bir üye, Gıda ve Kontrol Genel
Müdürlüğünden bir üye, Hukuk Müşavirliğinden bir üye, Rehberlik ve Teftiş
Başkanlığından bir üye olmak üzere toplam sekiz üyeden oluşur.
2) Komite
Bakan onayı ile oluşturulur. Komiteye Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden Genel
Müdür Yardımcısı veya görevlendireceği ilgili Daire Başkanı başkanlık eder.
3) İhtiyaç
duyulması halinde diğer kamu ve kamu dışı kuruluşlardan komiteye temsilci davet
edilebilir. Ancak toplantılara katılan bu temsilcilerin oy hakkı bulunmaz.
b)
Komitenin görevleri;
1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Yetkilendirilmiş kuruluşlara yetki
vermek, yetki süresini uzatmak, çalışma iznini askıya almak ve yetkilendirilmiş
kuruluşların yetkilerini iptal etmek,
2)
Yetkilendirilmiş kuruluşlara, kontrolörlere ve müteşebbislere organik tarım
mevzuatlarına aykırı hareket etmeleri halinde men kararı ve gerekli idari para
cezalarının uygulanmasını Bakanlığa teklif etmek.
c) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Organik Tarım Komitesinin çalışma usul
ve esasları aşağıda belirtilmiştir.
1) Komite
Raportörlüğü ve sekretarya Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü İyi Tarım
Uygulamaları ve Organik Tarım Daire Başkanlığı tarafından yürütülür.
2) Komite,
yılda en az iki kez toplanır.
3) Komite,
üye tam sayısının en az yarıdan bir fazlası ile toplanır ve kararlar toplantıya
katılanların oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde Başkanın
kullandığı oy yönünde çoğunluk sağlanmış sayılır.
4)
Kararlar, toplantı tarihinden itibaren 30 gün içinde toplantıya katılan üyeler
tarafından imzalanarak Müsteşarlığın onayına sunulur ve onay tarihinden
itibaren yürürlüğe girer.
İKİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi
Organik
Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin oluşumu, görevleri, çalışma usul ve
esasları
MADDE
49 –
(1) Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin oluşumu, görevleri çalışma
usul ve esasları aşağıda belirtilmiştir;
a) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Organik Tarım Ulusal Yönlendirme
Komitesi; Bitkisel Üretim Genel Müdürünün başkanlığında Bitkisel Üretim Genel
Müdürlüğü, Hayvancılık Genel Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel
Müdürlüğü temsilcileri, Kalkınma Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Tarımsal
Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü,
Avrupa Birliği Bakanlığı temsilcileri, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma
Kurumu, meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri, yetkilendirilmiş
kuruluşların temsilcisi, üniversiteler ve özel sektör temsilcileri ile
Komitenin toplantı gündemiyle ilgili görüşlerinin alınmasında yarar gördüğü
kurum ve kuruluşların temsilcilerinden olmak üzere en az on kişiden oluşur.
b) Organik
Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi; organik tarımın uygulanması ve
geliştirilmesi, desteklemeler ve teşvikler, tüketicinin bilinçlendirilmesi,
organik ürünlerin yurt içi ve yurt dışında pazarlanması, uygulamalardaki
aksaklıkların tespit edilmesi ve bu konudaki stratejilerin belirlenmesi,
organik tarım konusunda proje önerilerinin belirlenmesi ve araştırma
önceliklerinin tespit edilmesi hususunda çalışmaları yürütür.
c) Organik
Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi tarafından gerek görülmesi halinde çalışma
grupları oluşturulur.
ç) Olağan
olarak yılda en az bir kez toplanır. Olağanüstü durumlarda sekretarya
tarafından toplantıya çağrılır.
d)
Kararlar, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır ve Komiteye tavsiye
niteliğindedir.
e) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Raportörlük ve sekretarya Bitkisel
Üretim Genel Müdürlüğü İyi Tarım Uygulamaları ve Organik Tarım Daire Başkanlığı
tarafından yürütülür.
f)
Kararlar, toplantı tarihinden itibaren 20 gün içinde toplantıya katılan üyeler
tarafından imzalanır. Kararlar imzalandıktan sonra 30 gün içerisinde Komiteye
iletilir. Komite, müteakip ilk toplantısında kararlarla ilgili değerlendirmeyi
yapar.
YEDİNCİ KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler
Uyuşmazlık
halinde başvurulacak yer
MADDE
50 –
(1) Her yetkilendirilmiş kuruluş tarafından, gerekli hallerde başvurulması
maksadıyla bir mahkeme yerinin belirlenmesi zorunludur. Bu mahal, müteşebbis
ile yetkilendirilmiş kuruluş arasında yapılan sözleşmede belirtilir.
Dış
ticaret düzenlemeleri
MADDE
51 –
(1) Organik ürünlerin ithalat ve ihracatına ilişkin gerekli düzenlemeler, (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı ile Ekonomi
Bakanlığı tarafından yapılır.
Hüküm
bulunmayan haller
MADDE
52 – (Değişik:RG-6/10/2011-28076)
(1)
Organik tarım faaliyetlerinde bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde; (Ek ibare:RG-24/5/2013-28656) 22/3/1971 tarihli ve 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu,
25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı
Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun,
11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve
Yem Kanunu, 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı
Kanunu, 18/4/2006 tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanunu, 31/5/2006 tarihli ve
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 31/10/2006
tarihli ve 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ve bu Kanunlara dayalı olarak
çıkartılan ilgili mevzuat hükümleri ile 25/4/2002 tarihli ve 24736 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan Kimyevi Gübre Denetim Yönetmeliği, 18/3/2004 tarihli ve
25406 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere
Dair Yönetmelik ve 4/6/2010 tarihli ve 27601 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile
Mikrobiyal, Enzim İçerikli ve Diğer Ürünlerin Üretimi, İthalatı ve Piyasaya
Arzına Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan mevzuat
MADDE
53 –
(1) 10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organik
Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Üretilmiş
olan ürünlerin durumu
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten önce Organik Tarımın
Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilmiş
olan ürünler stoklar tükeninceye kadar pazarlanabilir.
(2) (Ek:RG-6/10/2011-28076) 10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin
Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı
alt bendine göre etiketlenen ambalajlama materyalleri, ambalajlanan ürünün bu
Yönetmelik hükümlerini karşılaması şartı ile 31/12/2012 tarihine kadar
kullanılabilir.
Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşları ile sertifikerlerin durumu
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) 10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe göre
yetkisi devam eden kontrol ve sertifikasyon kuruluşları bu Yönetmeliğin
yayımlandığı tarihi takip eden yılın Ocak ayında bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetki sürelerinin uzatılması için Bakanlığa müracaat etmeleri koşulu ile
faaliyetlerini sürdürürler. Bu kuruluşlar, müracaat tarihinden itibaren iki yıl
içinde Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı
tanıma anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon kurumunca
TS EN 45011 veya ISO Rehber 65 standartlarına göre Kanun ve bu Yönetmelik
kapsamında akredite olduğunu gösterir akreditasyon belgesini Bakanlığa ibraz
etmelidir. Belirtilen sürede akreditasyon belgesi ibraz edilmez ise Bakanlık bu
kuruluşların yetkisini iptal eder.
(2)
10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organik Tarımın
Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe göre bir kuruluş adına
yetkilendirilen sertifikerlerin yetkileri, aynı kuruluş adına sertifiker olarak
görev yaptığı sürece devam eder.
(3) Bu
Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten önce çalışma yetkisi askıya alınmış
yetkilendirilmiş kuruluşun askıya alınma süresi bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihte sona erer.
Maya ve
maya ürünlerinin tarımsal kaynaklı içerik olarak hesap edilmesi
GEÇİCİ
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin uygulanması açısından
maya ve maya ürünleri 31/12/2013 tarihine kadar tarımsal kaynaklı içerikler
olarak hesap edilir.
Yumurta
üretiminde piliç büyüklüğü
GEÇİCİ
MADDE 4 – (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3)
(1)
Yumurtacı sürülerde sağlık ve afet nedeni ile yüksek oranlı ölümlerin olması
durumunda, sürü yenilenirken veya sürü yeniden oluşturulurken, organik
olarak yetiştirilen piliçler temin edilemediğinde, konvansiyonel olarak
yetiştirilen 18 haftadan küçük piliçlerin organik yetiştiricilik yapılan
işletmeye dahil edilmesine, 31/12/2014 tarihine kadar izin verilir.
Konvansiyonel
yem maddeleri oranı
GEÇİCİ
MADDE 5 – (Değişik:RG-24/5/2013-28656)
(1)
Yetiştiricinin yemlerini organik üretimden sağlayamaması durumunda; domuz,
ruminantlar ve kümes hayvanları için tarımsal kaynaklı yemin kuru maddesinin %
oranı yıllık olarak hesaplanır ve aşağıdaki koşullara uymak kaydıyla organik
olmayan yemin kullanımına izin verilir.
a) Domuz
ve kanatlı hayvanlar için, 31/12/2014 tarihine kadar %5,
b) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Ruminantlar için 31/12/2014
tarihine kadar %5,
c) Rasyon
kuru maddesinin % oranı yıllık olarak hesaplanır. Rasyon kuru maddesinin
maksimum % 25’i konvansiyonel yemlerden karşılanabilir.
(2)
Müteşebbis, organik olmayan yemin kullanımı ile ilgili olan belgeleri muhafaza
eder.
Yetiştiricilik
su ürünleri yavrularının organik olma zorunluluğu
GEÇİCİ
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç)
bendinin uygulanması açısından çiftliğe getirilecek organik olmayan yetiştiricilik
su ürünleri yavrularının azami yüzdesi (Mülga
ibare:RG-14/8/2012-28384) (…) 31/12/2013’e
kadar % 50 ve 31/12/2015’te tamamen organik olmak zorundadır.
Organik
olmayan çift kabuklu kuluçkahanelerden gelen döller
GEÇİCİ
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmeliğin 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinin (1) numaralı alt bendinin uygulanması açısından organik olmayan çift
kabuklu kuluçkahanelerden gelen döller, organik üretim birimlerinde maksimum; (Mülga ibare:RG-14/8/2012-28384)
(…) 31/12/2013’e kadar % 50
oranında kullanılır. 31/12/2015 tarihinden itibaren ise, tamamen organik döller
kullanılır.
Haşlanmış
yumurta kabuklarının boyanması
GEÇİCİ
MADDE 8 – (1) Bu Yönetmeliğin 28 inci maddesinin uygulanması açısından
haşlanmış yumurta kabuklarının boyanmasında demir oksit ve demir hidroksit
31/12/2013 tarihine kadar kullanılır.
Akreditasyon
ile ilgili geçici hükümler
GEÇİCİ
MADDE 9 – (Ek:RG-24/5/2013-28656)
(1) Bu
maddenin yayımı tarihinden önce çalışma izni yetkisi verilen yetkilendirilmiş
kuruluşlardan;
a) Akreditasyon
süreci devam eden kuruluşlar ile belirli kapsamlarda akredite olan ancak diğer
kapsamlarda akreditasyon sürecinde olan kuruluşların:
1) Yetki
verildiği tarihten itibaren akreditasyon süreci iki yıldır. Kuruluşlar iki
yıllık bu süre içerisinde en fazla grup içerisindeki müteşebbislerde dahil
bireysel olarak toplam sekizyüz müteşebbisin kontrol ve sertifikasyon iş ve
işlemlerini yürütür.
2)
1/1/2013 tarihinden önce grup içerisindeki müteşebbislerde dahil bireysel
olarak toplam sekizyüz müteşebbisi geçen kuruluşlar, akredite olmadıkları
kapsamda yeni sözleşme yapamazlar.
b) Belirli
kapsamda akredite olan, diğer kapsamlarda akredite olmayan ve verilen iki
yıllık akreditasyon süreci dolan kuruluşlar:
1) (a)
veya (b) bendine göre akredite olmadığı kapsamlarda yetkileri iptal edilir.
2) (a)
veya (b) bendine göre kapsam genişletme veya yeniden çalışma izni
müracaatlarında, 40 ıncı maddedeki çalışma izni verilmesi için geçmesi gereken
oniki ay süre haricindeki diğer hükümleri uygulanır.
c) Bu
maddenin yayımı tarihinden önce çalışma izni yetkisi verilen kuruluşların
yetkileri verilen süre sonuna kadar devam eder. Bu süre sonunda yeniden
yetkilendirmede 41 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uygulanır.
Yürürlük
MADDE
54 –
(1) Bu Yönetmeliğin 39 ve 40 ıncı maddeleri yayımı tarihinde, 29 uncu maddenin
birinci fıkrasının (b) bendinin 5 inci alt bendinin son cümlesi ve 32 nci
maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi yayımı tarihinden iki yıl sonra, diğer
hükümleri ise yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
55 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini (Değişik
ibare:RG-24/5/2013-28656) Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
----------------------------
(1) Bu değişiklik 1/1/2013 tarihinde
yürürlüğe girer.
(2) Bu değişiklik 31/12/2013 tarihinde
yürürlüğe girer.
(3) Bu değişiklik 31/12/2013 tarihinden
geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
|
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
|
Tarihi |
Sayısı |
|
18/8/2010 |
27676 |
|
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı
Resmî Gazetelerin |
||
Tarihi |
Sayısı |
|
1. |
6/10/2011 |
28076 |
2. |
14/8/2012 |
28384 |
3. |
24/5/2013 |
28656 |
4. |
15/2/2014 |
28914 |
Yönetmeliğin
eklerini görmek için tıklayınız
Resmi
Gazete Tarihi : 18.08.2010
ORGANİK TARIMIN ESASLARI VE UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; ekolojik dengenin
korunması, organik tarımsal faaliyetlerin yürütülmesi, organik tarımsal
üretimin ve pazarlamanın düzenlenmesi, geliştirilmesi, yaygınlaştırılmasına
ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; her türlü bitkisel,
hayvansal ve su ürünleri üretimi ile kullanılacak girdilerin organik tarım
metoduna uygun olarak üretilmesi veya temini, gıda veya yem olarak kullanılan
mayalar, orman ve doğal alanlardan organik tarım ilkelerine uygun olarak ürün
toplanması, bu ürünlerin işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması,
taşınması, pazarlanması, kontrolü, sertifikalandırılması, denetimi ile cezai
hükümlere ilişkin teknik ve idari hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 1/12/2004 tarihli ve
5262 sayılı Organik Tarım Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Allopati (zıt tedavi yöntemi): Hastalığın zıttı olan maddeyi bünyeye vererek
yapılan tedaviyi,
b) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığını,
c)
Biyolojik mücadele: Bitkide zararlı, hastalık ve yabancı otlara karşı diğer
canlı organizmaların kullanılmasıyla, zararlı etmenin ekonomik zarar
seviyesinin altında tutulabilmesi için yapılan mücadeleyi,
ç)
Biyoteknik yöntemler: Hedeflenen zararlı türlere karşı, tuzak ve tuzak
sistemleri, feromonlar, cezbediciler, uzaklaştırıcılar, böcek gelişme
düzenleyicileri, beslenmeyi ve yumurtlamayı engelleyiciler kullanılarak yapılan
mücadeleyi,
d) Çalışma
izni: Bu Yönetmeliğe göre çalışacak kontrolör, sertifiker ile yetkilendirilmiş
kuruluşlara Bakanlık tarafından verilen izni,
e) Çiftçi:
Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı veya en az bir üretim
dönemi veya yetiştirme devresinde tarımsal üretim yapan müteşebbisi,
f)
Denetim: Organik tarım faaliyetlerinin, bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp
yapılmadığını tespit etmek amacıyla, yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve
müteşebbisler ile kontrolör ve sertifikerlerin, Bakanlık veya Bakanlık
tarafından denetim yetkisi verilen kuruluşlarca yapılan her türlü denetimini,
g)
Fitoterapi: Hastalıklardan korunma ve tedavi amacıyla bitkilerden yararlanmayı,
ğ) Geçiş
süreci: Bu Yönetmelik hükümlerine göre faaliyete başlanmasından, ürünün organik
olarak sertifikalandırılmasına kadar geçen dönemi,
h) Genetik
yapısı değiştirilmiş organizma (GDO): Modern biyoteknolojik yöntemler
kullanılmak suretiyle gen aktarılarak elde edilmiş, insan dışındaki canlı
organizmayı,
ı) GDO ve
ürünleri: Kısmen veya tamamen GDO’ lardan elde edilen, GDO içeren veya GDO’
lardan oluşan ürünleri,
i)
Homeopati: Benzerlerinin benzerleri ile tedavisini,
j)
İşletme: Yetkilendirilmiş kuruluşun kontrolü altında, söz konusu kuruluşlarla
sözleşme yapılması suretiyle organik ürün üretilen, işlenen, depolanan ve
pazarlanan yerleri,
k) Kanun:
Organik Tarım Kanununu,
l) Kapalı
sistem: Karada veya bir gemi üzerinde üretimde kullanılan suyun büyük bir
kısmının çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra tekrar kullanılarak enerjiye
dayalı su ürünleri yetiştiriciliği yapılan tesisi,
m) Komite:
Organik Tarım Komitesini,
n) Kontrol
kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar
olan tüm aşamalarını kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş
gerçek veya tüzel kişileri,
o) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek ve sertifikalandırmak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
ö)
Kontrol: Organik tarım faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp
yapılmadığının belirlenmesi, düzenli kayıtların tutulması, sonuçların rapor
edilmesi, gerek görülmesi halinde ürünün organik niteliğinin laboratuvar
analizleri ile test edilmesini,
p)
Kontrolör: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu adına veya kontrol kuruluşu adına,
organik tarım faaliyetlerinin her aşamasının ilgili mevzuata göre uygulanmasını
kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
r)
Konvansiyonel tarım: Organik tarım faaliyetleri dışındaki tüm tarımsal faaliyetleri,
s)
Konvansiyonel ürün: Konvansiyonel tarım metotları ile üretilmiş ürünü,
ş)
Müteşebbis: Organik tarım faaliyeti yapan gerçek veya tüzel kişiyi,
t) Organik
girdi: Organik tarım faaliyetlerinde kullanılan materyali,
u) Organik
ürün: Organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı
mamul veya mamul haldeki sertifikalı ürünü,
ü) Organik
bitkisel üretim: İnsan gıdası, hayvan yemi, bitki besleme, çoğaltım materyali
elde edilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini,
tıbbi ve bilimsel amaçlarla her aşaması bu Yönetmeliğe göre üretilen,
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kontrol edilen ve sertifikalandırılan
üretim faaliyetini,
v) Organik
hayvansal üretim: Damızlık hayvan veya sperma kullanılarak hayvan üretilmesi,
hayvansal ürünlerden insan gıdası ile hayvan ve bitki besleme ürünleri
üretilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere ve bilimsel çalışmalara
organik hammadde temini, her aşaması bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetini,
y) Organik
su ürünleri üretimi: Denizler, içsular ve çiftliklerde organik tarım metotları
kullanılarak balık, deniz yosunu, sünger, yumuşakça, kabuklu ve su memelileri
ile bunlardan imal edilen ürünlerden insan gıdası, stok takviyesi ve tarıma
dayalı sanayide kullanılacak hammadde temini, sportif, tıbbi ve bilimsel
amaçlarla her aşaması bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş kuruluşun
denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetlerini,
z) Organik
Tarım Bilgi Sistemi (OTBİS): Organik tarım yapan müteşebbis, arazi, ürün,
hayvansal üretim, su ürünleri üretimi ve sertifika bilgilerinin bulunduğu
Bakanlıkça oluşturulan veri tabanını,
aa)
Organik tarım faaliyetleri: Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar
kullanılarak organik ürün veya girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi, doğal
alan ve kaynaklardan ürün toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif,
ambalajlama, etiketleme, muhafaza, depolama, taşıma, pazarlama, ithalat,
ihracat ile ürün veya girdinin tüketiciye ulaşıncaya kadar olan diğer
işlemlerini,
bb)
Organik tarım metodu: Organik tarım uygulamaları esnasında yapılması gereken
bilimsel ve teknik uygulamaların tamamını veya bölümlerin her birini,
cc)
Organik ürün etiketi: Organik ürün veya ambalajı üzerinde yer alan, ürünü
tanıtan veya içindekini belirten herhangi bir kelime, detay, ticari marka,
tescilli marka, paket üzerinde yer alan resim, sembol, doküman, ilan, tabela
veya tasma gibi her türlü yazılı ve basılı bilgi ve materyali,
çç) Organik
ürün logosu: Bu Yönetmeliğin Ek-10 bölümünde yer alan basılı işaretleri,
dd)
Polikültür: Su ürünleri üretimi çerçevesinde, genellikle farklı besin zinciri
basamağından gelen iki veya daha fazla türün aynı kültür biriminde
yetiştirilmesini,
ee) Sertifika:
Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve
organik girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren belgeyi,
ff)
Sertifikasyon: Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin,
organik ürünün ve girdinin mevzuata uygun olarak belgelendirilmesini,
gg)
Sertifiker: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu
adına, kontrolü tamamlanmış ürünün veya girdinin organik olduğunu onaylamak
üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
ğğ)
Sertifikasyon kuruluşu: Tüm kontrolleri tamamlanmış organik ürün veya girdiyi,
kontrol kuruluşunun yaptığı kontrol ve bu kontrole ilişkin bilgi ve belgeler
ile gerek duyulan hallerde yaptıracağı analizlere dayanarak sertifikalandırmak
üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
hh)
Stoklama yoğunluğu: Su ürünleri yetiştiriciliğinde, suyun metrekare veya
metreküpü başına stoklanan canlı ağırlığı veya adedini,
ıı)
Topraksız tarım: Bitki köklerinin mineral besinli bir solüsyon içinde olduğu ya
da besin solüsyonu eklenmiş perlit, çakıl ya da mineral yün gibi etkisiz bir
ortam içinde büyütülmesi yöntemini,
ii)
Uygunluk belgesi: Organik sertifikaya sahip olmayan ancak bu Yönetmeliğin
Ek-1’inde yer alan Organik Tarımda Kullanılacak Gübreler, Toprak
İyileştiriciler ve Besin Maddeleri (Deniz yosunu üretimi dâhil) ile Ek-2’sinde
yer alan Bitki Koruma Maddelerinin müteşebbis tarafından kullanılmasının uygun
olduğunu gösteren belgeyi,
jj) Üretim
birimi: Üretimde kullanılan, arazi parselleri, otlaklar, gezinti alanları,
hayvan barınakları, su ürünleri üretim yerleri ve sistemleri, tarımsal ürünler
ile hammaddeler ve girdilerin depolanması için kullanılacak tesisleri,
kk) Üretim
döngüsü: Su ürünleri yetiştiriciliğinde, yetiştirilen türün yaşam aşamasının en
başından ürün alınmasına kadarki yaşam süresini,
ll)
Veteriner tıbbi ürün: Hayvana uygulanmak ya da hayvan için kullanılmak amacıyla
tüm üretim aşamalarından geçerek kullanıma hazır hâle getirilmiş etkin madde
ihtiva eden ürünleri ve veteriner biyolojik ürünlerini,
mm)
Veteriner biyolojik ürünleri: Hayvanlarda aktif veya pasif bağışıklık
oluşturmak, bağışıklığın seviyesini ölçmek veya hastalık teşhisi için
hazırlanmış aşı, serum gibi ürünler ile teşhis kitlerini,
nn)
Yenilenebilir kaynaklardan gelen enerji: Rüzgâr, güneş, jeotermal, dalga,
gel-git, hidroenerji, atık depolama alanı gazı, kanalizasyon arıtma
tesisi gazı ve biyogazları gibi yenilenebilir fosil dışı enerji kaynaklarını,
oo)
Yetkilendirilmiş kuruluş: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, kontrol kuruluşu
veya sertifikasyon kuruluşu olarak Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek
veya tüzel kişileri,
öö) (Ek:RG-14/8/2012-28384) ÇKS: Çiftçi Kayıt Sistemini,
pp) (Ek:RG-14/8/2012-28384)
(Değişik:RG-24/5/2013-28656) Türkvet:
2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sığır Cinsi
Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği çerçevesinde
oluşturulan ve işletmelerin, yetiştiricilerin ve sığır cinsi hayvanların kimlik
bilgilerinin kayıt altına alındığı veri tabanını,
rr) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Arıcılık Kayıt Sistemi (AKS):
Etiketlenmiş kovanlara ait bilgilerin merkezi bir veri tabanında kayıt altına
alındığı, izlendiği, raporlandığı Bakanlık kayıt sistemini,
ss) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS): 2/12/2011
tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Koyun ve Keçi Türü
Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği hükümlerine göre
hayvanların kayıt altına alındığı veri tabanını,
ifade
eder.
İKİNCİ KISIM
Organik Tarımın Esasları
BİRİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Faaliyetine Göre Genel Üretim
Organik
tarımın genel kuralları
MADDE 5 – (1) Organik tarımın genel kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) Bu
Yönetmelikte belirtilen kurallara uymak kaydıyla tüm ülke sathında organik
tarım metodu uygulanabilir. Müteşebbis, çevresel kirlilik riski bulunan
alanlarda bulaşma riskini değerlendirir ve gerekli tedbirleri alır. Alınan
tedbirlerin yeterliliğine yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kontroller
sırasında karar verilir.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik tarım faaliyetleri, müteşebbis
ile yetkilendirilmiş kuruluş arasında imzalanan sözleşmeye dayalı olarak
yürütülür. Bu sözleşme; tarımsal faaliyetin bu Yönetmelik hükümlerine göre
yapılacağını belirleyen yazılı anlaşmayı ifade eder. Yetkilendirilmiş kuruluş
sözleşme yaptığı müteşebbis ile ilgili bilgileri kırkbeş gün içerisinde Organik
Tarım Bilgi Sistemine (OTBİS) kayıt eder ve Bakanlığa bildirir.
c)
Konvansiyonel üretimde kullanılan binalar, alet ve ekipmanlar temizlenip
dezenfekte edildikten sonra organik üretimde kullanılır.
ç) Organik
tarım faaliyetlerinin tüm aşamaları kayıt altına alınarak izlenebilirlik temin
edilir.
d) Kısmen
veya tamamen GDO’ lardan elde edilen, GDO içeren veya GDO’ lardan oluşan gıda,
yem, gıda katkı maddesi, bitki koruma ürünleri, gübreler, toprak
düzenleyiciler, tohumlar, mikroorganizmalar, hayvan sağlığı için kullanılan
ürünler ve hayvanlar organik tarımda kullanılamaz.
e) Gıda ve
yem olmayan organik dışı ürünleri kullanan müteşebbisler, satıcıdan tedarik
edilen ürünün GDO’ lardan ya da GDO’ lar tarafından üretilmiş ürünlerden
üretilmediğini bu Yönetmeliğin Ek-
f) Tamamen
organik üretim yapılmayan çiftlikler, birbirinden açık bir şekilde ayrılmış
bölümlere veya su ürünü üretim alanlarına bölünebilirler. Bu alanlarda;
hayvancılık yapılıyorsa birbirinden farklı türler bulunur. Su ürünleri üretimi
söz konusu ise, üretim alanları arasında fiziksel ayrımın olması kaydıyla
aynı türler bulunabilir. Bitkisel üretim söz konusu olduğunda, birbirinden
kolayca ayrılabilen çeşitler bulunmalıdır.
g) Bir
çiftliğin bütün bölümlerinin organik üretim için kullanılmadığı yerlerde,
müteşebbis organik birimler için kullanılan araziyi, organik birimler tarafından
üretilen hayvanları ve ürünleri, organik olmayan birimler için kullanılan ya da
bunlar tarafından üretilen ürünlerden ayırır ve bu ayrımı gösterecek kayıtları
düzgün bir şekilde tutar.
ğ) Organik
tarımda yenilenemez kaynakların ve çiftlik dışı girdilerin kullanımı minimum
düzeyde tutulur.
h)
Bitkisel ve hayvansal orijinli ürünlerin ve atıkların tarımsal faaliyette girdi
olarak kullanmak üzere geri dönüştürülmesi sağlanır.
ı) Organik
tarımsal üretim ile ilgili kararlarda yerel ve bölgesel ekolojik dengenin
dikkate alınması gerekir.
Organik
tarıma başlama
MADDE 6 – (1) Organik tarıma başlama kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Organik tarım faaliyetinde bulunmak
isteyen müteşebbis, kontrol ve sertifikasyon kuruluşuna veya kontrol kuruluşuna
başvurur. Başvuruda aşağıdaki koşullar aranır:
1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünden
alınan; güncellenmiş onaylı ÇKS kaydı, büyükbaş hayvancılık işletmeleri için
Türkvet’den alınan onaylı işletme Tescil Belgesi, küçükbaş hayvancılık
işletmeleri için KKKS’den alınan onaylı belge ve arıcılık işletmeleri için ise
AKS’den alınan onaylı belge,
2) ÇKS
kaydı olmayan veya yapılamayan müteşebbisler için;
Müteşebbisin
adı, adresi, T.C. kimlik numarası ve vergi numarası, yabancı gerçek kişilerde
ise yabancı kimlik numarasını içeren kimlik bilgi ve belgeleri,
İşletmenin
yeri ve konumuna dair bilgiler,
Kadastro
çalışması tamamlanmış alanlarda tapu kaydı, tamamlanmamış alanlarda ise araziye
ait kroki,
Müracaat
edilen arazinin veya arazinin kullanım hakkının kendine ait olduğuna dair bilgi
ve belgeler,
3) Gıda
işletmeleri için 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik hükümleri
gereğince İşletme Kayıt Belgesi veya İşletme Onay Belgesi,
4) Su
ürünleri yetiştiriciliği için Su Ürünleri Yetiştiricilik Belgesi ve/veya Su
Ürünleri Kuluçkahane Belgesi.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik tarım faaliyetinde bulunmak
isteyen müteşebbis, başvurduğu yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapar.
Müteşebbis, organik tarım faaliyetini bireysel olarak yapabildiği gibi, üretici
grubu ile de yapabilir. Üretici grubu, organik tarım faaliyetini tüzel kişilik
altında yapabilir. Müteşebbis, organik tarım faaliyetini üretici grubu ile
yapıyorsa her bir üretici ile sözleşme imzalamak zorundadır. Bu durumda
müteşebbis, üretici grubu adına yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapar.
Üretici grubu içinde yer alan çiftçiler, müteşebbis olarak değerlendirilir ve
bir kod verilerek kayıt altına alınır. Müteşebbis; aracı tüccar, depolama,
işleme ve benzeri fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel kişiler ile de
sözleşme yapar. Fason üretim yapan işletmeler de organik tarım kontrol
sistemine dâhildir.
c)
Yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme imzalamış olan orman ve doğal alanlardan
ürün toplayacak müteşebbis, ürün toplamadan önce, bu alanların mülkiyetinin
veya kullanma hakkının ait olduğu makamdan yazılı izin alır.
ç) Su
ürünleri üretimi yapacak müteşebbis Bakanlıktan yetiştiricilik için izin alır.
Bakanlıktan yetiştiricilik izni alan müteşebbisler organik su ürünleri üretimi
yapabilir. Organik su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis, kamuya ait alanda
üretim yapacaksa, ilgili kurumdan alınacak yazılı izin ile yetkilendirilmiş
kuruluşa başvurarak sözleşme imzalar.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluş, her bir üretim aşaması için, ayrı ayrı sözleşme
yapabileceği gibi, her faaliyeti ayrı ayrı belirtmek kaydıyla tek bir sözleşme
de yapabilir. Yetkilendirilmiş kuruluş, müteşebbise ister bağımsız, ister
üretici grubu dâhilinde olsun, Bakanlıkça hazırlanacak ve
yetkilendirilmiş kuruluşlara bildirilecek kodlama sistemine göre, bir kod
numarası verir.
Geçiş
süreci ile ilgili işlemler
MADDE 7 – (1) Organik tarımda geçiş süreci ile
ilgili kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
tarım faaliyeti yapılan alanlar, hayvanlar, arılar ve su ürünleri geçiş
sürecine alınır. Bitkisel üretimde organik tarıma başlanmasından on iki ay
sonra elde edilen ürünler geçiş süreci ürünü olarak değerlendirilir. Geçiş
süreci ürünü, "Organik tarım geçiş süreci ürünüdür" etiketiyle
pazarlanır. Geçiş sürecinde bulunan hayvanlardan elde edilen ürünlerin reklam
ve etiketlerinde organik tarımı çağrıştıran ifadeler kullanılamaz.
b) Organik
tarım geçiş süreci kapsamında bu Yönetmelikteki tüm kurallar uygulanır.
c) Kısmen
organik tarım yapılan ya da organik tarıma geçiş sürecinde bulunan bir çiftlik
ya da üretim biriminde, çiftçi organik olarak üretilen ürünler ile geçiş süreci
ürünleri ve hayvanları birbirinden ayırt edilebilecek şekilde tutar ve bu
ayrımı gösterecek kayıtlara sahip olur.
İKİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Metoduyla Bitkisel Üretim, Mantar ve Maya Üretimi
Organik
bitkisel üretim kuralları
MADDE 8 – (1) Organik bitkisel üretim kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
bitkisel üretimde toprağın biyoçeşitliliğini geliştiren, toprağın organik
maddesini koruyan veya artıran, toprağı sıkıştırmayan ve erozyonu engelleyen
toprak işleme teknikleri kullanılır. Organik tarımda kullanılan üretim
teknikleri çevre kirliliğini engellemeli veya minimuma indirmelidir.
b) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Organik olarak değerlendirilecek
bitkisel ürünler için, tek yıllık bitkilerde ekim tarihinden itibaren en az iki
yıl, mera ve yem bitkilerinde yem olarak kullanılmasından önce en az iki yıl,
yem bitkisi dışındaki çok yıllık bitkilerde ise ilk organik ürün hasadından
önce üç yıllık geçiş sürecinin uygulanması gerekir.
c) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol kuruluşu; arazinin önceki yıllardaki
kullanım durumu, yapılan uygulamalar, bölgedeki genel durum ve yetiştirilen
ürünler, risk durumları, konu ile ilgili müteşebbis kayıtları ve raporlarının
incelenmesi neticesinde geçiş sürecini uzatabilir ya da kısaltabilir.
Müteşebbis tarafından organik tarım yapılacak alan bu Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2
bölümlerinde yer alan girdiler dışındaki girdilerin geriye dönük olarak en az
üç yıl kullanılmadığını resmi kurum ve kuruluşlardan alınacak belge ile
belgelendirilmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından geçiş süreci
maksimum bir yıl kısaltılabilir. Geçiş süreci, tek yıllık bitkilerde 12 ay, çok
yıllık bitkilerde 24 aydan daha az uygulanamaz.
ç) Bir
işletmede, organik tarım metodu ile üretilen ürün ile aynı tür ve çeşitten olan
ya da bu ürünlerden kolaylıkla ayırt edilemeyen konvansiyonel ürünler bir arada
üretilemez. Ancak;
1) Çok
yıllık bitkilerin üretilmesi durumunda;
Müteşebbisin,
işletmenin tamamını en geç beş yıllık plan dâhilinde organik üretime
geçireceğini taahhütte bulunması,
Her
birimden hasat edilen ürünlerin ayrı ayrı yerlerde tutulmasını sağlayacak
önlemlerin alınması,
Yetkilendirilmiş
kuruluşun, ürünlerden her birinin hasadından en az 48 saat önce haberdar
edilmesi,
Müteşebbisin,
hasadın tamamlanmasından hemen sonra, elde edilen ürünlerin kesin miktarı ile
ayırt edici özellikleri konusunda yetkilendirilmiş kuruluşu bilgilendirmesi ve
bu ürünlerin diğerlerinden ayrı tutulması için gerekli önlemlerin alındığını
teyit etmesi hallerinde,
bu alt
bendin birinci paragrafında belirtilen geçiş dönemi planı ve müteşebbis tarafından
taahhüt edilen önlemler yetkilendirilmiş kuruluş tarafından onaylanır ve geçiş
planı her yıl teyit edilir.
2)
Tarımsal araştırma yapılması düşünülen alanlar, resmi eğitime yönelik
kullanılan alanlar ile tohum, vegetatif üretim materyalleri ve transplantasyon
materyallerinin üretileceği durumlarda (1) numaralı alt bendin ikinci, üçüncü,
dördüncü ve beşinci paragrafında yer alan koşulların karşılanması durumunda,
3)
Otlakların otlama amacıyla kullanılması durumunda.
Yukarıda
belirtilen durumlarda, aynı ürünün organik ve konvansiyonel üretiminin aynı
işletmede yapılmasına izin verilir.
d)
Bitkisel üretimde bina ve tesislerin temizliği ve dezenfeksiyonu için ülkemiz
tarımsal üretiminde genel olarak bu amaçla kullanımına izin verilen girdiler
kullanılır.
e) Organik
tarımda, topraksız tarıma izin verilmez.
Toprak
koruma, hazırlama ve gübreleme
MADDE 9 – (1) Organik tarımda toprak verimliliği,
sürdürülebilirliği, biyoçeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi, toprak
erozyonu ve sıkışmasının önlenmesi ve toprak ekosistemi aracılığıyla bitkilerin
beslenmesi esastır. Organik bitkisel üretimde toprak koruma, hazırlama ve
gübreleme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Yetkilendirilmiş kuruluşça yapılan kontrollerde, müteşebbis tarafından arazide
yeterli toprak koruma tedbirlerinin alınıp alınmadığına karar verilir.
b) Organik
bitkisel üretimde, gereksiz ve toprakta erozyona neden olacak şekilde toprak
işleme yapılamaz.
c)
Toprağın verimliliği ve biyolojik aktivitesi aşağıda belirtilen yöntemlerle
sağlanır.
1) Çok
yıllık ekim nöbeti programı içerisinde baklagil ve derin köklü bitkilerin
yetiştirilmesi sağlanır veya yeşil gübreleme yapılır.
2) Organik
üretimden gelen hayvan gübresi ya da organik materyallerin tercihen her
ikisinin de kompost edilmiş olarak kullanılmasına izin verilir. Tarımsal
kaynaklı azotun su kirliliğine neden olmasını önlemek amacıyla, organik
bitkisel üretimde kullanılacak toplam hayvan gübresi miktarı 170 kg/N/ha/yılı
geçemez. Bu limit sadece; çiftlik gübresi, kurutulmuş çiftlik gübresi,
kurutulmuş kanatlı gübresi, kompost edilmiş hayvan dışkısı, kanatlı gübresi
dâhil, kompost edilmiş çiftlik gübresi ve sıvı hayvan dışkısı kullanımında
uygulanır.
3)
Biyodinamik preparatların kullanımına izin verilir.
4)
Kimyasal yöntemlerle elde edilmiş azotlu gübreler kullanılamaz.
ç) Organik
bitkisel üretim yapılacak alanlarda, (c) bendindeki önlemlere rağmen yeterli
toprak verimliliği ve biyolojik aktivitenin sağlanamaması halinde, bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan Organik Tarımda Kullanılacak Gübreler, Toprak
İyileştiriciler ve Besin Maddeleri kullanılır. Bu kapsamda ürün kullanılmasının
gerekli olduğuna dair kayıtların müteşebbis tarafından tutulması gerekir.
d) Kompost
aktivitasyonu için, genetiği değiştirilmemiş uygun bitki bazlı preparatlar veya
mikroorganizma preparatları kullanılır.
e) Toprak
koşulları ile topraktaki veya bitkideki besin maddelerinin yararlılığının
artırılması için ülkemiz tarımsal üretiminde genel olarak kullanımına izin
verilen genetiği değiştirilmemiş mikroorganizma preparatları kullanılır.
f) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik gübre ve toprak
iyileştiricilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alınır. Bu
izinlerden sonra, organik tarımda kullanılacak organik gübre ve toprak
iyileştiricileri için müteşebbis tarafından yetkilendirilmiş kuruluşa
başvurularak uygunluk belgesi veya sertifika alınır.
Ekim ve
dikim
MADDE
10 –
(1) Organik bitkisel üretimde ekim ve dikim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
tarımsal çoğaltım materyallerinin özellikleri aşağıdaki şekilde olmalıdır.
1) Tohum;
genetik olarak yapısı değiştirilmemiş, döllenmiş hücre çekirdeği içindeki DNA
dizilimine dışarıdan müdahale edilmemiş, sentetik pestisitler, radyasyon veya
mikrodalga ile muamele görmemiş biyolojik özellikte ve bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak üretilmiş olmalıdır.
2) Fide;
organik tohum veya ana bitkiden elde edilmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak üretilmiş olmalıdır.
3) Fidan
ve anaç; organik materyallerden elde edilmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak üretilmiş olmalıdır.
b) Tohum
ve vejetatif çoğaltım materyali üretiminin haricinde, organik bitkisel üretimde
kullanılacak tohum ve çoğaltım materyalleri organik tarım metoduyla üretilmiş
olmalıdır. Bu amaçla kullanılacak materyalin tohum olması halinde ana bitki,
çoğaltım materyali olmasında ise ebeveyn bitki en az bir nesil, çok yıllık
bitki olması halinde ise iki üretim sezonu süresince bu Yönetmelik hükümlerine
göre üretilmiş olmalıdır.
c) Organik
tohum ve vejetatif çoğaltım materyalinin piyasada bulunmaması halinde, aşağıda
belirtilen kurallara uymak koşulu ile fide dışında organik üretim metoduyla
elde edilemeyen tohum ve vejetatif çoğaltım materyallerinin kullanımına izin
verilir. Bu amaçla;
1)
Öncelikle organik tarıma geçiş sürecindeki üretim biriminden alınmış tohum veya
vejetatif çoğaltım materyali kullanımına izin verilir.
2) Tohum
veya vejetatif çoğaltım materyalinin organik veya geçiş sürecindeki üretim
biriminden sağlanmasının mümkün olmadığı hallerde; konvansiyonel tohum ya da
vejetatif çoğaltım materyalinin kullanımına izin verilir.
3)
Konvansiyonel tohum ya da tohumluk patatesin kullanılacağı alanlarda Devlet
tarafından zirai karantina amaçlı kimyasal uygulama zorunluluğu yoksa bu
Yönetmeliğin Ek-
4) İzinler
ürünün ekiminden önce verilir.
5) İzinler
yalnızca bir defalık ve bir mevsim için verilir. İzini veren yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından izin verilen tohum ve tohumluk patates miktarları
kaydedilir.
6)
Müteşebbis tarafından organik tohum veya tohumluk patatesin ülke içerisinde
yeterli miktarda bulunmadığı belgelendirilir.
ç) Organik
tarımda GDO’lu çoğaltım materyalleri kullanılamaz.
Bitki
koruma
MADDE
11 –
(1) Organik üretimde bitki koruma kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde aşağıdaki hususlar dikkate
alınır.
1)
Hastalık ve zararlılara dayanıklı tür ve çeşit seçimi yapılır.
2) Uygun
ekim nöbeti hazırlanır.
3) Uygun
toprak işleme yöntemleri uygulanır.
4)
Kültürel, biyolojik ve biyoteknik mücadele metotları uygulanır.
b) Bitki
hastalık, zararlıları ve nematodlar ile yabancı otlara karşı yukarıda
belirtilen hususların uygulanamaması veya yetersiz kalması halinde bu
Yönetmeliğin Ek-2 bölümünde belirtilen girdiler kullanılır. Bu kapsamda ürün
kullanılmasının gerekli olduğuna dair belgelerin kaydının müteşebbis tarafından
tutulması gerekir.
c) Tuzak
ve yayıcılarda kullanılan ürünler için, feromon yayıcılar hariç, tuzak ve/veya
yayıcılar bu maddelerin doğaya salınmasını ve yetiştirilen ürünle temasını
engelleyecek şekilde olur. Tuzaklar kullanıldıktan sonra toplanır ve imha
edilir.
ç) Organik
tarımda kullanılmasına izin verilen pestisit ve benzeri maddelerin
ruhsatlandırılmasında (Değişik
ibare:RG-6/10/2011-28076) 11/6/2010
tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri
geçerlidir.
d) Organik
tarımda hastalık, zararlı, nematod ve yabancı ot mücadelesinde kullanılacak
girdilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alındıktan sonra bu
girdilere, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından uygunluk belgesi veya sertifika
verilir.
Sulama
MADDE
12 –
(1) Organik bitkisel üretim sulama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Sanayi
ve şehir atık suları ile drenaj sisteminden elde edilen drenaj suları organik
tarımda kullanılamaz, gerekli hallerde suyun uygunluğuna yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından yapılacak kontrollerde karar verilir.
b) Sulama
suyu çevre kirliliğine yol açmamalıdır.
c) Sulama,
toprak yapısında bozulmaya ve erozyona yol açmamalıdır.
Hasat
MADDE
13 –
(1) Organik bitkisel üretimde hasat kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
ürünlerin hasadında kullanılan teknik araç ve gereçlerin ekolojik tahribat ve
kirlilik oluşturmaması gerekir.
b) Elle
toplama materyalleri ürünün organikliğini bozmayacak yapıda olmalıdır. Toplama
materyalleri hijyenik olmalıdır.
c)
Müteşebbislerin organik olmayan ürünlerle olası karışma ve değişmelere karşı
gerekli önlemleri almaları ve organik ürünlerin tanımlanmasını sağlamaları
durumunda, organik ve organik olmayan ürünleri aynı zamanda hasat edebilirler.
Müteşebbis ürünlerin hasat günleri, saatleri, devreleri, kabul tarih ve zaman
bilgilerine ait kayıtları tutar ve yetkilendirilmiş kuruluşa verir.
ç)
Ormanlar, doğal alanlar ve tarımsal alanlarda doğal olarak yetişen yenilebilir
bitki ve kısımlarının toplanmasında aşağıdaki hususlara uyulur.
1) Toplama
alanı, toplama işleminin üç yıl öncesine kadar bu Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-
2) Toplama
alanı son iki yıl içinde yangın geçirmemiş olmalıdır.
3) Toplama
alanındaki doğal yaşam dengesinin ve türlerin korunması sağlanır.
4) Doğadan
toplanan ürünlerde geçiş süreci uygulanmaz.
Organik
mantar üretimi
MADDE
14 –
(1) Organik mantar üretiminde; kompost yapımında aşağıdaki bileşenleri içeren
karışımlar kullanılır.
a) Bu
Yönetmeliğin Ek-1 bölümünde yer alan organik tarım metoduyla üretim yapılan
işletmeden gelen çiftlik gübresi ve hayvan dışkısı, söz konusu gübrelerin
bulunamadığı durumlarda ise, kompostlamadan önceki kaplama materyali ve su
hariç toplam içeriğin %
b) Organik
üretim metoduna göre üretim yapılan arazilerden elde edilen saman benzeri
tarımsal kaynaklı ürünler,
c)
Kimyasal olarak muamele görmemiş torf,
ç)
Kesildikten sonra kimyasal muamele görmemiş odun,
d) Doğal
yapısındaki toprak ve sulama suyu özelliğindeki su,
e) Bu
Yönetmeliğin Ek-1 bölümünde kullanımına izin verilen mineral maddeler.
Organik
maya üretimi
MADDE
15 –
(1) Organik maya üretiminde aşağıdaki kurallara uyulur.
a) Organik
maya üretimi, imalatı ve formulasyonunda; gıdaların işlenmesinde kullanılan
mikroorganizmalar, enzimler, içme suyu ve tuz (sodyum klorit ve potasyum
klorit) kullanılır. Diğer ürün ve maddeler ancak bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmiş ve onaylanmışsa kullanılabilir.
b) Organik
maya organik gıda ve yem içinde, organik olmayan maya ile birlikte bulunmamalıdır.
Müteşebbis organik üretimden maya özütü veya otolizat elde edemediği
durumlarda, organik maya üretimi için substrata %5’e kadar (kuru madde olarak)
organik olmayan maya özütü veya otolizat ilave edilmesine müsaade edilir.
(2)
Organik maya üretiminde bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 3 üncü bölümünde yer alan
maya ve maya ürünlerinin üretilmesi için yardımcı maddeler, normalde gıdaların
işlenmesinde kullanılan mikroorganizma ve enzim preparatları ile içme suyu ve
tuz kullanılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Organik Tarım Metoduyla Hayvansal Üretim
Organik
hayvansal üretim kuralları
MADDE
16 –
(1) Organik hayvansal üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Damızlık veya üretime yönelik organik hayvancılıkta, çevre koşullarına
adaptasyon kabiliyeti yüksek olan ve hastalıklara dayanıklı ırklar seçilir.
Bunun için o bölgeye adapte olmuş yerli ırklar ve melezlerine öncelik verilir.
b) Organik
işletmelerden getirilen ve tamamen organik yemlerle beslenilen, genetik yapısı
değiştirilmemiş, çevreye, iklim koşullarına ve hastalıklara dayanıklı hayvanlar
damızlık olarak kullanılır.
c) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik hayvan yetiştiriciliğinde
üremede doğal yöntemler kullanılır. Bununla birlikte suni tohumlamaya da izin
verilir. Klonlama ve embriyo transferi gibi metotlar kullanılmaz.
ç)
Hayvanlar, meralara veya açık hava gezinti alanlarına veya açık alanlara
erişebilmelidir. Meralarda ve açık alanlarda birim alan başına düşen hayvan
sayısı, üretim birimindeki bitkisel üretime yeterli hayvan gübresi
sağlayabilecek şekilde sınırlı olmalıdır. Hayvan yoğunluğu yayılan azot miktarı
bakımından, kullanılan tarımsal alanda 170 kg/N/ha /yıl’ı aşamayacak sayıda
belirlenir. Bu miktar aşıldığında, müteşebbisin aynı bölgede başka bir alan
edinmesi veya yetkilendirilmiş kuruluşun bilgisi dâhilinde komşu işletmelerden
bu olanağı sağlaması gereklidir. Yetkilendirilmiş kuruluş çevre koruma
maksadıyla hayvan yoğunluğunu azaltabilir.
d) Aynı
üretim biriminde bulunan tüm hayvanlar, bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilir. Ancak, konvansiyonel olarak yetiştirilen hayvanlar,
yetiştirildikleri barınakların ve arazilerin organik olarak yetiştirme yapılan
birimlerden açıkça ayrı olması ve ayrı türlerin bulunması şartıyla aynı
işletmede bulunabilirler.
e)
Aşağıdaki koşulların sağlanması halinde organik yetiştirilen hayvanlar,
konvansiyonel yetiştirilen hayvanlarla ortak alanlarda otlatılabilir.
1)
Alanlar, en az üç yıl bu Yönetmelikte izin verilmeyen ürünlerle muamele
görmemiş olmalıdır.
2)
Konvansiyonel olarak yetiştirilmiş aynı tür hayvanlar, organik olarak
yetiştirilen hayvanlar ile aynı anda merada olmamalıdır.
3) Organik
hayvansal ürünlerin, konvansiyonel ürünlerden ayırt edilememesi durumunda bu
ürünler organik olarak değerlendirilemez.
f) Bu
Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilen hayvanlar aşağıdaki hususların
bulunması şartıyla konvansiyonel yetiştirilen hayvanlarla farklı zamanlarda
ortak arazilerde otlatılabilir.
1)
Araziler geçiş sürecini tamamlamış olmalıdır.
2) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmemiş hayvanlar, ekstansif üretimden
gelmiş olmalıdır.
3) Organik
hayvan yetiştiriciliğinden elde edilen ürünler; ortak arazileri kullanan ve bu
Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmeyen hayvanlarla aynı anda
otlatılmadıkları, bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol
kuruluşunca onaylanmadıkça organik olarak kabul edilemez.
g) Organik
yem bitkileri üretimi yapılacak arazi, aşağıdaki hükümlere göre geçiş sürecine
alınır;
1) Organik
hayvansal üretim yapılacak arazi ve otlaklar iki yıllık geçiş sürecine alınır.
2) Otobur
olmayan hayvanlar tarafından kullanılan otlaklar, açık barınaklar ve gezinti
alanları için geçiş süresi bir yıla indirilir. Söz konusu araziler bu
Yönetmelik ekinde izin verilen ürünlerden başka ürünlerle işlem görmediyse
geçiş süresi yetkilendirilmiş kuruluşlarca 6 aya indirilir.
3) Bu
fıkranın (f) bendi ile 17 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi istisna
olarak hayvansal üretim birimi, mera ve yem üretimi için kullanılan araziler
ile birlikte işletmenin tamamının eş zamanlı olarak organik üretime geçirilmesi
söz konusu olduğunda aşağıdaki koşulların sağlanması kaydıyla geçiş süreci 24
aya indirilebilir. Bu istisna işletmenin mevcut olan hayvanlarına, yavrularına
ve geçiş süreci başlamadan önce aynı zamanda yem üretimi için kullanılan
araziler ve meralar için uygulanır. Hayvanlar üretim biriminden elde edilen
ürünler ile beslenmelidir.
ğ)
Hayvansal üretimde geçiş süreci;
1) Et
üretiminde; büyükbaş hayvanlar için 12 ay, küçükbaş hayvanlar ve domuzlar için
6 aydır. Ancak organik süt sığırcılığı işletmelerinde sürüden et amaçlı
ayrılacak hayvanlar için bu süre yaşam süresinin 3/4’ü dür.
2) Süt
üretimi için yetiştirilen hayvanlar için 6 aydır.
3) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Et üretimine yönelik kanatlılarda
üç günlük yaştan küçük olmak kaydıyla on hafta, yumurta üretimine yönelik
kanatlılarda ise altı haftadır.
h)
Entansif üretimde kullanılan bazı damızlık veya ırklara ilişkin özel hastalık
ve sağlık problemleri olmayanlar damızlık olarak kullanılır.
ı) Bir
sürü ilk kez oluşturulurken organik olarak yetiştirilmiş hayvanlar yeterli
sayıda olmadığında, konvansiyonel yetiştirilmiş hayvanlar aşağıdaki hususlara
uyulmak şartıyla organik hayvancılıkta kullanılır:
1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Etlik ve yumurtacı civcivler,
geldikleri çiftlikten ayrıldıklarında üç günlük yaştan küçük olmalıdır.
2)
Buzağılar ve taylar sütten kesilir kesilmez bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilir ve her koşulda 6 aylıktan küçük olur.
3) Kuzular
ve oğlaklar sütten kesilir kesilmez bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilir
ve 60 günden büyük olmamalıdır.
4) Domuz
yavruları sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilmiş olmalı ve 35 kg’dan az olmalıdır. Dişi domuzlar, gebeliğin son
dönemi ve emzirme dönemi haricinde grup içinde tutulur. Domuz yavruları düz gezinti
alanlarında ve kafeslerde tutulamazlar. Domuzların gezinti alanlarında kendine
özgü davranışları sürdürmelerine izin verilir. Eşelenmeleri için farklı
substratlar kullanılabilir.
5)
Yetkilendirilmiş kuruluşun onayına tabi olarak, hayvansal üretim biriminde var
olan bu Yönetmeliğin kuralları ile uyuşmayan hayvanlar öngörülen geçiş süreleri
uygulanmak koşuluyla organik üretime geçiş yapar.
i) Organik
sığır besisi yapılan işletmede yeniden sürü tesis edilirken; öncelikle organik
hayvancılık işletmelerinden, bulunamaması halinde bu Yönetmelik hükümlerine
uygun şartlardaki besi danaları konvansiyonel hayvancılık yapılan işletmelerden
getirilir.
j) Sürünün
büyütülmesi ve/veya sürünün yenilenmesi için organik olarak üretilen
hayvanların bulunamaması halinde her yıl yetişkin büyükbaş hayvanların maksimum
% 10’u, domuz ve küçükbaş hayvanların maksimum % 20’si dişi olarak,
yetkilendirilmiş kuruluşun onayı ile konvansiyonel hayvancılık yapılan
işletmelerden getirilebilir. Bu oranlar aşağıdaki durumlarda yetkilendirilmiş
kuruluşun onayı ile sürünün % 40’ı oranında artırılabilir;
1)
Müteşebbisin yazılı taahhüdü ile sürü büyüklüğünün artırılmasının garanti
edilmesi halinde,
2) Irk
değiştiriliyorsa,
3) Yeni
bir hayvansal üretim geliştiriliyorsa,
4)
Çiftlikteki hayvan ırkı yok olma tehlikesi altındaysa,
5) Sağlık
ya da afet nedenleriyle yüksek hayvan ölümleri oluyorsa,
k) (j)
bendinde belirtilen yüzdeler 10 adetten az büyükbaş hayvan veya 5 adetten az
küçükbaş ve domuz bulunan küçük işletmelerde uygulanmaz. Bu birimlerde yukarıda
belirtilen yenileme işlemleri yılda azami 1 hayvan ile sınırlıdır.
l)
Damızlık erkekler, sonradan bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmesi ve
beslenmesi şartı ile organik olmayan işletmelerden getirilebilir.
m) Organik
hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal üretim yapan işletmeler, hayvanların giriş
ve çıkışı ile tüm tedavi uygulamalarıyla ilgili düzenli kayıtları tutar.
Organik
hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme
MADDE
17 –
(1) Organik hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme kuralları aşağıda
belirtilmiştir.
a) Pet
hayvanı ve kürk hayvanı dışında, organik hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanlar
organik olarak üretilmiş kaba ve kesif yemlerle beslenir.
b) Farklı
gelişim evrelerindeki organik beslemede ihtiyaçları karşılanırken, üretim
artışı yanında kaliteli üretim sağlanır. Hayvanların zorlama ile beslenmesi
yasaktır.
c) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Yaylacılık yapılan dönemde;
hayvanların yürüyerek bir otlatma alanından diğerine geçerken organik olmayan
alanlarda otlayarak tükettikleri yem miktarı yıllık yem rasyonunun %10’unu
geçemez. Bu oran tarımsal orijinli yemin kuru maddesinin yüzdesi olarak
hesaplanır. Her yıl hayvanların yaylada olduğu dönemin dışında, yemin en az
%60’ı çiftlik bünyesinden sağlanır. Bunun mümkün olmaması halinde, yemin eksik
kalan bölümü, bu Yönetmelik hükümlerini uygulayan diğer işletmelerden sağlanır.
Domuz ve
kümes hayvanları için yemin en az %20’si çiftliğin kendisinden sağlanır.
Bunun mümkün olmaması halinde, yemin eksik kalan bölümü, bu Yönetmelik
hükümlerini uygulayan diğer işletmelerden veya yem işletmelerinden sağlanır.
ç)
Ortalama olarak rasyon kuru maddesinin % 30 kadarı, geçiş süreci maddeleri
içerebilir. Geçiş sürecindeki yem maddeleri hayvanların yetiştirildiği
işletmeden temin ediliyorsa bu oran % 60’a kadar çıkarılabilir.
d)
Yavruların beslenmesi öncelikle ana sütüyle sağlanır. Bunun mümkün olmaması
halinde yavrular aynı sürüden elde edilen sütlerle beslenilir. Türlere bağlı
olarak yavruların süt ile beslenmeleri gereken asgari süre; büyükbaş
hayvanlarda ve taylarda 90 gün, küçükbaş hayvanlarda 45 gün ve domuzlarda 40
gündür.
e)
Yetiştirme sistemi; yılın değişik dönemlerinde hayvanların otlaklara
ulaşabilmelerine imkân sağlar. Ruminant rasyonlarında; silaj ve taze kuru ot
gibi kaba yemler rasyon kuru maddesinde en az % 60 oranında olmalıdır. Bununla
birlikte, yetkilendirilmiş kuruluş, süt üretimine yönelik hayvanlarda
laktasyonun başlarında azami 3 aylık bir süre için bu oranın %
f) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
g) Doğal
afetler nedeniyle yem üretiminin azalması halinde, afet bölgesinde kısa bir
süre için Bakanlığın belirleyeceği oranda konvansiyonel yem maddelerinin hayvan
beslenmesinde kullanımına izin verilir.
ğ) Domuz
ve kanatlı rasyonlarına kaba yem, taze veya kuru ot veya silaj eklenir.
h) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Organik hayvancılıkta hayvan beslemede
aşağıdaki maddeler kullanılır.
1)
Kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilmiş veya hazırlanmış bitkisel veya
hayvansal kökenli organik olmayan yem maddeleri veya ek-5’in 2 nci maddesinde
yer alan diğer yem maddeleri,
2) Organik
formları mevcut olmayan ve kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilen
baharatlar, tıbbi ve aromatik bitkiler ve melasların kullanımı verilen her bir
tür için %1 ile sınırlandırılmış olup tarımsal kökenli yemin kuru maddesinin
oranı yıllık olarak hesaplanır,
3)
Hayvansal kökenli organik yem maddeleri,
4) Ek-5’in
1 inci maddesinde yer alan mineral kaynaklı yem maddeleri,
5)
Sürdürülebilir balıkçılıktan elde edilen yemler aşağıdaki koşulları taşır:
-Yemler
kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilir veya hazırlanır.
-Yemlerin
kullanımı otobur olmayan hayvanlarla sınırlandırılır.
-Hidrolize
balık proteinleri kullanımı yalnızca genç hayvanlarla sınırlandırılır.
6) Deniz
tuzu, iri kaya tuzu olarak tuz,
7) Ek-6’da
yer alan yem katkı maddeleri.
ı) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
i) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
j) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
k) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
l)
Antibiyotikler, koksidiyostatikler, tıbbi ürünler ile büyümeyi veya üretimi
artırıcı diğer maddeler hayvan beslenmesinde kullanılamaz.
m) Yem
maddeleri, yem katkı maddeleri, yem işlemeye mahsus yardımcı maddeler ve hayvan
beslenmesinde kullanılan ürünler; genetiği değiştirilmiş organizmalar veya
bunlardan elde edilmiş ürünler kullanılarak üretilemez.
n) Organik
olarak üretilmiş veya işlenmiş yemlerde aranan şartlar şunlardır:
1)
Konvansiyonel yem ile organik yem aynı fabrikada aynı hatta işlenemez.
2)
Ürünlerin bileşiminde yer alan maddeler ya da bu ürünlerin hazırlanmasında
kullanılan başka herhangi bir madde iyonlaştırıcı radyasyon-ışınlama içeren
uygulamalardan geçmemiş olmalıdır.
3) Organik
yemler mutlaka etiketlenir. Etiket üzerinde;
Yemin
organik miktarı kuru madde üzerinden belirtilir.
Organik
üretim metoduyla elde edilen yem materyalinin yüzdesi yazılır.
Geçiş
dönemi ürünlerinden elde edilen yem materyallerinin yüzdesi yazılır.
Tarımsal
kökenli yem maddelerinin toplam yüzdesi belirtilir.
Yetkilendirilmiş
kuruluşun ismi bulunur.
4) Organik
olarak üretilen yemler ile konvansiyonel olarak üretilen yemler fiziksel olarak
ayrı yerlerde tutulur ve depolanır.
5) Organik
yem hazırlamada kullanılan donanım, konvansiyonel yem hazırlamada kullanılan
her türlü donanımdan ayrılır.
6)
Konvansiyonel yem hazırlama ünitelerinde aynı hatta hem konvansiyonel hem de
organik yem hazırlanamaz. Ancak yem hazırlama ünitesinde yem hazırlamaya
başlamadan önce bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1 inci bölümünde verilen maddelerle
yem hazırlama ünitesinin temizliğinin yapılması şartıyla konvansiyonel yem
hazırlama ünitelerinde organik yem hazırlanır.
o) Organik
olarak üretilmiş yemler ya da bunlardan elde edilmiş ürünler konvansiyonel
üretilmiş yemlerle karışmaya ve bulaşmaya meydan vermeyecek biçimde bir arada
nakledilebilir. Yemlerin nakledileceği araçlar bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümünde verilen maddelerle temizlenir. Nakil esnasındaki ürün miktarı
ile teslimattaki ürün miktarının kayıt altına alınması gerekir.
ö) (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve
diğer ilgili mevzuata göre, yem fabrikalarında organik olarak üretilecek yemler
için rasyona giren hammaddelerin yetkilendirilmiş kuruluşça verilen organik
ürün sertifikasını aldıktan sonra rasyon formülleri Bakanlıkça tescil edilir.
Ancak bu işlemden sonra yetkilendirilmiş kuruluş kontrolünde yem fabrikalarında
organik yem üretimine geçilir.
p)
Yetkilendirilmiş kuruluş, aynı türden organik ve organik olmayan hayvanlar
üzerine bir tarımsal araştırma yürütülmesi ya da resmi bir eğitim faaliyetinin
yapılmasında aşağıda belirtilen koşulların sağlanması halinde işletmelere
paralel üretim izni verilir.
1) Her
ünitede hayvanlar, hayvansal ürünler, gübreler ve yemler arasındaki ayrımın iyi
yapıldığını garanti edecek şekilde uygun önlemler alınır ve bunlar önceden
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir.
2)
Müteşebbis, hayvanların ya da hayvansal ürünlerin dağıtımı veya satışı söz
konusu olduğunda yetkilendirilmiş kuruluşu önceden bilgilendirir.
3)
Müteşebbis, üretim biriminde üretilen ürünlerin kesin miktarlarını, ürünlerin
ayrımını sağlayacak özellikleri, ürünlerin ayırt edilmesi için alınan önlemleri
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirir.
r) Organik
yem işlenmesi ya da depolanmasında doğal aromaların eklenmesi dışında, kaybolan
özellikleri yeniden oluşturan, işlem sırasındaki ihmalin sonuçlarını düzelten
ya da bu ürünlerin gerçek doğası hakkında yanılmalara neden olabilecek madde ve
teknikler kullanılmaz.
Hayvan
sağlığı ve veteriner müdahalesi
MADDE
18 –
(1) Organik hayvan yetiştiriciliğinde hayvan sağlığı ve veteriner hekim
müdahalesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde hastalık önleyici tedbirler şunlardır:
1) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde, hayvan sağlığında koruyucu hekimlik esastır.
2) Uygun damızlık
ırklar seçilir.
3)
Hayvanların doğal bağışıklıklarını artırıcı düzenli egzersiz için gezinti
alanlarına veya otlaklara ulaşımı ve kaliteli yem kullanımı sağlanır.
4) Aşırı
kalabalık nedeni ile hayvanlarda sağlık problemlerini önlemek için uygun yerleşim
sıklığı sağlanır.
b) Tüm
önleyici tedbirlere rağmen bir hayvanın hastalanması veya yaralanması
durumunda, uygun bir barınakta izole edilerek, derhal tedavi edilir.
c) Organik
hayvancılıkta veteriner hekim gözetiminde veteriner tıbbi ürünlerin kullanım
usul ve esasları şunlardır:
1) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Kimyasal yolla sentezlenmiş allopatik
tıbbi veteriner ürünleri veya antibiyotiklerin yerine, tedavi edilecek hayvan
türü üzerinde tedavi edici etkisi bulunması koşuluyla, ek-5’in 1 inci maddesinde
ve ek-6’nın 3 üncü maddesinde yer alan ürünler ve fitoterapötik ürünler
kullanılır.
2)
Yukarıda bahsedilen maddelerin kullanımının hastalıkla veya yaralanmayla
mücadelede yetersiz kalması durumlarında ve hayvanın acı çekmemesi için tedavi
amacı ile kimyasal bileşimli ilaçlar veya antibiyotikler yetkilendirilmiş
kuruluşun izni ile kontrollü olarak kullanılır.
3)
Kimyasal olarak sentezlenmiş veteriner tıbbi ürünler veya antibiyotikler,
hastalık önleyici uygulamalar için kullanılamaz.
ç) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez ve genetik
yapısı değiştirilmiş organizmalar organik hayvansal üretimde girdi olarak
kullanılamaz. Gen teknolojisi metotları ile hayvan ıslahına izin verilmez.
Büyüme veya üretimi artırıcı maddelerin kullanımı ve üremeyi kontrol etmek
amacıyla veya diğer amaçlarla hormon ya da benzeri maddelerin kullanımı
yasaktır. Ancak hormonlar, tedavi amaçlı veteriner hekim uygulaması olarak
hasta hayvana verilebilir.
d)
Veteriner tıbbi ürünleri kullanıldığında; konulan teşhis, müdahale yöntemi,
ilacın dozu, ilacın etken maddesi, tedavi süresi ve ilacın kalıntı arınma
süresi ile birlikte kullanılan ürün kayıt edilir.
e) Bir
hayvana normal koşullarda verilen veteriner tıbbi ürünlerinin son uygulandığı
tarih ile bu hayvanlardan organik ürün elde edilme tarihi arasındaki süre,
organik yetiştiricilikte, konvansiyonel yetiştiricilikteki uygulamanın iki katı
veya kalıntı arınma süresi belirtilmemiş hallerde ise 48 saattir.
f) Aşı
uygulamaları, parazit tedavisi veya ülkemizce zorunlu olarak belirlenen hayvan
hastalık ve zararlıları ile mücadele programları haricinde, bir hayvana veya
hayvan grubuna bir yıl içerisinde üçten fazla kimyasal sentezlenmiş veteriner
tıbbi ürünler veya antibiyotiklerin uygulanması halinde ya da üretken olduğu
yaşam süresi bir yıldan az olan hayvanlarda bir defadan çok muamele gördüyse,
söz konusu hayvanlar veya bu hayvanlardan elde edilen ürünler organik ürün
olarak satılamaz ve yeniden geçiş sürecine alınır. Buna ait kayıtlar müteşebbis
tarafından tutulur.
g) Ulusal
zorunlu mücadele programları dışında işletmenin bulunduğu alanda ihbari mecburi
bulaşıcı ve salgın bir hastalığın ortaya çıkması halinde, (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve
diğer ilgili mevzuat hükümlerine uyulur ve bağışıklık sağlayan veteriner
biyolojik maddeleri kullanılır.
Yetiştiricilik
uygulamaları, barınak ve bakım şartları
MADDE
19 –
(1) Organik hayvansal üretimde yetiştiricilik uygulamaları, barınak ve bakım
şartları aşağıda belirtilmiştir:
a)
Koyunlarda kuyruk kesme amacı ile elastik bant takılması, kuyruk kesme, diş
kesme, gaga kesme ve boynuz köreltme uygulamaları organik yetiştiricilikte
uygulanamaz. Yolma gibi yöntemler uygulanamaz. Bu uygulamaların bir kısmına
genç hayvanlarda boynuz köreltme uygulamasında olduğu gibi güvenlik, hayvan
sağlığı, rahatlığı ve hijyen için yetkilendirilmiş kuruluş tarafından izin
verilebilir. Bu tür uygulamalar ve ürün kalitesini artırmaya yönelik fiziksel
kastrasyon uygulamaları, hayvanlar en uygun yaşta iken uzman kişiler tarafından
hayvanlara acı çektirmeden yerine getirilir.
b)
Hayvanlar bağlı olarak tutulamaz. Ancak, hayvan refahı düzenlemeleri dikkate
alınarak yetkilendirilmiş kuruluş tarafından hayvanların güvenliği ve refahı
için, müteşebbisçe zorunluluğunun ortaya konulması koşulu ile hayvanların
sınırlı bir süre için bağlanmasına izin verilebilir.
c) 10 baş
veya daha az sayıdaki büyükbaş hayvan grupları, davranış ihtiyaçlarına uygun
olarak grup içerisinde tutmak mümkün değilse, haftada en az iki defa otlatma
alanlarına ve açık barınak alanlarına veya egzersiz alanlarına ulaşmalarını
sağlamak koşuluyla yetkilendirilmiş kuruluşun onayı ile bağlanabilir.
ç)
Hayvanların gruplar halinde yetiştirilmeleri durumunda grubun büyüklüğü; hayvan
türünün gelişim evrelerine ve davranış biçimlerine bağlı olup, bir uzman görüşü
ışığında yetkilendirilmiş kuruluşça belirlenir. Hayvanlar, kansızlığı teşvik
edecek koşullarda tutulamaz ve rasyonlar kullanılamaz.
d) Hayvan
barınakları, sıhhi bir yapı malzemesinden inşa edilir, barınak koşulları
hayvanların biyolojik ve ırk ihtiyaçlarını karşılar. Hayvanlar yem ve suya
kolayca erişebilmelidir. Binaların yalıtımı, ısınması ve havalandırılması; hava
akımını, toz seviyesini, sıcaklığı, nispi nemi ve gaz yoğunluğu hayvanlara
zarar vermeyecek sınırlar içerisinde tutacak şekilde olur. Barınaklar, bol
miktarda doğal havalandırma ve ışık girişine izin vermelidir.
e) Serbest
gezinti alanları, açık hava gezinti alanları veya açık barınak alanlarında;
yerel hava koşullarına ve ilgili türe bağlı olarak yağmura, rüzgâra, güneşe ve
aşırı sıcaklığa karşı yeterli korunma sağlanır.
f)
Barınaklar; hayvanlara rahatça ve doğal olarak durabilecekleri, kolayca
yatabilecekleri, dönebilecekleri, kendilerini temizleyebilecekleri, tüm doğal
pozisyonları alabilecekleri, gerinme ve kanat çırpma gibi tüm doğal hareketleri
yapabilmelerine yetecek büyüklükte olur.
g) Kapalı
barınaklar ve açık gezinti alanlarının asgari alanları ve farklı hayvan türleri
ile kategorileri için diğer barınak özellikleri bu Yönetmeliğin Ek-3’ünde
belirtilen kriterlere uygun olur.
ğ) İklim
koşullarının hayvanlara açık havada yaşamalarına imkân verdiği bölgelerde,
hayvan barınaklarının yapılması zorunlu değildir.
h)
Barınak, kümes, alet ve kaplar, hastalık taşıyan organizmaların gelişmesi veya
bulaşmasını engellemek için, uygun bir şekilde temizlenir ve dezenfekte edilir.
Hayvan binaları ve yapılarının temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için bu
Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1 inci bölümünde verilen maddeler kullanılır. Böcek ve
kemirgenlerle mücadele etmek ve işletmede kokuyu azaltmak amacıyla, dışkı,
idrar ve dökülmüş dağılmış gıdalar ortamdan uzaklaştırılır. Bütün bu tedbirlere
rağmen böcekler ile diğer kemirgenlerin hayvan barınaklarından ve diğer tesislerden
uzaklaştırılamaması durumunda, yalnızca bu Yönetmeliğin Ek-2’sinin 1, 2, 3, 4
ve 5 inci bölümündeki girdiler ve rodentisitler kullanılır.
ı) Tüm
memeliler, otlak veya açık hava egzersiz alanlarına, açık barınak alanına
ulaşabilmelidir. Hayvanların psikolojik koşulları, hava koşulları ve arazinin
durumu izin verdiği sürece hayvanlar bu yerleri kullanabilmelidir. Otoburlar,
koşullar elverdiği sürece otlaklara ulaşabilmelidir.
i) Otobur
hayvanların otlama dönemlerinde meralara erişebilmeleri ve kış barınaklarının
hayvanlara hareket serbestisi vermesi durumunda, kış aylarında hayvanlara açık
gezinti alanları ve açık alanlar sağlanması zorunluluğu kaldırılabilir. Ancak;
bir yıldan yaşlı boğalar, meralara, açık gezinti alanlarına ve açık alanlara
erişebilmelidirler. Besinin son döneminde büyükbaşlar yaşam sürelerinin 1/5’ini
geçmemesi ve üç aydan fazla olmamak kaydıyla kapalı alanlarda kalabilirler.
j) Hayvan
barınaklarının zemini düzgün olmalı fakat kaygan olmamalıdır. Toplam zemin
alanının asgari yarısı, sert ve düz olmalıdır.
k) Altlık;
sap-saman veya diğer uygun doğal maddeden oluşur. Altlık olarak kullanılan
materyal, organik tarımda gübre olarak kullanılmasına izin verilen her türlü
mineral madde ile iyileştirilebilir ve güçlendirilebilir.
l) Buzağılar
1 haftalık yaştan sonra bireysel bölmelerde tutulamaz.
m)
Kanatlılar açık yetiştirme koşullarında yetiştirilir ve kafeslerde tutulamaz.
Su kanatlıları iklim şartlarının elverdiği sürece hayvanın rahatlığı veya
hijyen şartları nedeniyle akarsu, gölet ve göllere erişebilmelidir.
n)
Kümesler aşağıdaki asgari şartları karşılar;
1) Zeminin
asgari 1/3’ü, parçalı veya ızgaralı yapıda değil, düz bir yapıda olmalı ve
sap-saman, talaş, kum veya kısa çim gibi maddelerle kaplı olmalıdır.
2) Yumurta
tavuğu kümeslerinde zeminin 1/2’sinden fazlası dışkı toplanmasına elverişli
olur.
3) Tünek,
kanatlı grubu ve kanatlı büyüklüğü ile orantılı olmalıdır. Bu konudaki
standartlar bu Yönetmeliğin Ek-3’ünün 2 nci bölümüne uygun olur.
4)
Kanatlının büyüklüğüne göre giriş/çıkış delikleri olmalı ve bu delikler kanatlı
barınağının her
5) Her
kanatlı barınağında aşağıdakilerden fazla hayvan barındırılamaz:
4800 adet
etlik piliç,
3000 adet
yumurta tavuğu,
5200 adet
afrika tavuğu,
4000 adet
dişi muskovi veya pekin ördeği,
3200 adet
erkek muskovi veya pekin ördeği ile diğer ördekler,
2500 adet
horoz, kaz veya hindi.
6) Et
üretimine yönelik kanatlı barınaklarının her birinin toplam kullanılabilir
alanı
o) Yumurta
tavuklarında doğal ışık ile suni ışıklandırmanın toplamı günde 16 saati
geçemez. Suni ışıklandırma olmadan asgari 8 saat dinlenme süresi uygulanır.
ö)
Kanatlılar iklim koşullarının elverdiği durumlarda açık hava barınaklarına
ulaşabilmeli ve bu durum yaşamlarının asgari 1/3’ünde uygulanmalıdır. Bu açık
hava barınakları çoğunlukla bitki örtüsü ile kaplanır, koruyucu tesisler
bulunur ve hayvanların yeterli sayıda suluk ve yemliklere erişmelerine imkân
verir. Halk ve hayvan sağlığını korumak amacıyla hayvanların dışarı çıkmasını
engelleyen, Bakanlıkça belirlenmiş bir durum olması halinde; gerekli
biyogüvenlik tedbirleri alınır ve hayvanlar kapalı yerde tutularak yeterli
sayıda suluk ve yemliklere erişmelerine imkân verilir.
p) Sağlık
nedenleriyle, iki yetiştirme dönemi arasında kümesler boş bırakılır, bu süre
içerisinde binalar ve tesisat temizlenir ve izin verilen maddelerle dezenfekte
edilir. Ayrıca, her kanatlı grubunun yetiştirilmesi tamamlandığında gezinti
alanları sağlık nedeniyle boş bırakılarak, bitki örtüsünün yeniden gelişmesine
imkân verilir. Bu gereklilik barınaklarda tutulmayan ve gün boyunca serbestçe
gezinen az sayıdaki kanatlılara uygulanmaz.
r) Yoğun
yetiştiricilik yöntemlerinin kullanımını engellemek için kanatlılar ya asgari
bir yaşa erişinceye kadar beslenirler ya da yavaş gelişen kanatlı genotipleri
seçilir. Yavaş gelişen kanatlı genotiplerinin işletmeci tarafından
kullanılmadığı yerlerde kesim aşağıdaki asgari yaşlarda olur.
Tavuklar
81 günlük,
Et
horozları 150 günlük,
Pekin
ördeği 49 günlük,
Dişi
muskovi ördeği 70 günlük,
Erkek
muskovi ördeği 84 günlük,
Yaban
ördeği 92 günlük,
Afrika
tavuğu 94 günlük,
Erkek
hindi ve kaz 140 günlük,
Dişi
hindiler 100 günlük.
Organik
etlik piliç yetiştiriciliğinde yavaş gelişen genotiplerin kullanılması
durumunda asgari kesim yaşı 72 gündür.
Nakliye
ve kesim
MADDE
20 –
(1) Organik hayvan nakliyesi ve kesim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hayvanların nakliyesinde uyulması gereken kurallar şunlardır:
1)
Hayvanların nakilleri stressiz ve kısa zamanda gerçekleştirilecek şekilde
yapılır.
2) Yükleme
ve boşaltma işlemleri dikkatlice ve hayvanları zorlamak amacıyla elektriksel
uyarıcı alet kullanılmadan gerçekleştirilir. Nakliye öncesi ve esnasında
herhangi bir yatıştırıcı ilaç kullanılmaz.
3) Kara
taşımacılığında 8 saatte bir yemleme, sulama ve dinlendirme için mola verilir. (Ek cümle:RG-14/8/2012-28384) Taşıma sırasında kullanılacak yem
bileşenlerinin listesi bulundurulur.
b)
Kasaplık hayvanlara kesim esnasında stres yaratmayacak şekilde davranılır.
Mümkün olan durumlarda ayrı mezbaha, kesimhane ve kombinalar kullanılır. Mümkün
olmayan durumlarda ise konvansiyonel olarak yetiştirilmiş hayvanların
kesiminden sonra, mezbaha, kesimhane ve kombinalar bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümünde verilen maddeler ile temizlendikten sonra, organik hayvanların
kesimi yapılır.
Hayvan
gübresi
MADDE
21 –
(1) Organik hayvan gübresi kullanma, bulundurma ve koruma kuralları aşağıda
belirtilmiştir.
a) Organik
bitkisel üretim yapılacak alanlarda, arazi üzerine uygulanacak toplam gübre miktarı,
170 kg/N/ha/yılı geçemez. Söz konusu miktara göre bu Yönetmeliğin Ek-4’ünde yer
alan tabloda maksimum hayvan sayısı belirlenmiştir.
b) Organik
hayvansal üretim yapan işletmeler üretim fazlası gübrelerini bu Yönetmelik
hükümlerine göre üretim yapan diğer müteşebbislerle sözleşme yaparak dağıtır.
Sözleşmede; kullanılan tarımsal alanda yılda hektar başına azami
c)
Hayvansal gübrelerin depolama yerleri; doğrudan akıntı ile veya sızıntı ile
toprak veya suyun kirlenmesini önleyecek özellikte olmak zorundadır.
ç)
Müteşebbisin, yetkilendirilmiş kuruluş ile yapacağı sözleşmede, hayvan
gübresinin depolanması için yapılan tesislerin yeri ve tarifi, hayvan
gübresinin yayılmasına ilişkin plan ve diğer işletmelerle yapılan yazışmalar
yer alır.
Organik
arı yetiştiriciliği
MADDE
22 –
(1) Organik arı yetiştiriciliği kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Irk
seçiminde, arıların yerel koşullara adapte olabilme kapasitesi,
dayanıklılıkları ve hastalıklara karşı dirençleri göz önüne alınır. Apis
mellifera türünün ırkları ve yerel ekotipleri tercih edilir.
b)
Kolonilerin yenilenmesi amacıyla, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan,
yılda % 10 oranında ana arı ve oğul organik üretim yapılan kovanlara, organik
üretim birimlerinden gelen bal peteği veya temel peteği ile birlikte
yerleştirilmeleri kaydıyla, alınabilir. Bu durumda geçiş süreci uygulanmaz.
c)
Kapasite artırımı; kolonilerin bölünmesi ile veya organik arıcılık yapan diğer
işletmelerden oğul veya kovan alınarak yapılır.
ç) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre üretim yapmayan arıcılardan sağlanan arı oğulları,
bir yıllık geçiş sürecine alınır.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluştan izin alınması kaydıyla, işletmenin sahip olduğu
konvansiyonel arı kolonileri, organik arıcılığa geçiş amacı ile kullanılabilir.
e) Geçiş
sürecinde, var olan balmumu, organik arıcılıktan gelen balmumu ile
değiştirilir.
f) Üretim
sezonu sonunda arıların kışı geçirebilmesi için kovanlarda yeterli miktarda bal
ve polen bırakılır.
g) Organik
arıcılıkta geçiş süreci bir yıldır. Arıcılık ürünleri, bu Yönetmelik
hükümlerinin asgari bir yıl uygulanması kaydıyla organik ürün olarak
pazarlanır.
ğ)
Veteriner tıbbi ürünleri uygulandığı zamanlar; aktif farmakolojik madde de
dahil ürünün tipi, konulan teşhis, dozu, uygulama şekli, tedavi süresi ve
ilacın kalıntı arınma süresi kaydedilir ve ürünler organik ürün olarak
pazarlanmadan önce yetkilendirilmiş kuruluşa bilgi verilir.
(2) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Arı kolonilerini beslemeye, yalnızca
kovanların zor iklim koşullarından dolayı tehdit altında olması durumunda izin
verilir. Besleme; organik bal, organik şeker şurubu ya da organik şeker ile
yapılır. Besleme ile ilgili olarak kayıtlara; ürünün tipi, uygulama tarihi,
miktarı ve kullanıldığı kovanlara dair bilgiler yazılır.
(3)
Organik arıcılıkta bakım, yönetim uygulamaları ve kayıtları aşağıda
verilmiştir:
a)
Kovanların yerleştirildikleri alanlar kovan bilgileri ile birlikte kaydedilir.
b)
Arıcılık ürünlerinin hasat edilmesi esnasında petekler içerisindeki arılar yok
edilemez ve bal süzmek için kuluçka peteği kullanılamaz.
c) Ana
arının kanatlarını kesmek yasaktır. Ana arıların değiştirilmesi esnasında eski
ana arının öldürülmesine izin verilir. Sadece Varroa hastalığı bulaşan erkek
arı gözlerinin yok edilmesine izin verilir.
ç) Bal
hasadında kimyasal sentetik sinek kovucu maddeler kullanılamaz.
d)
Arıcılık ürünlerinin üretimi, hasadı, işlenmesi ve depolanması esnasında
kolonilere uygulanan koruyucu önlemler ve tedaviler kayıt edilir.
e) Ballıkların
kaldırılması ve bal süzme faaliyetleri kovan koloni kartına kaydedilir.
(4)
Kovanların yerleşimine ilişkin kurallar aşağıda belirtilmiştir:
a) Arılar
için yeterli miktarda doğal nektar, balözü ve polen kaynağı bulunmalı ve suya
erişim imkanı olmalıdır.
b) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Üretim bölgesinin
c)
Kovanlar; kirlenmeye yol açması muhtemel olan, kent merkezleri, otoyollar,
sanayi bölgeleri, atık merkezleri, atık yakma merkezleri gibi tarım dışı üretim
kaynaklarından uzak olmalıdır. Müteşebbis bu koşulun sağlanması için gerekli
tedbirleri alır.
Yukarıdaki
koşullar çiçeklenmenin olmadığı alanlarda veya kovanların uykuda olduğu kışlama
döneminde uygulanmaz.
ç)
Kovanlar bulundukları yerden başka yere yetkilendirilmiş kuruluş bilgisi
dâhilinde taşınır.
(5)
Arıcılıkta kullanılacak materyallerin ve kovanların özellikleri aşağıdaki gibi
olmalıdır:
a)
Kovanlar çevreye ve arıcılık ürünlerine risk getirmeyen doğal malzemelerden
yapılır.
b)
Kovanlar kimyasal boyalarla boyanamaz. Kovanlar propolis, balmumu ve bitki
yağları gibi doğal ürünlerle kaplanır.
c) Yeni çerçeve
için balmumu organik üretim yapan birimlerden sağlanır. Kovan kapağından elde
edilen balmumu kullanılır. Arıcılığa yeni başlandığında veya geçiş sürecinde
organik olarak üretilen balmumunun pazarda mevcut olmaması durumunda,
konvansiyonel balmumu kullanılmasına, analizlere dayanarak yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından izin verilir.
ç)
Üzerinde yavrulu gözler bulunan çerçevelerden bal sağımı yapılmaz.
d)
Çerçeve, kovan ve petekleri zararlılardan koruma amacıyla, Rodentisitler
(sadece tuzaklarda) ve Ek-2’de listelenen ürünler kullanılır. Kovanların
dezenfeksiyonu için doğrudan ateş veya buhar gibi fiziksel uygulamalara izin
verilir.
e)
Arıcılıkta kullanılan malzemelerin, binaların, teçhizatın ve kapların veya
ürünlerin temizlenmesinde ve taşınmasında yalnızca bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümündeki maddeler kullanılır.
f)
Kovanların taşınması sırasında arılara stres yaratmaktan kaçınılır.
g)
Karantina tedbirleri uygulanan ve uçakla ilaçlama yapılan alanlarda organik
arıcılık yapılamaz.
ğ)
Kovanların taşınması, depolanması, pazarlanmasında ve organik arı ürünlerinin
üretilmesi, işlenmesi, taşınması, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması ve
pazarlanmasında bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
(6)
Arıcılıkta hastalıkların önlenmesi için uyulması gereken kurallar aşağıda
verilmiştir:
a)
Dayanıklı uygun ırklar seçilir.
b) Ana
arıların düzenli olarak yenilenmesi, herhangi bir anomali tespiti için
kovanların sistematik olarak kontrolü, kovanlardaki erkek arı gözlerinin
kontrolü, düzenli aralıklarla malzeme ve teçhizatın dezenfekte edilmesi,
kirlenmiş maddeler veya kaynaklarının imha edilmesi, balmumunun düzenli olarak
yenilenmesi, kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal bırakılması gibi
hastalıklara karşı direnç artırıcı ve enfeksiyon önleyici uygulamaların
yapılması gerekir.
c)
Koruyucu önlemlere rağmen, koloniler hastalanır veya zarar görürse, derhal
tedaviye alınır, gerekirse koloniler ayrı kovanlarda izole edilir. Bu
Yönetmeliğe uygun arıcılıkta kullanılacak veteriner tıbbi ürünleri aşağıdaki
prensiplere uygun olmalıdır;
1)
Bakanlıkça ruhsatlandırılır.
2) Tedavi
edici etkilerinin öngörülen tedaviye uygun olması kaydıyla kimyasal bileşimli
ilaçlar yerine fitoterapik veya homeopatik tedavi yöntemleri kullanılır.
3)
Yukarıda bahsedilen ürünlerin kullanımı, kolonileri tehdit eden hastalık veya
zararlıların yok edilmesinde etkili olmaması durumunda, yetkilendirilmiş
kuruluşun sorumluluğunda, kimyasal bileşimli ilaçlar kullanılır. Ancak koruyucu
amaçlı kimyasal bileşimli ilaçların kullanımı yasaktır.
4) Arı zararlısı
Varroa için; formik asit, laktik asit, asetik asit, oksalik asit ve mentol,
timol, okaliptol veya kafur kullanılır. Bu ürünler kullanıldığında kolonilere
bir yıllık geçiş süreci uygulanmaz.
ç)
Kimyasal olarak sentezlenmiş allopatik ürünler tedavi amaçlı uygulanırsa, bu
dönem içerisinde tedavi altındaki koloniler izole edilmiş kovanlara
yerleştirilir ve tüm bal mumları organik arıcılıktan gelen balmumları ile
değiştirilir. Bu kolonilere bir yıllık geçiş süreci uygulanır.
(7)
İstisnai durumlar aşağıda verilmiştir:
a) Sağlık
veya afet nedenleriyle yüksek hayvan ölümlerinin olması durumunda ve bu
Yönetmelik hükümlerine uygun kovanların mevcut olmaması halinde, geçiş sürecine
tabi olmaları kaydıyla, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kovanların yeniden
oluşturulmasına izin verilir.
b) Organik
arıcılıkta iklim, coğrafi ve yapısal kısıtlamaların olması durumunda;
polinasyon amaçlı üretim için bir müteşebbis organik üretim kurallarını yerine
getirmesi ve bu Yönetmelikte kovanların yerleştirilmesine ilişkin hükümler
hariç olmak üzere organik ve konvansiyonel arıcılık faaliyetlerini aynı
işletmede yapabilir. Bu ürünler organik olarak satılamaz.
c) Bal özü
üretimini engelleyen uzun süreli istisnai iklim koşulları veya afet hallerinde
arıların organik bal, organik şeker veya organik şurupla beslenmesine ya da
oluşturulmasına yetkilendirilmiş kuruluş tarafından izin verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Organik Tarım Metodu ile Su Ürünleri Yetiştiriciliği
Organik
deniz yosunu üretiminde genel kurallar
MADDE
23 –
(1) Deniz yosunu üretimi: Deniz yosununun toplanması ve yetiştirilmesi için
ayrıntılı üretim kurallarını ortaya koymakta olup; aynı zamanda tüm çok
hücreli deniz algi veya fitoplankton ve mikroalglerin, su ürünleri
yetiştiriciliğinde daha sonra yem olarak kullanılmak üzere üretimi için de
uygulanır.
a)
Sucul ortamın ve sürdürülebilir yönetim planının uygunluğu:
1) Organik
su ürünleri yetiştiricilik tesislerinin kurulmasına ilişkin işlemler 22/3/1971
tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve bu kapsamda yürürlüğe giren
yönetmeliklere uygun olarak yürütülür.
2) Deniz
yosunu yetiştiriciliği işlemleri, organik üretim için izin verilmeyen ürünler,
maddeler veya ürünlerin organik yapısını tehlikeye atacak kirleticilerle
bulaşmaya maruz kalmayacak yerlerde gerçekleştirilir.
3) Organik
ve organik olmayan yetiştiricilik birimleri uygun şekilde ayrılır. Bu ayrım
doğal konum, ayrı su dağıtım sistemleri, işletmeler arası mesafeler, su
kaynağının gel-gitten etkilenmesi, organik yetiştiricilik biriminin su
kaynağının, akış yönüne göre yukarı veya aşağısında oluş durumları göz önünde
bulundurularak yapılır. Bakanlık, organik su ürünleri veya deniz
yosunu hasadı için uygun olmadığı düşünülen yerler veya alanlar ile organik ve
organik olmayan üretim birimleri arasındaki asgari ayırım mesafelerini
belirleyebilir.
4)
Müteşebbis, su ürünleri yetiştirme ve deniz yosunu hasatı için üretim birimiyle
orantılı sürdürülebilir bir yönetim planı oluşturur. Plan, yıllık olarak
güncellenir ve uygun olduğunda, üretim döngüsü başına veya yıllık olarak
çevreye atık deşarjı da dâhil deniz yosunu yetiştiriciliğinin çevresel
etkilerini, müteşebbisin yapacağı çevresel izlemeyi ayrıntılı bir şekilde
içerir. Çevredeki sucul ve karasal ortamlar üzerindeki negatif etkilerini en az
düzeye indirmek için alınacak tedbirler listelenir. Plan, teknik ekipmanların
denetimi ve onarımına ilişkin kayıtlar da bulunur.
5)
Yetiştiricilik su ürünleri ve deniz yosunu yetiştiricilik işletmecileri,
tercihen yenilenebilir enerji kaynaklarını ve geri dönüşümlü malzemeleri kullanır.
İşlemlerin başlangıcında, uygulamaya konulacak sürdürülebilir yönetim planının
bir parçası olarak atık azaltma programı hazırlar. Mümkün olduğunda, ilave ısı
kullanımı, sürdürülebilir kaynaklardan gelen enerji ile sınırlı tutulur.
6) Deniz
yosunu hasadı için başlangıçta bir defaya mahsus biyokütle tahmini
yapılır.
b) Deniz
yosunları için üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Doğal
olarak yetişen deniz yosunlarının ve bunların parçalarının toplanması 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu, 10/3/1995 tarihli ve 22223 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliği ve bunlara dayalı çıkarılan avcılığı
düzenleyen mevzuat doğrultusunda yapılır.
Toplama
işlemi, doğal yaşam ortamının uzun süreli devamlılığını veya toplama alanındaki
türlerin sürdürülebilirliğini etkilememesi koşuluyla yapılır.
2) Deniz
yosunu yetiştiriciliği, en az bu bendin (1) numaralı alt bendinde belirtilen
özelliklere uygun kıyı bölgelerinde veya sulak alanlarda yapılır. Buna ilave
olarak:
Filiz
yosunların toplanmasından hasada kadar üretimin tüm safhalarında
sürdürülebilirlik ön planda tutulur.
Geniş bir
gen havuzunun devamlılığını temin etmek amacıyla, kapalı alan kültür stokuna
ilave etmek için filiz yosunların doğal ortamdan toplanması kontrollü yapılır.
Suni
gübreler kapalı tesisler dışında kullanılmaz ve sadece bu amaçla, bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde organik üretim için kullanılmasına onay verilmesi
durumunda kullanılır.
c) Doğal
deniz yosununun sürdürülebilir hasadı aşağıda belirtilmiştir:
1) Yosun
hasadı ile ilgili tüm kayıtlar muhafaza edilir. Müteşebbise deniz yosunu
tedarik eden kişi bu Yönetmelikle ve Su Ürünleri Yönetmeliğine bağlı avcılığı
düzenleyen mevzuata uyumlu olan doğal deniz yosunu tedarik ettiğini belirtir.
Yetkilendirilmiş kuruluşa da doğruluğunu ispat eder.
2) Hasat
işleminde; hasat tekniği, asgari büyüklükler, yaşlar, üreme döngüsü veya
ortamda kalan deniz yosununun boyutları gibi deniz yosununun yeniden
çoğalabilmesini temin edecek tedbirler alınır.
3) Deniz
yosunu paylaşılan veya ortak hasat alanından hasat ediliyorsa, bütün hasadın bu
Yönetmeliğe uygun olmasını sağlamak için müteşebbis tarafından düzenli kayıtlar
tutulur.
4) Deniz
yosunu üretim kayıtları bu fıkranın (g) bendinin (2) numaralı alt
bendinin ikinci ve üçüncü paragrafına ilişkin olarak, sürdürülebilir yönetim ve
hasat alanları üzerinde uzun dönemli etki olmadığı konusunda kanıtlar sağlar.
ç) Deniz
yosununun kültüre alınması kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Deniz
yosunu kültürü sadece ortamda doğal olarak oluşan veya tercihan polikültür
sisteminin bir parçası olarak yakında yer alan organik su ürünleri
yetiştiriciliği üretiminden gelen besinleri kullanır.
2) Harici
besin kaynaklarının kullanıldığı karadaki tesislerde, atık sudaki besin
düzeyleri, giriş suyu ile aynı veya bundan daha düşük olur. Sadece bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan bitkisel veya mineral menşeli besinler
kullanılır.
3) Kültüre
alma yoğunluğu veya işlem yoğunluğu kaydedilerek ve çevre üzerinde olumsuz
etkiler olmadan azami deniz yosunu miktarının aşılmaması sağlanarak yetiştiricilik
yapılan su ortamının bütünlüğü korunur.
4) Deniz
yosununun büyütülmesi için kullanılan halatlar ve diğer ekipmanlar gerektiğinde
yeniden kullanılabilmeli ve geri dönüştürülebilen materyallerden üretilmiş
olmalıdır.
d) Üretim
ekipmanları ve tesislerinin temizlenmesi kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1)
Yetiştiriciliği yapılan türün dışında, ortamda gelişen biyolojik bozulmaya yol
açan organizmalar, sadece fiziksel araçlarla veya elle uzaklaştırılır ve uygun
olduğunda çiftlikten uzak bir mesafeden denize geri verilir.
2) Ekipman
ve tesislerin temizlenmesi fiziksel veya mekanik tedbirler aracılığıyla
gerçekleştirilir. Bu tedbirlerin yeterli olmadığı durumlarda, sadece bu
Yönetmeliğin Ek-7’sinin 2 nci bölümünde listelenmiş olan maddeler kullanılır.
e) Deniz
yosunu için özel hükümler aşağıda belirtilmiştir:
1) Eğer
nihai ürün taze deniz yosunu ise, taze hasat edilmiş deniz yosununun yıkanması
için deniz suyu kullanılır. Eğer nihai ürün suyu giderilmiş deniz yosunu ise,
yıkama işlemi için içme suyu kullanılır. Nemin giderilmesi için tuz
kullanılabilir.
2) Deniz
yosunu ile doğrudan temas eden ısı kaynağının kullanılması yasaktır.
Kurutma işleminde halatlar veya diğer ekipmanlar kullanılırsa, temizleme işlemi
için bu Yönetmeliğin Ek-7’sinde listelenmiş olan maddeler kullanılır.
f) Deniz
yosunu için kontrol işlemleri; organik deniz yosunu üretiminde kontrol işlemi
ilk kez uygulandığında; müteşebbis, işletme ve faaliyetin tam bir
tanımını oluşturur ve muhafaza eder. Bu tanım aşağıdaki hususları içerir.
1) Kara veya
denizdeki işletmenin yerinin tam tarifi için kurulacağı alanın altı derecelik
WGS 84 sistemine göre coğrafik koordinatların 1/25.000 ölçekli haritaya
işaretlenmesi,
2)
Gerektiğinde bu fıkranın (a) bendinin (4) numaralı alt bendinde belirtildiği
şekilde sürdürülebilir yönetim planı,
3) Doğal
deniz yosunu için, direk toplama faaliyetlerinin gerçekleştirileceği kıyı ve
deniz toplama alanları ve kara alanlarının tam tarifi ve bir haritası
hazırlanır.
g) Deniz
yosunu üretim kayıtları aşağıdaki şekilde tutulur:
1) Deniz
yosunu üretim kayıtları, müteşebbis tarafından tutulan bir kayıt formunda
derlenir ve yetiştiricilik tesislerinde her zaman yetkilendirilmiş kuruluş için
hazır tutulur. Kayıtlar, en azından aşağıdaki bilgileri içerir:
Türlerin
listesi, hasat tarihi ve miktarı,
Kullanılan
gübrenin uygulama tarihi, tipi ve miktarı.
2) Doğal
deniz yosunlarının toplanması için, kayıt aynı zamanda aşağıdaki bilgileri
içerir:
Adlandırılan
alanlardaki her bir tür için hasat faaliyetinin geçmişi,
Mevsim
başına hasat tahmini (hacimler),
Hasat
alanları için muhtemel kirlilik kaynakları,
Her bir
alan için sürdürülebilir yıllık verim.
ğ) Deniz
yosunu için geçiş süresi; deniz yosunu hasat alanı için geçiş süresi altı
aydır. Deniz yosunu yetiştirme birimi için geçiş süresi, altı aydan daha uzun
veya bir tam üretim periyodu olur.
Su
ürünlerinin üretiminde genel kurallar
MADDE
24 –
(1) Su ürünlerinin üretiminde bu Yönetmeliğin Ek-13 bölümünde bulunan balık,
kabuklu su ürünleri, derisidikenliler ve yumuşakça türleri için ayrıntılı
üretim kurallarını ortaya koyar.
a) Sucul
ortam ve sürdürülebilir yönetim planının uygunluğu aşağıda belirtilmiştir:
1) 23 üncü
maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ila (6) numaralı alt bentleri bu
bölüm için de uygulanır.
2)
Yetiştiriciliği yapılan türlere zarar verecek yırtıcı hayvanlara karşı alınan
savunma ve önleyici tedbirler, sürdürülebilir yönetim planına kaydedilir.
3) Yönetim
planlarının hazırlanmasında, çevrede komşu işletmeciler var ise bu işletmelerle
doğrulanabilir koordinasyon gerçekleştirilir.
4) Balık
havuzları, tanklar veya su kanalları ve çiftliklerde su ürünleri
yetiştiriciliğinde, atık besinleri toplamak için doğal filtre yatakları,
çökeltme havuzları, biyolojik filtreler veya mekanik filtreler kullanılır veya
atık suyun kalitesinin artırılmasına katkıda bulunan deniz yosunları veya çift
kabuklular, algler kullanılır. Atık su izlemesi, düzenli aralıklarla
gerçekleştirilir.
b) Organik
ve organik olmayan su ürünlerinin eş zamanlı üretimi koşulları aşağıda
belirtilmiştir:
1) Bakanlık,
birimler arasında açık fiziksel ayrım olması ve ayrı bir su dağıtım sisteminin
bulunması koşuluyla, hem organik hem de organik olmayan yavruların aynı tesiste
yetiştirilmesi için kuluçkahanelere ve balık yetiştirme havuzlarına izin verir.
2)
Bakanlık, su ürünleri yetiştiricilik işletmeleri; üretimin farklı evreleri ve
farklı işleme periyodunun istendiği durumlarda, 23 üncü maddenin birinci
fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendine uyulması koşuluyla, aynı
çiftlikte organik ve organik olmayan su ürünleri yetiştiricilik birimlerine
izin verir.
3)
Müteşebbisler, bu hükümlerin uygulandığına ilişkin yazılı kayıtları
muhafaza eder.
c) Organik
su ürünlerinin menşei aşağıda belirtilmiştir:
1) Organik
su ürünleri, kaynağı organik anaç ve organik yetiştiricilik yapan çiftlikten
gelen genç nesillerin yetiştirilmesine dayandırılır.
2)
Yetiştiricilikte öncelikle yerel olarak yetiştirilen türler kullanılır.
Yetiştiricilikte
kullanılan türlerin, menşeleri ve geçmişe yönelik yapılan işlemleri içeren
yazılı kayıtlar düzenli olarak müteşebbis tarafından tutulur.
3)
Yetiştirilebilecek türler doğal stoklara önemli düzeyde zarar vermeyecek
şekilde seçilir.
ç) Organik
olmayan su ürünlerinin menşei ve yönetimi aşağıda belirtilmiştir:
1) Organik
anaç veya organik yetiştiricilik yapılan çiftliklerden genç nesillerin elde
edilememesi durumunda, yetkilendirilmiş kuruluş onayı ile organik olarak
üretilmemiş hayvanlar çiftliğe getirilir.
2)
Yetiştirme amacıyla veya genetik stokun geliştirilmesine yönelik ve organik
yetiştiricilik kaynaklı su ürünlerinin mevcut olmadığı durumlarda; doğal
ortamdan yakalanmış veya organik olmayan yetiştiricilikten gelen su ürünleri
çiftliğe getirilir. Bunların organik yetiştiricilikte kullanılabilmesi için en
az üç ay organik yönetim altında tutulması gerekir.
3) Büyütme
amacıyla ve organik yetiştiricilikten gelen su ürünleri yavrularının mevcut
olmadığı durumlarda, organik olmayan yetiştiricilikten gelen su ürünleri
yavruları kullanılır. Bu amaçla kullanılacak olan yavruların üretim döngü
süresinin en azından son 2/3’lük kısmı bu Yönetmelik hükümlerine göre
geçirilmiş olmalıdır.
4)
Yetiştiriciliğin kesintiye uğramaması (büyütme) amacıyla doğadan yavru
toplanmasında balık yavruları veya kabuklu larvalarının havuzlara, kafeslere ve
tanklara aktarımı yapılırken zarar görmemesi sağlanır.
d) Su
ürünleri yetiştiricilik uygulama koşulları aşağıda belirtilmiştir:
1) Su
ürünleri yetiştiricilik ünitelerinin tasarımı ve yapısı, su ürünlerinin türlere
özgü ihtiyaçları ile uyumlu, sağlık ve refahını güvence altına alan, suyun
fiziksel ve kimyasal parametreleri ile yeterli akış oranlarını sağlamalı ve
doğal ihtiyaçlarına cevap vermelidir. Buna göre;
Yaşamlarını
rahat sürdürebilecekleri yeterli alana sahip olmalıdırlar,
Yeterli
oksijen düzeyine sahip iyi kalitede suda yetiştirilir,
Türler
doğal çevrelerine uygun ortamlarda yetiştirilir,
Tatlı su
balığı yetiştiriliyorsa taban tipi mümkün olduğu kadar doğal koşullara yakın
olmalıdır,
Sazan
balığı yetiştiriliyorsa taban toprak olmalıdır.
2)
Stoklama yoğunluğu, tür veya tür grubuna göre bu Yönetmeliğin Ek-13’ünde
belirtilmiştir. Stoklama yoğunluğunun su ürünlerinin refah durumu üzerindeki
etkisini değerlendirirken, balıkların durumu (yüzgeç zararı, diğer
yaralanmalar, büyüme oranı, davranış ve genel sağlık gibi) ve su kalitesi
izlenir.
3)
Yetiştiricilik üniteleri, su ürünlerinin kaçış riskini en aza indirecek şekilde
tasarlanır, yapılır ve işletilir.
4)
Ekosistem üzerindeki etkiyi azaltmak için; yetiştiriciliği yapılan balık veya
kabuklu su ürünlerinin doğal ortama kaçmasını en aza indirmeye yönelik
tedbirler alınır ve yapılan işlemler yazılı olarak kaydedilir.
5) Hasat
zamanı dâhil hayvanlara her türlü eziyet en az seviyede tutulur. Balıklarda
buna uygun hasat teknikleri uygulanır. Optimum hasat yöntemlerinde; balıkların
büyüklükleri, türleri ve yetiştiricilik alanındaki farklılıkları da göz önüne
alınır.
e) Su ürünleri
yetiştirme üniteleri için özel kurallar aşağıda belirtilmiştir:
1)
Kuluçkahaneler, yavru balık yetiştirme havuzları veya organik yem olarak
üretilen organizma türlerinin üretimi hariç kapalı devre su ürünleri üretim
tesislerinin kullanımı yasaktır.
2)
Karadaki yetiştirme üniteleri aşağıdaki şartları taşır:
Sürekli su
akışı sistemlerinde, hem içeri giren hem de dışarı çıkan suyun akış oranı ve su
kalitesinin izlenmesi ve kontrol edilmesi mümkün olmalıdır,
Havuzlarda
yapılacak organik su ürünleri üretim alanlarının en az %5’i doğal bitki
örtüsüne sahip olmalıdır.
3)
Denizdeki yetiştirme üniteleri aşağıdaki şartları taşır:
Üniteler,
su akışı, derinliği ve su kütlesi değişim oranları, deniz tabanı ve üniteyi
çevreleyen su kütlesi üzerindeki etkisini en aza indirecek şekilde
yerleştirilir,
Yetiştiricilik
alanına yetiştirme ünitesinin etkileri göz önüne alınarak uygun kafes tasarımı,
yapısı ve bakım metodu seçilir.
4) Suyun
yapay ısıtması veya soğutmasına sadece kuluçkahane ve yavru balık yetiştirme
havuzlarında izin verilir. Doğal sondaj kuyu suyu, üretimin tüm aşamalarında
suyun ısıtması veya soğutması için kullanılır.
f) Su
ürünleri yetiştiriciliğinin yönetimi aşağıda belirtilmiştir:
1)
Yetiştiricilikte su ürünlerinin elle muamelesi en aza indirilir, dikkatli bir
şekilde gerçekleştirilir. Elle muamele yapılmasının zorunlu olduğu
hallerde, stres veya fiziksel zararı önlemek için uygun araçlar ve
metotlar kullanılır. Anaçlara fiziksel zarar ve stresi en aza indirecek şekilde
ve uygun olduğunda anestezi altında elle muamele yapılır. Boylama işlemleri,
balıkların refahını temin edecek şekilde asgari düzeyde tutulur.
2)
Aydınlatmada yapay ışığın kullanımında aşağıdaki kısıtlamalar uygulanır:
Aydınlatma
süresi; yapay ışıklandırma, türe özgü davranışlar, coğrafi koşullar ve su
ürünlerinin genel sağlığı göz önünde bulundurularak, üreme dönemleri
hariç olmak üzere günde 16 saati geçemez.
Aydınlık
ve karanlık geçişlerinde; şiddeti ayarlanabilir ışıklar veya fon aydınlatması
kullanılarak ani ışık yoğunluğu değişikliklerinden kaçınılır.
3)
Havalandırmaya, mekanik havalandırıcıların enerjisinin tercihan yenilenebilir
enerji kaynaklarından sağlanması kaydıyla, hayvan refahı ve sağlığı için izin
verilir. Tüm bu kullanımlar su ürünleri yetiştiriciliği üretim kaydına işlenir.
4) Sıvı
oksijen kullanımına sadece hayvan sağlığı gereksinimleri ile bağlantılı
kullanımlar için ve üretim veya taşıma sırasındaki kritik süreler boyunca,
aşağıdaki durumlarda, tüm bu işlemleri yazılı kayıt altına almak koşuluyla;
Su
sıcaklığının yükselmesi veya atmosfer basıncında düşme veya kontrol dışı
gerçekleşen su kirlenmesi gibi istisnai durumlarda,
Örnek alma
ve boylama gibi ara sıra gerçekleştirilen stok yönetim prosedürlerinde,
Yetiştiriciliği
yapılan su ürünleri stoklarının hayatta kalmasını sağlamak için izin verilir.
g)
Yetiştirme kuralları aşağıda verilmiştir:
1)
Seleksiyon hariç, poliploid, melezleme ve klonlama gibi genetik metotlar
kullanılmaz,
2) Uygun
ırklar seçilir,
3) Anaç
yönetimi, üreme ve yavru üretimi için türlere özgün şartlar oluşturulur.
ğ) Hormon
ve hormon türevlerinin kullanılması yasaktır.
h)
Balıklar, kabuklular ve derisidikenliler için yemlere ilişkin kurallar aşağıda
belirtilmiştir:
1) Yemleme
rejimleri, hayvan sağlığı, nihai yenilebilir ürünün kaliteli olmasını sağlayacak
şekilde, besin bileşimi de dâhil olmak üzere yüksek ürün kalitesi, düşük
çevresel etki öncelikleri göz önüne alınarak tasarlanır.
2) Etobur
su ürünleri yetiştiriciliğinde kullanılan yemlere ilişkin özel kurallar
aşağıdaki gibidir.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Etobur su ürünleri yetiştiriciliğinde
kullanılan yemler; öncelikle su ürünleri yetiştiriciliği menşeli organik yem
ürünleri, organik su ürünleri yetiştiricilik ürünleri ve parçalarından elde
edilen balık unu veya balık yağı, insan tüketimine uygun, sürdürülebilir
balıkçılıktan gelen yakalanmış balıklar ve parçalarından elde edilen balık unu
veya balık yağı veya balık menşeli içerik, bitkisel veya hayvansal kökenli
organik yem maddelerinden sağlanır.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Eğer organik kaynaklar mevcut değilse
organik olmayan su ürünleri yetiştiricilik parçalarından veya insan tüketimi
için sürdürülebilir balıkçılıktan gelen yakalanmış olan balıkların
parçalarından elde edilen balık unu ve balık yağı 31/12/2014 tarihine kadarki
geçiş sürecinde kullanılabilir. Bu yem maddeleri günlük rasyonun % 30'unu
geçemez.
Yem
rasyonu azami % 60 organik bitki ürünlerinden oluşabilir.
Organik
kabuklu su ürünlerinin kabukları gibi esasen organik kaynaklardan elde edilen
doğal pigmentler (astaksantin), fizyolojik ihtiyaçları sınırında kalmak
kaydıyla somon ve alabalık için yem rasyonlarında kullanılabilir. Organik
kaynaklar mevcut değilse astaksantin doğal kaynakları (phaffia mayası gibi)
kullanılabilir.
3)
Balıklar ve kabuklu hayvanlar için özel su ürünleri yetiştiricilik yemlerine
ilişkin kurallar aşağıda belirtilmiştir:
Balıklar
ve kabuklular gelişimlerinin değişik aşamalarındaki besin ihtiyaçlarını
karşılayan yemlerle beslenir.
Yemin
bitkisel kökenli kısmı organik üretimden, su ürünlerinden gelen kısmı ise
sürdürülebilir balıkçılıktan gelmelidir.
Bu
Yönetmeliğin Ek-13’ünün 6, 7 ve 9 uncu bölümünde belirtilmiş olan
yetiştiriciliği yapılan türler, yetiştirildikleri havuzlarda ve göllerde doğal
olarak bulunan yemle beslenir.
Doğal yem
kaynaklarının bir üst paragraf ile uyumlu olarak yeterli miktarda bulunamadığı
durumlarda; bitki kaynaklı, tercihen işletmenin kendisinde yetiştirilmiş
bitkisel menşeli organik yemler veya deniz yosunu kullanılır. Müteşebbis buna
ait yazılı kayıtları tutar.
Doğal yem
bir üst paragraf ile uyumlu olarak desteklendiğinde, bu Yönetmeliğin Ek-13’ün 7
nci bölümünde belirtilmiş olan türlerin ve 9 uncu bölümünde belirtildiği
şekilde siyam yayın balığının yem oranı, azami % 10 sürdürülebilir
balıkçılıktan elde edilmiş balık unu veya balık yağından oluşur.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Organik balıkçılıkta mineral kökenli yem
maddeleri, ek-5’in 1 inci maddesinde yer alması koşuluyla kullanılır. Yem
katkı maddeleri, hayvan beslemede kullanılan belirlenmiş ürünler ve işleme
yardımcıları, ek-6’da yer alması ve kısıtlamalarına uyulması koşuluyla
kullanılır.
Gelişim
hızlandırıcılar ve yapay amino asitler kullanılmaz.
ı) Su
ürünleri yetiştiriciliğinde geçiş süresi aşağıda belirtilmiştir:
1) Mevcut
su ürünleri yetiştiriciliğinden organik su ürünleri yetiştiriciliğine geçişte
yetiştiricilik tesislerine aşağıda belirtilen geçiş süreleri uygulanır:
Suyu
boşaltılamayan, temizlenemeyen ve dezenfekte edilemeyen tesisler için, 24 aylık
bir geçiş süresi,
Suyu
boşaltılmış veya kurumaya bırakılmış tesisler için, 12 aylık bir geçiş süresi,
Suyu
boşaltılmış, temizlenmiş ve dezenfekte edilmiş tesisler için, 6 aylık bir geçiş
süresi,
Çift
kabuklu yumuşakçaların yetiştirildiği tesisler de dâhil olmak üzere 3 aylık
geçiş süresi.
2)
Müteşebbis tarafından tesisin organik üretim için izin verilmeyen ürünlere ve
işlemlere tabi tutulmadığının belgelendirilmesi halinde, yetkilendirilmiş
kuruluş bu süreci geçiş süresinin bir parçası olarak kabul edebilir.
i) Canlı
balıkların taşınması kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Canlı
balıklar, sıcaklık ve çözünmüş oksijen bakımından fizyolojik ihtiyaçlarını
karşılayan temiz su dolu uygun tanklar içinde taşınır.
2) Organik
balık ve balık ürünlerinin taşınmasından önce, tanklar iyice temizlenir,
dezenfekte edilir ve durulanır.
3) Stresin
azaltılması için gerekli tedbirler alınır. Taşıma işlemi sırasında yoğunluk
türlere zarar verecek düzeye ulaşmamalıdır.
4) Taşınma
sırasında hayvan refahı korunur.
j) Su
ürünleri yetiştiriciliği üretiminden elde edilen ürünler için kontrol işlemleri
ilk kez uygulandığında; müteşebbis, işletmenin ve faaliyetin tam bir
tanımını oluşturur, muhafaza eder. Bu tanım aşağıdaki hususları içerir:
1) Kara
veya denizdeki işletmenin yerinin tam tarifi için kurulacağı alanın altı
derecelik WGS 84 sistemine göre coğrafik koordinatların 1/25.000 ölçekli
haritaya işaretlenmesi.
2)
Sürdürülebilir yönetim planı, 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin
(4) numaralı alt bendinde belirtildiği şekilde hazırlanır.
3)
Yumuşakçalar için, 25 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinin (2)
numaralı alt bendinde gerekli görülen sürdürülebilir yönetim planının özel
bölümünün bir özeti.
k) Su
ürünleri yetiştiriciliğinde aşağıdaki üretim kayıtları müteşebbis tarafından
yazılı kayıt olarak tutulur ve istenildiğinde yetkilendirilmiş kuruluşa
gösterilir:
1)
Çiftliğe gelen hayvanların menşei, geliş tarihi ve geçiş süresi,
2)
Çiftlikten ayrılan lotların sayısı, yaşı, ağırlığı ve gideceği yer,
3) Kaçan
balık kayıtları,
4)
Balıklar için yem tipi ve miktarı ve sazan balığı ve ilgili türler için ilave
yem kullanımına ilişkin yazılı kayıtlar,
5)
Uygulanan veteriner tedavisinin amacının detayları, uygulama tarihi, yöntemi,
ürün tipi ve yasal arınma süresi,
6)
Kurumaya bırakma, temizleme ve su arıtma işlemlerinin ayrıntılarını içeren
hastalık önleme tedbirleri.
Çift
kabuklu yumuşakçalar için özel kurallar
MADDE
25 –
(1)Yumuşakçalar için özel üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Büyüme
alanının özellikleri aşağıda belirtilmiştir:
1) Suyu
filtre ederek beslenen çift kabuklu yumuşakçalar bütün besin ihtiyaçlarını,
kuluçkahanede yetiştirilen yavrular hariç doğadan karşılar.
2) Çift
kabuklu yumuşakçalar 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, Su Ürünleri Yönetmeliği ve
bunlara dayalı çıkarılan mevzuata uygun sularda yetiştirilir.
3) Yetişme
alanları 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, Su Ürünleri Yönetmeliği ve bunlara
dayalı çıkarılan mevzuata uygun olmalıdır.
4) Çift
kabuklu yumuşakçaların yetiştirilmesi, organik balık ve deniz yosunlarının
yetiştirildiği polikültür sisteminde aynı su alanında gerçekleştirilebilir,
ancak sürdürülebilir yönetim planında bunun belgelenmesi gerekir. Çift kabuklu
yumuşakçalar aynı zamanda polikültürde deniz salyangozu gibi karındanbacaklı
yumuşakçalarla birlikte yetiştirilebilir.
5) Organik
çift kabuklu yumuşakçaların üretimi, dubalar veya diğer açık işaretçilerle
sınırlandırılmış alanlar dâhilinde gerçekleştirilir ve uygun olduğunda ağ
torbalar, kafesler veya diğer insan yapımı araçlarla sınırlandırılır.
6) Organik
kabuklu su ürünleri çiftlikleri, korunmakta olan türler üzerindeki riski en aza
indirir. Eğer predatör ağları kullanılıyorsa, dalgıç kuşlarının zarar
görmemesini sağlayacak şekilde tasarlanır.
b) Yavru
temininde aşağıdaki hususlara uyulur:
1) Çift
kabuklu yumuşakçalarda çevre üzerinde önemli bir zararın olmaması ve ulusal
yasaların izin vermesi kaydıyla, üretim ünitesinin sınırlarının dışından gelen
doğal döller kış aylarında hayatta kalma olasılıkları olmayan veya talebi
fazlaca karşılayan yataklardan veya kollektörlerde kabuklu döllerinin doğal
yerleşim alanlarından gelmesi kaydıyla kullanılır. Doğal döllerin nasıl, nerede
ve ne zaman toplandığına ilişkin kayıtlar tutulur.
2)
İstiridye (Crassostrea gigas) için, doğada yavrulamayı en az seçecek
damızlıklar tercih edilir.
c) Yönetim
kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Üretim
alanında, organik olmayan kabuklular için kullanılan miktarı geçmeyecek bir
stoklama yoğunluğu kullanılır. Sınıflandırma, seyreltme ve stoklama yoğunluğu
ayarlamaları biyokütleye göre, hayvan refahı ve yüksek ürün kalitesi
sağlayacak şekilde yapılır.
2)
Biyolojik kirliliğe neden olan organizmalar, fiziksel araçlarla veya el
yardımıyla temizlenerek ve kabuklu su ürünleri çiftliklerinden uzakta 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bunlara dayalı çıkarılan
Yönetmelik hükümleri doğrultusunda denize boşaltılır. Kabuklular, rekabetçi
kirletici organizmaları kontrol etmek için üretim döngüsü sırasında bir defa
kireç solüsyonu ile işleme tabi tutulabilir.
ç)
Yetiştirme kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Midye
halatlarında yetiştirme veya bu Yönetmeliğin Ek-13’ünün 8 inci bölümünde
listelenmiş olan diğer yöntemler organik üretim için uygundur.
2)
Yumuşakçaların tabanda yetiştirilmesine sadece toplama ve yetiştirme
sahalarında önemli çevresel etkiye neden olunmadığı durumlarda izin verilir.
Müteşebbis tarafından, çevresel etkinin asgari düzeyde olduğuna ilişkin
kanıtlar, kullanılan alana ait etüt ve raporla desteklenerek yetkilendirilmiş
kuruluşa sağlanır. Rapor, sürdürülebilir yönetim planına ayrı bir bölüm olarak
eklenir.
d)
İstiridyeler için özel yetiştirme kuralları; iskele kaide ve destekleri
üzerindeki torbalarda yetiştirmeye izin verilir. İstiridyelerin içinde
bulunacağı bu ve diğer yapılar, kıyı şeridini tamamen kapamayacak şekilde
yerleştirilir. Stok, üretimi optimize edecek şekilde gel git akışına göre
alanlar üzerine dikkatlice yerleştirilir. Üretim, bu Yönetmeliğin Ek-13’ünün 8
inci bölümünde listelenmiş olan kriterleri karşılar.
e) Çift
kabuklu yumuşakça üretimi için, maksimum biyolojik kütle üretiminden önce ve üretim
sırasında kontrol ziyaretleri gerçekleştirilir.
Hastalıkların
önlenmesi, veteriner ürünlerinin depolanması
MADDE
26 –
(1) Hastalığın önlenmesine ilişkin genel kurallar aşağıda belirtilmiştir:
a) 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu ve (Değişik
ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996
sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa dayalı olarak Bakanlık tarafından en
az yılda bir defa ve çift kabuklu yumuşakça üretiminde en az yılda iki defa
çiftlik ziyaret edilir.
b) Su
ürünleri işletmelerinde kullanılan tüm alet ve ekipmanlar bu Yönetmeliğin
Ek-7’sinin 2.1 veya 2.2 bölümünde listelenmiş olan ürünler ile uygun şekilde
temizlenir ve dezenfekte edilir.
c) Üretime
ara vermede aşağıdaki durumlar göz önüne alınır;
1)
Bakanlık, üretime ara vermenin gerekli olup olmadığını ve denizde su ürünleri
yetiştiricilik sistemlerinde her bir üretim döngüsünden sonra uygulanacak ve
belgelenecek uygun süreyi tespit eder. Tanklar, balık havuzları, kafesler ve
kullanılan diğer üretim yöntemleri için üretime ara verilmelidir.
2) Üretime
ara verme, çift kabuklu yumuşakça yetiştiriciliği için zorunlu değildir.
3) Üretime
ara verme sırasında, kafes veya su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılan
diğer yapılar boşaltılır, dezenfekte edilir ve tekrar kullanılmadan önce boş
bırakılır.
ç) Su
kalitesine ilişkin olarak her hangi bir önemli çevresel zarar riskini önlemek,
hastalık risklerini en aza indirmek, böcek ve kemirgenlerin gelmesini önlemek
amacıyla uygun olduğunda yenmemiş balık yemleri, dışkılar ve ölü hayvanlar
hemen çıkarılır.
d)
Ultraviyole ışık ve ozon sadece kuluçkahanelerde ve balık yetiştirme
havuzlarında kullanılır.
e)
Ektoparazitlerin biyolojik kontrolü için, temizleyici balık kullanılması tercih
edilir.
(2)
Allopatik veteriner tıbbi ürünleri ve antibiyotiklerin çiftliklerde
depolanmasına, bunların bir veteriner tarafından reçete ile verilmiş olması,
denetlenen bir yerde depolanması ve su ürünleri yetiştiriciliğinden elde edilen
yetiştiricilik su ürünleri üretim kayıtlarına girilmesi koşuluyla izin verilir.
Veteriner
tedavileri
MADDE
27 –
(1) Veteriner tedavilerine ilişkin genel kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hastalıktan korunma; çiftliklerin uygun tasarımına, uygun konumlandırılmasına
bu sayede hayvanların uygun şartlarda tutulmasına, binaların düzenli olarak temizlenmesi
ve iyi yetiştiricilik ve yönetim uygulamalarının kullanılmasına, yüksek kalite
besine, uygun stok yoğunluğu ile tür ve ırkların seçimine dayandırılır.
b) Bu
fıkranın (a) bendi ile uyumlu olarak hayvan sağlığını temin etmek amacıyla
alınan önleyici tedbirlere rağmen sağlık sorunu ortaya çıkarsa, aşağıdaki
tercih sırasında veteriner tedavileri kullanılabilir:
1)
Homeopatik seyreltideki bitkilerden, hayvanlardan veya minerallerden gelen
maddeler,
2)
Anestetik etkileri olmayan bitkiler ve bunların özütleri,
3) İz
elementler, metaller, doğal imünöstimülantlar veya izin verilmiş probiyotikler.
c)
Allopatik tedavilerin kullanılması, aşılamalar ve zorunlu eradikasyon
programları hariç yılda iki defa ile sınırlı tutulur. Ancak, üretim döngüsü bir
yıldan daha az ise, allopatik tedavi bir kez uygulanır. Allopatik tedaviler
için belirtilen limitler aşılırsa, ilgili su ürünleri yetiştiriciliği ürünleri
organik ürün olarak satılamaz.
ç) Zorunlu
kontrol programları hariç parazit tedavileri yılda en fazla iki defa, üretim
döngüsü on sekiz aydan az türler için ise yılda bir defa ile sınırlı tutulur.
d) Zorunlu
kontrol ve eradikasyon programları altındaki tedaviler dâhil olmak üzere bu
fıkranın (c) bendine göre allopatik veteriner tedavileri ve parazit tedavileri
için kalıntı arınma süresi; ilacın tanımlanmış kalıntı arınma süresi organik
yetiştiricilikte, konvansiyonel yetiştiricilikteki uygulamanın iki katı
uygulanır.
e)
Veteriner tıbbi ürünlerinin kullanıldığı durumlarda, hayvanlar organik olarak
pazarlanmadan önce söz konusu kullanımın müteşebbis tarafından yetkilendirilmiş
kuruluşa beyan edilmesi gerekir. Tedavi edilen stok açık bir şekilde
tanımlanır.
f) Hayvana
eziyet etmekten kaçınmak amacıyla, hastalık gecikmeksizin tedavi edilir;
fitoteropatik, homeopatik ve diğer ürünlerin kullanımının uygun olmadığı
durumlarda, antibiyotikleri de içeren kimyasal olarak birleştirilmiş allopatik
veteriner tıbbi ürünleri gerekli olduğu yerlerde ve kontrollü şartlar altında
kullanılabilir. Özellikle tedavi tarzı ve tedaviyi sonlandırma süreleriyle
ilgili kısıtlamalar tanımlanır.
g)
Bağışıklık sistemi ile ilgili veteriner tıbbi ürünlerin kullanımına izin
verilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Organik Ürünlerin İşlenmesi, Ambalajlanması, Etiketlenmesi,
Depolanması, Taşınması ve Pazarlanması
Organik
ürünlerin işlenmesi ve ambalajlanması
MADDE
28 –
(1) Organik ürünlerin işlenmesi ve ambalajlanmasında (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu hükümleri
ile birlikte aşağıdaki kurallara uyulur.
a)
İşlenmiş yem veya gıda üreten müteşebbisler veya fason işleyiciler kritik
işleme basamaklarının sistematik tanımlanmasına dayanan uygun prosedürler
oluşturur ve bunları güncellerler. Prosedürlerin uygulanması işlenmiş ürünlerin
organik üretim kurallarına uygunluğunu her zaman garanti etmelidir.
b)
Müteşebbis veya fason işleyiciler organik ürünün işlenmesi esnasında, bu
Yönetmeliğe uygun olmayan ürünlerle karışma ya da bulaşmasını önleyecek ve
ürünün organik niteliğini koruyacak gerekli tedbirleri alır ve yetkilendirilmiş
kuruluşa bildirerek güncel kayıtlı tüm işlemlere ve işlenmiş miktarlara
erişimini sağlar.
c)
Müteşebbis, organik olmayan ürünleri işlemesi veya depolaması halinde, tüm
işlem tamamlanıncaya kadar faaliyetlerini ayrı yerde veya ayrı zamanda
gerçekleştirir. İzin verilmeyen maddeler veya ürünlerle bulaşma riskinden
kaçınmak için koruyucu önlemler alır. Uygun hijyen tedbirleri uygulayarak,
bunların etkinliğini izler ve kayıt altına alır.
ç)
Müteşebbis organik olmayan ürünlerle olası karışma ve değişmelere karşı gerekli
önlemleri alması ve organik ürünlerin tanımlanmasını sağlaması halinde, organik
ve organik olmayan ürünleri aynı zamanda depolayabilir. Müteşebbis ürünlerin
hasat günleri, saatleri, devreleri ve kabul tarih ve zaman bilgilerine ait
kayıtları tutar ve yetkilendirilmiş kuruluşa verir.
d) Gıda ve
yem işlemesinde kullanılan katkı maddeleri, işlem yardımcıları, diğer maddeler
ve bileşenler ile tütsüleme gibi işleme uygulamaları iyi üretim uygulamaları
prensiplerine uygun olmalıdır.
e) Şarap
dışındaki organik ürünlerin işlenmesinde; bu Yönetmeliğin Ek-8’inde belirtilen
İşlenmiş Organik Gıdaların, Mayaların ve Maya Ürünlerinin Üretilmesinde
Kullanılacak Maddeler ve Ürünler, normalde gıdaların işlenmesinde kullanılan
mikroorganizma ve enzim preparatları, doğal aromalı maddeler ve preparatları,
içme suyu ve tuz, et ve yumurta damgalarının renkleri, yasal izin verilen
mineraller, vitaminler ve aminoasitler kullanılır.
f) Organik
gıda yemin ya da ham maddelerin işlenmesinde iyonlaştırıcı radyasyon kullanımı
yasaktır.
g) Organik
ürün, genetik yapısı değiştirilmiş organizma veya bu organizmalardan elde
edilen ürünler kullanılmadan üretilir.
ğ) Ürünün
gerçek doğası hakkında yanlış anlamalara yol açmayan işleme metotları ve
ekstraksiyon yöntemleri kullanılır. Organik gıdalar tercihen biyolojik, mekanik
ve fiziksel metotlar kullanarak işlenir.
h) Organik
tarım metoduyla üretilen bitkisel, hayvansal ve su ürünleri ile organik
hammadde, yarı mamul veya mamul madde halinde ambalajlanırken organik ürün
niteliği bozulmamalıdır.
(2) (Ek:RG-14/8/2012-28384) Organik ürünlerin ambalajlanmasında
kullanılan tüm madde ve malzemelerde 29/12/2011 tarihli ve 28157 (3.mükerrer)
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde
ve Malzemeler Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Organik
ve geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesi
MADDE
29 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-14/8/2012-28384) Organik
ve geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesinde 29/12/2011 tarihli ve 28157
(3.mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliği hükümleri ile Bakanlığın ilgili mevzuatında yer alan hükümlerle
birlikte aşağıdaki kurallara uyulur:
a)
Bitkisel kaynaklı geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesi: Bitkisel kaynaklı
geçiş sürecindeki ürünlerin Organik Tarım Geçiş Süreci Ürünü ibaresini
taşıyabilmesi için:
1) Organik
tarıma geçiş tarihinden itibaren minimum on iki aylık bir geçiş sürecine
uyulmuş olmalıdır.
2) Etiket
üzerinde ürünün, Organik Tarım Geçiş Süreci Ürünüdür cümlesinde, “organik”
ibaresi, “geçiş süreci” ibaresiyle aynı renk, punto ve yazım tarzında
olmalıdır. Geçiş süreci ürünlerinde organik ürün logosu kullanılmaz.
3) Nihai
ürün içeriğinde yalnızca bir tane tarımsal kaynaklı ürün bulunmalıdır.
4)
Yetkilendirilmiş kuruluşun adı, logosu, kod numarası ve ürün sertifika numarası
bulunmalıdır.
b) Organik
ürünün etiketlenmesi:
1) Ürünün
kime ait olduğu ve bu Yönetmeliğe uygun olarak üretildiği belirtilir.
2) Yurt
içinde üretilerek pazarlanan organik ürünlerin üzerinde, bu Yönetmeliğin Ek-10’unda
belirtilen organik ürün logosu kullanılır.
3) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluşun adı,
logosu, kod numarası ile müteşebbis veya ürün sertifika numarası bulunur.
4) Ürün
etiketinde organik kelimesinin kullanılması; ekolojik, biyolojik kelimelerinin
kullanımıyla eşdeğerdir.
5) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmeyen ürün etiketinde, bu Yönetmeliğe uygun üretildiği, hazırlandığı,
işlendiği, ambalajlandığı, depolandığı ima ve beyan edilemez. Organik olmayan
ürünler etiket ve ambalaj tasarımıyla, organik ürün etiket ve ambalaj
tasarımını çağrıştıracak nitelikte ve benzerlikte olamaz. Böyle ürünler için
organik tarımsal ürün olarak marka, patent ve tescil alınamaz. Organik olmayan
ürünler için, tüketicide organik ürün izlenimi oluşturacak, haksız rekabete
neden olacak, bio, biyo, eco, eko, org ön ekleri kullanılamaz. İthal ürünler
için de bu hükümler geçerlidir.
c)
Ürünlerin organik ürün olarak etiketlenme kuralları:
1) Ürünün
bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilmesi halinde,
2)
İşlenmiş ürünlerde, aşağıda belirtilen koşulların sağlanması halinde;
Ürün
içerisinde bulunan tarımsal orijinli ürün veya türevlerinin en az % 95’i bu
Yönetmelik hükümlerine göre üretilmiş olmalıdır.
(Ek:
RG-24/5/2013-28656)(2) Maya ve maya ürünleri tarımsal kaynaklı
içerikler olarak hesap edilir.
Bir ürünün
temel olarak tarımsal menşeli içeriklerden üretilmiş olup olmadığının
tespitinde, eklenmiş su ve tuz dikkate alınmamalıdır.
Ağırlığının
% 95 inin organik olması koşulu ile bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 1 inci bölümünde
verilen kod numarası sütununun üstünde (*) ile işaretli gıda katkıları tarımsal
kökenli gıda girdileri olarak hesaplamalara katılır. Konvansiyonel ürünlerin
üretiminde organik tarım metoduyla üretilen ürün kullanılması halinde “% X”
oranlarıyla birlikte “Organik Tarım Metoduyla Üretilmiştir” şeklinde ifade
edilir ve bu ifade, içindekiler kısmında yer alan diğer maddeler ile aynı renk,
punto ve yazım tarzında olur. Bu ürünlerde organik ürün logosu kullanılmaz.
Şarap
üretiminde organik üzüm kullanıldığında şarap etiketinde “Organik Üzümden İmal
Edilen Şarap” ifadesi yer alır. Bu ürünlerde organik ürün logosu kullanılmaz.
Ürün
içeriğinde bulunan organik olarak üretilmeyen tarımsal kaynaklı diğer maddeler
bu Yönetmeliğin Ek-9’unun 1 inci bölümünde yer almış olmalıdır.
Ürün,
tarımsal kaynaklı olmayan gıda maddelerini kullanmayı gerektiriyorsa yalnızca
bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 1 inci bölümünde listelenen taşıyıcılar dahil gıda
katkılarını içerir.
Tarımsal
orijinli ürün veya türevlerinin işlem görmesi gerekiyorsa bu Yönetmeliğin
Ek-8’in 2 nci bölümünde listelenen ürünlerle işlem görmüş olması gereklidir.
Organik
bir bileşen, aynı bileşenin organik olmayan formu ya da geçiş sürecinden geleni
ile bir arada bulunmaz.
3) (Ek: RG-24/5/2013-28656)(2) Organik ürün etiketiyle satılacak
yemlerde bulunan bitkisel ve hayvansal kökenli tüm bileşenler bu Yönetmelik
hükümlerine göre üretilir ve ürünün kuru maddesinin en az %95’i organik
içerikten oluşur.
4) (Ek: RG-24/5/2013-28656)(2) Farklı oranlarda organik tarım
metodundan gelen yem maddeleri ve/veya organik tarımda geçiş sürecindeki yem
maddeleri ve/veya 17 nci maddenin birinci fıkrasının (h) bendinde izin verilmiş
girdiler içeren işlenmiş yem maddeleri bu Yönetmeliğe uygun olarak organik
üretimde kullanılabilir şeklinde etiketlenebilir.
ç) Organik
ürün etiketinde yer alması zorunlu beyanlar:
1) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Hazır ambalajlı gıdanın ve yemin
etiketinde, ek-10’da belirtilen organik ürün logosu ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş
kuruluşa verilen kod numarası bulunur.
2) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmeyen ve yeniden sertifikalandırılması yapılmayan ithal ürünlerde
ek-10’da belirtilen organik ürün logosu kullanılmaz.
3)
Tarımsal ham maddelerin bir kısmı Türkiye içinde ve bir kısmı da diğer
ülkelerde Kanun kapsamında üretilmişse; ürün etiketinde hammaddenin menşei olan
ülke belirtilmek şartıyla bu Yönetmeliğin Ek-10’unda belirtilen organik ürün
logosu kullanılır.
4) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Tarımsal hammaddenin tamamının başka
bir ülkede Kanun kapsamında üretilmiş ve sertifikalandırılmış olması ve
Türkiye’de mamul ürün haline getirilmesi durumunda ek-10’da belirtilen organik
ürün logosu kullanılır.
Organik
ürünlerin depolanması
MADDE
30 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-14/8/2012-28384) Bu
Yönetmelikte yer alan organik ürünlerin depolanmasında, 29/12/2011 tarihli ve
28157 (3.mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Yönetmeliğinin 9 uncu maddesi hükümlerine uyulur. Organik ürünlerin depolanması
ile ilgili diğer kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
ürünlerin, depolama alanları, ürünlerin tanınmasına imkân verecek ve bu
Yönetmelikçe uygun bulunmayan başka ürünlerle, maddelerle karışmaya ya da
bulaşmaya meydan vermeyecek ve parti numaralarının tanımlanmasını sağlayacak
şekilde düzenlenir. Organik ürünlerin depolandığı alanlarda kullanılan yalıtım
malzemeleri ve soğutma ile ilgili ekipmanlar bu amaç gözetilerek seçilir.
İşleme öncesi ve sonrası organik ürünler organik olmayan ürünlerden ayrı bir
yerde veya zamanda depolanır.
b) Ayrı
olarak depolamanın mümkün olmadığı durumlarda müteşebbis organik ürünlerle
konvansiyonel ürünlerin karışmasını engelleyecek tedbirler alır.
Müteşebbislerin organik olmayan ve organik ürünlerle çalışması durumunda ve
depolama tesislerinde diğer tarımsal ürünler ve gıda maddelerini depolamaları
durumunda:
1) Organik
tarımsal ürünler, organik olmayan diğer tarımsal ürünler ve/veya gıda
maddelerinden ayrı olarak muhafaza edilir.
2) Organik
olmayan ürünlerle karışma veya değişmeyi önleyecek ve tanımlamayı sağlayacak
her türlü önlem alınır.
3) Organik
ürün depolaması öncesinde uygun temizlik önlemleri alınır, bunların etkinliği
kontrol edilerek, kayıtları müteşebbis tarafından tutulur.
c) Organik
ürünlerin depolanması sırasında ürünün organik özelliğini kaybettirecek ilaç ve
ilaçlama yöntemi kullanılmaz.
ç) Organik
ürünlerin depolanmasında ürünün organik özelliğini kaybettirecek malzeme ve
maddeler kullanılmaz ve doğal olmayan uygulamalar yapılmaz.
d)
Müteşebbis tarafından depolama koşulları ile depolanan organik ürünün giriş ve
çıkış miktarları ve tarihine ilişkin kayıtlar düzenli olarak tutulur.
Müteşebbis tarafından imzalanan bu kayıtlar yetkilendirilmiş kuruluşa
onaylatılır ve çizelgenin bir nüshası müteşebbis tarafından, diğer nüshası
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından saklanır.
e) Organik
bitkisel ve hayvansal üretim birimlerinde bu Yönetmelikte izin verilmeyen
girdilerin depolanması yasaktır.
Organik
ürünlerin taşınması
MADDE
31 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-24/5/2013-28656) Bu
Yönetmelikte yer alan organik ürünlerin taşınmasında, 29/12/2011 tarihli ve
28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Yönetmeliğinin 9 uncu maddesi hükümlerine uyulur. Organik ürünlerin taşınması
ile ilgili diğer kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Müteşebbisler organik ürünlerini toptancılar ve perakendeciler dâhil diğer
ünitelere ancak uygun ambalajlar ve araçlarla, içeriğinde herhangi bir bozulma
olmayacak, ambalaj ve etiketine zarar gelmeyecek şekilde kapalı olarak ve bu
Yönetmelikte belirtilen aşağıdaki ibareler bulunacak şekilde taşınmasını
sağlamalıdır.
1)
İşletenin adı ve adresi, farklı durumlarda ürün sahibi veya satıcısı,
2) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Ürünün organik olduğunun açıkça
yazıldığı fatura veya sevk irsaliyesi,
3)
Müteşebbisi kontrol eden yetkilendirilmiş kuruluşun ismi ve kod numarası,
4) Organik
ürünlerin taşınmasında tam bir kontrol yapmak amacıyla yetkilendirilmiş kuruluş
tarafından ihtiyaç duyulan bilgiler ürünle birlikte taşınır. Nakliyeye ait
bilgiler, yazılı doküman ile belgelenir. Hesaplar, giren ve çıkan ürün
arasındaki dengeyi gösterir.
b) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Ek-11’in birinci ve ikinci bölümünde
yer alan Müteşebbis veya Ürün Sertifikası bulunur.
c) Aşağıda
belirtilen durumlarda paketlerin, nakliye araçlarının kapatılmasına gerek
yoktur.
1) Organik
kontrol sistemine tabi olan müteşebbisler arasındaki doğrudan taşımada,
2) Gerekli
bilgileri içeren dokümanın ürünle birlikte olması durumunda,
3)
Taşıyıcı ve alıcı müteşebbislerin ikisinin de yetkilendirilmiş kuruluşun
kontrolüne açık olan taşıma işlemleriyle ilgili yazılı kayıtları tutması
durumunda.
ç)
Ürünlerin diğer işletmeler ya da birimlerden kabulü sırasında ürünü kabul eden
kişi gerek gördüğü durumlarda paketin kapanışı ya da ambalajının, ayrıca
etiketin bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesine uygunluğunu inceler. Etiket
bilgileri ile ürünün beraberinde gelen diğer dokümanların birbirine uyumunu
kontrol ettikten sonra karşılaştırmanın sonucunu kayıtlarına ekler.
d) Organik
yem ve yem hammaddelerinin taşınmasında konvansiyonel yem ve yem hammaddeleri
ile karışmasını önleyecek tedbirler alınır ve bunlarla ilgili yazılı kayıtlar
müteşebbis tarafından tutulur.
Organik
ürünlerin pazarlanması
MADDE
32 –
(1) Organik ürünlerin pazarlanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Bu
Yönetmelik hükümlerince üretilmiş ve bu Yönetmeliğin Ek-11’inin ikinci
bölümünde yer alan ürün sertifikasına sahip olan organik hammadde ve/veya
işlenmiş organik ürünler organik ürün olarak pazarlanır.
b)
İşlenmemiş ürünlerde ürünlere toptan ürün sertifikası verilir. Her bir satışta
satış miktarı ürün sertifika suretine müteşebbis tarafından derkenar düşümü
yapılır ve imza altına alınır. Ayrıca bu satış miktarı 7 gün içinde
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir. Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından stok
takibi yapılır.
c) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İşlenmiş ürünlerde ürün sertifikası
düzenlenir. İşlenmiş ürünlerde ürün el değiştirdiğinde yeni bir işleme tabi
tutulmuyorsa ve etiket bilgileri değişmiyorsa tekrar sertifika düzenlenmez.
Depolama, toptan pazarlama ve dağıtım yapan müteşebbislerin toptancıya ve
perakendeciye satışlarında ürüne, mevcut ürün sertifikasının müteşebbis
tarafından onaylı fotokopisi ile birlikte fatura ve sevk irsaliyesi eşlik eder.
Ürün sertifikasının onaylı fotokopisi üzerine müteşebbis tarafından yapılan
satış belgelerinin numarası yazılır ve onaylanır. Bu satış miktarı onbeş gün
içinde yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir. Yetkilendirilmiş kuruluş
tarafından stok takibi yapılır.
ç) Organik
ürünler, organik ürün olduğu açıkça belirtilerek satılır. Organik ürünlerin,
konvansiyonel ürün ile karışmaması ve organik niteliğinin korunması organik
ürün satışı yapan müteşebbisin yükümlülüğündedir.
d)
Aracılık hizmeti veren, ürünleri direkt olarak nihai tüketici ya da kullanıcıya
transfer eden gerçek ya da tüzel kişiler ithalat yapmamaları, üretim, doğal
alan ve kaynaklardan ürün toplama, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama,
etiketleme, muhafaza, depolama ve taşıma işlemlerini yapmamaları koşulu ile
yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapmak zorunda değildir.
e) İthalat
veya ihracat yapmak isteyen müteşebbis, ulusal mevzuat hükümleri gereğince
tamamlamakla yükümlü olduğu diğer belgelerle birlikte Bakanlığın ilgili
birimine başvurur.
f) Organik
ürünlerin ihracatı, Dış Ticaret Müsteşarlığının İhracatı Kayda Bağlı Ürünler
Listesinde yer alan ürünler için yapılan işlemlere tabidir. Bu nedenle;
müteşebbisler, ihracat dokümanlarının bir örneğini bağlı bulunduğu İhracatçı
Birliğine verir. Ege İhracatçı Birlikleri ihracatçı bildirimleri ve ihracat
verilerini yılsonunda Bakanlığa bildirir. Bakanlığın talep etmesi halinde
muhtelif zamanlarda da ihtiyaç duyulan verileri Bakanlığa bildirir.
g) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İthal ürünlerin yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından Kanun ve bu Yönetmeliğe uygunluğunun kabul edilmesi halinde
yeniden sertifikalandırılması yapılır.
ğ) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İthalatçı ithalat halinde,
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından istenilen belgeleri eksiksiz olarak bu
kuruluşa verir. Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından yeniden sertifikalandırma
yapmak amacıyla aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenir. Bunlar:
1)
İthalatçının ithalat faaliyetleri; ithalatçının adı, adresi, ürünün geldiği
ülke, ürünlerin ülkeye giriş noktası ve ithal edilen ürünlerin depolanmasında
kullanılacak binaların uygunluğuyla ilgili detaylı açıklama belgeleri,
2) Karşı
ülkeden alınan ürünün etiketi ve içeriğine dair bütün bilgilerin aslı veya
noter onaylı tercümeleri,
3) İthalat
işleminin nasıl gerçekleşeceğini ve ihlal durumunda alınacak ihtiyati
tedbirleri içeren belgeler,
4)
İthalatçı tarafından kullanılacak herhangi bir deponun diğer ülkede bulunması
durumunda, karşı ülkenin yetkilendirilmiş kuruluşu tarafından kontrole açık
olacağını belirten belgeler,
5) İlgili
partinin miktarı, orijini ve yapısı, kontrol mekanizmasının detayları, üretim,
işleme, ambalajlama, depolama, nakliye işlemlerinin detayları, alıcıları,
sertifikaları, ürüne ilişkin yıllık kontrol raporları.
(2)
Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından gerek duyulması halinde yukarıdaki bilgi ve
belgelere ek olarak bilgi ve belgeler istenebilir. Tüm bilgi ve belgeler,
Bakanlık denetimlerinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kontrol ve/veya Sertifikasyon Sisteminin İşleyişi
BİRİNCİ BÖLÜM
Kontrol Esasları
Kontrol
sisteminin özellikleri
MADDE
33 –
(1) Organik üretimin özelliği, her aşamasının kontrollü olması ve ürünün
sertifikalandırılmasıdır. Bu Yönetmelik hükümlerine göre, ürünün güvence altına
alınmasındaki iki temel unsur, kontrol ve sertifikasyondur. Kontrol ve
sertifikasyon işlemi, aynı kuruluş tarafından yapılabileceği gibi ayrı ayrı
kuruluşlar tarafından da yapılabilir.
Kontrol
yetkisi
MADDE
34 –
(1) Bakanlık kontrole ilişkin yetkisini, yetkilendirilmiş kuruluşa
devredebilir. Kontrol yetkisi verilen kuruluşlar ve kontrolörler yetkilerini
başka bir kurum ve/veya kuruluşa veya kişiye devredemez.
İşletme
ve müteşebbis kontrolü için gerekli bilgi ve belgeler
MADDE
35 –
(1) İşletme ve müteşebbis kontrolü için gerekli bilgi ve belgeler aşağıda
belirtilmiştir.
a)
Müteşebbisler, yaptıkları organik faaliyetleri ile ilgili her türlü bilgi ve
belgeleri, sözleşmeli olduğu kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol
kuruluşuna vermek ve işletmesinde bulundurmak zorundadırlar.
1)
İşletmenin adı, adresi, kapasite bilgileri, hukuki durumuna ait bilgi ve
belgeler, sözleşme tarihi, imzalanan sözleşme metni, organik tarıma geçişin
başladığı tarih, sözleşme tarihine kadarki arazi geçmişine ait bilgiler,
2)
Faaliyet alanı,
3) İşletmede
daha önce uygulanan üretim metodu,
4)
İşletmenin ve işletme binalarının planları,
5) Arazi
parselleri veya alana dair tüm plan ve krokiler,
6)
İşletmenin mevcut makine ve ekipman donanımı,
7)
İşletmenin konumu, kullanılan depoların tanımı ve amaca uygunluğu,
8) Ürün
münavebe planı,
9)
Kullanılacak tüm girdilere ait kayıt defterleri,
10)
İşletmenin malları, dışarıdan satın alınan malları içeren alım ve satım
defterleri,
11) Ürün
çıkış planı, ürünün niteliği, stok durumu, miktarı, ambalajlama şekli ve
materyali,
12) Orman
alanlarından ve doğadan ürün toplanması durumunda, alana ait bütün
tanımlamalar, resmi izinler ile alana yapılan tüm teknik müdahaleler, afetler,
karantina tedbirleri gibi bilgilerdir.
b)
Müteşebbis, faaliyet alanı ile ilgili bilgileri kapsayan organik tarıma geçiş
ve üretim planları hazırlar.
Kontrol
işlemi
MADDE
36 –
(1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Kontrol işlemi; yazılı belgeleri,
planları, defterleri, raporları, kayıtları, arazi, işletme ve depo gibi kritik
kontrol noktaları ve gözlemleri içerir. Müteşebbis tarafından aynı alanda
birkaç ünitenin işletilmesi halinde, organik olmayan ürünlerin üretildiği
üniteler ve depoları da kontrol işlemine tabidir. Kontrol işlemi yapmaya
yetkilendirilmiş kuruluşlar;
a) Organik
tarım faaliyetinin risk analizine göre bulunan kritik kontrol noktalarını
dikkate alarak bir kontrol planı hazırlar. Risk analizi sonucu, haberli veya
habersiz yıllık kontrol ve ziyaretlerin yoğunluğunu belirler.
b) Tüm
müteşebbislere yılda en az bir defa kontrol ziyaretinde bulunur. Kontrol
ziyaretlerinin en az % 10’u habersiz yapılır.
c) Risk
kategorisi ile uyumlu şekilde sözleşme altındaki tüm müteşebbislerin en az %
10’una, önceden haber vermeksizin önceki kontrollerin sonuçlarını, ilgili
ürünlerin miktarları ve ürünlerin değiştirilmesi riskini de hesaba katarak
organik üretim kurallarına karşı uygunsuzlukların bulunma riskini ölçmeyi temel
alan ek rastgele kontrol ziyaretleri düzenler.
ç) Organik
üretim için izin verilmeyen ürünlerin kullanımının tespiti, organik üretim
kuralları ile uygun olmayan üretim tekniklerinin tespiti, organik üretim için
izin verilmeyen ürünlerle muhtemel bulaşmanın tespiti için analiz amaçlı örnek
alır. Analiz amaçlı alınan yıllık örnek sayısı, yetkilendirilmiş kuruluşun
kontrolü altındaki müteşebbislerin sayısının en az % 5’ini karşılar. Örneklerin
nereden alınacağının seçimi, organik tarım faaliyetinin tüm aşamalarının
organik üretim kuralları ile uygun olmama riskinin genel değerlendirmesine
dayanır. Bu genel değerlendirme; üretim, hazırlama ve dağıtım gibi bütün
aşamalar dikkate alınarak yapılır.
d) Organik
üretim için uygun olmayan tekniklerin ya da ürün kullanımından şüphelenilen her
durumda istenilen sayıda örnek alır ve analiz ettirir.
e) Ürün
örneklerini TS EN ISO/IEC 17025 standardına göre akredite olan laboratuvarlarda
analiz ettirir.
f) Çift
kabuklu yumuşakça üretiminde yılda en az iki defa çiftlik kontrolü
gerçekleştirir.
(2)
Müteşebbis tarafından kayıt altına alınan bütün organik tarım faaliyetleri
kontrol raporları için temel bilgi niteliğindedir.
(3)
Kontrol işlemi sırasında kontrolör, bağlı bulunduğu kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu veya kontrol kuruluşunun organik tarım faaliyetlerini içeren kendi
kontrol formlarını doldurur. Kontrolör, yaptığı kontrole dair tespitleri içeren
bir belge düzenleyerek müteşebbise verir ve bu belge müteşebbisçe saklanır.
Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol kuruluşu kontrol işlemi
sonucunda bir rapor hazırlar. Kontrol raporu, müteşebbisin bu Yönetmelik
hükümlerine göre yapılan organik tarım faaliyetlerinin kontrol sonuçlarını
içerir.
İKİNCİ BÖLÜM
Sertifikasyon Esasları
Sertifikasyon
sisteminin özellikleri
MADDE
37 –
(1) Sertifikasyon; bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin,
ürünün ve girdinin geldiği aşamanın belgelendirilmesidir. Sözleşme yapılan
müteşebbise yetkilendirilmiş kuruluş tarafından yapılacak ilk kontrole müteakip
uygun görülmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından organik tarım
müteşebbis sertifikası ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilen
ürünlere ürün sertifikası verilir. Sertifikalar, asgari bu Yönetmeliğin
Ek-11’inde yer alan bilgileri içerecek şekilde düzenlenir. Düzenlenen
sertifikaların icmal listeleri Bakanlığa gönderilir.
(2)
Sertifikasyon sisteminin özellikleri aşağıda belirtilmiştir;
a) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Sertifikasyon, Bakanlıktan bu yetkiyi
almış gerçek veya tüzel kuruluşlarca yapılır. Sertifikasyon yetkisi verilen
sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, sertifikasyon
yetkisini başka bir kurum veya kuruluşa devredemez.
b) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu bir sertifikasyon sistemi
oluşturur ve Bakanlığa sunar. Bu sistem; kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya
sertifikasyon kuruluşunun uyguladığı fiyat listesi, sertifika belgesi örneği,
test etme ve sorgulama metodu, analiz yöntemi, kullandığı tüm teknikler ve
dokümantasyon sistemi ile ilgili bilgileri kapsar.
c)
Sertifikasyon kuruluşu sertifika düzenleyeceği işletmelere ait tüm kontrol
bilgilerini ve raporları ürünün bu Yönetmeliğe uygun olarak üretildiğinin
garanti edilmesi amacıyla kontrolü yapan kuruluştan devralır. Kontrol kuruluşu
bu bilgileri sertifikasyon kuruluşuna vermek zorundadır.
Sertifikasyonun
esasları
MADDE
38 – (Değişik:RG-24/5/2013-28656)
(1)
Sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, bu Yönetmelik
ile belirlenen kriterleri ve sertifikasyon esaslarının uygunluğunu (Değişik ibare:RG-15/2/2014-28914)(3) TS EN ISO/IEC 17065’e göre
sağlamak zorundadır. Sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu yapılan işin niteliğine göre kalite sistemini açıklayan bir Türkçe
kalite el kitabı hazırlar.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yetkilendirilmiş Kuruluşlar, Müteşebbisler
BİRİNCİ BÖLÜM
Yetkilendirilmiş Kuruluşlarda Aranan Şartlar, Çalışma İzni,
Çalışma Esasları ve Yaptırımlar
Yetkilendirilmiş
kuruluşlarda aranan şartlar
MADDE
39 –
(1) Yetkilendirilmiş kuruluşlarda aranan şartlar şunlardır:
a) (Değişik:RG-14/8/2012-28384)(1) Yetkilendirilmiş kuruluşlar teknik ve
idari bakımdan görevini yerine getirebilecek imkânlara sahip olmalıdır.
Yetkilendirilmiş kuruluşun yetki kapsamı sertifikasyon ise en az bir
sertifiker, kontrol ise en az bir kontrolör, kontrol ve sertifikasyon ise en az
bir kontrolör ve sertifiker istihdam edilir. Kontrolör ve sertifiker sayısı;
kontrol edilecek müteşebbis sayısı ve üretim alanları için yeterli olmalıdır.
Bir kontrolör takvim yılı içerisinde üretici grubu içerisindeki müteşebbisler
de dâhil, yıllık en fazla sekizyüz müteşebbisin faaliyetini kontrol eder. Bir
kontrolörün yılı içerisinde yapmış olduğu kontrollerin ortalaması en fazla on
müteşebbis/gündür.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Kontrol kuruluşu, TS EN ISO/IEC
17020:2012 standardına göre; sertifikasyon kuruluşu ile kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu (Değişik
ibare:RG-15/2/2014-28914)(3) TS
EN ISO/IEC 17065 standartlarına göre, Türk Akreditasyon Kurumu veya
Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı tanıma anlaşmasına göre geçerliliği
mevcut uluslararası akreditasyon kurumlarından akredite edilir. Yurtdışında
akredite olmuş yabancı bir kuruluş Türkiye’de şube açması halinde, Türk
Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı tanıma
anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon kurumlarından
akredite olduğuna dair akreditasyon belgesini müracaatta ibraz eder.
Akreditasyon
kurumlarının akreditasyon kapsamında yer almayan; organik tarımda kullanılacak
gübreler, toprak iyileştiricileri, besin maddeleri ve bitki koruma maddeleri
ile ilgili faaliyet alanlarında akreditasyon hükmü aranmaz.
c)
Kuruluşlar, sürekli irtibat sağlanabilecek her türlü alt yapıyı oluşturur.
ç)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar, belgelendirme işleminin sonuçlarını
etkileyebilecek ticari, mali ve diğer baskılardan bağımsız olmalıdır.
Belgelendirdiği ürün tiplerinin tedariki ve tasarımını yapmaz. Danışmanlık
hizmeti veremez.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluş yöneticilerinin, ortaklarının, kontrolörlerinin ve
çalışanları ile bunların birinci derece yakınlarının organik tarım
faaliyetlerini kontrol edemez ve sertifikalandıramaz.
e)
Yetkilendirilmiş kuruluşun yöneticileri, ortakları, kontrolörleri ve
çalışanları, aynı anda başka bir yetkilendirilmiş kuruluşta görev alamazlar.
Kontrol biriminde görev yapanlar sertifikasyon biriminde, sertifikasyon
biriminde görev yapanlar kontrol biriminde görev yapamazlar.
f)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafsız olmalıdır. Kendilerine verilen yetkiyi
kullanırken herhangi bir çıkar çatışması içerisinde bulunamazlar.
g)
Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlardan, yürürlükteki organik tarım
mevzuatlarına uygun faaliyette bulunacaklarına dair bu Yönetmeliğin Ek-14’üne
uygun noter onaylı bir taahhütname alınır.
ğ) (Ek:RG-14/8/2012-28384)(1) (Mülga:RG-24/5/2013-28656)
Yetkilendirilecek
kuruluşların çalışma izni için başvuru koşulları
MADDE
40 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-24/5/2013-28656)
(1) Gerçek
veya tüzel kişiler; kontrol, sertifikasyon veya kontrol ve sertifikasyon
faaliyetlerinde bulunmak için Bakanlığa müracaat eder. Komite tarafından
gerekli incelemeler yapılır ve müracaat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde
ilgiliye gerekli iznin verilip verilmeyeceğine dair yazılı bilgi verilir.
Müracaatları uygun görülen kuruluşlara akreditasyon belgelerini Bakanlığa ibraz
edinceye kadar, her bir faaliyet alanı için grup içerisinde yer alan üreticiler
de dahil en fazla on müteşebbis ile birer yıllık sözleşme yapması kaydıyla
çalışma izni verilir. Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında yer alan tüm faaliyet
alanları ile ilgili akreditasyonun tamamlanma süreci Bakanlıktan çalışma izni
alınan tarihten itibaren otuz aydır. Bu sürenin sonunda yetkilendirilmiş
kuruluşun akredite olmadığı konularda çalışma izni iptal edilir ve oniki ay
geçmeden iptal edilen konularda yeniden çalışma izni verilmez. Akreditasyon
belgesi Bakanlığa ibraz edildiğinde akreditasyon kapsamındaki faaliyet
alanlarında çalışma izni yenilenir ve kapsam dahilinde yeni müteşebbislerle
sözleşme yapılmasına izin verilir. Mevzuat kapsamında olan ancak akreditasyon
kurumlarının akreditasyon kapsamında olmayan organik tarımda kullanılacak
gübreler, toprak iyileştiricileri, besin maddeleri ve bitki koruma maddeleri
ile ilgili yetkilendirme Bakanlık tarafından aynı şekilde yapılır ve faaliyet
alanlarında müteşebbislerle sözleşme yapma sınırlaması aranmaz.
(2)
Yetkilendirilecek kuruluşların çalışma izni için istenilen belgeler aşağıda
belirtilmiştir:
a) Yetki
kapsamı ile kontrolör ve sertifikerlerin yetkilendirilmesine ilişkin başvuru
dilekçesi,
b) Hukuki
yapıyı belirtir belgeler;
1)
Yetkilendirilecek kuruluş gerçek kişi veya tüzel kişidir. Gerçek kişilerde iş
yeri açma belgesi aranır.
2) Organik
tarıma ilişkin faaliyetlerin şirketin ana faaliyet alanında yer aldığını
gösterir tescil belgesi veya Ticaret Sicil Gazetesi aslı veya noter onaylı
sureti ve son altı ay içerisinde kayıtlı olunan ticaret odasından alınmış oda
sicil kayıt belgesi.
3)
Yetkilendirilecek kuruluş, yabancı bir kuruluşun Türkiye’deki şirketi veya
şubesi ise tüm yasal kuruluş işlemlerini tamamlamış olmalıdır.
c)
Yetkilendirilecek kuruluş, henüz akredite olmamış ise Bakanlıktan yetki
aldıktan sonra Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında faaliyet göstereceği konularda
akredite olmak için Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği
karşılıklı tanıma anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon
kurumlarına akreditasyon başvurusunu yapar ve kabul edildiğine ilişkin kayıt
formunu veya eşdeğer belgeyi Bakanlığa ibraz eder.
ç)
Yetkilendirilecek kuruluşların yer ve organizasyon tanımlamalarına dair
belgeler şunlardır:
1)
Kuruluşun adı, adresi, tüm iletişim bilgileri ve logosuna ait belgeler,
2)
Kontrolörlere ve sertifikerlere ait kimlik ve eğitim belgeleri,
3)
Çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarını gösterir resmi belgeler,
4) Firma
yetkilileri ile kontrolör ve sertifikere ait noter onaylı imza sirküleri,
5)
Yetkilendirilmiş kuruluşun organizasyon şeması ve görev tanımları.
d) En az
aşağıdaki hususlara yer verilmiş olan Türkçe kalite el kitabı:
1)
Organizasyon şeması ve görev tanımları,
2) Kanun
ve bu Yönetmeliğe uygun kontrol ve sertifikasyon yöntemini açıklayan doküman,
3) Sözleşme
örnekleri,
4)
Müteşebbis taleplerinin değerlendirilmesi,
5)
Uygunsuzlukların tespiti ve kaydedilmesi,
6)
Uygunsuzluklara ilişkin düzeltici faaliyetlerin tanımlanması,
7)
Uygunsuzluğun devamı durumunda uygulanacak yaptırımlar,
8)
İtirazların değerlendirilmesi.
(3)
Bakanlıkça yetkisi iptal edilen kuruluşlar, iptal edilme tarihi itibari ile
geçerlilik süresi devam eden sertifikalara ilişkin hukuki sorumlulukları devam
eder.
Yetkilendirilmiş
kuruluşların çalışma esasları
MADDE
41 –
(1) Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma esasları şunlardır:
a) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma
izni akreditasyon süresi ile sınırlıdır. Yetkilendirilmiş kuruluş, akreditasyon
süresinin bitiminden otuz gün önce akreditasyon belgesi, akreditasyon belgesi
temin edilemediği takdirde akreditasyon durumuna veya sürecine ilişkin belge
ile süre uzatımı için Bakanlığa başvurmakla yükümlüdür. Yetkilendirilmiş
kuruluşlar yetkileri kapsamında Bakanlığa karşı sorumludur.
b)
Faaliyet konusuna göre yetkilendirildiği alanda çalışmak zorundadır.
Yetkilerini devredemez.
c) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre üretilmemiş, kontrol edilmemiş ve
sertifikalandırılmamış ürünler hariç, yurt içinde her türlü organik ürün
ambalajında, bu Yönetmeliğin Ek- 10’unda yer alan organik ürün logosunu
kullandırmak zorundadır.
ç) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre kontrol sürecini tamamlamadan sertifika
düzenleyemez.
d) Bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı bir düzensizliği tespit etmesi durumunda, organik
üretim metodunu işaret eden terim, ifade ve logoyu bu düzensizlikten etkilenen
tüm grup ya da üretim hattında kullandıramaz.
e)
Müteşebbisin satışa sunacağı bir ürünün üretiminin organik tarım kurallarına
uygun olmadığından şüpheleniyorsa, kendi belirleyeceği bir süre içerisinde
müteşebbisten duruma ilişkin açıklama yapmasını, gerekli bilgi ve belgeleri
göndermesini talep eder. Bu süre zarfında ürünün organik olarak satılmasına
müsaade etmez.
f) (Mülga:RG-15/2/2014-28914)(3)
g) Tespit
ettikleri sistemden çıkartmayı gerektirecek aykırılıklar ile uygun gördükleri
yaptırım işlemlerini de içeren karar yazısını, müteşebbisin itirazı var ise 21
gün içerisinde, itiraz yok ise, yıllık raporlarında Bakanlığa bildirirler.
Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından uygun görülen yaptırımlara itiraz ve
şikâyet halinde Bakanlık konu ile ilgili inceleme ve yeni belgeler isteme
yetkisine sahiptir. Bakanlık itiraz ve şikâyet ile ilgili bilgi ve belgeleri
inceler, nihai kararı verir ve sonucu taraflara iletir.
ğ) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından
sistemden çıkarılan müteşebbisler diğer yetkilendirilmiş kuruluşlara
bildirilir. Müteşebbisler ve/veya aracı, tüccar, depolama, işleme ve benzeri
fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel kişilerin farklı yetkilendirilmiş
kuruluşlar tarafından kontrol edilmesi durumunda, yetkilendirilmiş
kuruluşlar kendi kontrolleri altındaki faaliyetler ile ilgili bilgiyi
birbirleri ile paylaşırlar.
h)
Bitkisel ve hayvansal ürünler ile su ürünleri üretimi yapan, orman alanlarından
ve doğadan ürün toplayan, ürün işleyen, ambalajlayan, depolayan, nakleden,
pazarlayan, sözleşme yaptığı geçiş sürecindeki veya bu süreci tamamlamış bütün
müteşebbisleri ve müteşebbislere ait her türlü bilgi ve belgeyi kontrol eder,
kayıt altına alarak rapor hazırlar. Raporlar, faaliyet alanı ile ilgili olarak
aşağıdaki bilgileri içerir.
1) Bu
Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt
bendinde yer alan bilgiler,
2) Üretime
dair bütün bilgiler,
3)
İşletmeye dair bütün bilgiler,
4)
Kontrollere dair bütün bilgiler,
5)
Sertifikasyona dair bütün bilgiler,
6) İhlal
ve ihtilaflara dair bütün bilgiler,
7) (Mülga:RG-14/8/2012-28384)
ı) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluşlar,
ayrılan müteşebbislerin, organik tarım faaliyetlerine ilişkin tüm belgelerini
16/5/1988 tarihli ve 19816 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Devlet Arşiv
Hizmetleri Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde beş yıl süre ile muhafaza
eder.
i) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Kontrol sisteminden ayrılan
müteşebbislere ait faaliyetin statüsünü gösteren onaylı üretici listesi, üretim
ve ürün bilgileri, parsel bilgileri, sertifika bilgileri, uygunsuzluk ve
düzeltici faaliyetler, ilgili yıla ait varsa onaylı stok raporu önceki
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından müteşebbisin yeni sözleşme yaptığı
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir.
j) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Müteşebbisin yeni sözleşme
yaptığı yetkilendirilmiş kuruluş, sözleşmenin sonlandırıldığı önceki
yetkilendirilmiş kuruluşun raporlarında belirtilen uygunsuzlukların müteşebbis
tarafından giderildiğini veya giderilmekte olduğunu kontrol eder.
k) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluşlar,
kendi kontrol sisteminde yer alan müteşebbislerin organik tarım faaliyetleri
ile ilgili güncel listelerini kendi internet sayfalarından kamunun erişimine
açar.
(2) (Ek:RG-14/8/2012-28384) Yetkilendirilmiş kuruluşlar, bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı faaliyette bulunmaları durumunda Bakanlıkça
yazılı olarak uyarılır ve aykırılığın düzeltilmesi için iki ay süre verilir.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar verilen bu süre içerisinde yapılan düzeltmeleri
Bakanlığa bildirir. Aykırılığın zamanında düzeltilerek Bakanlığa bildirilmemesi
durumunda konu Organik Tarım Komitesinde değerlendirilir ve yetkilendirilmiş
kuruluşa verilen çalışma izni azami altı ay süre ile askıya alınır. Bu süre
içerisinde yetkilendirilmiş kuruluş, yeni müteşebbislerle sözleşme yapamaz,
kontrol ve sertifikasyon faaliyetinde bulunamaz. Yetkilendirilmiş kuruluş
askıya alınma tarihi itibarıyla geçerlilik süresi devam eden sertifikalara
ilişkin görev ve sorumluluklarını yerine getirir. Ancak, bu sertifikalarda
hiçbir şekilde yeni süre uzatımına gidemez. Askı süresi sonunda aykırılığın
giderilmemesi durumunda Organik Tarım Komitesince yetkilendirilmiş kuruluşun
yetkisi iptal edilir.
Müteşebbisin
sorumlulukları ve uygulanacak yaptırımlar
MADDE
42 –
(1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Müteşebbis sözleşme yaptığı
yetkilendirilmiş kuruluşa organik tarımsal faaliyeti ile ilgili tüm bilgi ve
belgeleri vermek, her türlü değişikliği bildirmek, üretimin her aşamasında
gerekli kontrolün yapılabilmesi için işletmenin organik üretimle ilgili her
birimini yetkilendirilmiş kuruluşa açmak zorundadır. Müteşebbis ve/veya aracı,
tüccar, depolama, işleme ve benzeri fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel
kişiler, farklı yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından kontrol edilmeleri
durumunda, bu yetkilendirilmiş kuruluşlar arasında bilgi alışverişi olmasını
kabul eder. Müteşebbis ve/veya aracı, tüccar, depolama, işleme ve benzeri fason
hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel kişiler, sözleşme imzaladıkları
yetkilendirilmiş kuruluşu değiştirmeleri durumunda faaliyetin statüsünü
gösteren onaylı üretici listesi, üretim ve ürün bilgileri, parsel bilgileri,
sertifika bilgileri, uygunsuzluk ve düzeltici faaliyetler, ilgili yıla ait
varsa onaylı stok raporunu önceki yetkilendirilmiş kuruluş tarafından
müteşebbisin yeni sözleşme yaptığı yetkilendirilmiş kuruluşa verilmesini kabul
eder. Organik tarım faaliyetinden ayrılacak olan müteşebbis, ayrılacağını
yetkilendirilmiş kuruluşa gecikmeksizin bildirmeyi ve kontrol dosyasının en az
beş yıl süre ile yetkilendirilmiş kuruluş tarafından muhafaza edilmesini kabul
eder.
(2)
Müteşebbis faaliyet alanını tam olarak tanımlar ve aldığı önlemleri
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirir. Müteşebbis, bu Yönetmelik hükümlerine ve
Yetkilendirilmiş Kuruluşun kalite el kitabında yer alan hususlara uyacağına ve
her türlü kontrole izin vereceğine dair bir taahhütnameyi yetkilendirilmiş
kuruluşa verir. Müteşebbis, her yıl Ocak ayı içinde yetkilendirilmiş kuruluşa
parsel bazında o yıla ait bitkisel üretim planını bildirir.
(3)
Müteşebbis, faaliyetlerinin bir kısmını üçüncü bir şahsa yaptırması durumunda
bu faaliyetlere ilişkin gerekli bilgi ve belgeleri yetkilendirilmiş kuruluşa
vererek kontrol sistemine dâhil olmasını sağlar.
(4)
Müteşebbis, kullanımına izin verilmeyen ürün veya maddelerin bulaşma riskini
ortadan kaldırmak için koruyucu önlemleri ile depolama alanlarından üretim
zincirine kadar her aşamada hijyen tedbirlerini alır.
(5) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Müteşebbis ve/veya aracı, tüccar,
depolama, işleme ve benzeri fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel
kişilerden alınan organik ürünlerin ya da kendi ürünlerinin organik statüsünü
etkileyen herhangi bir uygunsuzluk ya da ihlal durumunu gecikmeksizin sözleşme
yaptığı yetkilendirilmiş kuruluşuna bildirmeyi kabul eder. Durum netlik
kazanıncaya kadar söz konusu ürünün organik ürün olduğuna dair atıfta bulunacak
organik ürün etiket ve logosunu kullanamaz. Müteşebbis söz konusu ürünü tereddütler
ortadan kalktıktan sonra yetkilendirilmiş kuruluşun bilgisi dâhilinde bu
Yönetmelik hükümlerine uygun işlemlere tabi tutar ve pazarlar.
(6)
Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından müteşebbise uygulanacak yaptırımlar,
aşağıdaki maddelere göre uygulanır.
a)
Müteşebbis, bütün organik tarım faaliyetlerinin izlenebilirliği ile ilgili her
türlü kayıtları tutmak ve denetim esnasında yetkilendirilmiş kuruluşa ibraz
etmek zorundadır. Belgelerin düzensiz veya yanlış tutulması durumunda,
yetkilendirilmiş kuruluşlar eksiklik ve aksaklıkları müteşebbislere ayrıntılı
ve yazılı olarak bildirir. Yetkilendirilmiş kuruluş eksiklik ve aksaklıkların
düzeltilmesi için müteşebbise bir ay süre tanır. Bu süre sonunda tekrar kontrol
eder. Eksiklik giderilmiş ise sözleşme aynen devam eder. Aksi halde kalite el
kitabında belirtilen yaptırımlar uygulanır. İtiraz halinde konu ile ilgili
bilgi ve belgeler en geç 21 gün içinde Bakanlığa iletilir. Bakanlık gerekli
incelemeleri yaptıktan sonra nihai kararını verir ve sonucu taraflara bildirir.
b) Üretim
aşamasında bu Yönetmelik hükümlerine aykırı uygulamaların saptanması halinde;
organik tarım faaliyeti yapılan alanlar, hayvanlar, arılar ve su ürünleri geçiş
sürecinde ise, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından süre uzatılır, tamamlamışsa
tekrar geçiş sürecine geçirilir ve müteşebbise yazılı olarak bildirilir.
Uzatılan süresi sonunda bu Yönetmelik hükümlerine aykırı uygulamaları
tekrarladığı tespit edilen müteşebbislerin sözleşmesi feshedilerek Bakanlığa
bildirilir. İtiraz veya şikâyet halinde Bakanlık konu ile ilgili bilgi ve
belgeleri ister ve inceleme başlatır. İnceleme neticesinde, müteşebbisin bu
Yönetmelik hükümlerine aykırı uygulamaların kasıtlı olarak devam ettiğinin
tespit edilmesi durumunda; Bakanlık müteşebbisi organik üretim yapma
faaliyetinden beş yıl süre ile men eder ve tüm yetkilendirilmiş kuruluşlara
bildirir.
c) İşleme,
ambalajlama, etiketleme, depolama, taşıma, pazarlama faaliyetlerinde bu
Yönetmelik hükümlerini ihlal eden müteşebbisin ihlale kasıtlı olarak devam
ettiği tespit edildiğinde, Bakanlık müteşebbisi organik tarım faaliyetinden beş
yıl süre ile men eder ve tüm yetkilendirilmiş kuruluşlara bildirir.
ç) (Mülga:RG-14/8/2012-28384)
Yetkilendirilmiş
kuruluşların göndermekle yükümlü oldukları bilgi ve belgeler
MADDE
43 –
(1) Bakanlık yetkilendirilmiş kuruluşlardan; müteşebbise, ürüne, üretime,
kontrol işlemine, kuruluşun kendisine, çalışanına ve menşeine dair her türlü
bilgi ve belgeleri istediği zaman ve biçimde talep edebilir. Ayrıca
yetkilendirilmiş kuruluşlar, yapısıyla ilgili yapılan her türlü değişikliği en
geç bir ay içerisinde Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(2) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Yetkilendirilmiş kuruluş ile
müteşebbis arasında imzalanan sözleşmeyi müteakip kırkbeş gün içinde
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından müteşebbisin üretim faaliyetine göre,
Organik Tarım Bilgi Sisteminde tanımlanmış olan tüm bilgileri kaydedilir.
Yetkilendirilmiş kuruluşlar sözleşme kapsamındaki gerekli kontrolleri
gerçekleştirir. Yetkilendirilmiş kuruluşlar, sözleşmesi iptal edilen
müteşebbise ait bilgileri onbeş gün içerisinde Organik Tarım Bilgi Sisteminden
siler. Organik tarımın yapıldığı il müdürlüğü Organik Tarım Bilgi Sisteminden
altışar aylık dönemler halinde raporlar alarak bu bilgileri muhafaza eder.
(3) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Yetkilendirilmiş kuruluşlar,
gerçekleştirilen kontrol ve sertifikasyon faaliyetlerini içeren özet raporunu
her yıl 31 Mart tarihine kadar Bakanlığa gönderir.
BEŞİNCİ KISIM
Denetim ve Cezalar
BİRİNCİ BÖLÜM
Denetim, Yetki ve Sorumluluklar ile Denetim Elemanlarının Hizmet
İçi Eğitimleri
Denetimler
MADDE
44 –
(1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Denetimler; yetkilendirilmiş kuruluş
büro denetimi, müteşebbis ve işletme denetimleri olup yetkilendirilmiş
kuruluşların büro denetimi Bakanlık tarafından, diğer denetimler ise il
müdürlüklerince yapılır. Denetimler denetim yetkisine sahip en az iki eleman
tarafından gerçekleştirilir. Bakanlık gerek görmesi halinde müteşebbis ve
işletme denetimleri yapar. Bu denetimler gerek görülmesi halinde Bakanlık tarafından
Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına da yaptırılabilir. Bakanlık tarafından yapılan
denetimlerde, yetkilendirilmiş kuruluşun akreditasyon denetim sonuçları da
dikkate alınır.
(2) İl
müdürlüklerinde denetimde görev alacak denetim elemanı; il müdürlüğü tarafından
önerilen, Bakanlık tarafından eğitilerek kimlik verilen organik tarım birimi
elemanlarından oluşur.
(3) İl
müdürlüğü elemanlarınca yapılacak denetimler sırasında Bakanlık tarafından
hazırlanmış olan denetim formları kullanılır. Yıl sonunda, yapılan denetimlere
ilişkin değerlendirme icmali istatistikî bilgi mahiyetinde Bakanlığa en geç
müteakip yılın 31 Ocak tarihine kadar gönderilir.
(4)
Bakanlık merkez teşkilatınca gerek görülmesi halinde il müdürlüğü elemanlarına
yönelik eğitimler yapılır/yaptırılır. Çiftçi eğitimleri il müdürlükleri
tarafından yapılır.
Kontrolörlük
kursu, kontrolörlük ve sertifikerlik başvurularında aranılacak şartlar ile
yetki, çalışma usul ve esasları
MADDE
45 –
(1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde;
ziraat mühendisi, veteriner hekim, su ürünleri mühendisi, balıkçılık
teknolojisi mühendisi ve gıda mühendislerine yönelik kontrolör kursu açılır
veya açtırılır.
(2)
Kontrolörlük ve sertifikerlik başvurularında aranılacak şartlar, yetki, çalışma
usul ve esasları şunlardır:
a)
Başvuruda aranılacak şartlar ve istenilen belgeler:
1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Ziraat, veteriner, su ürünleri ve gıda
mühendisliği fakültelerinin birinden veya deniz bilimleri fakültesi balıkçılık
teknolojisi mühendisliği bölümünden mezun olmak,
2) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Aşağıdaki deneyim belgelerinden birine
sahip olmak.
aa)
Organik tarım konusunda bir yıllık bilgi ve deneyim sahibi olduğunu gösterir
resmi belgenin aslı veya Bakanlıkça onaylı fotokopisi,
bb) Konu
ile ilgili yurtiçi veya yurtdışı üniversite veya enstitüden alınan yüksek
lisans diplomasının aslı veya Bakanlıkça onaylı fotokopisi,
cc) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Bakanlıkça açılacak veya açtırılacak
kurslardan kontrolörlük eğitimi aldığına dair geçerliliği devam eden resmi bir
belgenin aslı veya Bakanlıkça onaylı fotokopisi.
çç) (Ek:RG-14/8/2012-28384) Yetkilendirilmiş kuruluş bünyesinde
sigortalı olarak en az altı ay çalışmış olduğunu ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş
kuruluşta kontrolör yetkisi verilen kontrolörle arazide en az on iş günü ve
yirmi müteşebbis kontrolüne eşlik ettiğini belgelemek.
3) Kimlik
Belgesi,
4) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Noter onaylı imza sirküleri ve
yetkilendirilmiş kuruluş ile yapılan sözleşme,
5)
Lisansına uygun meslek odası üyelik kaydı.
b) Yetki;
1)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar, çalıştırmak istediği kontrolör ve sertifiker
için yukarıda istenilen belgeleri başvuru dilekçesi ekinde Bakanlığa sunar.
Bakanlıkça değerlendirilerek, kontrolörlük veya sertifikerlik yetkisi verilir.
2) Kontrolörler
ve sertifikerler yalnız bir yetkilendirilmiş kuruluş adına çalışır.
3)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar çalıştıracakları kontrolörler için, Bakanlıktan
yetki almak zorundadır. Yetkilendirilen kontrolörler Bakanlık tarafından kimlik
verilerek kayıt altına alınır.
c) Çalışma
şekil ve esasları;
1)
Bakanlıktan alınacak yetki belgesiyle çalışırlar.
2)
Yaptıkları kontrolle ilgili rapor tutmak, bu raporları imzalamak ve
yetkilendirilmiş kuruluşa teslim etmek zorundadırlar.
3)
Kontrolör ve sertifikerin bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davrandığının
tespiti halinde Bakanlık tarafından verilen yetki iptal edilir. İptal tarihi
itibarıyla 1 yıl süre geçmeden yeniden yetki verilmez.
Kontrol
ve sertifikasyon ücreti
MADDE
46 –
(1) Kontrol ve sertifikasyon ücretinin esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) Kontrol
ve sertifikasyon ücreti; yetkilendirilmiş kuruluş ile müteşebbis arasında
yapılan sözleşme ile belirlenir.
Ceza
uygulamaları
MADDE
47 –
(1) Kanuna aykırı hareket eden müteşebbislere ve yetkilendirilmiş kuruluşlara
verilecek idari para cezaları aşağıdaki şekilde uygulanır.
a) Kanuna
aykırılığın tespit edildiği mahallin il müdürlüğünün teklifi veya Bakanlığa
yapılan şikâyete bağlı olarak veya Bakanlığın doğrudan tespiti halinde Kanunun
12 nci maddesinin birinci fıkrasının (b), (c), (d), (e) bentlerindeki
yaptırımlar Bakanlık tarafından uygulanır. Bu yaptırımlar Bakanlığın ön
incelemesini müteakip gerek duyulduğu durumda Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı
tarafından yapılacak inceleme sonucuna göre yerine getirilir. Bu inceleme
süresince yetkilendirilmiş kuruluş müteşebbislerle yeni sözleşme yapamaz. Ancak
daha önceden sözleşme yapılmış müteşebbislerle ilgili kontrol, sertifikasyon ya
da kontrol ve sertifikasyon işlemlerine Bakanlığın alacağı karar doğrultusunda
devam edilebilir.
b) Kanunun
12 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (k) bentlerine aykırı hareket
edenlere Bakanlıkça veya mahallin mülki amiri tarafından idari para cezası
verilir.
c) Kanunun
12 nci maddesinde yer alan diğer cezalar ise Kanuna aykırılığın tespit edildiği
mahallin mülki amiri tarafından verilir.
ALTINCI KISIM
Komiteler
BİRİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Komitesi
Organik
Tarım Komitesinin oluşumu, görevleri, çalışma usul ve esasları
MADDE
48 –
(1) Organik Tarım Komitesinin oluşumu, görevleri, çalışma usul ve
esasları aşağıda belirtilmiştir.
a) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Organik Tarım Komitesinin kuruluş
esasları aşağıda belirtilmiştir.
1) Organik
Tarım Komitesi; Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı,
ilgili Daire Başkanı ve bir üye, Hayvancılık Genel Müdürlüğünden bir üye,
Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğünden bir üye, Gıda ve Kontrol Genel
Müdürlüğünden bir üye, Hukuk Müşavirliğinden bir üye, Rehberlik ve Teftiş
Başkanlığından bir üye olmak üzere toplam sekiz üyeden oluşur.
2) Komite
Bakan onayı ile oluşturulur. Komiteye Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğünden Genel
Müdür Yardımcısı veya görevlendireceği ilgili Daire Başkanı başkanlık eder.
3) İhtiyaç
duyulması halinde diğer kamu ve kamu dışı kuruluşlardan komiteye temsilci davet
edilebilir. Ancak toplantılara katılan bu temsilcilerin oy hakkı bulunmaz.
b)
Komitenin görevleri;
1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Yetkilendirilmiş kuruluşlara yetki
vermek, yetki süresini uzatmak, çalışma iznini askıya almak ve yetkilendirilmiş
kuruluşların yetkilerini iptal etmek,
2)
Yetkilendirilmiş kuruluşlara, kontrolörlere ve müteşebbislere organik tarım
mevzuatlarına aykırı hareket etmeleri halinde men kararı ve gerekli idari para
cezalarının uygulanmasını Bakanlığa teklif etmek.
c) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Organik Tarım Komitesinin çalışma usul
ve esasları aşağıda belirtilmiştir.
1) Komite
Raportörlüğü ve sekretarya Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü İyi Tarım
Uygulamaları ve Organik Tarım Daire Başkanlığı tarafından yürütülür.
2) Komite,
yılda en az iki kez toplanır.
3) Komite,
üye tam sayısının en az yarıdan bir fazlası ile toplanır ve kararlar toplantıya
katılanların oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde Başkanın
kullandığı oy yönünde çoğunluk sağlanmış sayılır.
4)
Kararlar, toplantı tarihinden itibaren 30 gün içinde toplantıya katılan üyeler
tarafından imzalanarak Müsteşarlığın onayına sunulur ve onay tarihinden
itibaren yürürlüğe girer.
İKİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi
Organik
Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin oluşumu, görevleri, çalışma usul ve
esasları
MADDE
49 –
(1) Organik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesinin oluşumu, görevleri çalışma
usul ve esasları aşağıda belirtilmiştir;
a) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Organik Tarım Ulusal Yönlendirme
Komitesi; Bitkisel Üretim Genel Müdürünün başkanlığında Bitkisel Üretim Genel
Müdürlüğü, Hayvancılık Genel Müdürlüğü Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel
Müdürlüğü temsilcileri, Kalkınma Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Tarımsal
Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü,
Avrupa Birliği Bakanlığı temsilcileri, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma
Kurumu, meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri, yetkilendirilmiş
kuruluşların temsilcisi, üniversiteler ve özel sektör temsilcileri ile
Komitenin toplantı gündemiyle ilgili görüşlerinin alınmasında yarar gördüğü
kurum ve kuruluşların temsilcilerinden olmak üzere en az on kişiden oluşur.
b) Organik
Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi; organik tarımın uygulanması ve
geliştirilmesi, desteklemeler ve teşvikler, tüketicinin bilinçlendirilmesi,
organik ürünlerin yurt içi ve yurt dışında pazarlanması, uygulamalardaki
aksaklıkların tespit edilmesi ve bu konudaki stratejilerin belirlenmesi,
organik tarım konusunda proje önerilerinin belirlenmesi ve araştırma
önceliklerinin tespit edilmesi hususunda çalışmaları yürütür.
c) Organik
Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi tarafından gerek görülmesi halinde çalışma
grupları oluşturulur.
ç) Olağan
olarak yılda en az bir kez toplanır. Olağanüstü durumlarda sekretarya
tarafından toplantıya çağrılır.
d)
Kararlar, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır ve Komiteye tavsiye
niteliğindedir.
e) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Raportörlük ve sekretarya Bitkisel
Üretim Genel Müdürlüğü İyi Tarım Uygulamaları ve Organik Tarım Daire Başkanlığı
tarafından yürütülür.
f)
Kararlar, toplantı tarihinden itibaren 20 gün içinde toplantıya katılan üyeler
tarafından imzalanır. Kararlar imzalandıktan sonra 30 gün içerisinde Komiteye
iletilir. Komite, müteakip ilk toplantısında kararlarla ilgili değerlendirmeyi
yapar.
YEDİNCİ KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler
Uyuşmazlık
halinde başvurulacak yer
MADDE
50 –
(1) Her yetkilendirilmiş kuruluş tarafından, gerekli hallerde başvurulması
maksadıyla bir mahkeme yerinin belirlenmesi zorunludur. Bu mahal, müteşebbis
ile yetkilendirilmiş kuruluş arasında yapılan sözleşmede belirtilir.
Dış
ticaret düzenlemeleri
MADDE
51 –
(1) Organik ürünlerin ithalat ve ihracatına ilişkin gerekli düzenlemeler, (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı ile Ekonomi
Bakanlığı tarafından yapılır.
Hüküm
bulunmayan haller
MADDE
52 – (Değişik:RG-6/10/2011-28076)
(1)
Organik tarım faaliyetlerinde bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde; (Ek ibare:RG-24/5/2013-28656) 22/3/1971 tarihli ve 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu,
25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı
Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun,
11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve
Yem Kanunu, 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı
Kanunu, 18/4/2006 tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanunu, 31/5/2006 tarihli ve
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 31/10/2006
tarihli ve 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ve bu Kanunlara dayalı olarak
çıkartılan ilgili mevzuat hükümleri ile 25/4/2002 tarihli ve 24736 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan Kimyevi Gübre Denetim Yönetmeliği, 18/3/2004 tarihli ve
25406 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere
Dair Yönetmelik ve 4/6/2010 tarihli ve 27601 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler ve Toprak Düzenleyiciler ile
Mikrobiyal, Enzim İçerikli ve Diğer Ürünlerin Üretimi, İthalatı ve Piyasaya
Arzına Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan mevzuat
MADDE
53 –
(1) 10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organik
Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Üretilmiş
olan ürünlerin durumu
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten önce Organik Tarımın
Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilmiş
olan ürünler stoklar tükeninceye kadar pazarlanabilir.
(2) (Ek:RG-6/10/2011-28076) 10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin
Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı
alt bendine göre etiketlenen ambalajlama materyalleri, ambalajlanan ürünün bu
Yönetmelik hükümlerini karşılaması şartı ile 31/12/2012 tarihine kadar
kullanılabilir.
Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşları ile sertifikerlerin durumu
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) 10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe göre
yetkisi devam eden kontrol ve sertifikasyon kuruluşları bu Yönetmeliğin
yayımlandığı tarihi takip eden yılın Ocak ayında bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetki sürelerinin uzatılması için Bakanlığa müracaat etmeleri koşulu ile
faaliyetlerini sürdürürler. Bu kuruluşlar, müracaat tarihinden itibaren iki yıl
içinde Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı
tanıma anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon kurumunca
TS EN 45011 veya ISO Rehber 65 standartlarına göre Kanun ve bu Yönetmelik
kapsamında akredite olduğunu gösterir akreditasyon belgesini Bakanlığa ibraz
etmelidir. Belirtilen sürede akreditasyon belgesi ibraz edilmez ise Bakanlık bu
kuruluşların yetkisini iptal eder.
(2)
10/6/2005 tarihli ve 25841 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Organik Tarımın
Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe göre bir kuruluş adına
yetkilendirilen sertifikerlerin yetkileri, aynı kuruluş adına sertifiker olarak
görev yaptığı sürece devam eder.
(3) Bu
Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten önce çalışma yetkisi askıya alınmış
yetkilendirilmiş kuruluşun askıya alınma süresi bu Yönetmeliğin yürürlüğe
girdiği tarihte sona erer.
Maya ve
maya ürünlerinin tarımsal kaynaklı içerik olarak hesap edilmesi
GEÇİCİ
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin uygulanması açısından
maya ve maya ürünleri 31/12/2013 tarihine kadar tarımsal kaynaklı içerikler
olarak hesap edilir.
Yumurta
üretiminde piliç büyüklüğü
GEÇİCİ
MADDE 4 – (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3)
(1)
Yumurtacı sürülerde sağlık ve afet nedeni ile yüksek oranlı ölümlerin olması
durumunda, sürü yenilenirken veya sürü yeniden oluşturulurken, organik
olarak yetiştirilen piliçler temin edilemediğinde, konvansiyonel olarak
yetiştirilen 18 haftadan küçük piliçlerin organik yetiştiricilik yapılan
işletmeye dahil edilmesine, 31/12/2014 tarihine kadar izin verilir.
Konvansiyonel
yem maddeleri oranı
GEÇİCİ
MADDE 5 – (Değişik:RG-24/5/2013-28656)
(1)
Yetiştiricinin yemlerini organik üretimden sağlayamaması durumunda; domuz,
ruminantlar ve kümes hayvanları için tarımsal kaynaklı yemin kuru maddesinin %
oranı yıllık olarak hesaplanır ve aşağıdaki koşullara uymak kaydıyla organik
olmayan yemin kullanımına izin verilir.
a) Domuz
ve kanatlı hayvanlar için, 31/12/2014 tarihine kadar %5,
b) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Ruminantlar için 31/12/2014
tarihine kadar %5,
c) Rasyon
kuru maddesinin % oranı yıllık olarak hesaplanır. Rasyon kuru maddesinin
maksimum % 25’i konvansiyonel yemlerden karşılanabilir.
(2)
Müteşebbis, organik olmayan yemin kullanımı ile ilgili olan belgeleri muhafaza
eder.
Yetiştiricilik
su ürünleri yavrularının organik olma zorunluluğu
GEÇİCİ
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç)
bendinin uygulanması açısından çiftliğe getirilecek organik olmayan yetiştiricilik
su ürünleri yavrularının azami yüzdesi (Mülga
ibare:RG-14/8/2012-28384) (…) 31/12/2013’e
kadar % 50 ve 31/12/2015’te tamamen organik olmak zorundadır.
Organik
olmayan çift kabuklu kuluçkahanelerden gelen döller
GEÇİCİ
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmeliğin 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendinin (1) numaralı alt bendinin uygulanması açısından organik olmayan çift
kabuklu kuluçkahanelerden gelen döller, organik üretim birimlerinde maksimum; (Mülga ibare:RG-14/8/2012-28384)
(…) 31/12/2013’e kadar % 50
oranında kullanılır. 31/12/2015 tarihinden itibaren ise, tamamen organik döller
kullanılır.
Haşlanmış
yumurta kabuklarının boyanması
GEÇİCİ
MADDE 8 – (1) Bu Yönetmeliğin 28 inci maddesinin uygulanması açısından
haşlanmış yumurta kabuklarının boyanmasında demir oksit ve demir hidroksit
31/12/2013 tarihine kadar kullanılır.
Akreditasyon
ile ilgili geçici hükümler
GEÇİCİ
MADDE 9 – (Ek:RG-24/5/2013-28656)
(1) Bu
maddenin yayımı tarihinden önce çalışma izni yetkisi verilen yetkilendirilmiş
kuruluşlardan;
a) Akreditasyon
süreci devam eden kuruluşlar ile belirli kapsamlarda akredite olan ancak diğer
kapsamlarda akreditasyon sürecinde olan kuruluşların:
1) Yetki
verildiği tarihten itibaren akreditasyon süreci iki yıldır. Kuruluşlar iki
yıllık bu süre içerisinde en fazla grup içerisindeki müteşebbislerde dahil
bireysel olarak toplam sekizyüz müteşebbisin kontrol ve sertifikasyon iş ve
işlemlerini yürütür.
2)
1/1/2013 tarihinden önce grup içerisindeki müteşebbislerde dahil bireysel
olarak toplam sekizyüz müteşebbisi geçen kuruluşlar, akredite olmadıkları
kapsamda yeni sözleşme yapamazlar.
b) Belirli
kapsamda akredite olan, diğer kapsamlarda akredite olmayan ve verilen iki
yıllık akreditasyon süreci dolan kuruluşlar:
1) (a)
veya (b) bendine göre akredite olmadığı kapsamlarda yetkileri iptal edilir.
2) (a)
veya (b) bendine göre kapsam genişletme veya yeniden çalışma izni
müracaatlarında, 40 ıncı maddedeki çalışma izni verilmesi için geçmesi gereken
oniki ay süre haricindeki diğer hükümleri uygulanır.
c) Bu
maddenin yayımı tarihinden önce çalışma izni yetkisi verilen kuruluşların
yetkileri verilen süre sonuna kadar devam eder. Bu süre sonunda yeniden
yetkilendirmede 41 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uygulanır.
Yürürlük
MADDE
54 –
(1) Bu Yönetmeliğin 39 ve 40 ıncı maddeleri yayımı tarihinde, 29 uncu maddenin
birinci fıkrasının (b) bendinin 5 inci alt bendinin son cümlesi ve 32 nci
maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi yayımı tarihinden iki yıl sonra, diğer
hükümleri ise yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
55 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini (Değişik
ibare:RG-24/5/2013-28656) Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
----------------------------
(1) Bu değişiklik 1/1/2013 tarihinde
yürürlüğe girer.
(2) Bu değişiklik 31/12/2013 tarihinde
yürürlüğe girer.
(3) Bu değişiklik 31/12/2013 tarihinden
geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
|
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
|
Tarihi |
Sayısı |
|
18/8/2010 |
27676 |
|
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı
Resmî Gazetelerin |
||
Tarihi |
Sayısı |
|
1. |
6/10/2011 |
28076 |
2. |
14/8/2012 |
28384 |
3. |
24/5/2013 |
28656 |
4. |
15/2/2014 |
28914 |
Yönetmeliğin
eklerini görmek için tıklayınız
Resmi
Gazete Tarihi : 18.08.2010
ORGANİK TARIMIN ESASLARI VE UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; ekolojik dengenin
korunması, organik tarımsal faaliyetlerin yürütülmesi, organik tarımsal
üretimin ve pazarlamanın düzenlenmesi, geliştirilmesi, yaygınlaştırılmasına
ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; her türlü bitkisel,
hayvansal ve su ürünleri üretimi ile kullanılacak girdilerin organik tarım
metoduna uygun olarak üretilmesi veya temini, gıda veya yem olarak kullanılan
mayalar, orman ve doğal alanlardan organik tarım ilkelerine uygun olarak ürün
toplanması, bu ürünlerin işlenmesi, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması,
taşınması, pazarlanması, kontrolü, sertifikalandırılması, denetimi ile cezai
hükümlere ilişkin teknik ve idari hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 1/12/2004 tarihli ve
5262 sayılı Organik Tarım Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Allopati (zıt tedavi yöntemi): Hastalığın zıttı olan maddeyi bünyeye vererek
yapılan tedaviyi,
b) (Değişik:RG-6/10/2011-28076) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığını,
c)
Biyolojik mücadele: Bitkide zararlı, hastalık ve yabancı otlara karşı diğer
canlı organizmaların kullanılmasıyla, zararlı etmenin ekonomik zarar
seviyesinin altında tutulabilmesi için yapılan mücadeleyi,
ç)
Biyoteknik yöntemler: Hedeflenen zararlı türlere karşı, tuzak ve tuzak
sistemleri, feromonlar, cezbediciler, uzaklaştırıcılar, böcek gelişme
düzenleyicileri, beslenmeyi ve yumurtlamayı engelleyiciler kullanılarak yapılan
mücadeleyi,
d) Çalışma
izni: Bu Yönetmeliğe göre çalışacak kontrolör, sertifiker ile yetkilendirilmiş
kuruluşlara Bakanlık tarafından verilen izni,
e) Çiftçi:
Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı veya en az bir üretim
dönemi veya yetiştirme devresinde tarımsal üretim yapan müteşebbisi,
f)
Denetim: Organik tarım faaliyetlerinin, bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp
yapılmadığını tespit etmek amacıyla, yetkilendirilmiş kuruluşlar, işletmeler ve
müteşebbisler ile kontrolör ve sertifikerlerin, Bakanlık veya Bakanlık
tarafından denetim yetkisi verilen kuruluşlarca yapılan her türlü denetimini,
g)
Fitoterapi: Hastalıklardan korunma ve tedavi amacıyla bitkilerden yararlanmayı,
ğ) Geçiş
süreci: Bu Yönetmelik hükümlerine göre faaliyete başlanmasından, ürünün organik
olarak sertifikalandırılmasına kadar geçen dönemi,
h) Genetik
yapısı değiştirilmiş organizma (GDO): Modern biyoteknolojik yöntemler
kullanılmak suretiyle gen aktarılarak elde edilmiş, insan dışındaki canlı
organizmayı,
ı) GDO ve
ürünleri: Kısmen veya tamamen GDO’ lardan elde edilen, GDO içeren veya GDO’
lardan oluşan ürünleri,
i)
Homeopati: Benzerlerinin benzerleri ile tedavisini,
j)
İşletme: Yetkilendirilmiş kuruluşun kontrolü altında, söz konusu kuruluşlarla
sözleşme yapılması suretiyle organik ürün üretilen, işlenen, depolanan ve
pazarlanan yerleri,
k) Kanun:
Organik Tarım Kanununu,
l) Kapalı
sistem: Karada veya bir gemi üzerinde üretimde kullanılan suyun büyük bir
kısmının çeşitli işlemlerden geçirildikten sonra tekrar kullanılarak enerjiye
dayalı su ürünleri yetiştiriciliği yapılan tesisi,
m) Komite:
Organik Tarım Komitesini,
n) Kontrol
kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye ulaşıncaya kadar
olan tüm aşamalarını kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş
gerçek veya tüzel kişileri,
o) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu: Organik ürünün veya girdinin, üretiminden tüketiciye
ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarını kontrol etmek ve sertifikalandırmak üzere
Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
ö)
Kontrol: Organik tarım faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılıp
yapılmadığının belirlenmesi, düzenli kayıtların tutulması, sonuçların rapor
edilmesi, gerek görülmesi halinde ürünün organik niteliğinin laboratuvar
analizleri ile test edilmesini,
p)
Kontrolör: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu adına veya kontrol kuruluşu adına,
organik tarım faaliyetlerinin her aşamasının ilgili mevzuata göre uygulanmasını
kontrol etmek üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
r)
Konvansiyonel tarım: Organik tarım faaliyetleri dışındaki tüm tarımsal faaliyetleri,
s)
Konvansiyonel ürün: Konvansiyonel tarım metotları ile üretilmiş ürünü,
ş)
Müteşebbis: Organik tarım faaliyeti yapan gerçek veya tüzel kişiyi,
t) Organik
girdi: Organik tarım faaliyetlerinde kullanılan materyali,
u) Organik
ürün: Organik tarım faaliyetleri esaslarına uygun olarak üretilmiş ham, yarı
mamul veya mamul haldeki sertifikalı ürünü,
ü) Organik
bitkisel üretim: İnsan gıdası, hayvan yemi, bitki besleme, çoğaltım materyali
elde edilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere organik hammadde temini,
tıbbi ve bilimsel amaçlarla her aşaması bu Yönetmeliğe göre üretilen,
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kontrol edilen ve sertifikalandırılan
üretim faaliyetini,
v) Organik
hayvansal üretim: Damızlık hayvan veya sperma kullanılarak hayvan üretilmesi,
hayvansal ürünlerden insan gıdası ile hayvan ve bitki besleme ürünleri
üretilmesi, hammaddesini tarımdan alan sanayilere ve bilimsel çalışmalara
organik hammadde temini, her aşaması bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetini,
y) Organik
su ürünleri üretimi: Denizler, içsular ve çiftliklerde organik tarım metotları
kullanılarak balık, deniz yosunu, sünger, yumuşakça, kabuklu ve su memelileri
ile bunlardan imal edilen ürünlerden insan gıdası, stok takviyesi ve tarıma
dayalı sanayide kullanılacak hammadde temini, sportif, tıbbi ve bilimsel
amaçlarla her aşaması bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş kuruluşun
denetiminde kontrol edilen ve sertifikalandırılan üretim faaliyetlerini,
z) Organik
Tarım Bilgi Sistemi (OTBİS): Organik tarım yapan müteşebbis, arazi, ürün,
hayvansal üretim, su ürünleri üretimi ve sertifika bilgilerinin bulunduğu
Bakanlıkça oluşturulan veri tabanını,
aa)
Organik tarım faaliyetleri: Toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar
kullanılarak organik ürün veya girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi, doğal
alan ve kaynaklardan ürün toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif,
ambalajlama, etiketleme, muhafaza, depolama, taşıma, pazarlama, ithalat,
ihracat ile ürün veya girdinin tüketiciye ulaşıncaya kadar olan diğer
işlemlerini,
bb)
Organik tarım metodu: Organik tarım uygulamaları esnasında yapılması gereken
bilimsel ve teknik uygulamaların tamamını veya bölümlerin her birini,
cc)
Organik ürün etiketi: Organik ürün veya ambalajı üzerinde yer alan, ürünü
tanıtan veya içindekini belirten herhangi bir kelime, detay, ticari marka,
tescilli marka, paket üzerinde yer alan resim, sembol, doküman, ilan, tabela
veya tasma gibi her türlü yazılı ve basılı bilgi ve materyali,
çç) Organik
ürün logosu: Bu Yönetmeliğin Ek-10 bölümünde yer alan basılı işaretleri,
dd)
Polikültür: Su ürünleri üretimi çerçevesinde, genellikle farklı besin zinciri
basamağından gelen iki veya daha fazla türün aynı kültür biriminde
yetiştirilmesini,
ee) Sertifika:
Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin, organik ürünün ve
organik girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren belgeyi,
ff)
Sertifikasyon: Bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin,
organik ürünün ve girdinin mevzuata uygun olarak belgelendirilmesini,
gg)
Sertifiker: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu
adına, kontrolü tamamlanmış ürünün veya girdinin organik olduğunu onaylamak
üzere, Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek kişiyi,
ğğ)
Sertifikasyon kuruluşu: Tüm kontrolleri tamamlanmış organik ürün veya girdiyi,
kontrol kuruluşunun yaptığı kontrol ve bu kontrole ilişkin bilgi ve belgeler
ile gerek duyulan hallerde yaptıracağı analizlere dayanarak sertifikalandırmak
üzere Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişileri,
hh)
Stoklama yoğunluğu: Su ürünleri yetiştiriciliğinde, suyun metrekare veya
metreküpü başına stoklanan canlı ağırlığı veya adedini,
ıı)
Topraksız tarım: Bitki köklerinin mineral besinli bir solüsyon içinde olduğu ya
da besin solüsyonu eklenmiş perlit, çakıl ya da mineral yün gibi etkisiz bir
ortam içinde büyütülmesi yöntemini,
ii)
Uygunluk belgesi: Organik sertifikaya sahip olmayan ancak bu Yönetmeliğin
Ek-1’inde yer alan Organik Tarımda Kullanılacak Gübreler, Toprak
İyileştiriciler ve Besin Maddeleri (Deniz yosunu üretimi dâhil) ile Ek-2’sinde
yer alan Bitki Koruma Maddelerinin müteşebbis tarafından kullanılmasının uygun
olduğunu gösteren belgeyi,
jj) Üretim
birimi: Üretimde kullanılan, arazi parselleri, otlaklar, gezinti alanları,
hayvan barınakları, su ürünleri üretim yerleri ve sistemleri, tarımsal ürünler
ile hammaddeler ve girdilerin depolanması için kullanılacak tesisleri,
kk) Üretim
döngüsü: Su ürünleri yetiştiriciliğinde, yetiştirilen türün yaşam aşamasının en
başından ürün alınmasına kadarki yaşam süresini,
ll)
Veteriner tıbbi ürün: Hayvana uygulanmak ya da hayvan için kullanılmak amacıyla
tüm üretim aşamalarından geçerek kullanıma hazır hâle getirilmiş etkin madde
ihtiva eden ürünleri ve veteriner biyolojik ürünlerini,
mm)
Veteriner biyolojik ürünleri: Hayvanlarda aktif veya pasif bağışıklık
oluşturmak, bağışıklığın seviyesini ölçmek veya hastalık teşhisi için
hazırlanmış aşı, serum gibi ürünler ile teşhis kitlerini,
nn)
Yenilenebilir kaynaklardan gelen enerji: Rüzgâr, güneş, jeotermal, dalga,
gel-git, hidroenerji, atık depolama alanı gazı, kanalizasyon arıtma
tesisi gazı ve biyogazları gibi yenilenebilir fosil dışı enerji kaynaklarını,
oo)
Yetkilendirilmiş kuruluş: Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, kontrol kuruluşu
veya sertifikasyon kuruluşu olarak Bakanlık tarafından yetki verilmiş gerçek
veya tüzel kişileri,
öö) (Ek:RG-14/8/2012-28384) ÇKS: Çiftçi Kayıt Sistemini,
pp) (Ek:RG-14/8/2012-28384)
(Değişik:RG-24/5/2013-28656) Türkvet:
2/12/2011 tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sığır Cinsi
Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği çerçevesinde
oluşturulan ve işletmelerin, yetiştiricilerin ve sığır cinsi hayvanların kimlik
bilgilerinin kayıt altına alındığı veri tabanını,
rr) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Arıcılık Kayıt Sistemi (AKS):
Etiketlenmiş kovanlara ait bilgilerin merkezi bir veri tabanında kayıt altına
alındığı, izlendiği, raporlandığı Bakanlık kayıt sistemini,
ss) (Ek:RG-15/2/2014-28914)(3) Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS): 2/12/2011
tarihli ve 28130 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Koyun ve Keçi Türü
Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği hükümlerine göre
hayvanların kayıt altına alındığı veri tabanını,
ifade
eder.
İKİNCİ KISIM
Organik Tarımın Esasları
BİRİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Faaliyetine Göre Genel Üretim
Organik
tarımın genel kuralları
MADDE 5 – (1) Organik tarımın genel kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) Bu
Yönetmelikte belirtilen kurallara uymak kaydıyla tüm ülke sathında organik
tarım metodu uygulanabilir. Müteşebbis, çevresel kirlilik riski bulunan
alanlarda bulaşma riskini değerlendirir ve gerekli tedbirleri alır. Alınan
tedbirlerin yeterliliğine yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kontroller
sırasında karar verilir.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik tarım faaliyetleri, müteşebbis
ile yetkilendirilmiş kuruluş arasında imzalanan sözleşmeye dayalı olarak
yürütülür. Bu sözleşme; tarımsal faaliyetin bu Yönetmelik hükümlerine göre
yapılacağını belirleyen yazılı anlaşmayı ifade eder. Yetkilendirilmiş kuruluş
sözleşme yaptığı müteşebbis ile ilgili bilgileri kırkbeş gün içerisinde Organik
Tarım Bilgi Sistemine (OTBİS) kayıt eder ve Bakanlığa bildirir.
c)
Konvansiyonel üretimde kullanılan binalar, alet ve ekipmanlar temizlenip
dezenfekte edildikten sonra organik üretimde kullanılır.
ç) Organik
tarım faaliyetlerinin tüm aşamaları kayıt altına alınarak izlenebilirlik temin
edilir.
d) Kısmen
veya tamamen GDO’ lardan elde edilen, GDO içeren veya GDO’ lardan oluşan gıda,
yem, gıda katkı maddesi, bitki koruma ürünleri, gübreler, toprak
düzenleyiciler, tohumlar, mikroorganizmalar, hayvan sağlığı için kullanılan
ürünler ve hayvanlar organik tarımda kullanılamaz.
e) Gıda ve
yem olmayan organik dışı ürünleri kullanan müteşebbisler, satıcıdan tedarik
edilen ürünün GDO’ lardan ya da GDO’ lar tarafından üretilmiş ürünlerden
üretilmediğini bu Yönetmeliğin Ek-
f) Tamamen
organik üretim yapılmayan çiftlikler, birbirinden açık bir şekilde ayrılmış
bölümlere veya su ürünü üretim alanlarına bölünebilirler. Bu alanlarda;
hayvancılık yapılıyorsa birbirinden farklı türler bulunur. Su ürünleri üretimi
söz konusu ise, üretim alanları arasında fiziksel ayrımın olması kaydıyla
aynı türler bulunabilir. Bitkisel üretim söz konusu olduğunda, birbirinden
kolayca ayrılabilen çeşitler bulunmalıdır.
g) Bir
çiftliğin bütün bölümlerinin organik üretim için kullanılmadığı yerlerde,
müteşebbis organik birimler için kullanılan araziyi, organik birimler tarafından
üretilen hayvanları ve ürünleri, organik olmayan birimler için kullanılan ya da
bunlar tarafından üretilen ürünlerden ayırır ve bu ayrımı gösterecek kayıtları
düzgün bir şekilde tutar.
ğ) Organik
tarımda yenilenemez kaynakların ve çiftlik dışı girdilerin kullanımı minimum
düzeyde tutulur.
h)
Bitkisel ve hayvansal orijinli ürünlerin ve atıkların tarımsal faaliyette girdi
olarak kullanmak üzere geri dönüştürülmesi sağlanır.
ı) Organik
tarımsal üretim ile ilgili kararlarda yerel ve bölgesel ekolojik dengenin
dikkate alınması gerekir.
Organik
tarıma başlama
MADDE 6 – (1) Organik tarıma başlama kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Organik tarım faaliyetinde bulunmak
isteyen müteşebbis, kontrol ve sertifikasyon kuruluşuna veya kontrol kuruluşuna
başvurur. Başvuruda aşağıdaki koşullar aranır:
1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Bakanlık il veya ilçe müdürlüğünden
alınan; güncellenmiş onaylı ÇKS kaydı, büyükbaş hayvancılık işletmeleri için
Türkvet’den alınan onaylı işletme Tescil Belgesi, küçükbaş hayvancılık
işletmeleri için KKKS’den alınan onaylı belge ve arıcılık işletmeleri için ise
AKS’den alınan onaylı belge,
2) ÇKS
kaydı olmayan veya yapılamayan müteşebbisler için;
Müteşebbisin
adı, adresi, T.C. kimlik numarası ve vergi numarası, yabancı gerçek kişilerde
ise yabancı kimlik numarasını içeren kimlik bilgi ve belgeleri,
İşletmenin
yeri ve konumuna dair bilgiler,
Kadastro
çalışması tamamlanmış alanlarda tapu kaydı, tamamlanmamış alanlarda ise araziye
ait kroki,
Müracaat
edilen arazinin veya arazinin kullanım hakkının kendine ait olduğuna dair bilgi
ve belgeler,
3) Gıda
işletmeleri için 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik hükümleri
gereğince İşletme Kayıt Belgesi veya İşletme Onay Belgesi,
4) Su
ürünleri yetiştiriciliği için Su Ürünleri Yetiştiricilik Belgesi ve/veya Su
Ürünleri Kuluçkahane Belgesi.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik tarım faaliyetinde bulunmak
isteyen müteşebbis, başvurduğu yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapar.
Müteşebbis, organik tarım faaliyetini bireysel olarak yapabildiği gibi, üretici
grubu ile de yapabilir. Üretici grubu, organik tarım faaliyetini tüzel kişilik
altında yapabilir. Müteşebbis, organik tarım faaliyetini üretici grubu ile
yapıyorsa her bir üretici ile sözleşme imzalamak zorundadır. Bu durumda
müteşebbis, üretici grubu adına yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapar.
Üretici grubu içinde yer alan çiftçiler, müteşebbis olarak değerlendirilir ve
bir kod verilerek kayıt altına alınır. Müteşebbis; aracı tüccar, depolama,
işleme ve benzeri fason hizmetleri yaptırdığı gerçek veya tüzel kişiler ile de
sözleşme yapar. Fason üretim yapan işletmeler de organik tarım kontrol
sistemine dâhildir.
c)
Yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme imzalamış olan orman ve doğal alanlardan
ürün toplayacak müteşebbis, ürün toplamadan önce, bu alanların mülkiyetinin
veya kullanma hakkının ait olduğu makamdan yazılı izin alır.
ç) Su
ürünleri üretimi yapacak müteşebbis Bakanlıktan yetiştiricilik için izin alır.
Bakanlıktan yetiştiricilik izni alan müteşebbisler organik su ürünleri üretimi
yapabilir. Organik su ürünleri üretimi yapacak müteşebbis, kamuya ait alanda
üretim yapacaksa, ilgili kurumdan alınacak yazılı izin ile yetkilendirilmiş
kuruluşa başvurarak sözleşme imzalar.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluş, her bir üretim aşaması için, ayrı ayrı sözleşme
yapabileceği gibi, her faaliyeti ayrı ayrı belirtmek kaydıyla tek bir sözleşme
de yapabilir. Yetkilendirilmiş kuruluş, müteşebbise ister bağımsız, ister
üretici grubu dâhilinde olsun, Bakanlıkça hazırlanacak ve
yetkilendirilmiş kuruluşlara bildirilecek kodlama sistemine göre, bir kod
numarası verir.
Geçiş
süreci ile ilgili işlemler
MADDE 7 – (1) Organik tarımda geçiş süreci ile
ilgili kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
tarım faaliyeti yapılan alanlar, hayvanlar, arılar ve su ürünleri geçiş
sürecine alınır. Bitkisel üretimde organik tarıma başlanmasından on iki ay
sonra elde edilen ürünler geçiş süreci ürünü olarak değerlendirilir. Geçiş
süreci ürünü, "Organik tarım geçiş süreci ürünüdür" etiketiyle
pazarlanır. Geçiş sürecinde bulunan hayvanlardan elde edilen ürünlerin reklam
ve etiketlerinde organik tarımı çağrıştıran ifadeler kullanılamaz.
b) Organik
tarım geçiş süreci kapsamında bu Yönetmelikteki tüm kurallar uygulanır.
c) Kısmen
organik tarım yapılan ya da organik tarıma geçiş sürecinde bulunan bir çiftlik
ya da üretim biriminde, çiftçi organik olarak üretilen ürünler ile geçiş süreci
ürünleri ve hayvanları birbirinden ayırt edilebilecek şekilde tutar ve bu
ayrımı gösterecek kayıtlara sahip olur.
İKİNCİ BÖLÜM
Organik Tarım Metoduyla Bitkisel Üretim, Mantar ve Maya Üretimi
Organik
bitkisel üretim kuralları
MADDE 8 – (1) Organik bitkisel üretim kuralları
aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
bitkisel üretimde toprağın biyoçeşitliliğini geliştiren, toprağın organik
maddesini koruyan veya artıran, toprağı sıkıştırmayan ve erozyonu engelleyen
toprak işleme teknikleri kullanılır. Organik tarımda kullanılan üretim
teknikleri çevre kirliliğini engellemeli veya minimuma indirmelidir.
b) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Organik olarak değerlendirilecek
bitkisel ürünler için, tek yıllık bitkilerde ekim tarihinden itibaren en az iki
yıl, mera ve yem bitkilerinde yem olarak kullanılmasından önce en az iki yıl,
yem bitkisi dışındaki çok yıllık bitkilerde ise ilk organik ürün hasadından
önce üç yıllık geçiş sürecinin uygulanması gerekir.
c) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol kuruluşu; arazinin önceki yıllardaki
kullanım durumu, yapılan uygulamalar, bölgedeki genel durum ve yetiştirilen
ürünler, risk durumları, konu ile ilgili müteşebbis kayıtları ve raporlarının
incelenmesi neticesinde geçiş sürecini uzatabilir ya da kısaltabilir.
Müteşebbis tarafından organik tarım yapılacak alan bu Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2
bölümlerinde yer alan girdiler dışındaki girdilerin geriye dönük olarak en az
üç yıl kullanılmadığını resmi kurum ve kuruluşlardan alınacak belge ile
belgelendirilmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından geçiş süreci
maksimum bir yıl kısaltılabilir. Geçiş süreci, tek yıllık bitkilerde 12 ay, çok
yıllık bitkilerde 24 aydan daha az uygulanamaz.
ç) Bir
işletmede, organik tarım metodu ile üretilen ürün ile aynı tür ve çeşitten olan
ya da bu ürünlerden kolaylıkla ayırt edilemeyen konvansiyonel ürünler bir arada
üretilemez. Ancak;
1) Çok
yıllık bitkilerin üretilmesi durumunda;
Müteşebbisin,
işletmenin tamamını en geç beş yıllık plan dâhilinde organik üretime
geçireceğini taahhütte bulunması,
Her
birimden hasat edilen ürünlerin ayrı ayrı yerlerde tutulmasını sağlayacak
önlemlerin alınması,
Yetkilendirilmiş
kuruluşun, ürünlerden her birinin hasadından en az 48 saat önce haberdar
edilmesi,
Müteşebbisin,
hasadın tamamlanmasından hemen sonra, elde edilen ürünlerin kesin miktarı ile
ayırt edici özellikleri konusunda yetkilendirilmiş kuruluşu bilgilendirmesi ve
bu ürünlerin diğerlerinden ayrı tutulması için gerekli önlemlerin alındığını
teyit etmesi hallerinde,
bu alt
bendin birinci paragrafında belirtilen geçiş dönemi planı ve müteşebbis tarafından
taahhüt edilen önlemler yetkilendirilmiş kuruluş tarafından onaylanır ve geçiş
planı her yıl teyit edilir.
2)
Tarımsal araştırma yapılması düşünülen alanlar, resmi eğitime yönelik
kullanılan alanlar ile tohum, vegetatif üretim materyalleri ve transplantasyon
materyallerinin üretileceği durumlarda (1) numaralı alt bendin ikinci, üçüncü,
dördüncü ve beşinci paragrafında yer alan koşulların karşılanması durumunda,
3)
Otlakların otlama amacıyla kullanılması durumunda.
Yukarıda
belirtilen durumlarda, aynı ürünün organik ve konvansiyonel üretiminin aynı
işletmede yapılmasına izin verilir.
d)
Bitkisel üretimde bina ve tesislerin temizliği ve dezenfeksiyonu için ülkemiz
tarımsal üretiminde genel olarak bu amaçla kullanımına izin verilen girdiler
kullanılır.
e) Organik
tarımda, topraksız tarıma izin verilmez.
Toprak
koruma, hazırlama ve gübreleme
MADDE 9 – (1) Organik tarımda toprak verimliliği,
sürdürülebilirliği, biyoçeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi, toprak
erozyonu ve sıkışmasının önlenmesi ve toprak ekosistemi aracılığıyla bitkilerin
beslenmesi esastır. Organik bitkisel üretimde toprak koruma, hazırlama ve
gübreleme kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Yetkilendirilmiş kuruluşça yapılan kontrollerde, müteşebbis tarafından arazide
yeterli toprak koruma tedbirlerinin alınıp alınmadığına karar verilir.
b) Organik
bitkisel üretimde, gereksiz ve toprakta erozyona neden olacak şekilde toprak
işleme yapılamaz.
c)
Toprağın verimliliği ve biyolojik aktivitesi aşağıda belirtilen yöntemlerle
sağlanır.
1) Çok
yıllık ekim nöbeti programı içerisinde baklagil ve derin köklü bitkilerin
yetiştirilmesi sağlanır veya yeşil gübreleme yapılır.
2) Organik
üretimden gelen hayvan gübresi ya da organik materyallerin tercihen her
ikisinin de kompost edilmiş olarak kullanılmasına izin verilir. Tarımsal
kaynaklı azotun su kirliliğine neden olmasını önlemek amacıyla, organik
bitkisel üretimde kullanılacak toplam hayvan gübresi miktarı 170 kg/N/ha/yılı
geçemez. Bu limit sadece; çiftlik gübresi, kurutulmuş çiftlik gübresi,
kurutulmuş kanatlı gübresi, kompost edilmiş hayvan dışkısı, kanatlı gübresi
dâhil, kompost edilmiş çiftlik gübresi ve sıvı hayvan dışkısı kullanımında
uygulanır.
3)
Biyodinamik preparatların kullanımına izin verilir.
4)
Kimyasal yöntemlerle elde edilmiş azotlu gübreler kullanılamaz.
ç) Organik
bitkisel üretim yapılacak alanlarda, (c) bendindeki önlemlere rağmen yeterli
toprak verimliliği ve biyolojik aktivitenin sağlanamaması halinde, bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan Organik Tarımda Kullanılacak Gübreler, Toprak
İyileştiriciler ve Besin Maddeleri kullanılır. Bu kapsamda ürün kullanılmasının
gerekli olduğuna dair kayıtların müteşebbis tarafından tutulması gerekir.
d) Kompost
aktivitasyonu için, genetiği değiştirilmemiş uygun bitki bazlı preparatlar veya
mikroorganizma preparatları kullanılır.
e) Toprak
koşulları ile topraktaki veya bitkideki besin maddelerinin yararlılığının
artırılması için ülkemiz tarımsal üretiminde genel olarak kullanımına izin
verilen genetiği değiştirilmemiş mikroorganizma preparatları kullanılır.
f) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik gübre ve toprak
iyileştiricilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alınır. Bu
izinlerden sonra, organik tarımda kullanılacak organik gübre ve toprak
iyileştiricileri için müteşebbis tarafından yetkilendirilmiş kuruluşa
başvurularak uygunluk belgesi veya sertifika alınır.
Ekim ve
dikim
MADDE
10 –
(1) Organik bitkisel üretimde ekim ve dikim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
tarımsal çoğaltım materyallerinin özellikleri aşağıdaki şekilde olmalıdır.
1) Tohum;
genetik olarak yapısı değiştirilmemiş, döllenmiş hücre çekirdeği içindeki DNA
dizilimine dışarıdan müdahale edilmemiş, sentetik pestisitler, radyasyon veya
mikrodalga ile muamele görmemiş biyolojik özellikte ve bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak üretilmiş olmalıdır.
2) Fide;
organik tohum veya ana bitkiden elde edilmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak üretilmiş olmalıdır.
3) Fidan
ve anaç; organik materyallerden elde edilmiş ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun
olarak üretilmiş olmalıdır.
b) Tohum
ve vejetatif çoğaltım materyali üretiminin haricinde, organik bitkisel üretimde
kullanılacak tohum ve çoğaltım materyalleri organik tarım metoduyla üretilmiş
olmalıdır. Bu amaçla kullanılacak materyalin tohum olması halinde ana bitki,
çoğaltım materyali olmasında ise ebeveyn bitki en az bir nesil, çok yıllık
bitki olması halinde ise iki üretim sezonu süresince bu Yönetmelik hükümlerine
göre üretilmiş olmalıdır.
c) Organik
tohum ve vejetatif çoğaltım materyalinin piyasada bulunmaması halinde, aşağıda
belirtilen kurallara uymak koşulu ile fide dışında organik üretim metoduyla
elde edilemeyen tohum ve vejetatif çoğaltım materyallerinin kullanımına izin
verilir. Bu amaçla;
1)
Öncelikle organik tarıma geçiş sürecindeki üretim biriminden alınmış tohum veya
vejetatif çoğaltım materyali kullanımına izin verilir.
2) Tohum
veya vejetatif çoğaltım materyalinin organik veya geçiş sürecindeki üretim
biriminden sağlanmasının mümkün olmadığı hallerde; konvansiyonel tohum ya da
vejetatif çoğaltım materyalinin kullanımına izin verilir.
3)
Konvansiyonel tohum ya da tohumluk patatesin kullanılacağı alanlarda Devlet
tarafından zirai karantina amaçlı kimyasal uygulama zorunluluğu yoksa bu
Yönetmeliğin Ek-
4) İzinler
ürünün ekiminden önce verilir.
5) İzinler
yalnızca bir defalık ve bir mevsim için verilir. İzini veren yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından izin verilen tohum ve tohumluk patates miktarları
kaydedilir.
6)
Müteşebbis tarafından organik tohum veya tohumluk patatesin ülke içerisinde
yeterli miktarda bulunmadığı belgelendirilir.
ç) Organik
tarımda GDO’lu çoğaltım materyalleri kullanılamaz.
Bitki
koruma
MADDE
11 –
(1) Organik üretimde bitki koruma kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde aşağıdaki hususlar dikkate
alınır.
1)
Hastalık ve zararlılara dayanıklı tür ve çeşit seçimi yapılır.
2) Uygun
ekim nöbeti hazırlanır.
3) Uygun
toprak işleme yöntemleri uygulanır.
4)
Kültürel, biyolojik ve biyoteknik mücadele metotları uygulanır.
b) Bitki
hastalık, zararlıları ve nematodlar ile yabancı otlara karşı yukarıda
belirtilen hususların uygulanamaması veya yetersiz kalması halinde bu
Yönetmeliğin Ek-2 bölümünde belirtilen girdiler kullanılır. Bu kapsamda ürün
kullanılmasının gerekli olduğuna dair belgelerin kaydının müteşebbis tarafından
tutulması gerekir.
c) Tuzak
ve yayıcılarda kullanılan ürünler için, feromon yayıcılar hariç, tuzak ve/veya
yayıcılar bu maddelerin doğaya salınmasını ve yetiştirilen ürünle temasını
engelleyecek şekilde olur. Tuzaklar kullanıldıktan sonra toplanır ve imha
edilir.
ç) Organik
tarımda kullanılmasına izin verilen pestisit ve benzeri maddelerin
ruhsatlandırılmasında (Değişik
ibare:RG-6/10/2011-28076) 11/6/2010
tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri
geçerlidir.
d) Organik
tarımda hastalık, zararlı, nematod ve yabancı ot mücadelesinde kullanılacak
girdilerin üretimi ve ithalatı için Bakanlıktan izin alındıktan sonra bu
girdilere, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından uygunluk belgesi veya sertifika
verilir.
Sulama
MADDE
12 –
(1) Organik bitkisel üretim sulama kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Sanayi
ve şehir atık suları ile drenaj sisteminden elde edilen drenaj suları organik
tarımda kullanılamaz, gerekli hallerde suyun uygunluğuna yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından yapılacak kontrollerde karar verilir.
b) Sulama
suyu çevre kirliliğine yol açmamalıdır.
c) Sulama,
toprak yapısında bozulmaya ve erozyona yol açmamalıdır.
Hasat
MADDE
13 –
(1) Organik bitkisel üretimde hasat kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
ürünlerin hasadında kullanılan teknik araç ve gereçlerin ekolojik tahribat ve
kirlilik oluşturmaması gerekir.
b) Elle
toplama materyalleri ürünün organikliğini bozmayacak yapıda olmalıdır. Toplama
materyalleri hijyenik olmalıdır.
c)
Müteşebbislerin organik olmayan ürünlerle olası karışma ve değişmelere karşı
gerekli önlemleri almaları ve organik ürünlerin tanımlanmasını sağlamaları
durumunda, organik ve organik olmayan ürünleri aynı zamanda hasat edebilirler.
Müteşebbis ürünlerin hasat günleri, saatleri, devreleri, kabul tarih ve zaman
bilgilerine ait kayıtları tutar ve yetkilendirilmiş kuruluşa verir.
ç)
Ormanlar, doğal alanlar ve tarımsal alanlarda doğal olarak yetişen yenilebilir
bitki ve kısımlarının toplanmasında aşağıdaki hususlara uyulur.
1) Toplama
alanı, toplama işleminin üç yıl öncesine kadar bu Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-
2) Toplama
alanı son iki yıl içinde yangın geçirmemiş olmalıdır.
3) Toplama
alanındaki doğal yaşam dengesinin ve türlerin korunması sağlanır.
4) Doğadan
toplanan ürünlerde geçiş süreci uygulanmaz.
Organik
mantar üretimi
MADDE
14 –
(1) Organik mantar üretiminde; kompost yapımında aşağıdaki bileşenleri içeren
karışımlar kullanılır.
a) Bu
Yönetmeliğin Ek-1 bölümünde yer alan organik tarım metoduyla üretim yapılan
işletmeden gelen çiftlik gübresi ve hayvan dışkısı, söz konusu gübrelerin
bulunamadığı durumlarda ise, kompostlamadan önceki kaplama materyali ve su
hariç toplam içeriğin %
b) Organik
üretim metoduna göre üretim yapılan arazilerden elde edilen saman benzeri
tarımsal kaynaklı ürünler,
c)
Kimyasal olarak muamele görmemiş torf,
ç)
Kesildikten sonra kimyasal muamele görmemiş odun,
d) Doğal
yapısındaki toprak ve sulama suyu özelliğindeki su,
e) Bu
Yönetmeliğin Ek-1 bölümünde kullanımına izin verilen mineral maddeler.
Organik
maya üretimi
MADDE
15 –
(1) Organik maya üretiminde aşağıdaki kurallara uyulur.
a) Organik
maya üretimi, imalatı ve formulasyonunda; gıdaların işlenmesinde kullanılan
mikroorganizmalar, enzimler, içme suyu ve tuz (sodyum klorit ve potasyum
klorit) kullanılır. Diğer ürün ve maddeler ancak bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmiş ve onaylanmışsa kullanılabilir.
b) Organik
maya organik gıda ve yem içinde, organik olmayan maya ile birlikte bulunmamalıdır.
Müteşebbis organik üretimden maya özütü veya otolizat elde edemediği
durumlarda, organik maya üretimi için substrata %5’e kadar (kuru madde olarak)
organik olmayan maya özütü veya otolizat ilave edilmesine müsaade edilir.
(2)
Organik maya üretiminde bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 3 üncü bölümünde yer alan
maya ve maya ürünlerinin üretilmesi için yardımcı maddeler, normalde gıdaların
işlenmesinde kullanılan mikroorganizma ve enzim preparatları ile içme suyu ve
tuz kullanılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Organik Tarım Metoduyla Hayvansal Üretim
Organik
hayvansal üretim kuralları
MADDE
16 –
(1) Organik hayvansal üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Damızlık veya üretime yönelik organik hayvancılıkta, çevre koşullarına
adaptasyon kabiliyeti yüksek olan ve hastalıklara dayanıklı ırklar seçilir.
Bunun için o bölgeye adapte olmuş yerli ırklar ve melezlerine öncelik verilir.
b) Organik
işletmelerden getirilen ve tamamen organik yemlerle beslenilen, genetik yapısı
değiştirilmemiş, çevreye, iklim koşullarına ve hastalıklara dayanıklı hayvanlar
damızlık olarak kullanılır.
c) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Organik hayvan yetiştiriciliğinde
üremede doğal yöntemler kullanılır. Bununla birlikte suni tohumlamaya da izin
verilir. Klonlama ve embriyo transferi gibi metotlar kullanılmaz.
ç)
Hayvanlar, meralara veya açık hava gezinti alanlarına veya açık alanlara
erişebilmelidir. Meralarda ve açık alanlarda birim alan başına düşen hayvan
sayısı, üretim birimindeki bitkisel üretime yeterli hayvan gübresi
sağlayabilecek şekilde sınırlı olmalıdır. Hayvan yoğunluğu yayılan azot miktarı
bakımından, kullanılan tarımsal alanda 170 kg/N/ha /yıl’ı aşamayacak sayıda
belirlenir. Bu miktar aşıldığında, müteşebbisin aynı bölgede başka bir alan
edinmesi veya yetkilendirilmiş kuruluşun bilgisi dâhilinde komşu işletmelerden
bu olanağı sağlaması gereklidir. Yetkilendirilmiş kuruluş çevre koruma
maksadıyla hayvan yoğunluğunu azaltabilir.
d) Aynı
üretim biriminde bulunan tüm hayvanlar, bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilir. Ancak, konvansiyonel olarak yetiştirilen hayvanlar,
yetiştirildikleri barınakların ve arazilerin organik olarak yetiştirme yapılan
birimlerden açıkça ayrı olması ve ayrı türlerin bulunması şartıyla aynı
işletmede bulunabilirler.
e)
Aşağıdaki koşulların sağlanması halinde organik yetiştirilen hayvanlar,
konvansiyonel yetiştirilen hayvanlarla ortak alanlarda otlatılabilir.
1)
Alanlar, en az üç yıl bu Yönetmelikte izin verilmeyen ürünlerle muamele
görmemiş olmalıdır.
2)
Konvansiyonel olarak yetiştirilmiş aynı tür hayvanlar, organik olarak
yetiştirilen hayvanlar ile aynı anda merada olmamalıdır.
3) Organik
hayvansal ürünlerin, konvansiyonel ürünlerden ayırt edilememesi durumunda bu
ürünler organik olarak değerlendirilemez.
f) Bu
Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yetiştirilen hayvanlar aşağıdaki hususların
bulunması şartıyla konvansiyonel yetiştirilen hayvanlarla farklı zamanlarda
ortak arazilerde otlatılabilir.
1)
Araziler geçiş sürecini tamamlamış olmalıdır.
2) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmemiş hayvanlar, ekstansif üretimden
gelmiş olmalıdır.
3) Organik
hayvan yetiştiriciliğinden elde edilen ürünler; ortak arazileri kullanan ve bu
Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmeyen hayvanlarla aynı anda
otlatılmadıkları, bir kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol
kuruluşunca onaylanmadıkça organik olarak kabul edilemez.
g) Organik
yem bitkileri üretimi yapılacak arazi, aşağıdaki hükümlere göre geçiş sürecine
alınır;
1) Organik
hayvansal üretim yapılacak arazi ve otlaklar iki yıllık geçiş sürecine alınır.
2) Otobur
olmayan hayvanlar tarafından kullanılan otlaklar, açık barınaklar ve gezinti
alanları için geçiş süresi bir yıla indirilir. Söz konusu araziler bu
Yönetmelik ekinde izin verilen ürünlerden başka ürünlerle işlem görmediyse
geçiş süresi yetkilendirilmiş kuruluşlarca 6 aya indirilir.
3) Bu
fıkranın (f) bendi ile 17 nci maddenin birinci fıkrasının (c) bendi istisna
olarak hayvansal üretim birimi, mera ve yem üretimi için kullanılan araziler
ile birlikte işletmenin tamamının eş zamanlı olarak organik üretime geçirilmesi
söz konusu olduğunda aşağıdaki koşulların sağlanması kaydıyla geçiş süreci 24
aya indirilebilir. Bu istisna işletmenin mevcut olan hayvanlarına, yavrularına
ve geçiş süreci başlamadan önce aynı zamanda yem üretimi için kullanılan
araziler ve meralar için uygulanır. Hayvanlar üretim biriminden elde edilen
ürünler ile beslenmelidir.
ğ)
Hayvansal üretimde geçiş süreci;
1) Et
üretiminde; büyükbaş hayvanlar için 12 ay, küçükbaş hayvanlar ve domuzlar için
6 aydır. Ancak organik süt sığırcılığı işletmelerinde sürüden et amaçlı
ayrılacak hayvanlar için bu süre yaşam süresinin 3/4’ü dür.
2) Süt
üretimi için yetiştirilen hayvanlar için 6 aydır.
3) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Et üretimine yönelik kanatlılarda
üç günlük yaştan küçük olmak kaydıyla on hafta, yumurta üretimine yönelik
kanatlılarda ise altı haftadır.
h)
Entansif üretimde kullanılan bazı damızlık veya ırklara ilişkin özel hastalık
ve sağlık problemleri olmayanlar damızlık olarak kullanılır.
ı) Bir
sürü ilk kez oluşturulurken organik olarak yetiştirilmiş hayvanlar yeterli
sayıda olmadığında, konvansiyonel yetiştirilmiş hayvanlar aşağıdaki hususlara
uyulmak şartıyla organik hayvancılıkta kullanılır:
1) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Etlik ve yumurtacı civcivler,
geldikleri çiftlikten ayrıldıklarında üç günlük yaştan küçük olmalıdır.
2)
Buzağılar ve taylar sütten kesilir kesilmez bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilir ve her koşulda 6 aylıktan küçük olur.
3) Kuzular
ve oğlaklar sütten kesilir kesilmez bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilir
ve 60 günden büyük olmamalıdır.
4) Domuz
yavruları sütten kesildikleri andan itibaren bu Yönetmelik hükümlerine göre
yetiştirilmiş olmalı ve 35 kg’dan az olmalıdır. Dişi domuzlar, gebeliğin son
dönemi ve emzirme dönemi haricinde grup içinde tutulur. Domuz yavruları düz gezinti
alanlarında ve kafeslerde tutulamazlar. Domuzların gezinti alanlarında kendine
özgü davranışları sürdürmelerine izin verilir. Eşelenmeleri için farklı
substratlar kullanılabilir.
5)
Yetkilendirilmiş kuruluşun onayına tabi olarak, hayvansal üretim biriminde var
olan bu Yönetmeliğin kuralları ile uyuşmayan hayvanlar öngörülen geçiş süreleri
uygulanmak koşuluyla organik üretime geçiş yapar.
i) Organik
sığır besisi yapılan işletmede yeniden sürü tesis edilirken; öncelikle organik
hayvancılık işletmelerinden, bulunamaması halinde bu Yönetmelik hükümlerine
uygun şartlardaki besi danaları konvansiyonel hayvancılık yapılan işletmelerden
getirilir.
j) Sürünün
büyütülmesi ve/veya sürünün yenilenmesi için organik olarak üretilen
hayvanların bulunamaması halinde her yıl yetişkin büyükbaş hayvanların maksimum
% 10’u, domuz ve küçükbaş hayvanların maksimum % 20’si dişi olarak,
yetkilendirilmiş kuruluşun onayı ile konvansiyonel hayvancılık yapılan
işletmelerden getirilebilir. Bu oranlar aşağıdaki durumlarda yetkilendirilmiş
kuruluşun onayı ile sürünün % 40’ı oranında artırılabilir;
1)
Müteşebbisin yazılı taahhüdü ile sürü büyüklüğünün artırılmasının garanti
edilmesi halinde,
2) Irk
değiştiriliyorsa,
3) Yeni
bir hayvansal üretim geliştiriliyorsa,
4)
Çiftlikteki hayvan ırkı yok olma tehlikesi altındaysa,
5) Sağlık
ya da afet nedenleriyle yüksek hayvan ölümleri oluyorsa,
k) (j)
bendinde belirtilen yüzdeler 10 adetten az büyükbaş hayvan veya 5 adetten az
küçükbaş ve domuz bulunan küçük işletmelerde uygulanmaz. Bu birimlerde yukarıda
belirtilen yenileme işlemleri yılda azami 1 hayvan ile sınırlıdır.
l)
Damızlık erkekler, sonradan bu Yönetmelik hükümlerine göre yetiştirilmesi ve
beslenmesi şartı ile organik olmayan işletmelerden getirilebilir.
m) Organik
hayvan yetiştiriciliği ve hayvansal üretim yapan işletmeler, hayvanların giriş
ve çıkışı ile tüm tedavi uygulamalarıyla ilgili düzenli kayıtları tutar.
Organik
hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme
MADDE
17 –
(1) Organik hayvansal üretimde yem temini ve hayvan besleme kuralları aşağıda
belirtilmiştir.
a) Pet
hayvanı ve kürk hayvanı dışında, organik hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanlar
organik olarak üretilmiş kaba ve kesif yemlerle beslenir.
b) Farklı
gelişim evrelerindeki organik beslemede ihtiyaçları karşılanırken, üretim
artışı yanında kaliteli üretim sağlanır. Hayvanların zorlama ile beslenmesi
yasaktır.
c) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Yaylacılık yapılan dönemde;
hayvanların yürüyerek bir otlatma alanından diğerine geçerken organik olmayan
alanlarda otlayarak tükettikleri yem miktarı yıllık yem rasyonunun %10’unu
geçemez. Bu oran tarımsal orijinli yemin kuru maddesinin yüzdesi olarak
hesaplanır. Her yıl hayvanların yaylada olduğu dönemin dışında, yemin en az
%60’ı çiftlik bünyesinden sağlanır. Bunun mümkün olmaması halinde, yemin eksik
kalan bölümü, bu Yönetmelik hükümlerini uygulayan diğer işletmelerden sağlanır.
Domuz ve
kümes hayvanları için yemin en az %20’si çiftliğin kendisinden sağlanır.
Bunun mümkün olmaması halinde, yemin eksik kalan bölümü, bu Yönetmelik
hükümlerini uygulayan diğer işletmelerden veya yem işletmelerinden sağlanır.
ç)
Ortalama olarak rasyon kuru maddesinin % 30 kadarı, geçiş süreci maddeleri
içerebilir. Geçiş sürecindeki yem maddeleri hayvanların yetiştirildiği
işletmeden temin ediliyorsa bu oran % 60’a kadar çıkarılabilir.
d)
Yavruların beslenmesi öncelikle ana sütüyle sağlanır. Bunun mümkün olmaması
halinde yavrular aynı sürüden elde edilen sütlerle beslenilir. Türlere bağlı
olarak yavruların süt ile beslenmeleri gereken asgari süre; büyükbaş
hayvanlarda ve taylarda 90 gün, küçükbaş hayvanlarda 45 gün ve domuzlarda 40
gündür.
e)
Yetiştirme sistemi; yılın değişik dönemlerinde hayvanların otlaklara
ulaşabilmelerine imkân sağlar. Ruminant rasyonlarında; silaj ve taze kuru ot
gibi kaba yemler rasyon kuru maddesinde en az % 60 oranında olmalıdır. Bununla
birlikte, yetkilendirilmiş kuruluş, süt üretimine yönelik hayvanlarda
laktasyonun başlarında azami 3 aylık bir süre için bu oranın %
f) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
g) Doğal
afetler nedeniyle yem üretiminin azalması halinde, afet bölgesinde kısa bir
süre için Bakanlığın belirleyeceği oranda konvansiyonel yem maddelerinin hayvan
beslenmesinde kullanımına izin verilir.
ğ) Domuz
ve kanatlı rasyonlarına kaba yem, taze veya kuru ot veya silaj eklenir.
h) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Organik hayvancılıkta hayvan beslemede
aşağıdaki maddeler kullanılır.
1)
Kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilmiş veya hazırlanmış bitkisel veya
hayvansal kökenli organik olmayan yem maddeleri veya ek-5’in 2 nci maddesinde
yer alan diğer yem maddeleri,
2) Organik
formları mevcut olmayan ve kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilen
baharatlar, tıbbi ve aromatik bitkiler ve melasların kullanımı verilen her bir
tür için %1 ile sınırlandırılmış olup tarımsal kökenli yemin kuru maddesinin
oranı yıllık olarak hesaplanır,
3)
Hayvansal kökenli organik yem maddeleri,
4) Ek-5’in
1 inci maddesinde yer alan mineral kaynaklı yem maddeleri,
5)
Sürdürülebilir balıkçılıktan elde edilen yemler aşağıdaki koşulları taşır:
-Yemler
kimyasal çözücüler kullanılmadan üretilir veya hazırlanır.
-Yemlerin
kullanımı otobur olmayan hayvanlarla sınırlandırılır.
-Hidrolize
balık proteinleri kullanımı yalnızca genç hayvanlarla sınırlandırılır.
6) Deniz
tuzu, iri kaya tuzu olarak tuz,
7) Ek-6’da
yer alan yem katkı maddeleri.
ı) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
i) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
j) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
k) (Mülga: RG-24/5/2013-28656)(2)
l)
Antibiyotikler, koksidiyostatikler, tıbbi ürünler ile büyümeyi veya üretimi
artırıcı diğer maddeler hayvan beslenmesinde kullanılamaz.
m) Yem
maddeleri, yem katkı maddeleri, yem işlemeye mahsus yardımcı maddeler ve hayvan
beslenmesinde kullanılan ürünler; genetiği değiştirilmiş organizmalar veya
bunlardan elde edilmiş ürünler kullanılarak üretilemez.
n) Organik
olarak üretilmiş veya işlenmiş yemlerde aranan şartlar şunlardır:
1)
Konvansiyonel yem ile organik yem aynı fabrikada aynı hatta işlenemez.
2)
Ürünlerin bileşiminde yer alan maddeler ya da bu ürünlerin hazırlanmasında
kullanılan başka herhangi bir madde iyonlaştırıcı radyasyon-ışınlama içeren
uygulamalardan geçmemiş olmalıdır.
3) Organik
yemler mutlaka etiketlenir. Etiket üzerinde;
Yemin
organik miktarı kuru madde üzerinden belirtilir.
Organik
üretim metoduyla elde edilen yem materyalinin yüzdesi yazılır.
Geçiş
dönemi ürünlerinden elde edilen yem materyallerinin yüzdesi yazılır.
Tarımsal
kökenli yem maddelerinin toplam yüzdesi belirtilir.
Yetkilendirilmiş
kuruluşun ismi bulunur.
4) Organik
olarak üretilen yemler ile konvansiyonel olarak üretilen yemler fiziksel olarak
ayrı yerlerde tutulur ve depolanır.
5) Organik
yem hazırlamada kullanılan donanım, konvansiyonel yem hazırlamada kullanılan
her türlü donanımdan ayrılır.
6)
Konvansiyonel yem hazırlama ünitelerinde aynı hatta hem konvansiyonel hem de
organik yem hazırlanamaz. Ancak yem hazırlama ünitesinde yem hazırlamaya
başlamadan önce bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1 inci bölümünde verilen maddelerle
yem hazırlama ünitesinin temizliğinin yapılması şartıyla konvansiyonel yem
hazırlama ünitelerinde organik yem hazırlanır.
o) Organik
olarak üretilmiş yemler ya da bunlardan elde edilmiş ürünler konvansiyonel
üretilmiş yemlerle karışmaya ve bulaşmaya meydan vermeyecek biçimde bir arada
nakledilebilir. Yemlerin nakledileceği araçlar bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümünde verilen maddelerle temizlenir. Nakil esnasındaki ürün miktarı
ile teslimattaki ürün miktarının kayıt altına alınması gerekir.
ö) (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve
diğer ilgili mevzuata göre, yem fabrikalarında organik olarak üretilecek yemler
için rasyona giren hammaddelerin yetkilendirilmiş kuruluşça verilen organik
ürün sertifikasını aldıktan sonra rasyon formülleri Bakanlıkça tescil edilir.
Ancak bu işlemden sonra yetkilendirilmiş kuruluş kontrolünde yem fabrikalarında
organik yem üretimine geçilir.
p)
Yetkilendirilmiş kuruluş, aynı türden organik ve organik olmayan hayvanlar
üzerine bir tarımsal araştırma yürütülmesi ya da resmi bir eğitim faaliyetinin
yapılmasında aşağıda belirtilen koşulların sağlanması halinde işletmelere
paralel üretim izni verilir.
1) Her
ünitede hayvanlar, hayvansal ürünler, gübreler ve yemler arasındaki ayrımın iyi
yapıldığını garanti edecek şekilde uygun önlemler alınır ve bunlar önceden
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir.
2)
Müteşebbis, hayvanların ya da hayvansal ürünlerin dağıtımı veya satışı söz
konusu olduğunda yetkilendirilmiş kuruluşu önceden bilgilendirir.
3)
Müteşebbis, üretim biriminde üretilen ürünlerin kesin miktarlarını, ürünlerin
ayrımını sağlayacak özellikleri, ürünlerin ayırt edilmesi için alınan önlemleri
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirir.
r) Organik
yem işlenmesi ya da depolanmasında doğal aromaların eklenmesi dışında, kaybolan
özellikleri yeniden oluşturan, işlem sırasındaki ihmalin sonuçlarını düzelten
ya da bu ürünlerin gerçek doğası hakkında yanılmalara neden olabilecek madde ve
teknikler kullanılmaz.
Hayvan
sağlığı ve veteriner müdahalesi
MADDE
18 –
(1) Organik hayvan yetiştiriciliğinde hayvan sağlığı ve veteriner hekim
müdahalesi kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde hastalık önleyici tedbirler şunlardır:
1) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde, hayvan sağlığında koruyucu hekimlik esastır.
2) Uygun damızlık
ırklar seçilir.
3)
Hayvanların doğal bağışıklıklarını artırıcı düzenli egzersiz için gezinti
alanlarına veya otlaklara ulaşımı ve kaliteli yem kullanımı sağlanır.
4) Aşırı
kalabalık nedeni ile hayvanlarda sağlık problemlerini önlemek için uygun yerleşim
sıklığı sağlanır.
b) Tüm
önleyici tedbirlere rağmen bir hayvanın hastalanması veya yaralanması
durumunda, uygun bir barınakta izole edilerek, derhal tedavi edilir.
c) Organik
hayvancılıkta veteriner hekim gözetiminde veteriner tıbbi ürünlerin kullanım
usul ve esasları şunlardır:
1) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Kimyasal yolla sentezlenmiş allopatik
tıbbi veteriner ürünleri veya antibiyotiklerin yerine, tedavi edilecek hayvan
türü üzerinde tedavi edici etkisi bulunması koşuluyla, ek-5’in 1 inci maddesinde
ve ek-6’nın 3 üncü maddesinde yer alan ürünler ve fitoterapötik ürünler
kullanılır.
2)
Yukarıda bahsedilen maddelerin kullanımının hastalıkla veya yaralanmayla
mücadelede yetersiz kalması durumlarında ve hayvanın acı çekmemesi için tedavi
amacı ile kimyasal bileşimli ilaçlar veya antibiyotikler yetkilendirilmiş
kuruluşun izni ile kontrollü olarak kullanılır.
3)
Kimyasal olarak sentezlenmiş veteriner tıbbi ürünler veya antibiyotikler,
hastalık önleyici uygulamalar için kullanılamaz.
ç) Organik
hayvan yetiştiriciliğinde, hayvanların genetik yapısı değiştirilemez ve genetik
yapısı değiştirilmiş organizmalar organik hayvansal üretimde girdi olarak
kullanılamaz. Gen teknolojisi metotları ile hayvan ıslahına izin verilmez.
Büyüme veya üretimi artırıcı maddelerin kullanımı ve üremeyi kontrol etmek
amacıyla veya diğer amaçlarla hormon ya da benzeri maddelerin kullanımı
yasaktır. Ancak hormonlar, tedavi amaçlı veteriner hekim uygulaması olarak
hasta hayvana verilebilir.
d)
Veteriner tıbbi ürünleri kullanıldığında; konulan teşhis, müdahale yöntemi,
ilacın dozu, ilacın etken maddesi, tedavi süresi ve ilacın kalıntı arınma
süresi ile birlikte kullanılan ürün kayıt edilir.
e) Bir
hayvana normal koşullarda verilen veteriner tıbbi ürünlerinin son uygulandığı
tarih ile bu hayvanlardan organik ürün elde edilme tarihi arasındaki süre,
organik yetiştiricilikte, konvansiyonel yetiştiricilikteki uygulamanın iki katı
veya kalıntı arınma süresi belirtilmemiş hallerde ise 48 saattir.
f) Aşı
uygulamaları, parazit tedavisi veya ülkemizce zorunlu olarak belirlenen hayvan
hastalık ve zararlıları ile mücadele programları haricinde, bir hayvana veya
hayvan grubuna bir yıl içerisinde üçten fazla kimyasal sentezlenmiş veteriner
tıbbi ürünler veya antibiyotiklerin uygulanması halinde ya da üretken olduğu
yaşam süresi bir yıldan az olan hayvanlarda bir defadan çok muamele gördüyse,
söz konusu hayvanlar veya bu hayvanlardan elde edilen ürünler organik ürün
olarak satılamaz ve yeniden geçiş sürecine alınır. Buna ait kayıtlar müteşebbis
tarafından tutulur.
g) Ulusal
zorunlu mücadele programları dışında işletmenin bulunduğu alanda ihbari mecburi
bulaşıcı ve salgın bir hastalığın ortaya çıkması halinde, (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu ve
diğer ilgili mevzuat hükümlerine uyulur ve bağışıklık sağlayan veteriner
biyolojik maddeleri kullanılır.
Yetiştiricilik
uygulamaları, barınak ve bakım şartları
MADDE
19 –
(1) Organik hayvansal üretimde yetiştiricilik uygulamaları, barınak ve bakım
şartları aşağıda belirtilmiştir:
a)
Koyunlarda kuyruk kesme amacı ile elastik bant takılması, kuyruk kesme, diş
kesme, gaga kesme ve boynuz köreltme uygulamaları organik yetiştiricilikte
uygulanamaz. Yolma gibi yöntemler uygulanamaz. Bu uygulamaların bir kısmına
genç hayvanlarda boynuz köreltme uygulamasında olduğu gibi güvenlik, hayvan
sağlığı, rahatlığı ve hijyen için yetkilendirilmiş kuruluş tarafından izin
verilebilir. Bu tür uygulamalar ve ürün kalitesini artırmaya yönelik fiziksel
kastrasyon uygulamaları, hayvanlar en uygun yaşta iken uzman kişiler tarafından
hayvanlara acı çektirmeden yerine getirilir.
b)
Hayvanlar bağlı olarak tutulamaz. Ancak, hayvan refahı düzenlemeleri dikkate
alınarak yetkilendirilmiş kuruluş tarafından hayvanların güvenliği ve refahı
için, müteşebbisçe zorunluluğunun ortaya konulması koşulu ile hayvanların
sınırlı bir süre için bağlanmasına izin verilebilir.
c) 10 baş
veya daha az sayıdaki büyükbaş hayvan grupları, davranış ihtiyaçlarına uygun
olarak grup içerisinde tutmak mümkün değilse, haftada en az iki defa otlatma
alanlarına ve açık barınak alanlarına veya egzersiz alanlarına ulaşmalarını
sağlamak koşuluyla yetkilendirilmiş kuruluşun onayı ile bağlanabilir.
ç)
Hayvanların gruplar halinde yetiştirilmeleri durumunda grubun büyüklüğü; hayvan
türünün gelişim evrelerine ve davranış biçimlerine bağlı olup, bir uzman görüşü
ışığında yetkilendirilmiş kuruluşça belirlenir. Hayvanlar, kansızlığı teşvik
edecek koşullarda tutulamaz ve rasyonlar kullanılamaz.
d) Hayvan
barınakları, sıhhi bir yapı malzemesinden inşa edilir, barınak koşulları
hayvanların biyolojik ve ırk ihtiyaçlarını karşılar. Hayvanlar yem ve suya
kolayca erişebilmelidir. Binaların yalıtımı, ısınması ve havalandırılması; hava
akımını, toz seviyesini, sıcaklığı, nispi nemi ve gaz yoğunluğu hayvanlara
zarar vermeyecek sınırlar içerisinde tutacak şekilde olur. Barınaklar, bol
miktarda doğal havalandırma ve ışık girişine izin vermelidir.
e) Serbest
gezinti alanları, açık hava gezinti alanları veya açık barınak alanlarında;
yerel hava koşullarına ve ilgili türe bağlı olarak yağmura, rüzgâra, güneşe ve
aşırı sıcaklığa karşı yeterli korunma sağlanır.
f)
Barınaklar; hayvanlara rahatça ve doğal olarak durabilecekleri, kolayca
yatabilecekleri, dönebilecekleri, kendilerini temizleyebilecekleri, tüm doğal
pozisyonları alabilecekleri, gerinme ve kanat çırpma gibi tüm doğal hareketleri
yapabilmelerine yetecek büyüklükte olur.
g) Kapalı
barınaklar ve açık gezinti alanlarının asgari alanları ve farklı hayvan türleri
ile kategorileri için diğer barınak özellikleri bu Yönetmeliğin Ek-3’ünde
belirtilen kriterlere uygun olur.
ğ) İklim
koşullarının hayvanlara açık havada yaşamalarına imkân verdiği bölgelerde,
hayvan barınaklarının yapılması zorunlu değildir.
h)
Barınak, kümes, alet ve kaplar, hastalık taşıyan organizmaların gelişmesi veya
bulaşmasını engellemek için, uygun bir şekilde temizlenir ve dezenfekte edilir.
Hayvan binaları ve yapılarının temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi için bu
Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1 inci bölümünde verilen maddeler kullanılır. Böcek ve
kemirgenlerle mücadele etmek ve işletmede kokuyu azaltmak amacıyla, dışkı,
idrar ve dökülmüş dağılmış gıdalar ortamdan uzaklaştırılır. Bütün bu tedbirlere
rağmen böcekler ile diğer kemirgenlerin hayvan barınaklarından ve diğer tesislerden
uzaklaştırılamaması durumunda, yalnızca bu Yönetmeliğin Ek-2’sinin 1, 2, 3, 4
ve 5 inci bölümündeki girdiler ve rodentisitler kullanılır.
ı) Tüm
memeliler, otlak veya açık hava egzersiz alanlarına, açık barınak alanına
ulaşabilmelidir. Hayvanların psikolojik koşulları, hava koşulları ve arazinin
durumu izin verdiği sürece hayvanlar bu yerleri kullanabilmelidir. Otoburlar,
koşullar elverdiği sürece otlaklara ulaşabilmelidir.
i) Otobur
hayvanların otlama dönemlerinde meralara erişebilmeleri ve kış barınaklarının
hayvanlara hareket serbestisi vermesi durumunda, kış aylarında hayvanlara açık
gezinti alanları ve açık alanlar sağlanması zorunluluğu kaldırılabilir. Ancak;
bir yıldan yaşlı boğalar, meralara, açık gezinti alanlarına ve açık alanlara
erişebilmelidirler. Besinin son döneminde büyükbaşlar yaşam sürelerinin 1/5’ini
geçmemesi ve üç aydan fazla olmamak kaydıyla kapalı alanlarda kalabilirler.
j) Hayvan
barınaklarının zemini düzgün olmalı fakat kaygan olmamalıdır. Toplam zemin
alanının asgari yarısı, sert ve düz olmalıdır.
k) Altlık;
sap-saman veya diğer uygun doğal maddeden oluşur. Altlık olarak kullanılan
materyal, organik tarımda gübre olarak kullanılmasına izin verilen her türlü
mineral madde ile iyileştirilebilir ve güçlendirilebilir.
l) Buzağılar
1 haftalık yaştan sonra bireysel bölmelerde tutulamaz.
m)
Kanatlılar açık yetiştirme koşullarında yetiştirilir ve kafeslerde tutulamaz.
Su kanatlıları iklim şartlarının elverdiği sürece hayvanın rahatlığı veya
hijyen şartları nedeniyle akarsu, gölet ve göllere erişebilmelidir.
n)
Kümesler aşağıdaki asgari şartları karşılar;
1) Zeminin
asgari 1/3’ü, parçalı veya ızgaralı yapıda değil, düz bir yapıda olmalı ve
sap-saman, talaş, kum veya kısa çim gibi maddelerle kaplı olmalıdır.
2) Yumurta
tavuğu kümeslerinde zeminin 1/2’sinden fazlası dışkı toplanmasına elverişli
olur.
3) Tünek,
kanatlı grubu ve kanatlı büyüklüğü ile orantılı olmalıdır. Bu konudaki
standartlar bu Yönetmeliğin Ek-3’ünün 2 nci bölümüne uygun olur.
4)
Kanatlının büyüklüğüne göre giriş/çıkış delikleri olmalı ve bu delikler kanatlı
barınağının her
5) Her
kanatlı barınağında aşağıdakilerden fazla hayvan barındırılamaz:
4800 adet
etlik piliç,
3000 adet
yumurta tavuğu,
5200 adet
afrika tavuğu,
4000 adet
dişi muskovi veya pekin ördeği,
3200 adet
erkek muskovi veya pekin ördeği ile diğer ördekler,
2500 adet
horoz, kaz veya hindi.
6) Et
üretimine yönelik kanatlı barınaklarının her birinin toplam kullanılabilir
alanı
o) Yumurta
tavuklarında doğal ışık ile suni ışıklandırmanın toplamı günde 16 saati
geçemez. Suni ışıklandırma olmadan asgari 8 saat dinlenme süresi uygulanır.
ö)
Kanatlılar iklim koşullarının elverdiği durumlarda açık hava barınaklarına
ulaşabilmeli ve bu durum yaşamlarının asgari 1/3’ünde uygulanmalıdır. Bu açık
hava barınakları çoğunlukla bitki örtüsü ile kaplanır, koruyucu tesisler
bulunur ve hayvanların yeterli sayıda suluk ve yemliklere erişmelerine imkân
verir. Halk ve hayvan sağlığını korumak amacıyla hayvanların dışarı çıkmasını
engelleyen, Bakanlıkça belirlenmiş bir durum olması halinde; gerekli
biyogüvenlik tedbirleri alınır ve hayvanlar kapalı yerde tutularak yeterli
sayıda suluk ve yemliklere erişmelerine imkân verilir.
p) Sağlık
nedenleriyle, iki yetiştirme dönemi arasında kümesler boş bırakılır, bu süre
içerisinde binalar ve tesisat temizlenir ve izin verilen maddelerle dezenfekte
edilir. Ayrıca, her kanatlı grubunun yetiştirilmesi tamamlandığında gezinti
alanları sağlık nedeniyle boş bırakılarak, bitki örtüsünün yeniden gelişmesine
imkân verilir. Bu gereklilik barınaklarda tutulmayan ve gün boyunca serbestçe
gezinen az sayıdaki kanatlılara uygulanmaz.
r) Yoğun
yetiştiricilik yöntemlerinin kullanımını engellemek için kanatlılar ya asgari
bir yaşa erişinceye kadar beslenirler ya da yavaş gelişen kanatlı genotipleri
seçilir. Yavaş gelişen kanatlı genotiplerinin işletmeci tarafından
kullanılmadığı yerlerde kesim aşağıdaki asgari yaşlarda olur.
Tavuklar
81 günlük,
Et
horozları 150 günlük,
Pekin
ördeği 49 günlük,
Dişi
muskovi ördeği 70 günlük,
Erkek
muskovi ördeği 84 günlük,
Yaban
ördeği 92 günlük,
Afrika
tavuğu 94 günlük,
Erkek
hindi ve kaz 140 günlük,
Dişi
hindiler 100 günlük.
Organik
etlik piliç yetiştiriciliğinde yavaş gelişen genotiplerin kullanılması
durumunda asgari kesim yaşı 72 gündür.
Nakliye
ve kesim
MADDE
20 –
(1) Organik hayvan nakliyesi ve kesim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hayvanların nakliyesinde uyulması gereken kurallar şunlardır:
1)
Hayvanların nakilleri stressiz ve kısa zamanda gerçekleştirilecek şekilde
yapılır.
2) Yükleme
ve boşaltma işlemleri dikkatlice ve hayvanları zorlamak amacıyla elektriksel
uyarıcı alet kullanılmadan gerçekleştirilir. Nakliye öncesi ve esnasında
herhangi bir yatıştırıcı ilaç kullanılmaz.
3) Kara
taşımacılığında 8 saatte bir yemleme, sulama ve dinlendirme için mola verilir. (Ek cümle:RG-14/8/2012-28384) Taşıma sırasında kullanılacak yem
bileşenlerinin listesi bulundurulur.
b)
Kasaplık hayvanlara kesim esnasında stres yaratmayacak şekilde davranılır.
Mümkün olan durumlarda ayrı mezbaha, kesimhane ve kombinalar kullanılır. Mümkün
olmayan durumlarda ise konvansiyonel olarak yetiştirilmiş hayvanların
kesiminden sonra, mezbaha, kesimhane ve kombinalar bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümünde verilen maddeler ile temizlendikten sonra, organik hayvanların
kesimi yapılır.
Hayvan
gübresi
MADDE
21 –
(1) Organik hayvan gübresi kullanma, bulundurma ve koruma kuralları aşağıda
belirtilmiştir.
a) Organik
bitkisel üretim yapılacak alanlarda, arazi üzerine uygulanacak toplam gübre miktarı,
170 kg/N/ha/yılı geçemez. Söz konusu miktara göre bu Yönetmeliğin Ek-4’ünde yer
alan tabloda maksimum hayvan sayısı belirlenmiştir.
b) Organik
hayvansal üretim yapan işletmeler üretim fazlası gübrelerini bu Yönetmelik
hükümlerine göre üretim yapan diğer müteşebbislerle sözleşme yaparak dağıtır.
Sözleşmede; kullanılan tarımsal alanda yılda hektar başına azami
c)
Hayvansal gübrelerin depolama yerleri; doğrudan akıntı ile veya sızıntı ile
toprak veya suyun kirlenmesini önleyecek özellikte olmak zorundadır.
ç)
Müteşebbisin, yetkilendirilmiş kuruluş ile yapacağı sözleşmede, hayvan
gübresinin depolanması için yapılan tesislerin yeri ve tarifi, hayvan
gübresinin yayılmasına ilişkin plan ve diğer işletmelerle yapılan yazışmalar
yer alır.
Organik
arı yetiştiriciliği
MADDE
22 –
(1) Organik arı yetiştiriciliği kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Irk
seçiminde, arıların yerel koşullara adapte olabilme kapasitesi,
dayanıklılıkları ve hastalıklara karşı dirençleri göz önüne alınır. Apis
mellifera türünün ırkları ve yerel ekotipleri tercih edilir.
b)
Kolonilerin yenilenmesi amacıyla, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olmayan,
yılda % 10 oranında ana arı ve oğul organik üretim yapılan kovanlara, organik
üretim birimlerinden gelen bal peteği veya temel peteği ile birlikte
yerleştirilmeleri kaydıyla, alınabilir. Bu durumda geçiş süreci uygulanmaz.
c)
Kapasite artırımı; kolonilerin bölünmesi ile veya organik arıcılık yapan diğer
işletmelerden oğul veya kovan alınarak yapılır.
ç) Bu
Yönetmelik hükümlerine göre üretim yapmayan arıcılardan sağlanan arı oğulları,
bir yıllık geçiş sürecine alınır.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluştan izin alınması kaydıyla, işletmenin sahip olduğu
konvansiyonel arı kolonileri, organik arıcılığa geçiş amacı ile kullanılabilir.
e) Geçiş
sürecinde, var olan balmumu, organik arıcılıktan gelen balmumu ile
değiştirilir.
f) Üretim
sezonu sonunda arıların kışı geçirebilmesi için kovanlarda yeterli miktarda bal
ve polen bırakılır.
g) Organik
arıcılıkta geçiş süreci bir yıldır. Arıcılık ürünleri, bu Yönetmelik
hükümlerinin asgari bir yıl uygulanması kaydıyla organik ürün olarak
pazarlanır.
ğ)
Veteriner tıbbi ürünleri uygulandığı zamanlar; aktif farmakolojik madde de
dahil ürünün tipi, konulan teşhis, dozu, uygulama şekli, tedavi süresi ve
ilacın kalıntı arınma süresi kaydedilir ve ürünler organik ürün olarak
pazarlanmadan önce yetkilendirilmiş kuruluşa bilgi verilir.
(2) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Arı kolonilerini beslemeye, yalnızca
kovanların zor iklim koşullarından dolayı tehdit altında olması durumunda izin
verilir. Besleme; organik bal, organik şeker şurubu ya da organik şeker ile
yapılır. Besleme ile ilgili olarak kayıtlara; ürünün tipi, uygulama tarihi,
miktarı ve kullanıldığı kovanlara dair bilgiler yazılır.
(3)
Organik arıcılıkta bakım, yönetim uygulamaları ve kayıtları aşağıda
verilmiştir:
a)
Kovanların yerleştirildikleri alanlar kovan bilgileri ile birlikte kaydedilir.
b)
Arıcılık ürünlerinin hasat edilmesi esnasında petekler içerisindeki arılar yok
edilemez ve bal süzmek için kuluçka peteği kullanılamaz.
c) Ana
arının kanatlarını kesmek yasaktır. Ana arıların değiştirilmesi esnasında eski
ana arının öldürülmesine izin verilir. Sadece Varroa hastalığı bulaşan erkek
arı gözlerinin yok edilmesine izin verilir.
ç) Bal
hasadında kimyasal sentetik sinek kovucu maddeler kullanılamaz.
d)
Arıcılık ürünlerinin üretimi, hasadı, işlenmesi ve depolanması esnasında
kolonilere uygulanan koruyucu önlemler ve tedaviler kayıt edilir.
e) Ballıkların
kaldırılması ve bal süzme faaliyetleri kovan koloni kartına kaydedilir.
(4)
Kovanların yerleşimine ilişkin kurallar aşağıda belirtilmiştir:
a) Arılar
için yeterli miktarda doğal nektar, balözü ve polen kaynağı bulunmalı ve suya
erişim imkanı olmalıdır.
b) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Üretim bölgesinin
c)
Kovanlar; kirlenmeye yol açması muhtemel olan, kent merkezleri, otoyollar,
sanayi bölgeleri, atık merkezleri, atık yakma merkezleri gibi tarım dışı üretim
kaynaklarından uzak olmalıdır. Müteşebbis bu koşulun sağlanması için gerekli
tedbirleri alır.
Yukarıdaki
koşullar çiçeklenmenin olmadığı alanlarda veya kovanların uykuda olduğu kışlama
döneminde uygulanmaz.
ç)
Kovanlar bulundukları yerden başka yere yetkilendirilmiş kuruluş bilgisi
dâhilinde taşınır.
(5)
Arıcılıkta kullanılacak materyallerin ve kovanların özellikleri aşağıdaki gibi
olmalıdır:
a)
Kovanlar çevreye ve arıcılık ürünlerine risk getirmeyen doğal malzemelerden
yapılır.
b)
Kovanlar kimyasal boyalarla boyanamaz. Kovanlar propolis, balmumu ve bitki
yağları gibi doğal ürünlerle kaplanır.
c) Yeni çerçeve
için balmumu organik üretim yapan birimlerden sağlanır. Kovan kapağından elde
edilen balmumu kullanılır. Arıcılığa yeni başlandığında veya geçiş sürecinde
organik olarak üretilen balmumunun pazarda mevcut olmaması durumunda,
konvansiyonel balmumu kullanılmasına, analizlere dayanarak yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından izin verilir.
ç)
Üzerinde yavrulu gözler bulunan çerçevelerden bal sağımı yapılmaz.
d)
Çerçeve, kovan ve petekleri zararlılardan koruma amacıyla, Rodentisitler
(sadece tuzaklarda) ve Ek-2’de listelenen ürünler kullanılır. Kovanların
dezenfeksiyonu için doğrudan ateş veya buhar gibi fiziksel uygulamalara izin
verilir.
e)
Arıcılıkta kullanılan malzemelerin, binaların, teçhizatın ve kapların veya
ürünlerin temizlenmesinde ve taşınmasında yalnızca bu Yönetmeliğin Ek-7’sinin 1
inci bölümündeki maddeler kullanılır.
f)
Kovanların taşınması sırasında arılara stres yaratmaktan kaçınılır.
g)
Karantina tedbirleri uygulanan ve uçakla ilaçlama yapılan alanlarda organik
arıcılık yapılamaz.
ğ)
Kovanların taşınması, depolanması, pazarlanmasında ve organik arı ürünlerinin
üretilmesi, işlenmesi, taşınması, ambalajlanması, etiketlenmesi, depolanması ve
pazarlanmasında bu Yönetmelik hükümleri uygulanır.
(6)
Arıcılıkta hastalıkların önlenmesi için uyulması gereken kurallar aşağıda
verilmiştir:
a)
Dayanıklı uygun ırklar seçilir.
b) Ana
arıların düzenli olarak yenilenmesi, herhangi bir anomali tespiti için
kovanların sistematik olarak kontrolü, kovanlardaki erkek arı gözlerinin
kontrolü, düzenli aralıklarla malzeme ve teçhizatın dezenfekte edilmesi,
kirlenmiş maddeler veya kaynaklarının imha edilmesi, balmumunun düzenli olarak
yenilenmesi, kovanlarda yeterli miktarda polen ve bal bırakılması gibi
hastalıklara karşı direnç artırıcı ve enfeksiyon önleyici uygulamaların
yapılması gerekir.
c)
Koruyucu önlemlere rağmen, koloniler hastalanır veya zarar görürse, derhal
tedaviye alınır, gerekirse koloniler ayrı kovanlarda izole edilir. Bu
Yönetmeliğe uygun arıcılıkta kullanılacak veteriner tıbbi ürünleri aşağıdaki
prensiplere uygun olmalıdır;
1)
Bakanlıkça ruhsatlandırılır.
2) Tedavi
edici etkilerinin öngörülen tedaviye uygun olması kaydıyla kimyasal bileşimli
ilaçlar yerine fitoterapik veya homeopatik tedavi yöntemleri kullanılır.
3)
Yukarıda bahsedilen ürünlerin kullanımı, kolonileri tehdit eden hastalık veya
zararlıların yok edilmesinde etkili olmaması durumunda, yetkilendirilmiş
kuruluşun sorumluluğunda, kimyasal bileşimli ilaçlar kullanılır. Ancak koruyucu
amaçlı kimyasal bileşimli ilaçların kullanımı yasaktır.
4) Arı zararlısı
Varroa için; formik asit, laktik asit, asetik asit, oksalik asit ve mentol,
timol, okaliptol veya kafur kullanılır. Bu ürünler kullanıldığında kolonilere
bir yıllık geçiş süreci uygulanmaz.
ç)
Kimyasal olarak sentezlenmiş allopatik ürünler tedavi amaçlı uygulanırsa, bu
dönem içerisinde tedavi altındaki koloniler izole edilmiş kovanlara
yerleştirilir ve tüm bal mumları organik arıcılıktan gelen balmumları ile
değiştirilir. Bu kolonilere bir yıllık geçiş süreci uygulanır.
(7)
İstisnai durumlar aşağıda verilmiştir:
a) Sağlık
veya afet nedenleriyle yüksek hayvan ölümlerinin olması durumunda ve bu
Yönetmelik hükümlerine uygun kovanların mevcut olmaması halinde, geçiş sürecine
tabi olmaları kaydıyla, yetkilendirilmiş kuruluş tarafından kovanların yeniden
oluşturulmasına izin verilir.
b) Organik
arıcılıkta iklim, coğrafi ve yapısal kısıtlamaların olması durumunda;
polinasyon amaçlı üretim için bir müteşebbis organik üretim kurallarını yerine
getirmesi ve bu Yönetmelikte kovanların yerleştirilmesine ilişkin hükümler
hariç olmak üzere organik ve konvansiyonel arıcılık faaliyetlerini aynı
işletmede yapabilir. Bu ürünler organik olarak satılamaz.
c) Bal özü
üretimini engelleyen uzun süreli istisnai iklim koşulları veya afet hallerinde
arıların organik bal, organik şeker veya organik şurupla beslenmesine ya da
oluşturulmasına yetkilendirilmiş kuruluş tarafından izin verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Organik Tarım Metodu ile Su Ürünleri Yetiştiriciliği
Organik
deniz yosunu üretiminde genel kurallar
MADDE
23 –
(1) Deniz yosunu üretimi: Deniz yosununun toplanması ve yetiştirilmesi için
ayrıntılı üretim kurallarını ortaya koymakta olup; aynı zamanda tüm çok
hücreli deniz algi veya fitoplankton ve mikroalglerin, su ürünleri
yetiştiriciliğinde daha sonra yem olarak kullanılmak üzere üretimi için de
uygulanır.
a)
Sucul ortamın ve sürdürülebilir yönetim planının uygunluğu:
1) Organik
su ürünleri yetiştiricilik tesislerinin kurulmasına ilişkin işlemler 22/3/1971
tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve bu kapsamda yürürlüğe giren
yönetmeliklere uygun olarak yürütülür.
2) Deniz
yosunu yetiştiriciliği işlemleri, organik üretim için izin verilmeyen ürünler,
maddeler veya ürünlerin organik yapısını tehlikeye atacak kirleticilerle
bulaşmaya maruz kalmayacak yerlerde gerçekleştirilir.
3) Organik
ve organik olmayan yetiştiricilik birimleri uygun şekilde ayrılır. Bu ayrım
doğal konum, ayrı su dağıtım sistemleri, işletmeler arası mesafeler, su
kaynağının gel-gitten etkilenmesi, organik yetiştiricilik biriminin su
kaynağının, akış yönüne göre yukarı veya aşağısında oluş durumları göz önünde
bulundurularak yapılır. Bakanlık, organik su ürünleri veya deniz
yosunu hasadı için uygun olmadığı düşünülen yerler veya alanlar ile organik ve
organik olmayan üretim birimleri arasındaki asgari ayırım mesafelerini
belirleyebilir.
4)
Müteşebbis, su ürünleri yetiştirme ve deniz yosunu hasatı için üretim birimiyle
orantılı sürdürülebilir bir yönetim planı oluşturur. Plan, yıllık olarak
güncellenir ve uygun olduğunda, üretim döngüsü başına veya yıllık olarak
çevreye atık deşarjı da dâhil deniz yosunu yetiştiriciliğinin çevresel
etkilerini, müteşebbisin yapacağı çevresel izlemeyi ayrıntılı bir şekilde
içerir. Çevredeki sucul ve karasal ortamlar üzerindeki negatif etkilerini en az
düzeye indirmek için alınacak tedbirler listelenir. Plan, teknik ekipmanların
denetimi ve onarımına ilişkin kayıtlar da bulunur.
5)
Yetiştiricilik su ürünleri ve deniz yosunu yetiştiricilik işletmecileri,
tercihen yenilenebilir enerji kaynaklarını ve geri dönüşümlü malzemeleri kullanır.
İşlemlerin başlangıcında, uygulamaya konulacak sürdürülebilir yönetim planının
bir parçası olarak atık azaltma programı hazırlar. Mümkün olduğunda, ilave ısı
kullanımı, sürdürülebilir kaynaklardan gelen enerji ile sınırlı tutulur.
6) Deniz
yosunu hasadı için başlangıçta bir defaya mahsus biyokütle tahmini
yapılır.
b) Deniz
yosunları için üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Doğal
olarak yetişen deniz yosunlarının ve bunların parçalarının toplanması 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu, 10/3/1995 tarihli ve 22223 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Su Ürünleri Yönetmeliği ve bunlara dayalı çıkarılan avcılığı
düzenleyen mevzuat doğrultusunda yapılır.
Toplama
işlemi, doğal yaşam ortamının uzun süreli devamlılığını veya toplama alanındaki
türlerin sürdürülebilirliğini etkilememesi koşuluyla yapılır.
2) Deniz
yosunu yetiştiriciliği, en az bu bendin (1) numaralı alt bendinde belirtilen
özelliklere uygun kıyı bölgelerinde veya sulak alanlarda yapılır. Buna ilave
olarak:
Filiz
yosunların toplanmasından hasada kadar üretimin tüm safhalarında
sürdürülebilirlik ön planda tutulur.
Geniş bir
gen havuzunun devamlılığını temin etmek amacıyla, kapalı alan kültür stokuna
ilave etmek için filiz yosunların doğal ortamdan toplanması kontrollü yapılır.
Suni
gübreler kapalı tesisler dışında kullanılmaz ve sadece bu amaçla, bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde organik üretim için kullanılmasına onay verilmesi
durumunda kullanılır.
c) Doğal
deniz yosununun sürdürülebilir hasadı aşağıda belirtilmiştir:
1) Yosun
hasadı ile ilgili tüm kayıtlar muhafaza edilir. Müteşebbise deniz yosunu
tedarik eden kişi bu Yönetmelikle ve Su Ürünleri Yönetmeliğine bağlı avcılığı
düzenleyen mevzuata uyumlu olan doğal deniz yosunu tedarik ettiğini belirtir.
Yetkilendirilmiş kuruluşa da doğruluğunu ispat eder.
2) Hasat
işleminde; hasat tekniği, asgari büyüklükler, yaşlar, üreme döngüsü veya
ortamda kalan deniz yosununun boyutları gibi deniz yosununun yeniden
çoğalabilmesini temin edecek tedbirler alınır.
3) Deniz
yosunu paylaşılan veya ortak hasat alanından hasat ediliyorsa, bütün hasadın bu
Yönetmeliğe uygun olmasını sağlamak için müteşebbis tarafından düzenli kayıtlar
tutulur.
4) Deniz
yosunu üretim kayıtları bu fıkranın (g) bendinin (2) numaralı alt
bendinin ikinci ve üçüncü paragrafına ilişkin olarak, sürdürülebilir yönetim ve
hasat alanları üzerinde uzun dönemli etki olmadığı konusunda kanıtlar sağlar.
ç) Deniz
yosununun kültüre alınması kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Deniz
yosunu kültürü sadece ortamda doğal olarak oluşan veya tercihan polikültür
sisteminin bir parçası olarak yakında yer alan organik su ürünleri
yetiştiriciliği üretiminden gelen besinleri kullanır.
2) Harici
besin kaynaklarının kullanıldığı karadaki tesislerde, atık sudaki besin
düzeyleri, giriş suyu ile aynı veya bundan daha düşük olur. Sadece bu
Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan bitkisel veya mineral menşeli besinler
kullanılır.
3) Kültüre
alma yoğunluğu veya işlem yoğunluğu kaydedilerek ve çevre üzerinde olumsuz
etkiler olmadan azami deniz yosunu miktarının aşılmaması sağlanarak yetiştiricilik
yapılan su ortamının bütünlüğü korunur.
4) Deniz
yosununun büyütülmesi için kullanılan halatlar ve diğer ekipmanlar gerektiğinde
yeniden kullanılabilmeli ve geri dönüştürülebilen materyallerden üretilmiş
olmalıdır.
d) Üretim
ekipmanları ve tesislerinin temizlenmesi kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1)
Yetiştiriciliği yapılan türün dışında, ortamda gelişen biyolojik bozulmaya yol
açan organizmalar, sadece fiziksel araçlarla veya elle uzaklaştırılır ve uygun
olduğunda çiftlikten uzak bir mesafeden denize geri verilir.
2) Ekipman
ve tesislerin temizlenmesi fiziksel veya mekanik tedbirler aracılığıyla
gerçekleştirilir. Bu tedbirlerin yeterli olmadığı durumlarda, sadece bu
Yönetmeliğin Ek-7’sinin 2 nci bölümünde listelenmiş olan maddeler kullanılır.
e) Deniz
yosunu için özel hükümler aşağıda belirtilmiştir:
1) Eğer
nihai ürün taze deniz yosunu ise, taze hasat edilmiş deniz yosununun yıkanması
için deniz suyu kullanılır. Eğer nihai ürün suyu giderilmiş deniz yosunu ise,
yıkama işlemi için içme suyu kullanılır. Nemin giderilmesi için tuz
kullanılabilir.
2) Deniz
yosunu ile doğrudan temas eden ısı kaynağının kullanılması yasaktır.
Kurutma işleminde halatlar veya diğer ekipmanlar kullanılırsa, temizleme işlemi
için bu Yönetmeliğin Ek-7’sinde listelenmiş olan maddeler kullanılır.
f) Deniz
yosunu için kontrol işlemleri; organik deniz yosunu üretiminde kontrol işlemi
ilk kez uygulandığında; müteşebbis, işletme ve faaliyetin tam bir
tanımını oluşturur ve muhafaza eder. Bu tanım aşağıdaki hususları içerir.
1) Kara veya
denizdeki işletmenin yerinin tam tarifi için kurulacağı alanın altı derecelik
WGS 84 sistemine göre coğrafik koordinatların 1/25.000 ölçekli haritaya
işaretlenmesi,
2)
Gerektiğinde bu fıkranın (a) bendinin (4) numaralı alt bendinde belirtildiği
şekilde sürdürülebilir yönetim planı,
3) Doğal
deniz yosunu için, direk toplama faaliyetlerinin gerçekleştirileceği kıyı ve
deniz toplama alanları ve kara alanlarının tam tarifi ve bir haritası
hazırlanır.
g) Deniz
yosunu üretim kayıtları aşağıdaki şekilde tutulur:
1) Deniz
yosunu üretim kayıtları, müteşebbis tarafından tutulan bir kayıt formunda
derlenir ve yetiştiricilik tesislerinde her zaman yetkilendirilmiş kuruluş için
hazır tutulur. Kayıtlar, en azından aşağıdaki bilgileri içerir:
Türlerin
listesi, hasat tarihi ve miktarı,
Kullanılan
gübrenin uygulama tarihi, tipi ve miktarı.
2) Doğal
deniz yosunlarının toplanması için, kayıt aynı zamanda aşağıdaki bilgileri
içerir:
Adlandırılan
alanlardaki her bir tür için hasat faaliyetinin geçmişi,
Mevsim
başına hasat tahmini (hacimler),
Hasat
alanları için muhtemel kirlilik kaynakları,
Her bir
alan için sürdürülebilir yıllık verim.
ğ) Deniz
yosunu için geçiş süresi; deniz yosunu hasat alanı için geçiş süresi altı
aydır. Deniz yosunu yetiştirme birimi için geçiş süresi, altı aydan daha uzun
veya bir tam üretim periyodu olur.
Su
ürünlerinin üretiminde genel kurallar
MADDE
24 –
(1) Su ürünlerinin üretiminde bu Yönetmeliğin Ek-13 bölümünde bulunan balık,
kabuklu su ürünleri, derisidikenliler ve yumuşakça türleri için ayrıntılı
üretim kurallarını ortaya koyar.
a) Sucul
ortam ve sürdürülebilir yönetim planının uygunluğu aşağıda belirtilmiştir:
1) 23 üncü
maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ila (6) numaralı alt bentleri bu
bölüm için de uygulanır.
2)
Yetiştiriciliği yapılan türlere zarar verecek yırtıcı hayvanlara karşı alınan
savunma ve önleyici tedbirler, sürdürülebilir yönetim planına kaydedilir.
3) Yönetim
planlarının hazırlanmasında, çevrede komşu işletmeciler var ise bu işletmelerle
doğrulanabilir koordinasyon gerçekleştirilir.
4) Balık
havuzları, tanklar veya su kanalları ve çiftliklerde su ürünleri
yetiştiriciliğinde, atık besinleri toplamak için doğal filtre yatakları,
çökeltme havuzları, biyolojik filtreler veya mekanik filtreler kullanılır veya
atık suyun kalitesinin artırılmasına katkıda bulunan deniz yosunları veya çift
kabuklular, algler kullanılır. Atık su izlemesi, düzenli aralıklarla
gerçekleştirilir.
b) Organik
ve organik olmayan su ürünlerinin eş zamanlı üretimi koşulları aşağıda
belirtilmiştir:
1) Bakanlık,
birimler arasında açık fiziksel ayrım olması ve ayrı bir su dağıtım sisteminin
bulunması koşuluyla, hem organik hem de organik olmayan yavruların aynı tesiste
yetiştirilmesi için kuluçkahanelere ve balık yetiştirme havuzlarına izin verir.
2)
Bakanlık, su ürünleri yetiştiricilik işletmeleri; üretimin farklı evreleri ve
farklı işleme periyodunun istendiği durumlarda, 23 üncü maddenin birinci
fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendine uyulması koşuluyla, aynı
çiftlikte organik ve organik olmayan su ürünleri yetiştiricilik birimlerine
izin verir.
3)
Müteşebbisler, bu hükümlerin uygulandığına ilişkin yazılı kayıtları
muhafaza eder.
c) Organik
su ürünlerinin menşei aşağıda belirtilmiştir:
1) Organik
su ürünleri, kaynağı organik anaç ve organik yetiştiricilik yapan çiftlikten
gelen genç nesillerin yetiştirilmesine dayandırılır.
2)
Yetiştiricilikte öncelikle yerel olarak yetiştirilen türler kullanılır.
Yetiştiricilikte
kullanılan türlerin, menşeleri ve geçmişe yönelik yapılan işlemleri içeren
yazılı kayıtlar düzenli olarak müteşebbis tarafından tutulur.
3)
Yetiştirilebilecek türler doğal stoklara önemli düzeyde zarar vermeyecek
şekilde seçilir.
ç) Organik
olmayan su ürünlerinin menşei ve yönetimi aşağıda belirtilmiştir:
1) Organik
anaç veya organik yetiştiricilik yapılan çiftliklerden genç nesillerin elde
edilememesi durumunda, yetkilendirilmiş kuruluş onayı ile organik olarak
üretilmemiş hayvanlar çiftliğe getirilir.
2)
Yetiştirme amacıyla veya genetik stokun geliştirilmesine yönelik ve organik
yetiştiricilik kaynaklı su ürünlerinin mevcut olmadığı durumlarda; doğal
ortamdan yakalanmış veya organik olmayan yetiştiricilikten gelen su ürünleri
çiftliğe getirilir. Bunların organik yetiştiricilikte kullanılabilmesi için en
az üç ay organik yönetim altında tutulması gerekir.
3) Büyütme
amacıyla ve organik yetiştiricilikten gelen su ürünleri yavrularının mevcut
olmadığı durumlarda, organik olmayan yetiştiricilikten gelen su ürünleri
yavruları kullanılır. Bu amaçla kullanılacak olan yavruların üretim döngü
süresinin en azından son 2/3’lük kısmı bu Yönetmelik hükümlerine göre
geçirilmiş olmalıdır.
4)
Yetiştiriciliğin kesintiye uğramaması (büyütme) amacıyla doğadan yavru
toplanmasında balık yavruları veya kabuklu larvalarının havuzlara, kafeslere ve
tanklara aktarımı yapılırken zarar görmemesi sağlanır.
d) Su
ürünleri yetiştiricilik uygulama koşulları aşağıda belirtilmiştir:
1) Su
ürünleri yetiştiricilik ünitelerinin tasarımı ve yapısı, su ürünlerinin türlere
özgü ihtiyaçları ile uyumlu, sağlık ve refahını güvence altına alan, suyun
fiziksel ve kimyasal parametreleri ile yeterli akış oranlarını sağlamalı ve
doğal ihtiyaçlarına cevap vermelidir. Buna göre;
Yaşamlarını
rahat sürdürebilecekleri yeterli alana sahip olmalıdırlar,
Yeterli
oksijen düzeyine sahip iyi kalitede suda yetiştirilir,
Türler
doğal çevrelerine uygun ortamlarda yetiştirilir,
Tatlı su
balığı yetiştiriliyorsa taban tipi mümkün olduğu kadar doğal koşullara yakın
olmalıdır,
Sazan
balığı yetiştiriliyorsa taban toprak olmalıdır.
2)
Stoklama yoğunluğu, tür veya tür grubuna göre bu Yönetmeliğin Ek-13’ünde
belirtilmiştir. Stoklama yoğunluğunun su ürünlerinin refah durumu üzerindeki
etkisini değerlendirirken, balıkların durumu (yüzgeç zararı, diğer
yaralanmalar, büyüme oranı, davranış ve genel sağlık gibi) ve su kalitesi
izlenir.
3)
Yetiştiricilik üniteleri, su ürünlerinin kaçış riskini en aza indirecek şekilde
tasarlanır, yapılır ve işletilir.
4)
Ekosistem üzerindeki etkiyi azaltmak için; yetiştiriciliği yapılan balık veya
kabuklu su ürünlerinin doğal ortama kaçmasını en aza indirmeye yönelik
tedbirler alınır ve yapılan işlemler yazılı olarak kaydedilir.
5) Hasat
zamanı dâhil hayvanlara her türlü eziyet en az seviyede tutulur. Balıklarda
buna uygun hasat teknikleri uygulanır. Optimum hasat yöntemlerinde; balıkların
büyüklükleri, türleri ve yetiştiricilik alanındaki farklılıkları da göz önüne
alınır.
e) Su ürünleri
yetiştirme üniteleri için özel kurallar aşağıda belirtilmiştir:
1)
Kuluçkahaneler, yavru balık yetiştirme havuzları veya organik yem olarak
üretilen organizma türlerinin üretimi hariç kapalı devre su ürünleri üretim
tesislerinin kullanımı yasaktır.
2)
Karadaki yetiştirme üniteleri aşağıdaki şartları taşır:
Sürekli su
akışı sistemlerinde, hem içeri giren hem de dışarı çıkan suyun akış oranı ve su
kalitesinin izlenmesi ve kontrol edilmesi mümkün olmalıdır,
Havuzlarda
yapılacak organik su ürünleri üretim alanlarının en az %5’i doğal bitki
örtüsüne sahip olmalıdır.
3)
Denizdeki yetiştirme üniteleri aşağıdaki şartları taşır:
Üniteler,
su akışı, derinliği ve su kütlesi değişim oranları, deniz tabanı ve üniteyi
çevreleyen su kütlesi üzerindeki etkisini en aza indirecek şekilde
yerleştirilir,
Yetiştiricilik
alanına yetiştirme ünitesinin etkileri göz önüne alınarak uygun kafes tasarımı,
yapısı ve bakım metodu seçilir.
4) Suyun
yapay ısıtması veya soğutmasına sadece kuluçkahane ve yavru balık yetiştirme
havuzlarında izin verilir. Doğal sondaj kuyu suyu, üretimin tüm aşamalarında
suyun ısıtması veya soğutması için kullanılır.
f) Su
ürünleri yetiştiriciliğinin yönetimi aşağıda belirtilmiştir:
1)
Yetiştiricilikte su ürünlerinin elle muamelesi en aza indirilir, dikkatli bir
şekilde gerçekleştirilir. Elle muamele yapılmasının zorunlu olduğu
hallerde, stres veya fiziksel zararı önlemek için uygun araçlar ve
metotlar kullanılır. Anaçlara fiziksel zarar ve stresi en aza indirecek şekilde
ve uygun olduğunda anestezi altında elle muamele yapılır. Boylama işlemleri,
balıkların refahını temin edecek şekilde asgari düzeyde tutulur.
2)
Aydınlatmada yapay ışığın kullanımında aşağıdaki kısıtlamalar uygulanır:
Aydınlatma
süresi; yapay ışıklandırma, türe özgü davranışlar, coğrafi koşullar ve su
ürünlerinin genel sağlığı göz önünde bulundurularak, üreme dönemleri
hariç olmak üzere günde 16 saati geçemez.
Aydınlık
ve karanlık geçişlerinde; şiddeti ayarlanabilir ışıklar veya fon aydınlatması
kullanılarak ani ışık yoğunluğu değişikliklerinden kaçınılır.
3)
Havalandırmaya, mekanik havalandırıcıların enerjisinin tercihan yenilenebilir
enerji kaynaklarından sağlanması kaydıyla, hayvan refahı ve sağlığı için izin
verilir. Tüm bu kullanımlar su ürünleri yetiştiriciliği üretim kaydına işlenir.
4) Sıvı
oksijen kullanımına sadece hayvan sağlığı gereksinimleri ile bağlantılı
kullanımlar için ve üretim veya taşıma sırasındaki kritik süreler boyunca,
aşağıdaki durumlarda, tüm bu işlemleri yazılı kayıt altına almak koşuluyla;
Su
sıcaklığının yükselmesi veya atmosfer basıncında düşme veya kontrol dışı
gerçekleşen su kirlenmesi gibi istisnai durumlarda,
Örnek alma
ve boylama gibi ara sıra gerçekleştirilen stok yönetim prosedürlerinde,
Yetiştiriciliği
yapılan su ürünleri stoklarının hayatta kalmasını sağlamak için izin verilir.
g)
Yetiştirme kuralları aşağıda verilmiştir:
1)
Seleksiyon hariç, poliploid, melezleme ve klonlama gibi genetik metotlar
kullanılmaz,
2) Uygun
ırklar seçilir,
3) Anaç
yönetimi, üreme ve yavru üretimi için türlere özgün şartlar oluşturulur.
ğ) Hormon
ve hormon türevlerinin kullanılması yasaktır.
h)
Balıklar, kabuklular ve derisidikenliler için yemlere ilişkin kurallar aşağıda
belirtilmiştir:
1) Yemleme
rejimleri, hayvan sağlığı, nihai yenilebilir ürünün kaliteli olmasını sağlayacak
şekilde, besin bileşimi de dâhil olmak üzere yüksek ürün kalitesi, düşük
çevresel etki öncelikleri göz önüne alınarak tasarlanır.
2) Etobur
su ürünleri yetiştiriciliğinde kullanılan yemlere ilişkin özel kurallar
aşağıdaki gibidir.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Etobur su ürünleri yetiştiriciliğinde
kullanılan yemler; öncelikle su ürünleri yetiştiriciliği menşeli organik yem
ürünleri, organik su ürünleri yetiştiricilik ürünleri ve parçalarından elde
edilen balık unu veya balık yağı, insan tüketimine uygun, sürdürülebilir
balıkçılıktan gelen yakalanmış balıklar ve parçalarından elde edilen balık unu
veya balık yağı veya balık menşeli içerik, bitkisel veya hayvansal kökenli
organik yem maddelerinden sağlanır.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Eğer organik kaynaklar mevcut değilse
organik olmayan su ürünleri yetiştiricilik parçalarından veya insan tüketimi
için sürdürülebilir balıkçılıktan gelen yakalanmış olan balıkların
parçalarından elde edilen balık unu ve balık yağı 31/12/2014 tarihine kadarki
geçiş sürecinde kullanılabilir. Bu yem maddeleri günlük rasyonun % 30'unu
geçemez.
Yem
rasyonu azami % 60 organik bitki ürünlerinden oluşabilir.
Organik
kabuklu su ürünlerinin kabukları gibi esasen organik kaynaklardan elde edilen
doğal pigmentler (astaksantin), fizyolojik ihtiyaçları sınırında kalmak
kaydıyla somon ve alabalık için yem rasyonlarında kullanılabilir. Organik
kaynaklar mevcut değilse astaksantin doğal kaynakları (phaffia mayası gibi)
kullanılabilir.
3)
Balıklar ve kabuklu hayvanlar için özel su ürünleri yetiştiricilik yemlerine
ilişkin kurallar aşağıda belirtilmiştir:
Balıklar
ve kabuklular gelişimlerinin değişik aşamalarındaki besin ihtiyaçlarını
karşılayan yemlerle beslenir.
Yemin
bitkisel kökenli kısmı organik üretimden, su ürünlerinden gelen kısmı ise
sürdürülebilir balıkçılıktan gelmelidir.
Bu
Yönetmeliğin Ek-13’ünün 6, 7 ve 9 uncu bölümünde belirtilmiş olan
yetiştiriciliği yapılan türler, yetiştirildikleri havuzlarda ve göllerde doğal
olarak bulunan yemle beslenir.
Doğal yem
kaynaklarının bir üst paragraf ile uyumlu olarak yeterli miktarda bulunamadığı
durumlarda; bitki kaynaklı, tercihen işletmenin kendisinde yetiştirilmiş
bitkisel menşeli organik yemler veya deniz yosunu kullanılır. Müteşebbis buna
ait yazılı kayıtları tutar.
Doğal yem
bir üst paragraf ile uyumlu olarak desteklendiğinde, bu Yönetmeliğin Ek-13’ün 7
nci bölümünde belirtilmiş olan türlerin ve 9 uncu bölümünde belirtildiği
şekilde siyam yayın balığının yem oranı, azami % 10 sürdürülebilir
balıkçılıktan elde edilmiş balık unu veya balık yağından oluşur.
(Değişik:
RG-24/5/2013-28656)(2) Organik balıkçılıkta mineral kökenli yem
maddeleri, ek-5’in 1 inci maddesinde yer alması koşuluyla kullanılır. Yem
katkı maddeleri, hayvan beslemede kullanılan belirlenmiş ürünler ve işleme
yardımcıları, ek-6’da yer alması ve kısıtlamalarına uyulması koşuluyla
kullanılır.
Gelişim
hızlandırıcılar ve yapay amino asitler kullanılmaz.
ı) Su
ürünleri yetiştiriciliğinde geçiş süresi aşağıda belirtilmiştir:
1) Mevcut
su ürünleri yetiştiriciliğinden organik su ürünleri yetiştiriciliğine geçişte
yetiştiricilik tesislerine aşağıda belirtilen geçiş süreleri uygulanır:
Suyu
boşaltılamayan, temizlenemeyen ve dezenfekte edilemeyen tesisler için, 24 aylık
bir geçiş süresi,
Suyu
boşaltılmış veya kurumaya bırakılmış tesisler için, 12 aylık bir geçiş süresi,
Suyu
boşaltılmış, temizlenmiş ve dezenfekte edilmiş tesisler için, 6 aylık bir geçiş
süresi,
Çift
kabuklu yumuşakçaların yetiştirildiği tesisler de dâhil olmak üzere 3 aylık
geçiş süresi.
2)
Müteşebbis tarafından tesisin organik üretim için izin verilmeyen ürünlere ve
işlemlere tabi tutulmadığının belgelendirilmesi halinde, yetkilendirilmiş
kuruluş bu süreci geçiş süresinin bir parçası olarak kabul edebilir.
i) Canlı
balıkların taşınması kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Canlı
balıklar, sıcaklık ve çözünmüş oksijen bakımından fizyolojik ihtiyaçlarını
karşılayan temiz su dolu uygun tanklar içinde taşınır.
2) Organik
balık ve balık ürünlerinin taşınmasından önce, tanklar iyice temizlenir,
dezenfekte edilir ve durulanır.
3) Stresin
azaltılması için gerekli tedbirler alınır. Taşıma işlemi sırasında yoğunluk
türlere zarar verecek düzeye ulaşmamalıdır.
4) Taşınma
sırasında hayvan refahı korunur.
j) Su
ürünleri yetiştiriciliği üretiminden elde edilen ürünler için kontrol işlemleri
ilk kez uygulandığında; müteşebbis, işletmenin ve faaliyetin tam bir
tanımını oluşturur, muhafaza eder. Bu tanım aşağıdaki hususları içerir:
1) Kara
veya denizdeki işletmenin yerinin tam tarifi için kurulacağı alanın altı
derecelik WGS 84 sistemine göre coğrafik koordinatların 1/25.000 ölçekli
haritaya işaretlenmesi.
2)
Sürdürülebilir yönetim planı, 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin
(4) numaralı alt bendinde belirtildiği şekilde hazırlanır.
3)
Yumuşakçalar için, 25 inci maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinin (2)
numaralı alt bendinde gerekli görülen sürdürülebilir yönetim planının özel
bölümünün bir özeti.
k) Su
ürünleri yetiştiriciliğinde aşağıdaki üretim kayıtları müteşebbis tarafından
yazılı kayıt olarak tutulur ve istenildiğinde yetkilendirilmiş kuruluşa
gösterilir:
1)
Çiftliğe gelen hayvanların menşei, geliş tarihi ve geçiş süresi,
2)
Çiftlikten ayrılan lotların sayısı, yaşı, ağırlığı ve gideceği yer,
3) Kaçan
balık kayıtları,
4)
Balıklar için yem tipi ve miktarı ve sazan balığı ve ilgili türler için ilave
yem kullanımına ilişkin yazılı kayıtlar,
5)
Uygulanan veteriner tedavisinin amacının detayları, uygulama tarihi, yöntemi,
ürün tipi ve yasal arınma süresi,
6)
Kurumaya bırakma, temizleme ve su arıtma işlemlerinin ayrıntılarını içeren
hastalık önleme tedbirleri.
Çift
kabuklu yumuşakçalar için özel kurallar
MADDE
25 –
(1)Yumuşakçalar için özel üretim kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Büyüme
alanının özellikleri aşağıda belirtilmiştir:
1) Suyu
filtre ederek beslenen çift kabuklu yumuşakçalar bütün besin ihtiyaçlarını,
kuluçkahanede yetiştirilen yavrular hariç doğadan karşılar.
2) Çift
kabuklu yumuşakçalar 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, Su Ürünleri Yönetmeliği ve
bunlara dayalı çıkarılan mevzuata uygun sularda yetiştirilir.
3) Yetişme
alanları 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu, Su Ürünleri Yönetmeliği ve bunlara
dayalı çıkarılan mevzuata uygun olmalıdır.
4) Çift
kabuklu yumuşakçaların yetiştirilmesi, organik balık ve deniz yosunlarının
yetiştirildiği polikültür sisteminde aynı su alanında gerçekleştirilebilir,
ancak sürdürülebilir yönetim planında bunun belgelenmesi gerekir. Çift kabuklu
yumuşakçalar aynı zamanda polikültürde deniz salyangozu gibi karındanbacaklı
yumuşakçalarla birlikte yetiştirilebilir.
5) Organik
çift kabuklu yumuşakçaların üretimi, dubalar veya diğer açık işaretçilerle
sınırlandırılmış alanlar dâhilinde gerçekleştirilir ve uygun olduğunda ağ
torbalar, kafesler veya diğer insan yapımı araçlarla sınırlandırılır.
6) Organik
kabuklu su ürünleri çiftlikleri, korunmakta olan türler üzerindeki riski en aza
indirir. Eğer predatör ağları kullanılıyorsa, dalgıç kuşlarının zarar
görmemesini sağlayacak şekilde tasarlanır.
b) Yavru
temininde aşağıdaki hususlara uyulur:
1) Çift
kabuklu yumuşakçalarda çevre üzerinde önemli bir zararın olmaması ve ulusal
yasaların izin vermesi kaydıyla, üretim ünitesinin sınırlarının dışından gelen
doğal döller kış aylarında hayatta kalma olasılıkları olmayan veya talebi
fazlaca karşılayan yataklardan veya kollektörlerde kabuklu döllerinin doğal
yerleşim alanlarından gelmesi kaydıyla kullanılır. Doğal döllerin nasıl, nerede
ve ne zaman toplandığına ilişkin kayıtlar tutulur.
2)
İstiridye (Crassostrea gigas) için, doğada yavrulamayı en az seçecek
damızlıklar tercih edilir.
c) Yönetim
kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Üretim
alanında, organik olmayan kabuklular için kullanılan miktarı geçmeyecek bir
stoklama yoğunluğu kullanılır. Sınıflandırma, seyreltme ve stoklama yoğunluğu
ayarlamaları biyokütleye göre, hayvan refahı ve yüksek ürün kalitesi
sağlayacak şekilde yapılır.
2)
Biyolojik kirliliğe neden olan organizmalar, fiziksel araçlarla veya el
yardımıyla temizlenerek ve kabuklu su ürünleri çiftliklerinden uzakta 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bunlara dayalı çıkarılan
Yönetmelik hükümleri doğrultusunda denize boşaltılır. Kabuklular, rekabetçi
kirletici organizmaları kontrol etmek için üretim döngüsü sırasında bir defa
kireç solüsyonu ile işleme tabi tutulabilir.
ç)
Yetiştirme kuralları aşağıda belirtilmiştir:
1) Midye
halatlarında yetiştirme veya bu Yönetmeliğin Ek-13’ünün 8 inci bölümünde
listelenmiş olan diğer yöntemler organik üretim için uygundur.
2)
Yumuşakçaların tabanda yetiştirilmesine sadece toplama ve yetiştirme
sahalarında önemli çevresel etkiye neden olunmadığı durumlarda izin verilir.
Müteşebbis tarafından, çevresel etkinin asgari düzeyde olduğuna ilişkin
kanıtlar, kullanılan alana ait etüt ve raporla desteklenerek yetkilendirilmiş
kuruluşa sağlanır. Rapor, sürdürülebilir yönetim planına ayrı bir bölüm olarak
eklenir.
d)
İstiridyeler için özel yetiştirme kuralları; iskele kaide ve destekleri
üzerindeki torbalarda yetiştirmeye izin verilir. İstiridyelerin içinde
bulunacağı bu ve diğer yapılar, kıyı şeridini tamamen kapamayacak şekilde
yerleştirilir. Stok, üretimi optimize edecek şekilde gel git akışına göre
alanlar üzerine dikkatlice yerleştirilir. Üretim, bu Yönetmeliğin Ek-13’ünün 8
inci bölümünde listelenmiş olan kriterleri karşılar.
e) Çift
kabuklu yumuşakça üretimi için, maksimum biyolojik kütle üretiminden önce ve üretim
sırasında kontrol ziyaretleri gerçekleştirilir.
Hastalıkların
önlenmesi, veteriner ürünlerinin depolanması
MADDE
26 –
(1) Hastalığın önlenmesine ilişkin genel kurallar aşağıda belirtilmiştir:
a) 1380
sayılı Su Ürünleri Kanunu ve (Değişik
ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996
sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa dayalı olarak Bakanlık tarafından en
az yılda bir defa ve çift kabuklu yumuşakça üretiminde en az yılda iki defa
çiftlik ziyaret edilir.
b) Su
ürünleri işletmelerinde kullanılan tüm alet ve ekipmanlar bu Yönetmeliğin
Ek-7’sinin 2.1 veya 2.2 bölümünde listelenmiş olan ürünler ile uygun şekilde
temizlenir ve dezenfekte edilir.
c) Üretime
ara vermede aşağıdaki durumlar göz önüne alınır;
1)
Bakanlık, üretime ara vermenin gerekli olup olmadığını ve denizde su ürünleri
yetiştiricilik sistemlerinde her bir üretim döngüsünden sonra uygulanacak ve
belgelenecek uygun süreyi tespit eder. Tanklar, balık havuzları, kafesler ve
kullanılan diğer üretim yöntemleri için üretime ara verilmelidir.
2) Üretime
ara verme, çift kabuklu yumuşakça yetiştiriciliği için zorunlu değildir.
3) Üretime
ara verme sırasında, kafes veya su ürünleri yetiştiriciliği için kullanılan
diğer yapılar boşaltılır, dezenfekte edilir ve tekrar kullanılmadan önce boş
bırakılır.
ç) Su
kalitesine ilişkin olarak her hangi bir önemli çevresel zarar riskini önlemek,
hastalık risklerini en aza indirmek, böcek ve kemirgenlerin gelmesini önlemek
amacıyla uygun olduğunda yenmemiş balık yemleri, dışkılar ve ölü hayvanlar
hemen çıkarılır.
d)
Ultraviyole ışık ve ozon sadece kuluçkahanelerde ve balık yetiştirme
havuzlarında kullanılır.
e)
Ektoparazitlerin biyolojik kontrolü için, temizleyici balık kullanılması tercih
edilir.
(2)
Allopatik veteriner tıbbi ürünleri ve antibiyotiklerin çiftliklerde
depolanmasına, bunların bir veteriner tarafından reçete ile verilmiş olması,
denetlenen bir yerde depolanması ve su ürünleri yetiştiriciliğinden elde edilen
yetiştiricilik su ürünleri üretim kayıtlarına girilmesi koşuluyla izin verilir.
Veteriner
tedavileri
MADDE
27 –
(1) Veteriner tedavilerine ilişkin genel kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Hastalıktan korunma; çiftliklerin uygun tasarımına, uygun konumlandırılmasına
bu sayede hayvanların uygun şartlarda tutulmasına, binaların düzenli olarak temizlenmesi
ve iyi yetiştiricilik ve yönetim uygulamalarının kullanılmasına, yüksek kalite
besine, uygun stok yoğunluğu ile tür ve ırkların seçimine dayandırılır.
b) Bu
fıkranın (a) bendi ile uyumlu olarak hayvan sağlığını temin etmek amacıyla
alınan önleyici tedbirlere rağmen sağlık sorunu ortaya çıkarsa, aşağıdaki
tercih sırasında veteriner tedavileri kullanılabilir:
1)
Homeopatik seyreltideki bitkilerden, hayvanlardan veya minerallerden gelen
maddeler,
2)
Anestetik etkileri olmayan bitkiler ve bunların özütleri,
3) İz
elementler, metaller, doğal imünöstimülantlar veya izin verilmiş probiyotikler.
c)
Allopatik tedavilerin kullanılması, aşılamalar ve zorunlu eradikasyon
programları hariç yılda iki defa ile sınırlı tutulur. Ancak, üretim döngüsü bir
yıldan daha az ise, allopatik tedavi bir kez uygulanır. Allopatik tedaviler
için belirtilen limitler aşılırsa, ilgili su ürünleri yetiştiriciliği ürünleri
organik ürün olarak satılamaz.
ç) Zorunlu
kontrol programları hariç parazit tedavileri yılda en fazla iki defa, üretim
döngüsü on sekiz aydan az türler için ise yılda bir defa ile sınırlı tutulur.
d) Zorunlu
kontrol ve eradikasyon programları altındaki tedaviler dâhil olmak üzere bu
fıkranın (c) bendine göre allopatik veteriner tedavileri ve parazit tedavileri
için kalıntı arınma süresi; ilacın tanımlanmış kalıntı arınma süresi organik
yetiştiricilikte, konvansiyonel yetiştiricilikteki uygulamanın iki katı
uygulanır.
e)
Veteriner tıbbi ürünlerinin kullanıldığı durumlarda, hayvanlar organik olarak
pazarlanmadan önce söz konusu kullanımın müteşebbis tarafından yetkilendirilmiş
kuruluşa beyan edilmesi gerekir. Tedavi edilen stok açık bir şekilde
tanımlanır.
f) Hayvana
eziyet etmekten kaçınmak amacıyla, hastalık gecikmeksizin tedavi edilir;
fitoteropatik, homeopatik ve diğer ürünlerin kullanımının uygun olmadığı
durumlarda, antibiyotikleri de içeren kimyasal olarak birleştirilmiş allopatik
veteriner tıbbi ürünleri gerekli olduğu yerlerde ve kontrollü şartlar altında
kullanılabilir. Özellikle tedavi tarzı ve tedaviyi sonlandırma süreleriyle
ilgili kısıtlamalar tanımlanır.
g)
Bağışıklık sistemi ile ilgili veteriner tıbbi ürünlerin kullanımına izin
verilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Organik Ürünlerin İşlenmesi, Ambalajlanması, Etiketlenmesi,
Depolanması, Taşınması ve Pazarlanması
Organik
ürünlerin işlenmesi ve ambalajlanması
MADDE
28 –
(1) Organik ürünlerin işlenmesi ve ambalajlanmasında (Değişik ibare:RG-6/10/2011-28076) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu hükümleri
ile birlikte aşağıdaki kurallara uyulur.
a)
İşlenmiş yem veya gıda üreten müteşebbisler veya fason işleyiciler kritik
işleme basamaklarının sistematik tanımlanmasına dayanan uygun prosedürler
oluşturur ve bunları güncellerler. Prosedürlerin uygulanması işlenmiş ürünlerin
organik üretim kurallarına uygunluğunu her zaman garanti etmelidir.
b)
Müteşebbis veya fason işleyiciler organik ürünün işlenmesi esnasında, bu
Yönetmeliğe uygun olmayan ürünlerle karışma ya da bulaşmasını önleyecek ve
ürünün organik niteliğini koruyacak gerekli tedbirleri alır ve yetkilendirilmiş
kuruluşa bildirerek güncel kayıtlı tüm işlemlere ve işlenmiş miktarlara
erişimini sağlar.
c)
Müteşebbis, organik olmayan ürünleri işlemesi veya depolaması halinde, tüm
işlem tamamlanıncaya kadar faaliyetlerini ayrı yerde veya ayrı zamanda
gerçekleştirir. İzin verilmeyen maddeler veya ürünlerle bulaşma riskinden
kaçınmak için koruyucu önlemler alır. Uygun hijyen tedbirleri uygulayarak,
bunların etkinliğini izler ve kayıt altına alır.
ç)
Müteşebbis organik olmayan ürünlerle olası karışma ve değişmelere karşı gerekli
önlemleri alması ve organik ürünlerin tanımlanmasını sağlaması halinde, organik
ve organik olmayan ürünleri aynı zamanda depolayabilir. Müteşebbis ürünlerin
hasat günleri, saatleri, devreleri ve kabul tarih ve zaman bilgilerine ait
kayıtları tutar ve yetkilendirilmiş kuruluşa verir.
d) Gıda ve
yem işlemesinde kullanılan katkı maddeleri, işlem yardımcıları, diğer maddeler
ve bileşenler ile tütsüleme gibi işleme uygulamaları iyi üretim uygulamaları
prensiplerine uygun olmalıdır.
e) Şarap
dışındaki organik ürünlerin işlenmesinde; bu Yönetmeliğin Ek-8’inde belirtilen
İşlenmiş Organik Gıdaların, Mayaların ve Maya Ürünlerinin Üretilmesinde
Kullanılacak Maddeler ve Ürünler, normalde gıdaların işlenmesinde kullanılan
mikroorganizma ve enzim preparatları, doğal aromalı maddeler ve preparatları,
içme suyu ve tuz, et ve yumurta damgalarının renkleri, yasal izin verilen
mineraller, vitaminler ve aminoasitler kullanılır.
f) Organik
gıda yemin ya da ham maddelerin işlenmesinde iyonlaştırıcı radyasyon kullanımı
yasaktır.
g) Organik
ürün, genetik yapısı değiştirilmiş organizma veya bu organizmalardan elde
edilen ürünler kullanılmadan üretilir.
ğ) Ürünün
gerçek doğası hakkında yanlış anlamalara yol açmayan işleme metotları ve
ekstraksiyon yöntemleri kullanılır. Organik gıdalar tercihen biyolojik, mekanik
ve fiziksel metotlar kullanarak işlenir.
h) Organik
tarım metoduyla üretilen bitkisel, hayvansal ve su ürünleri ile organik
hammadde, yarı mamul veya mamul madde halinde ambalajlanırken organik ürün
niteliği bozulmamalıdır.
(2) (Ek:RG-14/8/2012-28384) Organik ürünlerin ambalajlanmasında
kullanılan tüm madde ve malzemelerde 29/12/2011 tarihli ve 28157 (3.mükerrer)
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde
ve Malzemeler Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Organik
ve geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesi
MADDE
29 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-14/8/2012-28384) Organik
ve geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesinde 29/12/2011 tarihli ve 28157
(3.mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliği hükümleri ile Bakanlığın ilgili mevzuatında yer alan hükümlerle
birlikte aşağıdaki kurallara uyulur:
a)
Bitkisel kaynaklı geçiş süreci ürünlerinin etiketlenmesi: Bitkisel kaynaklı
geçiş sürecindeki ürünlerin Organik Tarım Geçiş Süreci Ürünü ibaresini
taşıyabilmesi için:
1) Organik
tarıma geçiş tarihinden itibaren minimum on iki aylık bir geçiş sürecine
uyulmuş olmalıdır.
2) Etiket
üzerinde ürünün, Organik Tarım Geçiş Süreci Ürünüdür cümlesinde, “organik”
ibaresi, “geçiş süreci” ibaresiyle aynı renk, punto ve yazım tarzında
olmalıdır. Geçiş süreci ürünlerinde organik ürün logosu kullanılmaz.
3) Nihai
ürün içeriğinde yalnızca bir tane tarımsal kaynaklı ürün bulunmalıdır.
4)
Yetkilendirilmiş kuruluşun adı, logosu, kod numarası ve ürün sertifika numarası
bulunmalıdır.
b) Organik
ürünün etiketlenmesi:
1) Ürünün
kime ait olduğu ve bu Yönetmeliğe uygun olarak üretildiği belirtilir.
2) Yurt
içinde üretilerek pazarlanan organik ürünlerin üzerinde, bu Yönetmeliğin Ek-10’unda
belirtilen organik ürün logosu kullanılır.
3) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Yetkilendirilmiş kuruluşun adı,
logosu, kod numarası ile müteşebbis veya ürün sertifika numarası bulunur.
4) Ürün
etiketinde organik kelimesinin kullanılması; ekolojik, biyolojik kelimelerinin
kullanımıyla eşdeğerdir.
5) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmeyen ürün etiketinde, bu Yönetmeliğe uygun üretildiği, hazırlandığı,
işlendiği, ambalajlandığı, depolandığı ima ve beyan edilemez. Organik olmayan
ürünler etiket ve ambalaj tasarımıyla, organik ürün etiket ve ambalaj
tasarımını çağrıştıracak nitelikte ve benzerlikte olamaz. Böyle ürünler için
organik tarımsal ürün olarak marka, patent ve tescil alınamaz. Organik olmayan
ürünler için, tüketicide organik ürün izlenimi oluşturacak, haksız rekabete
neden olacak, bio, biyo, eco, eko, org ön ekleri kullanılamaz. İthal ürünler
için de bu hükümler geçerlidir.
c)
Ürünlerin organik ürün olarak etiketlenme kuralları:
1) Ürünün
bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilmesi halinde,
2)
İşlenmiş ürünlerde, aşağıda belirtilen koşulların sağlanması halinde;
Ürün
içerisinde bulunan tarımsal orijinli ürün veya türevlerinin en az % 95’i bu
Yönetmelik hükümlerine göre üretilmiş olmalıdır.
(Ek:
RG-24/5/2013-28656)(2) Maya ve maya ürünleri tarımsal kaynaklı
içerikler olarak hesap edilir.
Bir ürünün
temel olarak tarımsal menşeli içeriklerden üretilmiş olup olmadığının
tespitinde, eklenmiş su ve tuz dikkate alınmamalıdır.
Ağırlığının
% 95 inin organik olması koşulu ile bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 1 inci bölümünde
verilen kod numarası sütununun üstünde (*) ile işaretli gıda katkıları tarımsal
kökenli gıda girdileri olarak hesaplamalara katılır. Konvansiyonel ürünlerin
üretiminde organik tarım metoduyla üretilen ürün kullanılması halinde “% X”
oranlarıyla birlikte “Organik Tarım Metoduyla Üretilmiştir” şeklinde ifade
edilir ve bu ifade, içindekiler kısmında yer alan diğer maddeler ile aynı renk,
punto ve yazım tarzında olur. Bu ürünlerde organik ürün logosu kullanılmaz.
Şarap
üretiminde organik üzüm kullanıldığında şarap etiketinde “Organik Üzümden İmal
Edilen Şarap” ifadesi yer alır. Bu ürünlerde organik ürün logosu kullanılmaz.
Ürün
içeriğinde bulunan organik olarak üretilmeyen tarımsal kaynaklı diğer maddeler
bu Yönetmeliğin Ek-9’unun 1 inci bölümünde yer almış olmalıdır.
Ürün,
tarımsal kaynaklı olmayan gıda maddelerini kullanmayı gerektiriyorsa yalnızca
bu Yönetmeliğin Ek-8’inin 1 inci bölümünde listelenen taşıyıcılar dahil gıda
katkılarını içerir.
Tarımsal
orijinli ürün veya türevlerinin işlem görmesi gerekiyorsa bu Yönetmeliğin
Ek-8’in 2 nci bölümünde listelenen ürünlerle işlem görmüş olması gereklidir.
Organik
bir bileşen, aynı bileşenin organik olmayan formu ya da geçiş sürecinden geleni
ile bir arada bulunmaz.
3) (Ek: RG-24/5/2013-28656)(2) Organik ürün etiketiyle satılacak
yemlerde bulunan bitkisel ve hayvansal kökenli tüm bileşenler bu Yönetmelik
hükümlerine göre üretilir ve ürünün kuru maddesinin en az %95’i organik
içerikten oluşur.
4) (Ek: RG-24/5/2013-28656)(2) Farklı oranlarda organik tarım
metodundan gelen yem maddeleri ve/veya organik tarımda geçiş sürecindeki yem
maddeleri ve/veya 17 nci maddenin birinci fıkrasının (h) bendinde izin verilmiş
girdiler içeren işlenmiş yem maddeleri bu Yönetmeliğe uygun olarak organik
üretimde kullanılabilir şeklinde etiketlenebilir.
ç) Organik
ürün etiketinde yer alması zorunlu beyanlar:
1) (Değişik: RG-24/5/2013-28656)(2) Hazır ambalajlı gıdanın ve yemin
etiketinde, ek-10’da belirtilen organik ürün logosu ve Bakanlıkça yetkilendirilmiş
kuruluşa verilen kod numarası bulunur.
2) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Bu Yönetmelik hükümlerine göre
üretilmeyen ve yeniden sertifikalandırılması yapılmayan ithal ürünlerde
ek-10’da belirtilen organik ürün logosu kullanılmaz.
3)
Tarımsal ham maddelerin bir kısmı Türkiye içinde ve bir kısmı da diğer
ülkelerde Kanun kapsamında üretilmişse; ürün etiketinde hammaddenin menşei olan
ülke belirtilmek şartıyla bu Yönetmeliğin Ek-10’unda belirtilen organik ürün
logosu kullanılır.
4) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Tarımsal hammaddenin tamamının başka
bir ülkede Kanun kapsamında üretilmiş ve sertifikalandırılmış olması ve
Türkiye’de mamul ürün haline getirilmesi durumunda ek-10’da belirtilen organik
ürün logosu kullanılır.
Organik
ürünlerin depolanması
MADDE
30 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-14/8/2012-28384) Bu
Yönetmelikte yer alan organik ürünlerin depolanmasında, 29/12/2011 tarihli ve
28157 (3.mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Yönetmeliğinin 9 uncu maddesi hükümlerine uyulur. Organik ürünlerin depolanması
ile ilgili diğer kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Organik
ürünlerin, depolama alanları, ürünlerin tanınmasına imkân verecek ve bu
Yönetmelikçe uygun bulunmayan başka ürünlerle, maddelerle karışmaya ya da
bulaşmaya meydan vermeyecek ve parti numaralarının tanımlanmasını sağlayacak
şekilde düzenlenir. Organik ürünlerin depolandığı alanlarda kullanılan yalıtım
malzemeleri ve soğutma ile ilgili ekipmanlar bu amaç gözetilerek seçilir.
İşleme öncesi ve sonrası organik ürünler organik olmayan ürünlerden ayrı bir
yerde veya zamanda depolanır.
b) Ayrı
olarak depolamanın mümkün olmadığı durumlarda müteşebbis organik ürünlerle
konvansiyonel ürünlerin karışmasını engelleyecek tedbirler alır.
Müteşebbislerin organik olmayan ve organik ürünlerle çalışması durumunda ve
depolama tesislerinde diğer tarımsal ürünler ve gıda maddelerini depolamaları
durumunda:
1) Organik
tarımsal ürünler, organik olmayan diğer tarımsal ürünler ve/veya gıda
maddelerinden ayrı olarak muhafaza edilir.
2) Organik
olmayan ürünlerle karışma veya değişmeyi önleyecek ve tanımlamayı sağlayacak
her türlü önlem alınır.
3) Organik
ürün depolaması öncesinde uygun temizlik önlemleri alınır, bunların etkinliği
kontrol edilerek, kayıtları müteşebbis tarafından tutulur.
c) Organik
ürünlerin depolanması sırasında ürünün organik özelliğini kaybettirecek ilaç ve
ilaçlama yöntemi kullanılmaz.
ç) Organik
ürünlerin depolanmasında ürünün organik özelliğini kaybettirecek malzeme ve
maddeler kullanılmaz ve doğal olmayan uygulamalar yapılmaz.
d)
Müteşebbis tarafından depolama koşulları ile depolanan organik ürünün giriş ve
çıkış miktarları ve tarihine ilişkin kayıtlar düzenli olarak tutulur.
Müteşebbis tarafından imzalanan bu kayıtlar yetkilendirilmiş kuruluşa
onaylatılır ve çizelgenin bir nüshası müteşebbis tarafından, diğer nüshası
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından saklanır.
e) Organik
bitkisel ve hayvansal üretim birimlerinde bu Yönetmelikte izin verilmeyen
girdilerin depolanması yasaktır.
Organik
ürünlerin taşınması
MADDE
31 –
(1) (Değişik
paragraf:RG-24/5/2013-28656) Bu
Yönetmelikte yer alan organik ürünlerin taşınmasında, 29/12/2011 tarihli ve
28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi
Yönetmeliğinin 9 uncu maddesi hükümlerine uyulur. Organik ürünlerin taşınması
ile ilgili diğer kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Müteşebbisler organik ürünlerini toptancılar ve perakendeciler dâhil diğer
ünitelere ancak uygun ambalajlar ve araçlarla, içeriğinde herhangi bir bozulma
olmayacak, ambalaj ve etiketine zarar gelmeyecek şekilde kapalı olarak ve bu
Yönetmelikte belirtilen aşağıdaki ibareler bulunacak şekilde taşınmasını
sağlamalıdır.
1)
İşletenin adı ve adresi, farklı durumlarda ürün sahibi veya satıcısı,
2) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Ürünün organik olduğunun açıkça
yazıldığı fatura veya sevk irsaliyesi,
3)
Müteşebbisi kontrol eden yetkilendirilmiş kuruluşun ismi ve kod numarası,
4) Organik
ürünlerin taşınmasında tam bir kontrol yapmak amacıyla yetkilendirilmiş kuruluş
tarafından ihtiyaç duyulan bilgiler ürünle birlikte taşınır. Nakliyeye ait
bilgiler, yazılı doküman ile belgelenir. Hesaplar, giren ve çıkan ürün
arasındaki dengeyi gösterir.
b) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) Ek-11’in birinci ve ikinci bölümünde
yer alan Müteşebbis veya Ürün Sertifikası bulunur.
c) Aşağıda
belirtilen durumlarda paketlerin, nakliye araçlarının kapatılmasına gerek
yoktur.
1) Organik
kontrol sistemine tabi olan müteşebbisler arasındaki doğrudan taşımada,
2) Gerekli
bilgileri içeren dokümanın ürünle birlikte olması durumunda,
3)
Taşıyıcı ve alıcı müteşebbislerin ikisinin de yetkilendirilmiş kuruluşun
kontrolüne açık olan taşıma işlemleriyle ilgili yazılı kayıtları tutması
durumunda.
ç)
Ürünlerin diğer işletmeler ya da birimlerden kabulü sırasında ürünü kabul eden
kişi gerek gördüğü durumlarda paketin kapanışı ya da ambalajının, ayrıca
etiketin bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesine uygunluğunu inceler. Etiket
bilgileri ile ürünün beraberinde gelen diğer dokümanların birbirine uyumunu
kontrol ettikten sonra karşılaştırmanın sonucunu kayıtlarına ekler.
d) Organik
yem ve yem hammaddelerinin taşınmasında konvansiyonel yem ve yem hammaddeleri
ile karışmasını önleyecek tedbirler alınır ve bunlarla ilgili yazılı kayıtlar
müteşebbis tarafından tutulur.
Organik
ürünlerin pazarlanması
MADDE
32 –
(1) Organik ürünlerin pazarlanması kuralları aşağıda belirtilmiştir.
a) Bu
Yönetmelik hükümlerince üretilmiş ve bu Yönetmeliğin Ek-11’inin ikinci
bölümünde yer alan ürün sertifikasına sahip olan organik hammadde ve/veya
işlenmiş organik ürünler organik ürün olarak pazarlanır.
b)
İşlenmemiş ürünlerde ürünlere toptan ürün sertifikası verilir. Her bir satışta
satış miktarı ürün sertifika suretine müteşebbis tarafından derkenar düşümü
yapılır ve imza altına alınır. Ayrıca bu satış miktarı 7 gün içinde
yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir. Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından stok
takibi yapılır.
c) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İşlenmiş ürünlerde ürün sertifikası
düzenlenir. İşlenmiş ürünlerde ürün el değiştirdiğinde yeni bir işleme tabi
tutulmuyorsa ve etiket bilgileri değişmiyorsa tekrar sertifika düzenlenmez.
Depolama, toptan pazarlama ve dağıtım yapan müteşebbislerin toptancıya ve
perakendeciye satışlarında ürüne, mevcut ürün sertifikasının müteşebbis
tarafından onaylı fotokopisi ile birlikte fatura ve sevk irsaliyesi eşlik eder.
Ürün sertifikasının onaylı fotokopisi üzerine müteşebbis tarafından yapılan
satış belgelerinin numarası yazılır ve onaylanır. Bu satış miktarı onbeş gün
içinde yetkilendirilmiş kuruluşa bildirilir. Yetkilendirilmiş kuruluş
tarafından stok takibi yapılır.
ç) Organik
ürünler, organik ürün olduğu açıkça belirtilerek satılır. Organik ürünlerin,
konvansiyonel ürün ile karışmaması ve organik niteliğinin korunması organik
ürün satışı yapan müteşebbisin yükümlülüğündedir.
d)
Aracılık hizmeti veren, ürünleri direkt olarak nihai tüketici ya da kullanıcıya
transfer eden gerçek ya da tüzel kişiler ithalat yapmamaları, üretim, doğal
alan ve kaynaklardan ürün toplama, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama,
etiketleme, muhafaza, depolama ve taşıma işlemlerini yapmamaları koşulu ile
yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme yapmak zorunda değildir.
e) İthalat
veya ihracat yapmak isteyen müteşebbis, ulusal mevzuat hükümleri gereğince
tamamlamakla yükümlü olduğu diğer belgelerle birlikte Bakanlığın ilgili
birimine başvurur.
f) Organik
ürünlerin ihracatı, Dış Ticaret Müsteşarlığının İhracatı Kayda Bağlı Ürünler
Listesinde yer alan ürünler için yapılan işlemlere tabidir. Bu nedenle;
müteşebbisler, ihracat dokümanlarının bir örneğini bağlı bulunduğu İhracatçı
Birliğine verir. Ege İhracatçı Birlikleri ihracatçı bildirimleri ve ihracat
verilerini yılsonunda Bakanlığa bildirir. Bakanlığın talep etmesi halinde
muhtelif zamanlarda da ihtiyaç duyulan verileri Bakanlığa bildirir.
g) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İthal ürünlerin yetkilendirilmiş
kuruluş tarafından Kanun ve bu Yönetmeliğe uygunluğunun kabul edilmesi halinde
yeniden sertifikalandırılması yapılır.
ğ) (Değişik:RG-14/8/2012-28384) İthalatçı ithalat halinde,
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından istenilen belgeleri eksiksiz olarak bu
kuruluşa verir. Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından yeniden sertifikalandırma
yapmak amacıyla aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenir. Bunlar:
1)
İthalatçının ithalat faaliyetleri; ithalatçının adı, adresi, ürünün geldiği
ülke, ürünlerin ülkeye giriş noktası ve ithal edilen ürünlerin depolanmasında
kullanılacak binaların uygunluğuyla ilgili detaylı açıklama belgeleri,
2) Karşı
ülkeden alınan ürünün etiketi ve içeriğine dair bütün bilgilerin aslı veya
noter onaylı tercümeleri,
3) İthalat
işleminin nasıl gerçekleşeceğini ve ihlal durumunda alınacak ihtiyati
tedbirleri içeren belgeler,
4)
İthalatçı tarafından kullanılacak herhangi bir deponun diğer ülkede bulunması
durumunda, karşı ülkenin yetkilendirilmiş kuruluşu tarafından kontrole açık
olacağını belirten belgeler,
5) İlgili
partinin miktarı, orijini ve yapısı, kontrol mekanizmasının detayları, üretim,
işleme, ambalajlama, depolama, nakliye işlemlerinin detayları, alıcıları,
sertifikaları, ürüne ilişkin yıllık kontrol raporları.
(2)
Yetkilendirilmiş kuruluş tarafından gerek duyulması halinde yukarıdaki bilgi ve
belgelere ek olarak bilgi ve belgeler istenebilir. Tüm bilgi ve belgeler,
Bakanlık denetimlerinde ibraz edilmek üzere muhafaza edilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Kontrol ve/veya Sertifikasyon Sisteminin İşleyişi
BİRİNCİ BÖLÜM
Kontrol Esasları
Kontrol
sisteminin özellikleri
MADDE
33 –
(1) Organik üretimin özelliği, her aşamasının kontrollü olması ve ürünün
sertifikalandırılmasıdır. Bu Yönetmelik hükümlerine göre, ürünün güvence altına
alınmasındaki iki temel unsur, kontrol ve sertifikasyondur. Kontrol ve
sertifikasyon işlemi, aynı kuruluş tarafından yapılabileceği gibi ayrı ayrı
kuruluşlar tarafından da yapılabilir.
Kontrol
yetkisi
MADDE
34 –
(1) Bakanlık kontrole ilişkin yetkisini, yetkilendirilmiş kuruluşa
devredebilir. Kontrol yetkisi verilen kuruluşlar ve kontrolörler yetkilerini
başka bir kurum ve/veya kuruluşa veya kişiye devredemez.
İşletme
ve müteşebbis kontrolü için gerekli bilgi ve belgeler
MADDE
35 –
(1) İşletme ve müteşebbis kontrolü için gerekli bilgi ve belgeler aşağıda
belirtilmiştir.
a)
Müteşebbisler, yaptıkları organik faaliyetleri ile ilgili her türlü bilgi ve
belgeleri, sözleşmeli olduğu kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol
kuruluşuna vermek ve işletmesinde bulundurmak zorundadırlar.
1)
İşletmenin adı, adresi, kapasite bilgileri, hukuki durumuna ait bilgi ve
belgeler, sözleşme tarihi, imzalanan sözleşme metni, organik tarıma geçişin
başladığı tarih, sözleşme tarihine kadarki arazi geçmişine ait bilgiler,
2)
Faaliyet alanı,
3) İşletmede
daha önce uygulanan üretim metodu,
4)
İşletmenin ve işletme binalarının planları,
5) Arazi
parselleri veya alana dair tüm plan ve krokiler,
6)
İşletmenin mevcut makine ve ekipman donanımı,
7)
İşletmenin konumu, kullanılan depoların tanımı ve amaca uygunluğu,
8) Ürün
münavebe planı,
9)
Kullanılacak tüm girdilere ait kayıt defterleri,
10)
İşletmenin malları, dışarıdan satın alınan malları içeren alım ve satım
defterleri,
11) Ürün
çıkış planı, ürünün niteliği, stok durumu, miktarı, ambalajlama şekli ve
materyali,
12) Orman
alanlarından ve doğadan ürün toplanması durumunda, alana ait bütün
tanımlamalar, resmi izinler ile alana yapılan tüm teknik müdahaleler, afetler,
karantina tedbirleri gibi bilgilerdir.
b)
Müteşebbis, faaliyet alanı ile ilgili bilgileri kapsayan organik tarıma geçiş
ve üretim planları hazırlar.
Kontrol
işlemi
MADDE
36 –
(1) (Değişik:RG-15/2/2014-28914)(3) Kontrol işlemi; yazılı belgeleri,
planları, defterleri, raporları, kayıtları, arazi, işletme ve depo gibi kritik
kontrol noktaları ve gözlemleri içerir. Müteşebbis tarafından aynı alanda
birkaç ünitenin işletilmesi halinde, organik olmayan ürünlerin üretildiği
üniteler ve depoları da kontrol işlemine tabidir. Kontrol işlemi yapmaya
yetkilendirilmiş kuruluşlar;
a) Organik
tarım faaliyetinin risk analizine göre bulunan kritik kontrol noktalarını
dikkate alarak bir kontrol planı hazırlar. Risk analizi sonucu, haberli veya
habersiz yıllık kontrol ve ziyaretlerin yoğunluğunu belirler.
b) Tüm
müteşebbislere yılda en az bir defa kontrol ziyaretinde bulunur. Kontrol
ziyaretlerinin en az % 10’u habersiz yapılır.
c) Risk
kategorisi ile uyumlu şekilde sözleşme altındaki tüm müteşebbislerin en az %
10’una, önceden haber vermeksizin önceki kontrollerin sonuçlarını, ilgili
ürünlerin miktarları ve ürünlerin değiştirilmesi riskini de hesaba katarak
organik üretim kurallarına karşı uygunsuzlukların bulunma riskini ölçmeyi temel
alan ek rastgele kontrol ziyaretleri düzenler.
ç) Organik
üretim için izin verilmeyen ürünlerin kullanımının tespiti, organik üretim
kuralları ile uygun olmayan üretim tekniklerinin tespiti, organik üretim için
izin verilmeyen ürünlerle muhtemel bulaşmanın tespiti için analiz amaçlı örnek
alır. Analiz amaçlı alınan yıllık örnek sayısı, yetkilendirilmiş kuruluşun
kontrolü altındaki müteşebbislerin sayısının en az % 5’ini karşılar. Örneklerin
nereden alınacağının seçimi, organik tarım faaliyetinin tüm aşamalarının
organik üretim kuralları ile uygun olmama riskinin genel değerlendirmesine
dayanır. Bu genel değerlendirme; üretim, hazırlama ve dağıtım gibi bütün
aşamalar dikkate alınarak yapılır.
d) Organik
üretim için uygun olmayan tekniklerin ya da ürün kullanımından şüphelenilen her
durumda istenilen sayıda örnek alır ve analiz ettirir.
e) Ürün
örneklerini TS EN ISO/IEC 17025 standardına göre akredite olan laboratuvarlarda
analiz ettirir.
f) Çift
kabuklu yumuşakça üretiminde yılda en az iki defa çiftlik kontrolü
gerçekleştirir.
(2)
Müteşebbis tarafından kayıt altına alınan bütün organik tarım faaliyetleri
kontrol raporları için temel bilgi niteliğindedir.
(3)
Kontrol işlemi sırasında kontrolör, bağlı bulunduğu kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu veya kontrol kuruluşunun organik tarım faaliyetlerini içeren kendi
kontrol formlarını doldurur. Kontrolör, yaptığı kontrole dair tespitleri içeren
bir belge düzenleyerek müteşebbise verir ve bu belge müteşebbisçe saklanır.
Kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya kontrol kuruluşu kontrol işlemi
sonucunda bir rapor hazırlar. Kontrol raporu, müteşebbisin bu Yönetmelik
hükümlerine göre yapılan organik tarım faaliyetlerinin kontrol sonuçlarını
içerir.
İKİNCİ BÖLÜM
Sertifikasyon Esasları
Sertifikasyon
sisteminin özellikleri
MADDE
37 –
(1) Sertifikasyon; bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu işletmenin,
ürünün ve girdinin geldiği aşamanın belgelendirilmesidir. Sözleşme yapılan
müteşebbise yetkilendirilmiş kuruluş tarafından yapılacak ilk kontrole müteakip
uygun görülmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından organik tarım
müteşebbis sertifikası ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak üretilen
ürünlere ürün sertifikası verilir. Sertifikalar, asgari bu Yönetmeliğin
Ek-11’inde yer alan bilgileri içerecek şekilde düzenlenir. Düzenlenen
sertifikaların icmal listeleri Bakanlığa gönderilir.
(2)
Sertifikasyon sisteminin özellikleri aşağıda belirtilmiştir;
a) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Sertifikasyon, Bakanlıktan bu yetkiyi
almış gerçek veya tüzel kuruluşlarca yapılır. Sertifikasyon yetkisi verilen
sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, sertifikasyon
yetkisini başka bir kurum veya kuruluşa devredemez.
b) Kontrol
ve sertifikasyon kuruluşu veya sertifikasyon kuruluşu bir sertifikasyon sistemi
oluşturur ve Bakanlığa sunar. Bu sistem; kontrol ve sertifikasyon kuruluşu veya
sertifikasyon kuruluşunun uyguladığı fiyat listesi, sertifika belgesi örneği,
test etme ve sorgulama metodu, analiz yöntemi, kullandığı tüm teknikler ve
dokümantasyon sistemi ile ilgili bilgileri kapsar.
c)
Sertifikasyon kuruluşu sertifika düzenleyeceği işletmelere ait tüm kontrol
bilgilerini ve raporları ürünün bu Yönetmeliğe uygun olarak üretildiğinin
garanti edilmesi amacıyla kontrolü yapan kuruluştan devralır. Kontrol kuruluşu
bu bilgileri sertifikasyon kuruluşuna vermek zorundadır.
Sertifikasyonun
esasları
MADDE
38 – (Değişik:RG-24/5/2013-28656)
(1)
Sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon kuruluşu, bu Yönetmelik
ile belirlenen kriterleri ve sertifikasyon esaslarının uygunluğunu (Değişik ibare:RG-15/2/2014-28914)(3) TS EN ISO/IEC 17065’e göre
sağlamak zorundadır. Sertifikasyon kuruluşu veya kontrol ve sertifikasyon
kuruluşu yapılan işin niteliğine göre kalite sistemini açıklayan bir Türkçe
kalite el kitabı hazırlar.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Yetkilendirilmiş Kuruluşlar, Müteşebbisler
BİRİNCİ BÖLÜM
Yetkilendirilmiş Kuruluşlarda Aranan Şartlar, Çalışma İzni,
Çalışma Esasları ve Yaptırımlar
Yetkilendirilmiş
kuruluşlarda aranan şartlar
MADDE
39 –
(1) Yetkilendirilmiş kuruluşlarda aranan şartlar şunlardır:
a) (Değişik:RG-14/8/2012-28384)(1) Yetkilendirilmiş kuruluşlar teknik ve
idari bakımdan görevini yerine getirebilecek imkânlara sahip olmalıdır.
Yetkilendirilmiş kuruluşun yetki kapsamı sertifikasyon ise en az bir
sertifiker, kontrol ise en az bir kontrolör, kontrol ve sertifikasyon ise en az
bir kontrolör ve sertifiker istihdam edilir. Kontrolör ve sertifiker sayısı;
kontrol edilecek müteşebbis sayısı ve üretim alanları için yeterli olmalıdır.
Bir kontrolör takvim yılı içerisinde üretici grubu içerisindeki müteşebbisler
de dâhil, yıllık en fazla sekizyüz müteşebbisin faaliyetini kontrol eder. Bir
kontrolörün yılı içerisinde yapmış olduğu kontrollerin ortalaması en fazla on
müteşebbis/gündür.
b) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Kontrol kuruluşu, TS EN ISO/IEC
17020:2012 standardına göre; sertifikasyon kuruluşu ile kontrol ve
sertifikasyon kuruluşu (Değişik
ibare:RG-15/2/2014-28914)(3) TS
EN ISO/IEC 17065 standartlarına göre, Türk Akreditasyon Kurumu veya
Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı tanıma anlaşmasına göre geçerliliği
mevcut uluslararası akreditasyon kurumlarından akredite edilir. Yurtdışında
akredite olmuş yabancı bir kuruluş Türkiye’de şube açması halinde, Türk
Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği karşılıklı tanıma
anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon kurumlarından
akredite olduğuna dair akreditasyon belgesini müracaatta ibraz eder.
Akreditasyon
kurumlarının akreditasyon kapsamında yer almayan; organik tarımda kullanılacak
gübreler, toprak iyileştiricileri, besin maddeleri ve bitki koruma maddeleri
ile ilgili faaliyet alanlarında akreditasyon hükmü aranmaz.
c)
Kuruluşlar, sürekli irtibat sağlanabilecek her türlü alt yapıyı oluşturur.
ç)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar, belgelendirme işleminin sonuçlarını
etkileyebilecek ticari, mali ve diğer baskılardan bağımsız olmalıdır.
Belgelendirdiği ürün tiplerinin tedariki ve tasarımını yapmaz. Danışmanlık
hizmeti veremez.
d)
Yetkilendirilmiş kuruluş yöneticilerinin, ortaklarının, kontrolörlerinin ve
çalışanları ile bunların birinci derece yakınlarının organik tarım
faaliyetlerini kontrol edemez ve sertifikalandıramaz.
e)
Yetkilendirilmiş kuruluşun yöneticileri, ortakları, kontrolörleri ve
çalışanları, aynı anda başka bir yetkilendirilmiş kuruluşta görev alamazlar.
Kontrol biriminde görev yapanlar sertifikasyon biriminde, sertifikasyon
biriminde görev yapanlar kontrol biriminde görev yapamazlar.
f)
Yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafsız olmalıdır. Kendilerine verilen yetkiyi
kullanırken herhangi bir çıkar çatışması içerisinde bulunamazlar.
g)
Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlardan, yürürlükteki organik tarım
mevzuatlarına uygun faaliyette bulunacaklarına dair bu Yönetmeliğin Ek-14’üne
uygun noter onaylı bir taahhütname alınır.
ğ) (Ek:RG-14/8/2012-28384)(1) (Mülga:RG-24/5/2013-28656)
Yetkilendirilecek
kuruluşların çalışma izni için başvuru koşulları
MADDE
40 – (Başlığı ile birlikte değişik:RG-24/5/2013-28656)
(1) Gerçek
veya tüzel kişiler; kontrol, sertifikasyon veya kontrol ve sertifikasyon
faaliyetlerinde bulunmak için Bakanlığa müracaat eder. Komite tarafından
gerekli incelemeler yapılır ve müracaat tarihinden itibaren en geç üç ay içinde
ilgiliye gerekli iznin verilip verilmeyeceğine dair yazılı bilgi verilir.
Müracaatları uygun görülen kuruluşlara akreditasyon belgelerini Bakanlığa ibraz
edinceye kadar, her bir faaliyet alanı için grup içerisinde yer alan üreticiler
de dahil en fazla on müteşebbis ile birer yıllık sözleşme yapması kaydıyla
çalışma izni verilir. Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında yer alan tüm faaliyet
alanları ile ilgili akreditasyonun tamamlanma süreci Bakanlıktan çalışma izni
alınan tarihten itibaren otuz aydır. Bu sürenin sonunda yetkilendirilmiş
kuruluşun akredite olmadığı konularda çalışma izni iptal edilir ve oniki ay
geçmeden iptal edilen konularda yeniden çalışma izni verilmez. Akreditasyon
belgesi Bakanlığa ibraz edildiğinde akreditasyon kapsamındaki faaliyet
alanlarında çalışma izni yenilenir ve kapsam dahilinde yeni müteşebbislerle
sözleşme yapılmasına izin verilir. Mevzuat kapsamında olan ancak akreditasyon
kurumlarının akreditasyon kapsamında olmayan organik tarımda kullanılacak
gübreler, toprak iyileştiricileri, besin maddeleri ve bitki koruma maddeleri
ile ilgili yetkilendirme Bakanlık tarafından aynı şekilde yapılır ve faaliyet
alanlarında müteşebbislerle sözleşme yapma sınırlaması aranmaz.
(2)
Yetkilendirilecek kuruluşların çalışma izni için istenilen belgeler aşağıda
belirtilmiştir:
a) Yetki
kapsamı ile kontrolör ve sertifikerlerin yetkilendirilmesine ilişkin başvuru
dilekçesi,
b) Hukuki
yapıyı belirtir belgeler;
1)
Yetkilendirilecek kuruluş gerçek kişi veya tüzel kişidir. Gerçek kişilerde iş
yeri açma belgesi aranır.
2) Organik
tarıma ilişkin faaliyetlerin şirketin ana faaliyet alanında yer aldığını
gösterir tescil belgesi veya Ticaret Sicil Gazetesi aslı veya noter onaylı
sureti ve son altı ay içerisinde kayıtlı olunan ticaret odasından alınmış oda
sicil kayıt belgesi.
3)
Yetkilendirilecek kuruluş, yabancı bir kuruluşun Türkiye’deki şirketi veya
şubesi ise tüm yasal kuruluş işlemlerini tamamlamış olmalıdır.
c)
Yetkilendirilecek kuruluş, henüz akredite olmamış ise Bakanlıktan yetki
aldıktan sonra Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında faaliyet göstereceği konularda
akredite olmak için Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği
karşılıklı tanıma anlaşmasına göre geçerliliği mevcut uluslararası akreditasyon
kurumlarına akreditasyon başvurusunu yapar ve kabul edildiğine ilişkin kayıt
formunu veya eşdeğer belgeyi Bakanlığa ibraz eder.
ç)
Yetkilendirilecek kuruluşların yer ve organizasyon tanımlamalarına dair
belgeler şunlardır:
1)
Kuruluşun adı, adresi, tüm iletişim bilgileri ve logosuna ait belgeler,
2)
Kontrolörlere ve sertifikerlere ait kimlik ve eğitim belgeleri,
3)
Çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarını gösterir resmi belgeler,
4) Firma
yetkilileri ile kontrolör ve sertifikere ait noter onaylı imza sirküleri,
5)
Yetkilendirilmiş kuruluşun organizasyon şeması ve görev tanımları.
d) En az
aşağıdaki hususlara yer verilmiş olan Türkçe kalite el kitabı:
1)
Organizasyon şeması ve görev tanımları,
2) Kanun
ve bu Yönetmeliğe uygun kontrol ve sertifikasyon yöntemini açıklayan doküman,
3) Sözleşme
örnekleri,
4)
Müteşebbis taleplerinin değerlendirilmesi,
5)
Uygunsuzlukların tespiti ve kaydedilmesi,
6)
Uygunsuzluklara ilişkin düzeltici faaliyetlerin tanımlanması,
7)
Uygunsuzluğun devamı durumunda uygulanacak yaptırımlar,
8)
İtirazların değerlendirilmesi.
(3)
Bakanlıkça yetkisi iptal edilen kuruluşlar, iptal edilme tarihi itibari ile
geçerlilik süresi devam eden sertifikalara ilişkin hukuki sorumlulukları devam
eder.
Yetkilendirilmiş
kuruluşların çalışma esasları
MADDE
41 –
(1) Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma esasları şunlardır:
a) (Değişik:RG-24/5/2013-28656) Yetkilendirilmiş kuruluşların çalışma
izni akreditasyon süresi ile sınırlıdır. Yetkilendirilmiş kuruluş, akreditasyon
süresinin bitiminden otuz gün önce akreditasyon belgesi, akreditasyon belgesi
temin edilemediği takdirde akreditasyon durumuna veya sürecine ilişkin belge
ile süre uzatımı için Bakanlığa başvurmakla yükümlüdür. Yetkilendirilmiş
kuruluşlar yetkileri kapsamında Bakanlığa karşı sorumludur.
b)
Faaliyet konusuna göre yetkilendirildiği alanda çalışmak zorundadır.
Yetkilerini devredemez.